1. ¿Kʼusitik yakʼoj svokolik spasel li krixchanoetike, xchiʼuk kʼu yuʼun?

 LI KRIXCHANOETIKE oy kʼusitik chakʼ svokolik ta spasel ti tsots skʼoplal chaʼiike. Li totil meʼiletike tstunes skʼakʼalik, stakʼinik xchiʼuk yipalik sventa tstabeik sbalil li yalab xnichʼnabike. Epal kerem tsebetik ti lek xtojobik ta jtosuk tajimole muʼyuk bu chchʼay yoʼontonik xchiʼuk yamigotakik xchiʼuk ep chchʼakbeik yorail sventa chchanik mas ta skoj ti tskʼan chbatik ta Juegos Olímpicos ta sventa slumalike. Li Jesús eke ep kʼusitik laj yakʼ svokol spasel ta skoj li kʼusitik tsots skʼoplal laj yaʼie. Xuʼ van la spas sba ta jkʼulej o ti skʼan yutsʼ yalale, pe jaʼ laj yakʼ ta yoʼonton spasel li kʼusitik sventa Ajvalilal yuʼun Diose (Mat. 4:17; Luc. 9:58). Li yajtsʼaklomtak Cristo eke toj ep kʼusitik laj yiktaik ta skoj li Ajvalilal yuʼun Diose. Ta skoj ti jaʼ li kʼusi mas tsots skʼoplal laj yaʼiike ta sjunul yoʼontonik laj yakʼbeik yipal skolta sbaik spasel li abtelal ti bu kʼalal xuʼ yuʼunike (Mat. 4:18-22; Luc. 9:58). Jaʼ yuʼun skʼan xi jakʼbe jbatike: «¿Kʼusi ti mas tsots skʼoplal chkaʼi ta jkuxlejale?».

2. 1) ¿Kʼusitik skʼan xakʼ svokolik spasel skotol li melel yajtsʼaklomtak Cristoe? 2) ¿Kʼusitik yan abtelal chakʼ svokolik spasel li junantik ermanoetik xtoke?

² Oy kʼusitik skʼan xakʼ svokolik spasel li yajtsʼaklomtak Cristoe, li kʼusitik taje tsotsik skʼoplal sventa lekuk xil sbaik xchiʼuk li Jeovae. Jech kʼuchaʼal liʼe, skʼan xchʼakbeik yorail xchiʼuk chakʼbeik yipal spasel orasion, skʼelel Vivlia, yichʼel ta mukʼ Dios ta yutsʼ yalalik, xbatilanik ta tsobajeletik xchiʼuk ti xcholik mantale (Jos. 1:8; Mat. 28:19, 20; Heb. 10:24, 25). * Koliyal ti chkakʼbetik yipal xchiʼuk ti tskoltautik li Diose yakal ch-epaj batel li cholmantale xchiʼuk toj ep xa krixchanoetik ti yakal chmuyik batel li ta «vits yoʼ bu oy sna [li] Mucʼul Diose» (Is. 2:2). Yantik  xtoke yakʼoj svokolik ch-abtejik ta Betel, ta svaʼanel Salonetik sventa Tsobobbail xchiʼuk Salonetik sventa Mukʼta Tsobajeletik, xchapanel mukʼtik tsobajeletik o skoltael ermanoetik ti chil svokolik ta nikel, ta nojelal ta voʼ o yan kʼusitik. Li abtelaletik taje maʼuk skʼan xal ti persa skʼan jpastik sventa jtatik-o jkuxlejaltik ta sbatel osile, pe toj tsotsik skʼoplal ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose.

3. 1) ¿Kʼuxi ta jtabetik sbalil ti oy kʼusitik ta jpastik ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose? 2) ¿Kʼusitik skʼan jakʼbe jbatik?

³ Li avie mas to skʼan jkolta jbatik ta spasel li abtelal sventa Ajvalilal yuʼun Diose. ¡Xijmuyubaj ti ep buchʼutik ta sjunul yoʼontonik yakal chakʼbeik smoton Jeova kʼalal chtunik ta stojolale! (Kʼelo Salmo 54:6.) Mi jaʼ jech chkakʼtik jmotontik eke xijmuyubaj ta jkuxlejaltik xchiʼuk ta jtatik ep bendision yoʼ to ta jmalatik chtal li Ajvalilal yuʼun Diose (Deut. 16:15; Hech. 20:35). Pe skʼan xi jakʼbe jbatik ta jujuntale: «¿Mi oy to van yan kʼuxi xuʼ xkakʼtik matanal ta stojolal li Ajvalilal yuʼun Diose? ¿Kʼuxi yakal jtunes jkʼakʼal, jtakʼin, kipal xchiʼuk li kʼusitik xitojob spasele? ¿Kʼusitik oy ta jba ti skʼan mu xchʼay ta koʼontone?». Jkʼeltik kʼusitik xuʼ jchantik ta sventa li matanaletik ta sjunul oʼontonal ti chichʼ toʼox akʼel li ta skʼakʼalil Vivliae. Li xchanel taje tskoltautik sventa xijmuyubaj chijtunutik ta stojolal li Jeovae.

