1. ¿Kʼu van yuʼun xuʼ xijlubtsaj?

 LIK ta 1914 li slajebal kʼakʼale, jaʼ xkaltik, poʼot xa xlaj li kʼusitik chopol yuʼun Satanase, jaʼo och ta ajvalil li Ajvalilal yuʼun Mesiase. Ta skoj li paskʼop ta vinajele jipatik tal ta Balumil yuʼun Jesús li Satanás xchiʼuk li spukujtake (kʼelo Apocalipsis 12:7-9). Chal Vivlia «ti mu xa jaluc [ch-abtej]» li Satanase (Apoc. 12:12). Pe echʼ xa tal jutuk mu sienuk jabil, jaʼ yuʼun oy van jlomuk yajtuneltak Dios ti tsnopik ti jalij xa tajek li slajebal kʼakʼale. ¿Mi lijlubtsaj xa ta smalael ti kʼusi ora tslajes choplejal li Jeovae?

2. ¿Kʼusi ta jchanbetik skʼoplal li ta xchanobil liʼe?

² Toj xibal me sba kʼalal mu jnaʼtik smalaele, yuʼun xuʼ jaʼ jpastik li kʼusi muʼyuk leke. ¿Kʼusi tskoltautik sventa mu xijlubtsaj ta smalael? Jkʼeltik avil kʼuxi tstakʼbutik jayibuk sjakʼobil li xchanobil liʼe. 1) ¿Kʼuxi xuʼ jchanbetik stalelal Miqueas ta sventa ti oyuk smalael kuʼuntike? 2) ¿Kʼusitik chakʼ ta ilel ti poʼot xa xlaj li choplejale? 3) ¿Kʼuxi ta jtojbetik ta vokol Jeova ti oy smalael yuʼune?

3. ¿Kʼu yelan oy ta mantal j-israeletik li ta skʼakʼalil Miquease?

³ (Kʼelo Miqueas 7:2-6.) Laj yil Miqueas kʼu yelan sok batel ta mantal li j-israeletik kʼalal jaʼo chventainatik yuʼun li chopol ajvalil Acaze. Laj yal j-alkʼop ti xkoʼolaj kʼuchaʼal «chʼix» xchiʼuk «pimilal chʼixtic» li j-israeletik ti muʼyuk tukʼ yakʼoj sbaike. Jech kʼuchaʼal chyayijesvan li chʼixe, jaʼ jech chyayijesatik li buchʼutik chnopajik ta stojolal li chopol j-israeletike. Batsʼi sok tajek li kuxlejal tee, yuʼun akʼo mi yutsʼ yalal sbaik mi jaʼuk xa bu lek xil sbaik. Ta skoj ti snaʼoj ti mu kʼusi xut choplejal li Miquease, laj yalbe Jeova li kʼusi oy ta yoʼontone, vaʼun jun xa yoʼonton la smala. La spat lek yoʼonton ti chchapanvan Jeova mi jaʼ xa yorail chile.

4. ¿Kʼusi vokolil ta jnuptantik?

 ⁴ Jaʼ jech yelan jkuxlejaltik kʼuchaʼal laj yil Miquease, yuʼun toj echʼem krixchanoetik ti jaʼ noʼox batem ta yoʼonton li kʼusi tskʼan stukike. Toj ep xa li buchʼutik «mu cʼusi snaʼ stojic ta vocol» xchiʼuk ti «muʼyuc xcʼuxul yoʼntoni[ke]» (2 Tim. 3:2, 3). Jkotoltik chopol chkiltik kʼalal jech stalelal li jlakʼnataktike, li jchiʼiltaktik ta abtele xchiʼuk li ta chanune. Pe oy to kʼusi mas kʼux tsnuptan li jlom stestigotak Jeovae. Laj onoʼox yal Jesús ti chkontrainat yuʼun yutsʼ yalalik li yajtsʼaklomtake, jaʼ jechtik laj yal kʼuchaʼal chal Miqueas 7:6. Xi laj yal ta sventa ti kʼusi chkʼot ta pasel yuʼun li mantal chale: «Vuʼun ta jventa chlic scontrain sbaic jun vinic xchiʼuc stot, xchiʼuc chlic scontrain smeʼ li tsebe, xchiʼuc chlic scontrain smeʼelʼalib li alibale. Te noʼox chlic scontrain sbaic ta snailal stuquic» (Mat. 10:35, 36). ¡Toj vokol ta tsʼikel kʼalal chlabanvanik xchiʼuk chkontrainvanik li kutsʼ kalaltik ti maʼuk stestigotak Jeovae! Mu me xijlubtsaj yuʼunik mi jaʼ jech tspasbutik li kutsʼ kalaltike. Jaʼ lek tukʼuk xkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk junuk koʼonton jmalatik ti chkʼot skʼakʼalil chchapane. Mi ta jkʼanbetik koltaele ta me xakʼ kipaltik xchiʼuk jpʼijiltik sventa xkuch kuʼuntik.

