1. Albo junuk skʼelobil ti bu chakʼ ta ilel ti jaʼ noʼox tsloʼla sba stukik li junantik yajtuneltak Diose. (Kʼelo li lokʼol ta slikebale.)

LI Aarón ti jaʼ li mero bankilal palee jaʼo te vaʼal ta stiʼ xchʼulna Jeova pasbil ta nukul ti te stsakoj yavil xchikʼobil pome. Li vaʼ sob taje te nopol oy Coré xchiʼuk yan 250 viniketik ti yakal chchikʼbeik pom li Jeovae, te yichʼojik jujun yav xchikʼobil spomik (Núm. 16:16-18). Ta sba sat li krixchanoetike tukʼ chichʼik ta mukʼ Jeova yilel. Pe akʼo mi jech, skotol jaʼik jpʼajmantaletik ti tstoy sbaike ti jaʼ noʼox mu jechuk li Aarone, taje jaʼ ta skoj ti tskʼan ch-ochik ta paleale (Núm. 16:1-11). Tsloʼla sbaik mi la snopik ti lek chil Dios ti kʼu yelan chichʼik ta mukʼe. Pe ta skoj li kʼusi oy tajek ta yoʼontonike, jaʼ li kʼusi muʼyuk lek chil Jeovae, ti jaʼ xil skotol li kʼusitik oy ta yoʼontonike xchiʼuk chakʼ venta ti jaʼik onoʼox jloʼlavanejetike (Jer. 17:10).

2. ¿Kʼusi yaloj xa noʼox li Moisese, xchiʼuk kʼuxi kʼot ta pasel li kʼusi laj yale?

² Kʼalal skʼan toʼox jun kʼakʼale, li Moisese xi onoʼox laj yale: «Li Mucʼul Diose sob ocʼom chacʼ ta ilel li bochʼo jaʼ yuʼune» (Núm. 16:5). Ta sventa li kʼusi laj yichʼ alele, li kʼusi mu xkoʼolajik-o li buchʼutik chichʼik ta mukʼ ta melel li Diose xchiʼuk li jecheʼ jchʼunolajeletike jaʼ te laj yichʼ ilel kʼalal la «stac tal cʼocʼ li Mucʼul Diose, jech la smil ta cʼocʼ scotol li oʼlol yoxibal ciento (250) viniquetic ti la xchiqʼuic pom ta stojol Diose» (Núm. 16:35; 26:10). Pe li Jeovae  muʼyuk kʼusi la spasbe li Aarone, kʼalal jech la spas taje jaʼ laj yakʼ ta ilel ti jaʼ jun tukʼil palee xchiʼuk ti ta sjunul yoʼonton chichʼ ta mukʼ li Diose (kʼelo 1 Corintios 8:3).

3. 1) ¿Kʼusi kʼot ta pasel li ta skʼakʼalil jtakbol Pabloe? 2) ¿Kʼusi la spas Jeova ta stojolal Coré xchiʼuk li yantik jtoybaetike?

³ Te van 1,500 jabil ta tsʼakale, li ta skʼakʼalil jtakbol Pabloe jutuk mu jechuk kʼot ta pasel ek. Jlom krixchanoetik ti la sbiinik yajtsʼaklomtak Cristoe lik xchʼunik li jecheʼ chanubtaseletike; pe akʼo mi jech, te tstsobilan-o sbaik li ta tsobobbaile. Ta sat krixchanoetike xkoʼolajik yilel xchiʼuk li yan yajtsʼaklomtak Cristoe, ta skoj ti svalopatinojik li mantale xuʼ chakʼbeik ep vokol li tukʼil yajtuneltak Diose. Jaʼik jtiʼval okʼiletik pe jaʼuk li ta spat xokonike xkoʼolajik ta chij ti yakal tskʼunibtasbeik xchʼunel yoʼonton li yantike (2 Tim. 2:16-18). Pe li Jeovae mu xlaj ta loʼlael ta skoj ti kʼu yelan xvinaj li jpat jxokontike. Li Pabloe snaʼoj xa onoʼox kʼusi la spasbe Dios li jtoyba Coré xchiʼuk li sviniktake, jaʼ yuʼun lek spatoj yoʼonton ta stojolal Jeova ti yakʼoj venta li kʼusitik yakal chkʼot ta pasele. Jchantik batel li labal sba loʼil ta Vivlia taje xchiʼuk jkʼeltik kʼusi chakʼ jchantik.