4. ¿Kʼuxi la stabeik sbalil j-israeletik ti chakʼik toʼox matanaletike?

⁴ Li matanaletik chichʼ akʼel ta voʼneal Israele jaʼ sventa staik-o perton li ta smulike xchiʼuk ti lekuk x-ilatik yuʼun Jeovae. Junantik matanaletike persa chichʼ akʼel, li yantike jaʼ noʼox mi jech oy ta yoʼontonik yakʼele (Lev. 23:37, 38). Skotol li matanaletik ti chlokʼ ta yoʼontonik yakʼele, ti te tsakal skʼoplal li chikʼbil matanale, jaʼ sventa Jeova. Jun skʼelobil toj tsots skʼoplal ti laj yichʼ akʼel chikʼbil matanaletike jaʼo kʼalal laj yakʼbe ta skʼob Dios chʼulna ta Jerusalén li Salomone (2 Crón. 7:4-6).

5. ¿Kʼusi xuʼ xakʼik ta matanal li buchʼutik abol sbaike?

⁵ Snaʼoj Jeova ti mu skotolikuk krixchanoetik jmoj xuʼ yuʼunik yakʼel li matanale, jaʼ yuʼun smalaoj ti jaʼ noʼox xakʼik ti kʼu yepal xuʼ yuʼunike. Li ta Smantale chal ti xakʼik ta matanal chonbolometike xchiʼuk ti xichʼ malbel ta balumil li xchʼichʼele, yuʼun li chikʼbil matanal taje «jaʼ noʼox laj yacʼ ta pasel puru senyailtac li cʼusi scʼoplal chcʼot ta pasel» ta stojolal li Jesuse (Heb. 10:1-4). Vaʼun,  li Jeovae xuʼ tsjel snopben xchiʼuk xaʼibe smelolal ta sventa taje. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi oy jun j-israel vinik ti mu stabe stojol jkotuk chij o jkotuk vakaxe, li Jeovae laj yal ti xuʼ xchʼam jkotuk puruvok stsu (tórtola) o jkotuk stsumute. Jaʼ jech tskʼupinik yakʼel matanal ek akʼo mi abol sbaik (Lev. 1:3, 10, 14; 5:7). Akʼo mi kʼusuk noʼox chonbolomal xchʼam ta matanal li Jeovae, pe oy kʼusi chaʼtos tsots skʼoplal tskʼanbe li buchʼu chakʼ matanal ti jech oy ta yoʼontone.

6. ¿Kʼusi chaʼtos skʼan spas li buchʼu chakʼ matanale, xchiʼuk kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti jechuk spase?

⁶ Li baʼyele, jaʼ ti skʼan xakʼ li kʼusi mas lek yuʼune. Li Jeovae jaʼ noʼox chchʼam li chikʼbil matanal «ti bu ven leque» (Lev. 22:18-20). Jaʼ yuʼun, mi oy jutuk xchopolil li chonbolom chichʼ akʼel ta matanale, muʼyuk bu chchʼam. Li xchibal kʼusi tskʼane jaʼ liʼe: li buchʼu chakʼ li chikʼbil matanale skʼan muʼyuk xchopolil jech kʼuchaʼal chal li Mantale. Mi oy jutuk xchopolile, baʼyel skʼan xbat yakʼ matanal sventa mulil kʼalal muʼyuk toʼox yakʼoj li matanal ta sjunul oʼontonal chichʼ akʼel yoʼ lek ch-ilat yuʼun li Diose (Lev. 5:5, 6, 15). Toj tsots skʼoplal taje, yuʼun li Mantale chal ti mi oy xchopolil li buchʼu laj yakʼe xchiʼuk ti tstiʼ li matanal sventa koʼol yoʼontonike, ti te tsakal skʼoplal li matanal ta sjunul oʼontonal chichʼ akʼele, chichʼ akʼbel kastigo (Lev. 7:20, 21). Yan ti mi muʼyuk smul taat yuʼun Dios xchiʼuk mi muʼyuk xchopolil li matanal laj yakʼe, xuʼ xmuyubaj xchiʼuk sak sjol yoʼonton chkom (kʼelo 1 Crónicas 29:9).