5, 6. ¿Kʼuxi akʼbat smoton yuʼun Jeova li Miquease, pe kʼusi albilkʼop muʼyuk laj yil kʼot ta pasel?

⁵ Akʼbat smoton yuʼun Jeova li Miqueas ta skoj ti jun yoʼonton la smalae. Laj yil kʼuxi laj skʼoplal li chopol ajvalil Acaze xchiʼuk li pas mantal yuʼune. Laj yil och ta ajvalil xnichʼon li ajvalil taje, jaʼ li Ezequiase, vaʼun jaʼ la slikes yichʼel ta mukʼ yan velta li Jeovae. Jech xtok, li chapanel yaloj Jeova ta sventa li Samariae, ti jaʼ laj yalbe skʼoplal li Miquease jaʼo kʼot ta pasel kʼalal la stsalik lajunvokʼ nitilulal ta Israel li j-asiriaetike (Miq. 1:6).

⁶ Ep muʼyuk laj yil kʼot ta pasel li kʼusi akʼbat snaʼ yuʼun Jeova li Miquease. Jech kʼuchaʼal liʼe: «Cʼalal slajebaltic xa batel cʼacʼale, li vits yoʼ bu oy xchʼulna Mucʼul Diose jaʼ noʼox stuc toyol vits ta xcʼot; jaʼ noʼox stuc toyol ta xcʼot ta scotol li yantic vitsetique. Jaʼ te ta xtalic ta stojol li cristianoetic ta yantic lume. Ep yantic banamil ta xtalic, jech chalic: “Laʼic me, muycutic batel ta vits yuʼun li Mucʼul Diose”» (Miq. 4:1, 2). Muʼyuk laj yil kʼot ta pasel Miqueas li albilkʼop taje, yuʼun chamem xaʼox. Akʼo mi jech, jpʼel ta yoʼonton tukʼ laj yakʼ sba ta stojolal Jeova ta sjunul xkuxlejal, kʼusiuk spasik li yantike. Xi onoʼox laj yale: «Scotol cristianoetic ta yantic lum jaʼ chichʼic o ta mucʼ li diosetic yuʼunique, pero li vuʼutique sbatel osil jaʼ chquichʼtic o ta mucʼ li Mucʼul Dios cuʼuntique» (Miq. 4:5). Jun yoʼonton la smala ti kʼu sjalil jalij li choplejale, yuʼun spatoj lek yoʼonton ta stojolal Jeova ti chkʼot ta pasel yuʼun skotol li kʼusi yaloj tspase. Ta melel, la spat yoʼonton ta stojolal Jeova li tukʼil Miquease.

7, 8. 1) ¿Kʼu yuʼun oy lek srasonal ti jpat lek koʼontontik ta stojolal li Jeovae? 2) ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa mu jaluk ta malael chkaʼitik?

⁷ ¿Mi jaʼ jech jpatoj koʼontontik ta stojolal Jeova ek? Oy lek srasonal ti jpat lek koʼontontike, yuʼun kiloj lek ta jsat jtuktik ti kʼotem xa ta pasel li kʼusi yaloj Miquease. Ti kʼu xa sjalil slikel tal li «slajebaltic [...] cʼacʼale», ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik chmuyik li ta «vits yoʼ bu oy xchʼulna Mucʼul Diose», jeltos slumal bu likemik tal, jeltos stsʼunbalik xchiʼuk jeltos skʼopik. Ep buchʼutik ti jaʼ te likemik tal li ta lumetik ti skontra sbaike, pe spasojik xa ta «azaron» «li yespadaique» xchiʼuk mu skʼan «xichʼic chanubtasel ta sventa paspleito» (Miq. 4:3). ¡Jaʼ jun mukʼta matanal ti jaʼutik yajtunel Jeova ti mu jnaʼ jsaʼtik kʼope!