4. ¿Kʼusi ti snaʼoj lek li Pabloe, xchiʼuk kʼuxi laj yakʼ ta ilel ti xchʼunoj li kʼusi la stsʼibabe batel li Timoteoe?

⁴ Li Pabloe lek snaʼoj ti xuʼ xakʼ venta Jeova buchʼu ti melel ch-ichʼvanik ta mukʼe o ti buchʼutik jaʼ noʼox chloʼlavanike, xchiʼuk te laj yakʼ ta ilel ti kʼu yelan la stsʼibabe batel Timoteo ti jaʼ akʼbil ta naʼel yuʼun li Diose. Kʼalal laj xaʼox yal Pablo ti kʼusi chopol yakal chkʼot ta pasel ta stojolal junantik li buchʼutik te oyik ta tsobobbail ta sventa mantal ti jaʼ ta smulik li jvalopatinej mantaletike, xi laj yale: «Akʼo mi jech, lek vaʼal chkom li snakleb Dios ti lek tsotse, xchiʼuk xi chal li seyoale: ‹Li Jeovae xojtikin li buchʼutik jaʼ yuʼune›, xi chal xtoke: ‹Skʼan xiktaik kʼusitik muʼyuk tukʼ skotol li buchʼutik spatoj yoʼontonik ta sbi Jeovae›» (2 Tim. 2:18, 19, TNM).

5, 6. ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal li kʼusi laj yal Pablo ta sventa «li snakleb Dios ti lek tsotse», xchiʼuk kʼuxi koltaat Timoteo taje?

⁵ ¿Kʼusitik kʼop la stunes Pablo kʼalal la stsʼiba aʼyej ti muʼyuk kʼusi xkoʼolaj-oe? Vaʼun chaʼa, taje kʼajomal jun velta jech chichʼ alel ta Skʼop Dios «li snakleb Dios ti lek tsotse». Li Vivliae tstunes jpʼel kʼop «snacleb» sventa chalbe skʼoplal ep ta tos kʼusitik, jech kʼuchaʼal li jteklum Jerusalén ti jaʼ kapital yuʼun li voʼneal Israele (Sal. 87:1, 2). Li yabtel tspas Jesús sventa xakʼ kʼotuk ta pasel li kʼusi tskʼan Diose chichʼ koʼoltasel ta «snacleb» ek (1 Cor. 3:11; 1 Ped. 2:6). Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi la skʼan laj yal Pablo kʼalal laj yal «li snakleb Dios ti lek tsotse»?

⁶ Li jtakbole jechtik la stunes ek kʼalal laj yalbe skʼoplal li kʼusi laj yal Moisés ta sventa li Coree xchiʼuk li xchiʼiltak ti te chal ta Números 16:5. Jamal lek xvinaj ti jaʼ laj yalbe skʼoplal li kʼusitik kʼot ta pasel ta skʼakʼalil Moisés sventa spatbe yoʼonton li Timoteoe xchiʼuk sventa svulesbe ta sjol ti xuʼ snaʼ buchʼutik jaʼik jtoybaetik li Jeovae xchiʼuk ti mu jaʼuk spasik li kʼusitik tskʼan stukike. Jech kʼuchaʼal kʼot ta pasel ti te xa van ta sjayibaluk siglo yechʼele, li Coree muʼyuk onoʼox te laj skʼoplal yuʼun li kʼusi tskʼan tspas li Diose, jech li buchʼutik jvalopatinej mantaletik ta tsobobbaile mu spas yuʼunik ek. Li Pabloe muʼyuk mas laj yalbe smelolal li «snakleb Dios ti lek tsotse». Pe akʼo mi jech, li kʼusitik laj yale jaʼ tsatsubtasbat-o xchʼunel yoʼonton xchiʼuk patbat yoʼonton Timoteo ta sventa li be yuʼun Jeovae.

7. ¿Kʼu yuʼun xuʼ jnaʼtik lek ti tukʼ kʼusitik tspas xchiʼuk tukʼ chakʼ sba li Jeovae?

