Kʼelo li kʼusi yichʼoje

Batan ta saʼobil

KʼUSITIK KʼOT TA PASEL TA VOʼNE

Kʼot kʼusitik melel ta Vivlia li ta Japone

Kʼot kʼusitik melel ta Vivlia li ta Japone

La stunesik uni vunetik ta sventa li mantal ch-echʼ ta Tokioe xchiʼuk la sjipik yalel bikʼtal vunetik ta avion ta Osaka

LI TA 6 yuʼun septiembre ta 1926, jun peregrino (jkʼelvanej ta sirkuito) ti ta Japón likem ti te toʼox chtun ta Estados Unidose sut batel ta Japón kʼuchaʼal misionero. Li buchʼu chʼamat kʼalal kʼote jaʼ te oy li buchʼu stsakoj sbi sventa chichʼ akʼilanbel li revista La Torre del Vigía sbie, —yuʼun stuk noʼox li buchʼu stsakoj sbie— li vinik taje stsoboj xaʼox jtsop krixchanoetik sventa xchanik Vivlia li ta Kobee. Li Jchanolajeletik ta Vivliae echʼ yuʼunik sba velta asamblea ta 2 yuʼun enero ta 1927 li ta lum taje. La stsob sbaik 36 krixchanoetik xchiʼuk 8 laj yichʼik voʼ. Lek ti kʼu yelan la spasike, pe ¿kʼuxi van chcholbeik mantal ta skoj ti skʼan xojtikinik mantal ta Vivlia li 60 miyon krixchanoetik ti nakalik ta Japón li uni jtsop krixchanoetike?

Li ta mayo ta 1927 li Jchanolajeletik ta Vivliae la slikesik jun kampanya sventa cholmantal ta buyuk noʼox sventa xalik batel li mantaletik ti xcholet batele. Ta sventa li baʼyel mantal ti ch-echʼ ta Osakae, li ermanoetike oy kʼusi la stsʼibaik sventa te xakʼik ti bu ch-echʼ krixchanoetike xchiʼuk la spasik xtok sventa xakʼik ta sjunul lum xchiʼuk la stakik batel oxmil uni vunetik sventa stakik ta ikʼel li krixchanoetik ti tsots yabtelike. La spukik 150 mil uni bikʼit vunetik xchiʼuk laj yalik ta periodikoetik ti mas ojtikinbilik li ta Osakae xchiʼuk laj yakʼik aʼyejetik ta 400 mil voleto ta sventa li trene. Kʼalal jaʼ xaʼox yorail ch-echʼ li mantale chaʼkot avion la sjip yalel 100 mil bikʼtal vunetik. Te van 2,300 krixchanoetik ayik li ta Salon Asahi ta Osaka sventa xaʼiik li mantal ti jaʼ sbi «El Reino de Dios se ha acercado». Te van jmil krixchanoetik sut batel ta snaik ta skoj ti mu xa x-ochik li ta salone. Kʼalal echʼ xaʼox li mantale te van vakib sien krixchanoetik te komik sventa xaʼiik li chanubtasel ti chichʼ jakʼel xchiʼuk chichʼ takʼele. Li uetik tale laj yichʼ akʼel mantaletik ta Vivlia sventa skotol krixchanoetik ta Kioto xchiʼuk ta yantik lumetik ta smaleb Kʼakʼal ta Japón.

Li ta oktuvre ta 1927 li Jchanolajeletik ta Vivliae la xchapanik mantaletik ta Tokio ti jaʼ li kapitale. Yan velta xtok la stakbeik batel uni vunetik krixchanoetik ti tsots yabtel yichʼojike, taje te tsakal skʼoplal li buchʼu tspas mantal (primer ministro), politikoetik, jnitvanejetik ta relijion xchiʼuk soltaroetik. Oy kʼusitik mukʼtik la stsʼibaik ta mukʼta vunetik, laj yalik aʼyej ta periodiko xchiʼuk laj yakʼik 710 mil bikʼtal vunetik. Ta slajebale, 4,800 krixchanoetik ayik sventa xaʼiik li oxib mantal li ta Tokioe.

COLPORTOR TI BAXBOLIKE

Katsuo xchiʼuk Hagino Miura

Tsots skʼoplal kʼusi la spasik li epal colportor (prekursoretik) sventa bat yalbeik mantal ta snaik li krixchanoetike. Li Matsue Ishii, jun li colpotor ta Japón xchiʼuk li smalal ti Jizo sbie jutuk xa mu laj xcholik mantal ta sjunul li lume, te lik xcholik mantal ta Sapporo ta norte kʼalal to ta Sendai, Tokio, Yokohama, Nagoya, Osaka, Kioto, Okayama, xchiʼuk ta Tokushima. Li ermana Ishii xchiʼuk li jun ermana ti oy xa sjabilal ti Sakiko Tanaka sbie, tslapik batel kimono ti jaʼ noʼox tslapik kʼalal oy kʼusi tsots skʼoplal tspasike, bat svulaʼanik li j-abteletik yuʼun ajvalil ti tsots yabtel yichʼojike. Jun li buchʼu ay skʼelike la skʼan oxib sien livro ti jaʼ sbi El arpa de Dios xchiʼuk Liberación sventa te xakʼik ta vivlioteka li ta chukinabetike.