⁸ Stalel onoʼox ti ta jkʼantik ti akʼo xa slajes Jeova li choplejale. Pe sventa junuk noʼox koʼonton jmalatik xkʼot ta pasele, skʼan me jechuk jnoptik kʼuchaʼal tsnop li Jeovae. Yakʼojbe xa skʼakʼalil sventa chchapan li krixchanoetike, jaʼ svaʼanoj ta jchapanvanej li Jesucristoe (Hech. 17:31). Pe tskʼan ti baʼyuk  «acʼo lic yotquinic li cʼusi melele» xchiʼuk ti spasik li kʼusitik chchanik sventa sta xkuxlejalike. Yuʼun oy ta vokol xkuxlejal li krixchanoetike (kʼelo 1 Timoteo 2:3, 4). Mi jaʼ chbat ta koʼontontik xchanubtasel li krixchanoetik sventa xojtikinik lek li Jeovae, muʼyuk me bu jal chkaʼitik ta smalael. Poʼot xa me xlaj li choplejale, yikʼaluk me jaʼo xvul slajeb kʼalal muʼyuk jmalaojtike. Mi kʼot ta pasele, ¡xijmuyubaj me tajek ti laj kakʼ ta koʼontontik yalbel skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose!

9-11. ¿Mi kʼotem xa ta pasel li albilkʼop ta 1 Tesalonicenses 5:3? Albo smelolal.

⁹ (Kʼelo 1 Tesalonicenses 5:1-3.) Poʼot xa me xi chalik li mukʼta lumetike: «Jun coʼntontic, muʼyuc cʼusi xiʼbal sba». Mi mu jkʼan chʼayal koʼonton stautik taje skʼan me jtsaktik ta mukʼ li tojobtasel chal Pablo liʼe: «Viqʼuiluc me jsatic, cuxuluc me coʼntontic» (1 Tes. 5:6). Vaʼun jkʼelbetik skʼoplal li kʼusitik chkʼot ta pasel sventa xichʼ alel li aʼyej ti toj tsots skʼoplale. Yuʼun jaʼ tskoltautik sventa vikʼiluk lek jsatik ta mantal.

¹⁰ Kʼalal tsuts li jujun mukʼta paskʼop ta spʼejel Balumile, li mukʼta lumetike laj yalik ti oy xa lekilale. Kʼalal tsuts li baʼyel paskʼope te ayan tal li Liga de Naciones sventa oyuk lekilale. Pe kʼalal tsuts li xchibal paskʼope jaʼ xa la spat yoʼontonik ta stojolal Naciones Unidas li krixchanoetike. Li jbabeetik ta politika xchiʼuk ta relijione spatoj yoʼontonik ta stojolal li organisasionetik sventa oyuk lekilale. Jech kʼuchaʼal liʼe, li ta 1986 laj yal Naciones Unidas ti jaʼ xa la sjabilal ti oy lekilal ta spʼejel Balumile (Año Internacional de la Paz). Li vaʼ jabile li jbabeetik ta mukʼta lumetik xchiʼuk ta relijione la stsob sbaik ta Asís, Italia xchiʼuk li papa ti jaʼ jolil yuʼun li relijion katolika sventa skʼanik ta orasion ti oyuk lekilale.

¹¹ Pe ti vaʼ yelan laj yalik ti oy xa la jun oʼontonal, ti muʼyuk xa la kʼusi xibal sbae xchiʼuk yan kʼusitik yalojike maʼuk to skʼoteb ta pasel li albilkʼop ta 1 Tesalonicenses 5:3. ¿Kʼu yuʼun maʼuk to? Yuʼun muʼyuk to kʼotem  ta pasel ti «ta ora noʼox chvul ta loqʼuel tsots vocol[e]».

12. ¿Kʼusi ti jnaʼojtik ta sventa ti xi chichʼ alele: «Jun coʼntontic, muʼyuc cʼusi xiʼbal sba», ti xie?

¹² ¿Buchʼu ti xi chale: «Jun coʼntontic, muʼyuc cʼusi xiʼbal sba», ti xie? ¿Kʼusi tspasik li jbabeetik yuʼun li buchʼutik tskuy sbaik ta yajtsʼaklom Cristoe xchiʼuk li jbabeetik yuʼun yan relijionetike? ¿Kʼuxi ch-och skʼoplal li jbabeetik ta jujun mukʼta lumetik kʼalal chalik li aʼyej taje? Muʼyuk bu chal li Vivliae. Pe li kʼusi jnaʼojtike jaʼ ti mu meleluk kʼalal chalik ti chtal lekilale, manchuk mi labal xa sba ti kʼu yelan chalike. Jaʼ to sventainoj Satanás li mol kuxlejal liʼe. Ta skoj ti toj mol xae kʼaʼem kʼalal to ta yut. ¡Toj abol me jbatik ti xkakʼ jbatik ta loʼlael yuʼun li kʼusi tspukbe skʼoplal Satanase, vaʼun ti jtikʼ jbatik ta politikae!