⁷ Li beiltaseletik yuʼun Jeova ti tsotsik skʼoplale muʼyuk onoʼox chjel. Li Salmo 3:11 xi chale: «Li cʼusi xchapanoj stuque, jbel scʼoplal jech chcom o; li cʼusi snopoj ta yoʼntone, jech chcom o cʼalal ta alab nichʼnaletic». Yantik teksto ta Vivlia ti chalbeik skʼoplal li Ajvalilal, li tukʼil kʼanel, li spasel kʼusitik tukʼe  xchiʼuk ti kʼu yelan tukʼ chakʼ sba li Jeovae jech-o sbatel osil (Éx. 15:18; Sal. 106:1; 111:3; 117:2). Li ta Malaquías 3:6 xi chale: «Vuʼun li Mucʼul Diosune mu jnaʼ jel o coʼnton». Xchiʼuk li Santiago 1:17 chalbutik ta melel ti «Diose jaʼ jech oy o; mu snaʼ sjelilan cʼusi chijyacʼbutic».

8, 9. ¿Kʼusi chakʼ jchantik li lokʼolkʼop la stunes Pablo ta sventa li «seyoal» xie?

⁸ Ti kʼu yelan laj yalbe skʼoplal Pablo ta 2 Timoteo 2:19 jaʼ li snakleb ti yichʼoj tal jun aʼyej ti lek akʼbil seyoale. Li ta voʼnee mu toj labaluk sba ta ilel ti oy kʼusi te tsʼibabil chkom li ta snakleb jpʼej nae, xuʼ van jaʼ sventa chichʼ akʼel ta ilel buchʼu jaʼ la smeltsan li jpʼej nae o buchʼu jaʼ li yajvale. Li Pabloe jaʼ li baʼyel jtsʼibajom ta Vivlia ti la stunes li lokʼolkʼop ti muʼyuk kʼusi xkoʼolaj-oe. * Li seyoal akʼbil ta «snakleb Dios ti lek tsotse» oy chaʼtos kʼusi chal. Li baʼyuke jaʼ liʼe: «Li Jeovae xojtikin li buchʼutik jaʼ yuʼune». Xchiʼuk li xchibale jaʼ liʼe: «Skʼan xiktaik kʼusitik muʼyuk tukʼ skotol li buchʼutik spatoj yoʼontonik ta sbi Jeovae». Liʼe jaʼ tsvules ta joltik li kʼusi chal ta Números 16:5 (kʼelo).

⁹ ¿Kʼusi chakʼ jchantik li lokʼolkʼop la stunes Pablo ta sventa li «seyoal» xie? Yuʼun li buchʼutik jaʼ xa yuʼun li Jeovae, li talelaletik xchiʼuk beiltaseletik ta Vivliae te likemik talel li ta kʼusitik melele: 1) Li Jeovae skʼanojan li buchʼutik tukʼ chakʼ sbaik ta stojolale xchiʼuk 2) li Jeovae spʼajoj li kʼusitik muʼyuk tukʼike. ¿Kʼuxi te tsakal skʼoplal ta sventa li kʼusi chakʼ jchantik ta stojolal li buchʼutik tsvalopatinik komel mantal ta tsobobbaile?

10. ¿Kʼusi kʼot ta pasel ta stojolal tukʼil yajtuneltak Dios ta skʼakʼalil Pablo ta skoj ti kʼu yelan laj yakʼik ta ilel stalelalik li buchʼutik tsvalopatinik mantale?

¹⁰ Li Timoteo xchiʼuk li yantik tukʼil yajtuneltak Diose xuʼ van la svul yoʼontonik ta sventa ti kʼu yelan chakʼ ta ilel stalelalik li jvalopatinej mantaletike. Xuʼ van muʼyuk laj yaʼibeik smelolal junantik ti kʼu yuʼun te to oyik ta tsobobbail li vaʼ krixchanoetik taje. Yuʼun xuʼ van la sjakʼbe sbaik mi ta melel chakʼ venta Jeova li buchʼutik tukʼ chakʼ sbaik ti muʼyuk kʼusi tskʼanik ta skoj taje xchiʼuk ta stojolal li buchʼutik tsvalopatinik mantale (Hech. 20:29, 30).

