1, 2. ¿Kʼuxi ti jelajtik kʼu yelan jkuxlejaltik xchiʼuk ti kʼu yelan oyutik ta mantale?

LI UTSʼ ALALILE jaʼ yakʼoj li Jeovae (Efes. 3:14, 15). Akʼo mi yutsʼ yalal noʼox sbaik li krixchanoetike, mu koʼoluk stalelalik xchiʼuk ti kʼu yelan oyike. Li voʼote xuʼ van te la achiʼin ta naklej atot ameʼ jaʼ to ti la apas ta yijil krixchanoe. Yantike xuʼ van cham stot smeʼik ta skoj junuk chamel, lajik van ta karo o yan kʼusitik ti kʼot ta stojolalike. Jech xtok, oy buchʼutik mi jaʼuk laj yojtikinik li stot smeʼike.

² Taje jaʼ jech chkʼot ta pasel ta stojolalik li yajtuneltak Jeovae. Akʼo mi jaʼutik yutsʼ yalal Jeova, pe ti kʼu yelan jkuxlejaltik xchiʼuk ti kʼu yelan oyutik ta mantale jelajtik. Xuʼ van te lachʼi ta jun utsʼ alalil ti jaʼik xa onoʼox yajtsʼaklomtak Cristoe, vaʼun ta abikʼtal onoʼox la xchanubtasoxuk atot ameʼ ta sventa li mantaletik ta Vivliae (Deut. 6:6, 7). O xuʼ van laj avojtikin mantal ta skoj ti oy buchʼu la xcholbot mantale, jech kʼuchaʼal oy ep buchʼutik jech kʼotem ta stojolalike (Rom. 10:13-15; 1 Tim. 2:3, 4).

3. ¿Kʼusi ti xijkoʼolaj-o jkotoltike?

³ Pe akʼo mi jelelutik tajek ta jujuntal kʼuchaʼal laj xa kaltike, oy kʼusi ti xijkoʼolaj-oe. Jkotoltik chkil jvokoltik ta skoj ti muʼyuk bu la xchʼun mantal li Adane: maʼuk tukʼil krixchanoutik, jmulavilutik xchiʼuk chijlajutik (Rom. 5:12). Akʼo mi jech, ta skoj ti tukʼ chijtun ta stojolal Jeovae, xuʼ jkʼopontik kʼuchaʼal Jtotik. Jaʼ yuʼun li ta voʼnee,  xuʼ xi laj yalik li tʼujbil jteklum kʼuchaʼal chal ta Isaías 64:8: «Mucʼul Dios, voʼot noʼox jtototcutic». Jech xtok, xi la slikes ta s-orasion Jesús ti kʼu yelan chanubtasvan ta spasele: «Jtotic Dios, te oyot ta vinajel, ichʼbiluc ta mucʼ abi» (Mat. 6:9).

4, 5. ¿Kʼusi ta jchanbetik skʼoplal sventa mas jkʼantik li Jtotik Jeovae?

⁴ Li Jtotik ta vinajele chchabi xchiʼuk tskolta li buchʼutik tskʼanbeik vokol ta sbie. Xi chalbutik ta melel li Diose: «Vuʼun ta jcolta loqʼuel ta sventa scotol cʼusiuc noʼox, [li tukʼil jtunele] yuʼun xiyotquinun, xchiʼuc vuʼun noʼox yichʼojun ta mucʼ» (Sal. 91:14). Li Jeova Diose ta slekil yoʼonton tspoj steklumal ta stojolal li yajkontratake xchiʼuk chchabi sventa mu xichʼik lajesel.

⁵ Pe sventa jkʼantik mas li Jtotik ta vinajele jkʼeltik oxtos kʼusitik ti tsotsik skʼoplale: 1) Chakʼbutik li kʼusi chtun kuʼuntike 2) Chchabiutik xchiʼuk 3) jaʼ li jlekil Amigotike. Kʼalal ta jkʼeltik batel ta jujuntale, jnopbetik skʼoplal ta sventa ti kʼu yelan xkil jbatik xchiʼuk li Jtotik ta vinajele xchiʼuk ti kʼusi xuʼ jpastik sventa xkichʼtik ta mukʼe. Jech xtok, jnoptik ta sventa li bendisionetik tstaik li buchʼutik chnopajik ta stojolale (Sant. 4:8).