13. ¿Kʼu yuʼun te to spajesojik ikʼ li anjeletike?

¹³ (Kʼelo Apocalipsis 7:1-4.) Yoʼ to jmalaojtik chkʼot ta pasel li kʼusi chal 1 Tesalonicenses 5:3, oy me kʼusi yakal tspasik li tsatsal anjeletike, jaʼ spajesojik to li ikʼ ti chlajesvan ta tsatsal vokolile. ¿Kʼu yuʼun te to spajesojik? Jtos ti kʼusi toj tsots skʼoplal laj yal Juane jaʼ ti chichʼ seyoalik baʼyel li tʼujbil «yajtuneltac Dios cuʼuntique». * Kʼalal mi laj xaʼox yichʼ seyoalik li yajtuneltak Dios taje, muʼyuk xa me tsmakik ta be ikʼ ti chlajesvan li anjeletike. ¿Kʼusi chkʼot ta pasel un?

14. ¿Kʼusi chakʼ ta ilel ti poʼot xa xlaj li Mukʼta Babiloniae?

¹⁴ Li Mukʼta Babiloniae, ti jaʼ li jventainvanej yuʼun skotol jecheʼ relijionetik ta spʼejel Balumile, ta xkʼot yorail ch-akʼbat slajeb. Muʼyuk chkoltaat yuʼun li «epal cristianoetic ta jujun lum, ta jujun banamil, xchiʼuc ta jujuchop cʼop[e]». Xkiltik xa lek ti yantik xnopaj tal slajebe (Apoc. 16:12; 17:15-18; 18:7, 8, 21). Melel onoʼox maʼ taje, yuʼun chichʼik chopol kʼoptael ta television, ta radio li relijionetik xchiʼuk li jbabeetik ta relijione, jaʼ jech jamal xvinaj ti muʼyuk xa koltabilike. Akʼo mi jech, tsnopik ti muʼyuk kʼusi tsvul-o yoʼontonik li jbabeetik yuʼun Mukʼta Babiloniae. ¡Chʼayemik tajek! Kʼalal mi laj xaʼox yalik ti «jun coʼntontic, muʼyuc cʼusi xiʼbal sba», mi xiike, ta me slajesik jecheʼ relijion li politikoetik ta sbalumil Satanase, ta me xchʼay ta jsatik li jecheʼ relijione. ¡Muʼyuk xa me chkiltik-o ta jyalel! Ta melel, xtoj-o me jvokoltik ti jmalatik xkʼot ta pasel li kʼusitik tsots skʼoplal taje (Apoc. 18:8, 10).

15. ¿Kʼu yuʼun muʼyuk to bu slajesoj choplejal li Jeovae?

¹⁵ Akʼo mi toj ep krixchanoetik ti chchopol kʼoptabeik sbi li Jeovae, jun yoʼonton smalaojbe yorail sventa tslajes li choplejale. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun mu skʼan ti xichʼ lajesel li krixchanoetik ti oy ta yoʼontonik mantale (2 Ped. 3:9, 10). ¿Mi jaʼ jech chkaʼitik ek? Kʼalal yakal ta jmalabetik chkʼot li skʼakʼalile skʼan me xkakʼtik ta ilel ti ta jtojbetik ta vokol ti oy smalael yuʼune. Jkʼeltik avil kʼusi skʼan jpastik.

16, 17. 1) ¿Kʼu yuʼun skʼan jkoltatik li buchʼutik yiktaoj sbaik ta mantale? 2) ¿Kʼu yuʼun skʼan sutik xa noʼox tal ta stojolal Jeova li buchʼutik yiktaoj sbaik ta mantale?

¹⁶ Jkoltatik li buchʼutik yiktaoj sbaik ta mantale. Laj yal Jesús ti xmuyubajik noʼox ta vinajel kʼalal chichʼ tael li chij ti chʼayem toʼoxe (Mat. 18:14; Luc. 15:3-7). Jamal xvinaj ti oy tajek ta yoʼonton Jeova li buchʼutik chakʼik ta ilel ti skʼanojbeik li sbie, kʼanbilik ek li buchʼutik yiktaoj sbaik ta mantale. Kʼalal ta jkoltatik ti akʼo sutik tal ta tsobobbaile jaʼ me jech ta jkolta jbatik sventa xmuyubaj li Jeova xchiʼuk li anjeletike.