11, 12. ¿Kʼu yuʼun tsatsubtasbat xchʼunel yoʼonton Timoteo li karta la stsʼiba Pabloe?

¹¹ Li karta la stsʼiba Pablo ta sventa Timoteoe tsatsubtasbat xchʼunel yoʼonton ta melel, yuʼun vulesbat ta sjol ti lek ilat yuʼun Jeova li tukʼil Aarone, pe jaʼ muʼyuk lek ilat xchiʼuk laj yakʼbe slajeb li Coré xchiʼuk li xchiʼiltake. Ta melel, li jtakbole laj yal ti akʼo mi oy jecheʼ  jchʼunolajeletik li ta tsobobbaile, li Jeovae ta onoʼox xojtikin li buchʼu jaʼ yuʼuntake, jech kʼuchaʼal la spas ta skʼakʼalil Moisese.

¹² Li Jeovae mu snaʼ sjel yoʼonton, xuʼ jpat koʼontontik ta stojolal ta melel. Li stuke spʼajoj li kʼusitik muʼyuk tukʼe, jaʼ yuʼun te tskʼel stuk Jeova kʼusi ora chakʼbe slajeb li buchʼutik muʼyuk tsutes yoʼontonike. Ta sventa ti «spatoj [yoʼonton] ta sbi [Jeova]» li Timoteoe, li Pablo eke la svulesbe ta sjol li kʼusi oy ta sba spasel sventa xichʼ lajesbel skʼoplal li kʼusitik chopol tspasik li jecheʼ jchʼunolajeletike. *

13. ¿Kʼusi xuʼ jpat-o koʼontontik?

¹³ Li voʼotik eke xuʼ tspat koʼontontik li kʼusi la stsʼiba Pablo ti jaʼ akʼbat ta naʼel yuʼun li Diose. Baʼyele, tspat koʼontontik ti tstsak ta venta Jeova mi tukʼ chkakʼ jbatike. Maʼuk noʼox chal ti lek chil li kʼusitik ta jpastike, yuʼun oy ta yoʼonton li buchʼutik jaʼ yuʼuntake. Li Vivliae xi chale: «Yuʼun li Mucʼul Diose jaʼ sqʼueloj scotol li banamile, jech xuʼ chacʼ ta ilel svuʼel ta stojol li bochʼo scotol yoʼntonic tscʼanic coltael yuʼune» (2 Crón. 16:9). Jaʼ yuʼun, jpatoj koʼontontik ti skotol li kʼusitik ta jpastik ta skoj «ti lecuben xa coʼntontic ta melele» oy ep sbalil (1 Tim. 1:5; 1 Cor. 15:58).

14. ¿Kʼusi ichʼel ta mukʼ tspʼaj li Jeovae?

¹⁴ Tspat tajek koʼontontik ti jnaʼojtik ti muʼyuk lek chil Jeova li ichʼel ta mukʼ tspasik li buchʼutik chopolike. «Li Mucʼul Diose jaʼ sqʼueloj scotol li banamile» xchiʼuk tskʼel xtok li buchʼutik muʼyuk ta skotol yoʼonton chtunik ta stojolale. Li ta Proverbios 3:32 chal ti muʼyuk lek chil Jeova «li bochʼotic chopolique», jech kʼuchaʼal naka noʼox tskuy sbaik ti chchʼunbeik smantale, pe ta mukul tspasik li mulile. Akʼo mi xuʼ sloʼla yan krixchanoetik kʼuk sjaliluk, li yip xchiʼuk stukʼilal Jeovae chakʼ ta ilel ta melel ti «bochʼo ta smuc smule muʼyuc lec chbat» (Prov. 28:13; kʼelo 1 Timoteo 5:24; Hebreos 4:13).

15. ¿Kʼusi ti mu stakʼ jpastike, xchiʼuk kʼu yuʼun?