7, 8. 1) ¿Kʼu yelan chaʼi sbaik epal ermanoetik kʼalal chakʼik matanal ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose? 2) ¿Kʼusi xuʼ xakʼbeik Jeova skotol li yajtsʼaklomtak Cristoe?

⁷ Li avie epal ermanoetik chtunik ta stojolal Jeova ta sjunul yoʼontonik, xchiʼuk jaʼ jech xmuyubaj yoʼonton yuʼunik. Jaʼ jech li stukik eke toj lek chaʼiik ti tskoltaik yantike. Jun ermano ti chkoltavan ta svaʼanel Salonetik sventa Tsobobbail xchiʼuk skoltael ermanoetik ti chil svokolik ta nikel, nojelal ta voʼ o yantike chal ti mu albajuk kʼu to yepal xmuyubaje. Xi chale: «Kʼalal chkil ti xmuyubajik xchiʼuk tstojik ta vokol li ermanoetik kʼalal vaʼanbil xaʼox achʼ Salon o kʼalal laj yichʼik koltael ta skoj ti laj yil svokolike, jnaʼoj ti oy sbalil li abtelal la jpase».

⁸ Li s-organisasion Jeova avie, saʼojbe onoʼox tal smelolal kʼuxi tskolta sba ta spasel li abtelal ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose. Xi la stsʼiba ta 1904 li ermano Charles T. Russell: «[Skotol li yajtsʼaklomtak Cristoe] skʼan xakʼik venta ti jaʼ yakʼoj li abtelal ta jchabina  li Kajvaltike sventa jech skʼelik lek kʼu yelan tstunes skʼakʼalilik, li kʼusitik xtojobik spasele, ti kʼu yelan tstunes stakʼinik xchiʼuk yan kʼusitike, xchiʼuk ti skʼan stunesik lek ta jujuntal li spʼijilike sventa xichʼ ichʼel ta mukʼ li Kajvaltike». Ti chkakʼbetik matanal li Jeovae toj ep bendision chakʼbutik, pe mu toj kʼunuk ta pasel (2 Sam. 24:21-24). Jaʼ yuʼun skʼan xi jakʼbe jbatike: «¿Mi xuʼ van jtunes mas jkʼakʼal, jtakʼin xchiʼuk kip ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose?».

9. ¿Kʼusi beiltasel xuʼ jtatik ta sventa li kʼusi laj yal Jesús ta Lucas 10:2-4?

⁹ Jkʼakʼaltik. Ep skʼakʼalil skʼan xchiʼuk ep abtel yichʼoj sventa chichʼ jelubtasel xchiʼuk spasel imprimir li jvuntike, svaʼanel salonetik ti bu chkichʼtik ta mukʼ Diose, xchapanel mukʼtik tsobajeletik, skoltael ermanoetik ti chil svokolike xchiʼuk yan kʼusitik ti skʼan pasele. Pe li jun kʼakʼale jaʼ noʼox 24 ora yichʼoj. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa lekuk jtunestik li kʼakʼale? Jkʼeltik li kʼusi laj yalbe yajtsʼaklomtak Jesús kʼalal la stakan batel ta cholmantale: «Mu me bochʼo xaloʼilaj achiʼuquic ta be» (Luc. 10:2-4). ¿Kʼusi la skʼan laj yal? Xi chal jun krixchano ti chchanbe skʼoplal Vivliae: «Ti kʼu yelan tspas sbaik saludar li krixchanoetik ta orientee mu jechuk kʼuchaʼal voʼotik ti ta jnijan jbatik o ti naka noʼox ta jyeʼ jkʼobtike, moʼoj, yuʼun li stukike tsmey sbaik jayibuk velta, tsnijan sbaik xchiʼuk tspatan sbaik ta balumil. Skotol li kʼusitik taje toj jal chchʼay-o skʼakʼalik». Li Jesuse muʼyuk bu laj yalbe li yajtsʼaklomtak ti akʼo mu x-ichʼvanik ta mukʼe; moʼoj, yuʼun li kʼusi tskʼane jaʼ ti xakʼik venta ti muʼyuk ep yorail yuʼunike xchiʼuk ti skʼan stunesik lek li skʼakʼalik sventa li kʼusitik mas tsots skʼoplale (Efes. 5:16). ¿Mi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltik li beiltasel taje xchiʼuk ti jaʼ mas jchʼakbetik skʼakʼalil li Ajvalilal yuʼun Diose?