Li Katsuo xchiʼuk li Hagino Miurae la xchʼamik li livroetik chakʼ li ermana Ishiie, vaʼun ta anil noʼox laj yakʼik venta ti jaʼ li melele. Laj yichʼik voʼ ta 1931 xchiʼuk ochik ta colportor. Li Haruichi xchiʼuk li Tane Yamada xchiʼuk ep yutsʼ yalaltake la xchʼamik li aʼyej ta sventa li Ajvalilal yuʼun Dios kʼalal jutuk xaʼox skʼan li 1930. Li Haruichi xchiʼuk li Tane ochik ta colportor, li stsebik ti Yukiko sbie bat tunuk ta Betel ta Tokio.

KARETAETIK TI STUK XA NOʼOX JECHE

Vakvoʼ prekursoretik x-ochik li ta «mukʼta Jehú» sbie

Li vaʼ kʼakʼal taje toj toyolik toʼox stojol li karoetike xchiʼuk chʼabal toʼox lek li beetike. Jaʼ yuʼun, li Kazumi Minoura xchiʼuk li yan kerem tsebetik ti tunik ta colportor la stunesik karetaetik ti xkoʼolaj kʼuchaʼal na ti chʼabal smotorale. Li karetaetik taje «Jehú» laj yakʼbeik sbi, ti bu la slokʼesik li biile jaʼ te lik talel ta stojolal li buchʼu toj anil snaʼ stsʼotel kareta ti kʼot ta ajvalil ta Israele (2 Rey. 10:15, 16). La smeltsanik oxkot «Jehú» ti mukʼtike ti 2.2 metro snatile, 1.9 metro sjamlej xchiʼuk 1.9 metro staylej. Vakvoʼ to prekursoretik xuʼ xvayik ta jujukot. Jech xtok, li Betel ta Japone la smeltsan buluchib «bikʼtal Jehú», ti kʼajomal noʼox chaʼvoʼ prekursor x-och tee xchiʼuk nitbil ta jkot visikleta. Li Kiichi Iwasaki ti koltavan ta smeltsanel li vaʼ «Jehú» sbie, xi chvul ta sjole: «Jujuntal li karetaetik ‹Jehú› sbie oy snail xchiʼuk jun sbateriail karo sventa oyuk li slusike». Li buchʼutik tunik ta colportor yakal tspukik batel li kʼusi melel ta sjunul li Japone, ta xujik batel xchiʼuk tsnitik ta vitsetik xchiʼuk ta stenlejaltik li «Jehú» sbie, ti chlik ta Hokkaido ta nortee, vaʼun te to chbatik ta Kyushu ti te ta sure.

Chaʼvoʼ prekursoretik x-ochik li ta «bikʼit Jehú» sbie

Li colportor Ikumatsu Otae xi laj yale: «Kʼalal mi likʼotkutik ta junuk jteklume te ta jkotankutik ta stiʼ ukʼum o ta jamalaltik li Jehue. Vaʼun baʼyuk chbat jvulaʼankutik li krixchanoetik ti tsots yabtel yichʼojike, jech kʼuchaʼal li alkaltee, mi laje chbat jvulaʼankutik ta sna krixchanoetik sventa xkakʼbekutik yil li jvuntike. Mi laj xaʼox jcholkutik mantal li ta jteklum taje, chibatkutik ta yan jteklum».

Taje «yunin liqueb» toʼox kʼalal oy xaʼox s-asambleaik ta Kobe li jtsop Jchanolajeletik ta Vivliae (Zac. 4:10). Pe jaʼ noʼox voʼob jabil ta tsʼakale, li ta 1932, 103 colportor xchiʼuk jcholmantaletik ta Japón laj yal kʼu yelan abtejik, laj yakʼik mas ta 14 mil livroetik. Li cholmantal ta buyuk noʼox xchiʼuk grupo avi ti lek xchapet chichʼ pasele jech yakal tspasik li ta lumetik ta Japón ti bu snitanoj sbae, xchiʼuk jutuk mu 220 mil jcholmantaletik chalik batel li «kʼusitik melel ta Vivlia li ta Japone». (Kʼusitik kʼot ta pasel ta voʼne ta Japón.)

Sdivujoal «Jehú» ti jaʼ spasoj li Kiichi Iwasaki, ti jaʼ la smeltsan li «Jehú» li ta Betel ta Japone