¹⁷ ¿Mi aviktaoj aba ta mantal? Yikʼaluk van laj avikta aba ta tsobajel ta skoj ti oy buchʼu chopol kʼusi la spasbote. ¿Mi jal xa  aviktaoj aba? Mi jaʼ jeche, xi xajakʼbe abae: «¿Mi mas xa lek li jkuxlejal avie? ¿Mi mas xa ximuyubaj? ¿Mi jaʼ oy kʼusi chopol la spasbun li Jeovae, o mi jaʼ oy kʼusi chopol la spasbun li jmulavil krixchanoe? ¿Mi oy van kʼusi chopol spasojbun li Jeovae?». Mu jechuk maʼ taje, yuʼun toj lek onoʼox yoʼonton ta jtojolaltik. Manchuk mi oy bu muʼyuk ta jpastik li kʼusi laj kalbetik kʼalal laj kichʼtik voʼe ep kʼusitik chakʼ jkʼupintik (Sant. 1:16, 17). Pe mu me xchʼay ta joltik ti poʼot xa li skʼakʼalil Jeovae. Jaʼ xa me yorail ti xijsut ta stojolale xchiʼuk li ta tsobobbaile. Yuʼun jaʼ noʼox te ta jta jpojobbailtik li ta slajebal kʼakʼal liʼe (Deut. 33:27; Heb. 10:24, 25).

18. ¿Kʼu yuʼun skʼan jchʼunbetik smantal li buchʼutik sbainojik tsobobbaile?

¹⁸ Jchʼunbetik me smantal li buchʼutik sbainojik tsobobbaile. Tsbeiltasutik xchiʼuk chchabiutik li Jeovae, yuʼun jaʼ jun Jchabichij ti lek yoʼontone. Jaʼ yuʼun jaʼ sbiiltasoj ta Bankilal Jchabichij li Xnichʼone (1 Ped. 5:4). Oy mas ta sien mil tsobobbailetik, li ta jujun tsobobbaile oy moletik ti chchabiik ta jujuntal li xchijtak Jeovae (Hech. 20:28). Kʼalal ta sjunul koʼonton ta jchʼunbetik smantal li buchʼutik tsbeiltas tsobobbaile, jaʼ me jech ta jtojbetik ta vokol Jeova xchiʼuk Jesús li kʼusitik spasojik ta jtojolaltike.

19. ¿Kʼuxi xuʼ xijnopaj ta stojolal li yantike?

¹⁹ Nopajkutik ta stojolal li yantike. ¿Kʼusi skʼan xal taje? Kʼalal tstsakatik ta kʼop yuʼun yajkontraik li soltaroetik ti lek chanemike, chchol sbaik lek, jaʼ xkaltik, nopolik tajek chakʼ sbaik. Jaʼ yuʼun mu kʼusi xuʼ spasbatik. Li avi eke, yakal chakʼ persa stsakel ta kʼop steklumal Dios li Satanase. Maʼuk xa me yorail ti jtsakilan jbatik ta kʼop xchiʼuk li kermanotaktike, jaʼ mas lek nopajkutik ta stojolalik, jchʼaybe jba jpaltailtik xchiʼuk jpat koʼontontik ta stojolal li Jeovae.

20. ¿Kʼusi skʼan jpastik li avie?

²⁰ Skʼan me julavemukutik li ta mantale xchiʼuk ti jmala tskoltautik li Diose. Junuk me koʼonton jmalatik chkʼot ta pasel li kʼusitik liʼe: «Jun coʼntontic, muʼyuc cʼusi xiʼbal sba» ti xi chalik li krixchanoetike. Xchiʼuk junuk koʼonton jmalatik ti chichʼ seyoalik li buchʼutik tʼujbile. Vaʼun li chanvoʼ anjeletike muʼyuk xa me tsmakik ta be li ikʼ ti chlajesvane, jaʼ te chichʼ akʼbel slajeb li Mukʼta Babiloniae. Kʼalal yakal ta jmalatik chkʼot ta pasel li kʼusitik tsots skʼoplal taje, jchʼunbetik me smantal li buchʼutik jbabeik li ta s-organisasion Jeovae. Nopajkutik ta stojolal yantik sventa mu stsalutik li Diablo xchiʼuk spukujtake. Jaʼ xa me yorail ti jchʼunbetik smantal li jtsʼibajom yuʼun salmo ti xi laj yale: «Tsotsanic, tsatsajanic, oyuc yip avoʼntonic acotolic ti apatoj avoʼntonic ta stojol ti [Diose]» (Sal. 31:24, Ch).