10, 11. 1) ¿Kʼuxi chichʼ tunesel li matanal takʼin ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose? 2) ¿Kʼuxi tskoltautik li beiltasel ta jtatik ta 1 Corintios 16:1, 2?

¹⁰ Jtakʼintik. Toj ep takʼin chlaj ta sventa li abtelal yuʼun Diose. Jujun jabil chichʼ tunesel epal miyon dolar takʼin sventa chichʼ koltael li jkʼelvanejetik ta sirkuito xchiʼuk distritoe, prekursor espesialetik xchiʼuk misioneroetik. Jech noxtok, vaʼanbil mas ta 24,500 Salonetik sventa Tsobobbail li ta lumetik bu abol noʼox sbaike, ti lik ta 1999, xchiʼuk skʼan to xichʼ vaʼanel 6,400. Jech xtok, chichʼ pasel imprimir jujun u te van 100 miyon ta lik li revista ¡Despertad! xchiʼuk Li Jkʼel osil ta toyole. Skotol taje jaʼ tspasik-o li matanal takʼin chkakʼtike.

¹¹ Li jtakbol Pabloe laj yakʼ jun beiltasel ti toj tunel kuʼuntik kʼalal chkakʼtik matanal takʼine (kʼelo 1 Corintios 16:1, 2). La stijbe yoʼonton yermanotak ta Corinto sventa xchʼak stakʼinik li ta slikebal kʼakʼal ta jujun xemanae, maʼuk ti jaʼ to tsmalaik ta slajebal kʼakʼal ta jujun xemana sventa tskʼelik kʼu yepal sovrail stakʼinike. Jaʼ jech li avie, baʼyel onoʼox ta jchʼaktik kʼu yepal chkakʼ jmoton takʼintik, jaʼ ti kʼu yepal xuʼ kuʼuntike (Luc. 21:1-4; Hech. 4:32-35). Chkʼuxubin tajek Jeova ti ta sjunul koʼontontik chkakʼtike.

12, 13. ¿Kʼusi xuʼ smakutik sventa mu jtunestik li kipaltik xchiʼuk li kʼusitik xijtojob spasel ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose, pe kʼuxi yaloj tskoltautik li Jeovae?

¹² Kipaltik xchiʼuk kʼusitik xijtojob spasel. Li Jeovae tskoltautik kʼalal ta jtunes kipaltik xchiʼuk kʼusitik xijtojob spasel ta venta li Ajvalilal yuʼune. Yaloj stuk ti tstsatsubtasutik mi chʼabal kipaltik chkaʼitike (Is. 40:29-31). ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi ta jnoptik ti mu xijtojobutik, ti jaʼ mas xtojobik li yantike? Jvules ta joltik ti xuʼ tskoltautik ta stunesel kʼusitik jnaʼtik xa spasel li Jeovae, jech kʼuchaʼal la spas ta stojolal Bezaleel xchiʼuk Aholiabe (Éx. 31:1-6; kʼelo li lokʼol ta slikebale).

¹³ Li Jdiostik Jeovae chalbutik ti akʼo xkakʼbetik li kʼusi mas leke, ti akʼo mu jalan jbatike (Prov. 3:27). Kʼalal yakal xchaʼvaʼanik li chʼulna ta Jerusalene, li Jeovae laj  yalbe li judioetik ti akʼo snopik lek li kʼusitik yakal tspasik ta sventa li abtelal taje (Hageo 1:2-5). Chʼay yoʼontonik xchiʼuk muʼyuk xa laj yakʼik venta li kʼusitik mas tsots skʼoplale. Lek ti xi jakʼbe jbatik eke: «¿Mi jaʼ van ta jpas ta jkuxlejal li kʼusi tskʼan yoʼonton Jeovae? ¿Mi xuʼ ta jnop lek li kʼusitik yakal jpas sventa mas to ta jkolta jba ta spasel li abtelal sventa Ajvalilal yuʼun Dios li ta slajebal kʼakʼal liʼe?».

14, 15. 1) ¿Kʼuxi tstij koʼontontik epal ermanoetik ti abol sbaike? 2) ¿Kʼusi skʼan jpʼeluk-o ta koʼontontik spasel?

¹⁴ Ep kermanotaktik ti nakalik ta lumetik ti bu oy ep vokolile xchiʼuk ti abol noʼox sbaik jujun kʼakʼale. Vaʼun li j-organisasiontike chakʼbe yipal sventa chakʼbe li kʼusi chʼabal yuʼunike (2 Cor. 8:14). Akʼo mi chʼabal noʼox kʼusi yuʼunik li ermanoetik taje, toj ep sbalil chilik ti chakʼ smotonike. ¡Kʼu to noʼox yepal chmuyubaj Jeova ti ta sjunul yoʼonton chakʼik akʼo mi jutuk kʼusitik oy yuʼunike! (2 Cor. 9:7.)