6. ¿Kʼuxi chakʼ ta ilel Jeova ti te chlik talel ta stojolal «scotol li cʼusi leque»?

⁶ Xi la stsʼiba li yajtsʼaklom Cristo Santiagoe: «Scotol li cʼusi leque xchiʼuc li cʼusitic lec tucʼ chijʼacʼbate jaʼ te ta xlic tal ta vinajel. Jaʼ chistacbutic tal li Jtotic Dios ti la spas li cʼusitic chacʼ xojobale» (Sant. 1:17). Li kuxlejale jaʼ xa onoʼox jun matanal ti toj yan sba yutsil yakʼojbutik li Jeovae (Sal. 36:9). Kʼalal ta jtunes jkuxlejaltik sventa jpastik li kʼusi tskʼan Diose, ta jkʼupintik epal bendisionetik li avie xchiʼuk xuʼ xijkuxi ta sbatel osil ta jun achʼ balumil (Prov. 10:22; 2 Ped. 3:13). Pe, ¿kʼuxi xa noʼox xuʼ xkʼot ta pasel jech ti jmulavilutik xchiʼuk ti chijchamutik ta skoj ti muʼyuk la xchʼun mantal li Adane?

7. Sventa lekuk xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae, ¿kʼusi la spas?

⁷ Li Jeovae jeltos ti kʼu yelan chakʼbutik li kʼusi chtun kuʼuntike. Jech kʼuchaʼal liʼe, yakʼojbutik ta ilel li slekil yutsil yoʼonton kʼalal la spojutike. Jkotoltik jpasmulilutik xchiʼuk jkuchojbetik talel smul li Adane (Rom. 3:23). Akʼo mi jech, ta skoj ti skʼanojutike, oy kʼusi la spas sventa lek xkil jbatik xchiʼuk. Li jtakbol Juane chakʼbutik ta ilel ti kʼusi la spas li Diose: «Laj yacʼ quiltic ti ep scʼanojutique, yuʼun la stac tal liʼ ta banamil li jun noʼox Xnichʼone, yuʼun jech xuʼ ta jtatic jcuxlejaltic ta sventa. Jaʼ jech laj quiltic cʼu xʼelan li cʼanvaneje. Yuʼun muc vuʼuticuc baʼyuc la jcʼantic li Diose; jaʼ baʼyuc la scʼanutic. Jech la stac tal li Xnichʼone; jaʼ milbil matanal icʼot ta sventa jmultic» (1 Juan 4:9, 10).

8, 9. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jeova ti jaʼ Chakʼ li kʼusi chtun kuʼuntik jech kʼuchaʼal laj yakʼ ta ilel li ta skʼakʼalil Abraham xchiʼuk Isaaque? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale.)

⁸ Kʼalal te toʼox van 1,900 jabil skʼan xvokʼ li Jesuse, oy kʼusi kʼot ta pasel ta xkuxlejal Abraham ti jaʼ te laj yakʼ ta ilel li kʼusi oy ta yoʼonton tspas Jeova sventa chkuxiik sbatel osil li krixchanoetik ti tukʼ yakʼoj sbaike. Xi chal ta Hebreos 11:17-19: «Ta sventa xchʼunojel yoʼnton li Abrahame, jech cʼalal iqʼuelbat yoʼnton yuʼun Diose, laj yacʼbe smotonin li jun noʼox xnichʼone, jaʼ li Isaaque, acʼo me albil ti jaʼ ta sventa Isaac scʼoplal chcʼot ta pasel li cʼusi albile. Yuʼun jech albil: “Ta sventa Isaac ta jboles ep amomnichʼnab”, xʼutat. Yuʼun xchʼunoj ti echʼem svuʼel li Diose; xchʼunoj ti xuʼ yuʼun ta xchaʼcuxes loqʼuel ta stojol animaetique. Ta melel xcoʼlaj xchiʼuc ichaʼcuxesbat li xnichʼone, jech jaʼ senyail cʼop icom». Mu vokoluk chkiltik ti kʼusi xkoʼolaj-oe. Li Jeovae laj yakʼ li Xnichʼone, jaʼ xkaltik li Jesucristoe, taje jaʼ sventa stabeik sbalil skotol li krixchanoetike (kʼelo Juan 3:16, 36).