¹⁵ Jutuk mu skotoluk li yajtuneltak Jeovae ta sjunul yoʼonton chichʼik ta mukʼ li Diose. Toj yan ta kʼelel kʼalal oy junuk ermano ta tsobobbail ti muʼyuk chichʼ ta mukʼ ta melel li Jeovae. Pe akʼo mi jech, taje xuʼ me jech xkʼot ta pasel, jech kʼuchaʼal kʼot ta pasel li ta skʼakʼalil Moisese xchiʼuk li ta skʼakʼalil baʼyel yajtsʼaklomtak Cristoe (2 Tim. 3:1, 5). Jaʼ yuʼun chaʼa, ¿mi jaʼ van skʼan xal ti chopol xa kʼusi ta jnoptik ta stojolal kermanotik o ta jchibal kʼoptatik ta sventa mi tukʼ chakʼ sbaik ta stojolal li Jeovae? ¡Moʼoj! Muʼyuk me lek mi chopol xa kʼusi ta jnoptik ta stojolal kermanotik ta sventa li kʼusitik tspasike (kʼelo Romanos 14:10-12; 1 Corintios 13:7). Ta melel, toj chopol me mi muʼyuk ta jpat koʼontontik ta stojolal kermanotik ta tsobobbail mi tukʼ chakʼ sbaike, yuʼun xuʼ xkil jvokoltik ta mantal.

16. 1) ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa mu xakʼ yibel ta koʼontontik li kʼusi chopole? 2) ¿Kʼusi chchanubtasutik li rekuadro « Nopo lec avaʼay atuquic me jun avoʼnton achʼunojique»?

¹⁶ Jujuntal yajtsʼaklomtak Cristo skʼan spasik li kʼusi chal liʼe: «Jujunoxuc tscʼan chaqʼuelic lec cʼu xʼelan avabtel atuquic» xi (Gál. 6:4). Ta skoj ti jpasmulilutike, xuʼ onoʼox xlik kichʼtik ta mukʼ Dios ti mu meleluk chlokʼ ta koʼontontike (Heb. 3:12, 13). Jaʼ yuʼun skʼan me jkʼeltik bakʼintik li kʼusi oy ta yut koʼontontike. Xuʼ xi jakʼbe jbatike: «¿Ti chkichʼ ta mukʼ li Jeovae, mi jaʼ van ta skoj ti jkʼanoje xchiʼuk ti chkakʼ ta mukʼ li mukʼul pasmantal yuʼune? O ¿mi jaʼ noʼox van ta skoj li bendisionetik xuʼ jta li ta achʼ balumile?» (Apoc. 4:11). Jkotoltik xuʼ jkʼeltik ti kʼu yelan ta jpas jtalelaltike xchiʼuk ti jlokʼes ta koʼontontik li kʼusitik toj chopole.

17, 18. ¿Kʼu yuʼun skʼan ta sjunul koʼontontik chkichʼtik ta mukʼ li Jeovae?

¹⁷ Kʼalal ta sjunul koʼontontik chkichʼtik ta mukʼ li Diose toj ep sbalil ta jtabetik. Li ta  Salmo 32:2 xi chale: «Xcuxet noʼox yoʼnton li bochʼo muʼyuc loʼlavanej ta yoʼntone, xchiʼuc ti mu xʼacʼbat xcuch smul yuʼun li Mucʼul Diose». Jech ta melel, li buchʼutik tsakubtas yoʼontonik ta sventa li kʼusi toj chopole mas xa xmuyubajik li avie xchiʼuk mas chmuyubajik ta tsʼakal.

¹⁸ Chkʼot yorail ti chakʼ ta ilel Jeova smul li buchʼutik oy kʼusi chopol tspasike o li buchʼutik chaʼtos kʼusi tspas ta xkuxlejalike, ti jaʼ jech chvinaj «ti mu coʼoluc [chil] li bochʼotic lec, xchiʼuc li bochʼotic chopolique; xchiʼuc ti mu coʼoluc [chil] li bochʼotic yichʼojicun ta mucʼ xchiʼuc li bochʼotic muʼyuc yichʼojicun ta muqʼue» (Mal. 3:18). Pe yoʼ to mu jechuke, tstij koʼontontik li kʼusi chal liʼe: «Jaʼ te oy sat ta stojol li bochʼo tucʼ cʼusi tspasique; lec stucʼulanbe scʼop ti cʼalal chcʼopanate» (1 Ped. 3:12).