¹⁵ Ta jun lum ta África ti bu toj abol sbaike, junantik ermanoetike chchʼakik komel jvokʼuk stsʼunobik, vaʼun li stojol kʼusi tstsʼunike chakʼik sventa tskolta sbaik li ta abtelal yuʼun Diose. Li ta lum taje la snop tsvaʼanik jun Salon sventa Tsobobbail ta skoj ti chtun tajeke. Li ermanoetike tskʼan ch-abtejik ta svaʼanel li Salone, pe laj yichʼ chapanel ti jaʼo tsvaʼanik kʼalal jaʼo yorail tstsʼunolajike. ¿Mi makatik taje? Mi jsetʼuk. Li ta kʼakʼaltike ch-abtejik ta svaʼanel salon, yan li ta akʼobaltike tstsʼunolajik. ¡Toj lek ti jech yakʼoj svokolik spasele! Jaʼ tsvules ta joltik li ermanoetik ta baʼyel siglo ta Macedoniae. Yuʼun akʼo mi «ipasic ta meʼon ta scoj li vocole» xvokolet la skʼanik ti x-akʼbat skoltaik li yermanotakik eke (2 Cor. 8:1-4). Jaʼ jech li voʼotik eke kakʼtik ti «cʼu yepal bendición [yakʼojbutik] li Mucʼul Dios» Jeovae (kʼelo Deuteronomio 16:17).

16. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa xchʼam li smoton chkakʼbetik Jeovae?

¹⁶ Pe oy kʼusi skʼan jvules ta joltik. Jech kʼuchaʼal li j-israeletike, skʼan me jkʼeltik lek mi chchʼam Jeova li matanal chlokʼ ta koʼontontik chkakʼbetike. Skʼan me oyuk noʼox smelolal kʼusi ta jpastik sventa mu xkikta jbatik ta spasel li kʼusitik mas tsots skʼoplale, jaʼ xkaltik, li xchabiel kutsʼ kalaltik xchiʼuk li yichʼel ta mukʼ Diose. Skʼan me mu xkikta jbatik ta yakʼbel kʼusitik chtun yuʼunik ta mantal xchiʼuk yan kʼusitik li kutsʼ kalaltik kʼalal ta jchʼak jkʼakʼaltik o kʼusitik kuʼuntik sventa ta jkoltatik li yantike. Yuʼun mi jech ta jpastike, ta melel, xuʼ xkaltik ti jaʼ chkakʼtik li kʼusi muʼyuk kuʼuntike (kʼelo 2 Corintios 8:12). Yan ti kʼusi skʼan mu xchʼay xkaʼitike jaʼ ti kʼu yelan oyutik ta mantale (1 Cor. 9:26, 27). Yan ti mi jaʼ ta jpastik li kʼusi chal li beiltaseletik ta Vivliae, li matanal chkakʼtike xijmuyubaj-o yuʼun xchiʼuk jun koʼontontik yuʼun, vaʼun ta sjunul yoʼonton chchʼam li Jeovae.

17, 18. ¿Kʼusi chkaʼitik ta stojolal li ermanoetik ti tsots ch-abtejik ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose, xchiʼuk kʼusitik skʼan jnopbetik skʼoplal jkotoltik?

¹⁷ Yakʼojbeik yipal spasel kʼusitik sventa Ajvalilal yuʼun Dios li epal kermanotaktike; xuʼ xkaltik ti tsmal sbaik kʼuchaʼal yaʼlel tsʼusube (Filip. 2:17). ¡Ta jkʼuxubintik ta melel li buchʼutik jech tspasike! ¿Kʼusi xuʼ xkaltik ta stojolal yajnilik xchiʼuk xnichʼnabik li buchʼutik oy ta sbaik skʼelel li abtelal sventa Ajvalilale? Ta melel, ta jtojbetik ta vokol li slekil yoʼontonike xchiʼuk li kʼusitik chakʼ svokolik ta spasele.

¹⁸ Toj ep abtelal skʼan pasel ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose. Jpasbetik orasion Jeova xchiʼuk jnoptik kʼuxi xuʼ mas jkolta jbatik. Xuʼ jchʼuntik ta melel ti ta jtatik ep jmotontik li avie xchiʼuk ti mas to ep ta jtatik li «ta achʼ banomil» chtale (Mar. 10:28-30, Ch).