⁹ ¡Xkuxet to nan yoʼonton laj yaʼi Isaac kʼalal muʼyuk bu xlaj ta milele! Ta melel, laj van stojbe ta vokol Jeova ti laj yakʼ yan matanal sventa mu xlaj ta milele: «Jcot chij te tsʼotol  xulub ta chʼixtic» (Gén. 22:10-13). Jaʼ yuʼun mu labaluk sba chkaʼitik ti xi sbi laj yakʼbe Abraham ti bu xaʼox chakʼ ta matanal li skereme: «Li Mucʼul Diose chacʼ li cʼusi jtunel cuʼuntique [ta hebreo kʼop «Jehová-yiré», TNM]» (Gén. 22:14).

10, 11. ¿Buchʼutik la slikesik sventa xalbeik «jnaclejetic ta banomil[...] ti lec xil sbaic xchiʼuc ti Diose», xchiʼuk kʼuxi spasojik?

¹⁰ Kʼalal ta jnoptik ta sventa li kʼusi yakʼojbutik li Jeovae, chkakʼtik venta ti skʼan jtojtik ta vokol li matanal laj yakʼ Jesús sventa lekuk xkil jbatik xchiʼuk li Diose. Li Pabloe jech laj yakʼ venta ek kʼalal xi la stsʼibae: «Chacʼ jnaʼtic lec ti jun noʼox Bochʼo icham cuʼuntic ta jcotoltique, pero jcotoltic lijchamutic yaʼyel. Ta sventa ti icham ta jventatic jcotoltique, jech muc xa cuxuluc ta sventa stuc li bochʼotic cuxulique. Jaʼ xa cuxulic ta stojol li Cristo ti icham, ti ichaʼcuxi ta sventaique» (2 Cor. 5:14, 15).

¹¹ Li baʼyel yajtsʼaklomtak Cristoe la skʼanik li Diose xchiʼuk la stojbeik ta vokol ti ep sbalil chilik kʼalal chtunik ta stojolale. Jaʼ yuʼun ta sjunul yoʼontonik la xchʼamik li abtelal ta yalbel «jnaclejetic ta banomil[...] ti lec xil sbaic xchiʼuc ti Diose». Koliyal ti abtelal ta cholmantal tspasik xchiʼuk ti tspasik ta yajtsʼaklomtak Cristo li krixchanoetike, epal krixchanoetik xuʼ lek laj yil sbaik xchiʼuk li Diose, ti xamigoin sbaike xchiʼuk ti xkʼotik ta xnichʼnabtak ta vinajel ta tsʼakale. Li avi kʼakʼale, li buchʼutik tʼujbil chbatik ta vinajele ta xcholik li mantal eke. Ta skoj ti jaʼik yajvaʼlej Dios xchiʼuk li Cristoe, jaʼ chakʼbeik ti akʼo xnopajik ta stojolal Jeova li krixchanoetik ti manxoike xchiʼuk ti xkʼotik ta yajtuneltake (Juan 6:44; Hech. 13:48; 2 Cor. 5:18-20, Ch). *

12, 13. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti ta jtojbetik ta vokol Jeova skotol li kʼusitik yakʼojbutike?

¹² Ta skoj ti tstojbeik ta vokol li buchʼu Chakʼ kʼusi chtun yuʼunike, skotol li yajtsʼaklomtak Cristo ti spatoj yoʼontonik chkuxiik ta Balumile tskoltaik li buchʼutik chbatik ta vinajel ta yalbel skʼoplal li Ajvalilal yuʼun Diose. Li ta cholmantal taje ta jtunestik li Vivliae, ti jaʼ li yan matanal yakʼoj Jeova ti yan sba yutsile (2 Tim. 3:16, 17). Kʼalal lek xijtojob stunesel Vivlia li ta cholmantale, jaʼ jech xuʼ staik xkuxlejalik ta sbatel osil li krixchanoetike. Pe taje maʼuk noʼox li koltael chakʼbutike. Li Jeova xtoke yakʼojbutik xchʼul espiritu sventa jpastik li abtelal taje (Zac. 4:6; Luc. 11:13). Li kʼusitik lek chkʼotanuk ta pasele te chvinaj li ta Anuario de los testigos de Jehová ti chlokʼ jujun jabile. ¡Jaʼ jun matanal ti chijkoltavan ta spasel li abtelal ti chichʼ ta mukʼ li Jtotike xchiʼuk ti jaʼ Chakʼ li kʼusi chtun kuʼuntike!

¹³ Ta sventa ti laj xa kiltik skotol li kʼusitik chakʼbutik li Jeovae, lek ti xi jakʼbe jbatike: «¿Mi ta van xkakʼbe yipal li cholmantal sventa chkakʼbe yil ti ta jtojbe ta vokol li kʼusitik lekik yakʼoje? ¿Kʼusi to van skʼan jpas sventa lek xitojob ta xcholel batel li lekil aʼyeje?». Mi ta jkʼan ta jtojbetik ta vokol Dios li kʼusitik yakʼojbutike, jaʼ chkakʼtik baʼyel ta jkuxlejaltik li Ajvalilal yuʼun Diose. Mi jech ta jpastike, ta me xakʼbutik li kʼusi chtun kuʼuntik li Diose (Mat. 6:25-33). Kʼalal chkiltik ti ta slekil yoʼonton chchabiutik li Jeovae jaʼ tstij koʼontontik ti xkakʼtik persa jmuyubtabetik li yoʼontone (Prov. 27:11).

14. ¿Kʼusi spasoj Jeova ta stojolal yajtuneltak kʼalal chil svokolike?

¹⁴ Xi kʼejin li Davide: «Li vuʼune toj abul jba, toj meʼonun. Mucʼul Dios, mu me xichʼay ta avoʼnton, yuʼun voʼot noʼox chacʼuxubinun, chacoltaun» (Sal. 40:17). Li Jeovae ep ta velta skoltaoj li yajtuneltake, taje jaʼ jech spasoj kʼalal chichʼik nutsel yuʼun li yajkontraike. ¡Ta jtojbetik tajek ta vokol Jeova ti tskoltautik sventa tukʼ xkakʼ jbatik kʼalal mi la jnuptantik vokolile, jech kʼuchaʼal skotol  li kʼusitik lekik yakʼoj ta sventa li mantale!

15. Albo junuk skʼelobil kʼuxi chchabi xnichʼon li jun totile.

¹⁵ Li jun jkʼanvanej totile maʼuk noʼox chakʼbe kʼusi chtun yuʼun li xnichʼnabtake, moʼoj, yuʼun chchabi xtok. Stalel onoʼox ti chbat spoj lokʼel mi oy kʼusi xibalik sba chile. Jun ermano chal ti kʼalal bikʼit toʼoxe, laj xaʼox yoʼontonik ta cholmantal, vaʼun tsutik xaʼox batel ta snaik pe jaʼ to yilike mu xjelavik ta skoj ti noj ta voʼ li bee. Li ukʼume noj ta skoj ti tsots tajek laj yakʼ voʼ li ta sobe, jaʼ yuʼun persa skʼan stekʼik o xpechʼik jelavel mukʼtik tonetik. Li ermanoe jaʼ ta jbabe bat, pe ta skoj ti muʼyuk bu lek la sta ta tekʼel li tone, tsʼuj yalel ta voʼ xchiʼuk chib to velta tsʼuj ta voʼ. Li totile ta anil noʼox la stsakbe snekeb li skereme, koliyal taje muʼyuk xjikʼav. ¡Solel la stoj tajek ta vokol! Li Jtotik ta vinajel eke ta skoltautik lokʼel li ta chopol balumil liʼe xchiʼuk ta stojolal li ajvalil yuʼune, ti jaʼ li Satanase. Melel onoʼox ti jaʼ Jeova li buchʼu xuʼ lek xchabiutike (Mat. 6:13; 1 Juan 5:19).

16, 17. ¿Kʼuxi la skolta xchiʼuk la xchabi j-israeletik Jeova kʼalal la spasik kʼop xchiʼuk li j-amalequetike?

¹⁶ Ti kʼu yelan chchabiutik li Jeovae jaʼ te chvinaj li kʼusi kʼot ta pasel ta stojolal li j-israeletik kʼalal laj yichʼik lokʼesel ta mosoil li ta Egiptoe. Ta skʼelobil juʼelal xtuchʼojik xaʼox li Tsajal Nab ta sjabilal 1513 kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltike xchiʼuk jaʼo yakalik batel ta xanbal sventa chbatik ta vits Sinaí, vaʼun kʼotik ta jun lum ti Refidim sbie.

¹⁷ Li Satanase snaʼoj ta sventa li albilkʼop laj yichʼ alel ta Génesis 3:15, jaʼ yuʼun xuʼ jnoptik ti mu xa smala kʼu yelan tsnop tskontrain li j-israeletik ti muʼyuk xa buchʼu xpojatik yileluke. Li kʼusi la stunese jaʼ li lum Amaleque, ti jaʼ yajkontra li steklumal Diose (Núm. 24:20). Nopo ta sventa li kʼusi kʼot ta pasel yuʼun Jeova kʼalal la stunes li chanvoʼ tukʼil  yajtuneltake: Josué, Moisés, Aarón xchiʼuk li Hure. Li Josuee la spas kʼop xchiʼuk li lum Amaleque, yan li Moisés, Aarón xchiʼuk li Hure te la svaʼan sbaik ta jun vits ti nopol noʼox tee. Kʼalal tstoy skʼob li Moisese, jaʼ tstsalvanik li j-israeletike. Jaʼ yuʼun, kʼalal jaʼo ta syales skʼob Moisés ta skoj ti chlube, li Aarón xchiʼuk Hure jaʼ chlik stoybeik skʼob li Moisese. Koliyal li chabiel xchiʼuk li koltael akʼbatik yuʼun li Jeovae, «li Josuee ivuʼ yuʼun la [smil] ta espada scotol li amalequetique» (Éx. 17:8-13). Li Moisese la spas jun skajleb matanal ti xi laj yakʼbe sbie: «Li Mucʼul Diose jaʼ bandera cuʼun [ta hebreo kʼop «Jehová-nisí», TNM]» (kʼelo Éxodo 17:14, 15).

18, 19. ¿Kʼuxi chchabiutik Jeova li avie?

¹⁸ Li buchʼutik skʼanojik xchiʼuk ti chchʼunbeik smantal li Jeovae, ta xichʼik pojel yuʼun. Jech kʼuchaʼal la spasik li j-israeletik ta Refidime, te ta jnakʼ jbatik ta stojolal kʼalal mi tsnutsutik li kajkontratike. Melel onoʼox ti ep ta velta xchabioj steklumal li Jeovae xchiʼuk ti spojojutik li ta spetsʼtak Satanase. Nopo ta sventa ti kʼu yelan ep ta velta xchabioj li buchʼutik tukʼ yakʼoj sbaik ta skoj ti muʼyuk tstikʼ sbaik ta politikae. Jaʼ jech kʼot ta pasel ta stojolal epal ermanoetik ti nakalik ta Alemania xchiʼuk yantik lumetik ta sjabilaltik 1930 xchiʼuk 1940 kʼalal jaʼo ch-ajvalilaj li nazie. Kʼalal ta jkʼeltik ta sloʼil xkuxlejal ermanoetik li ta Anuario ti kʼu yelan la xchabi yajtuneltak Jeova kʼalal laj yichʼik nutsele xchiʼuk ti ta jnoptik ta sventa taje, jaʼ me mas ta jpat-o koʼontontik ta stojolal Jeova ti jaʼ Jnakʼobbailtike (Sal. 91:2).

¹⁹ Li ta s-organisasion Jeovae xchiʼuk li vunetik chakʼe te chalbutik mantaletik ti chchabiutike. Li pʼijubtaseletik chakʼe toj ep sbalil ilbil li ta jkʼakʼaliltike. Li krixchanoetike jaʼ mas batem ta yoʼontonik li chiʼinejbail ta vayele, li uchʼ poxe xchiʼuk li pornografiae. Pe li Jeovae yakʼojbutik beiltaseletik xchiʼuk mantaletik ti jamal ta aʼibel smelolal sventa mu xijtsʼujutik li ta xibalik sba spetsʼtak Satanase. Jech kʼuchaʼal liʼe, chalbutik mantal kʼuchaʼal jun Totil ti xuʼ me jtatik chopol amigoil li ta redes sociales sbie (1 Cor. 15:33). *

20. ¿Kʼusi beiltasel xchiʼuk chabiel ta jtatik li ta tsobobbaile?

²⁰ ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ti jaʼ chchanubtasutik stuk li Jeovae? Jaʼo kʼalal ta jchʼunbetik li smantaltake (Is. 54:13). Li ta tsobobbaile jaʼ ti bu ta jtatik li chabiel xchiʼuk li beiltasele. Yuʼun li moletik ta tsobobbaile chakʼbutik koltael xchiʼuk tspat koʼontontik ta Vivlia (Gál. 6:1). Ti bu chchabiutik mas li Jeovae jaʼ ta stojolal li «krixchanoetik kʼuchaʼal matanaletik» yakʼojbutike (Efes. 4:7; 4:8, TNM). ¿Kʼusi van skʼan jpastik mi chakʼbutik junuk mantal li moletike? Skʼan bikʼit xkakʼ jbatik xchiʼuk jchʼuntik li kʼusi chalbutike, mi jech ta jpastike chakʼbutik bendision li Diose (Heb. 13:17).

21. 1) ¿Kʼusi jpʼel koʼontontik ta jpastik? 2) ¿Kʼusi ta jchantik li ta yan xchanobile?

²¹ Jpʼeluk me koʼontontik xkakʼ jbatik ta beiltasel ta xchʼul espiritu xchiʼuk li tojobtaseletik chakʼ li Jtotik ta vinajele. Jnoptik ta sventa li skʼelobil ti stuk noʼox jech laj yakʼ ta ilel li Jesucristoe, xchiʼuk kakʼtik persa xchanbel li stalelale. Li stuke la xchʼun mantal jaʼ to ti chame xchiʼuk li Jeovae ta slekil yoʼonton laj yakʼbe smoton (Filip. 2:5-11). Li voʼotik eke ta me xkichʼ jmotontik mi la jpat koʼontontik ta stojolal li Jeovae (Prov. 3:5, 6). Jaʼ yuʼun chaʼa, jvules me ta joltik ti Jeovae jaʼ Chakʼbutik li kʼusi chtun kuʼuntike xchiʼuk jaʼ Chchabiutik ti muʼyuk buchʼu yan jech xkoʼolaj-oe. ¡Jaʼ jun muyubajel xchiʼuk jun matanal ti chijtun ta stojolale! Vaʼun chaʼa, ¿kʼu yuʼun xuʼ xkaltik xtok ti jaʼ jun jlekil Amigotike? Ti kʼu yelan jkʼanojtik li Jeovae mas to ch-epaj mi la jtakʼtik ta yan xchanobil li sjakʼobil liʼe.