1, 2. ¿Kʼuxi la spatbe yoʼonton yajtsʼaklomtak Jesús kʼalal jaʼo chaʼkuxie?

KʼALAL jaʼo skʼakʼalil chaʼkuxi li Jesuse, chaʼvoʼ yajtsʼaklomtak chanavik batel ta jun jteklum ti te van buluchib kilometro yiloj li Jerusalene. Mu snaʼik mi chaʼkuxiem xa li Jesuse xchiʼuk solel chat yoʼontonik ta skoj li kʼusitik kʼot ta pasele. Pe ta anil noʼox te tal Jesús ta stojolalik, vaʼun koʼol xanavik batel xchiʼuk lik patbatuk yoʼontonik. ¿Kʼuxi la spas? «Lic yacʼbe snaʼic scotol li scʼoplal tsʼibabil comele. La sliques ta svun Moisés cʼalal to ta svunic li yantic yajʼalcʼoptac Diose. Laj yalbe smelol scotol ti butic tsʼibabil scʼoplale.» (Luc. 24:13-15, 27.) ¡Solel muyubajik van ti lek jamal albatik smelolal li Skʼop Diose! (Luc. 24:32.)

² Li vaʼ mal kʼakʼale, li chaʼvoʼ yajtsʼaklomtak Cristoe sutik batel ta Jerusalén. Kʼalal la staik li yan jtakboletike laj yalbeik li kʼusi kʼot ta pasele. Vaʼun kʼalal jaʼo chkʼopojike laj yakʼ sba ta ilel ta stojolal skotol li yajtakboltake. Li jtakboletike xiʼik tajek xchiʼuk mu xchʼunik mi jaʼ ta melel Jesús li krixchano te skʼelojike. Pe li Vivliae chal kʼuxi la spatbe yoʼonton li yajtakboltake: «Ijambat lec yoʼntonic, yuʼun jech acʼo cʼotuc ta yoʼntonic li scʼop Diose» (Luc. 24:45).

3. 1) ¿Kʼusi xuʼ xijchibaj yuʼun kʼalal ta jcholtik mantale? 2) ¿Kʼusi tskoltautik sventa oyuk noʼox smelolal xkiltik taje?

³ Xuʼ van chkat tajek koʼontontik jech kʼuchaʼal li yajtsʼaklomtak Jesuse. Xuʼ van batem koʼontontik chijtun ta stojolal  Jeova, pe xuʼ xijchibaj kʼalal chkakʼtik venta ti muʼyuk lek kʼusi chakʼ kʼotuk ta pasel li cholmantal ta jpastike (1 Cor. 15:58). Xuʼ van li junantik krixchanoetik ti chchanik Vivlia xchiʼuk voʼotike mu xchʼiik ta mantal o xuʼ van xiktaik komel li Jeovae. ¿Kʼuxi xuʼ oyuk noʼox smelolal skʼan xkiltik ta sventa li cholmantal ta jpastike? Li kʼusi xuʼ skoltautike jaʼ ti xkaʼibetik lek smelolal li lokʼolkʼopetik laj yal Jesuse. Jkʼeltik batel oxib lokʼolkʼop sventa xkiltik kʼusi chchanubtasutik.

4. Alo kʼusi skʼan xal li lokʼolkʼop ta sventa li j-ovolajel vinik ti chvaye.

⁴ (Kʼelo Marcos 4:26-29.) ¿Kʼusi skʼan xal li lokʼolkʼop laj yal Jesús ta sventa li j-ovolajel vinik ti chvaye? Li j-ovolajel vinik ta lokʼolkʼope jaʼ skʼoplal jujuntal li buchʼutik chalik batel li aʼyej ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose. Li tsʼunobile jaʼ li aʼyej ta sventa li Ajvalilal yuʼun Dios ti chichʼ ichʼbel batel li krixchanoetik ti oy ta yoʼontonik ta melele. Li j-ovolajel vinik ti chvaye tspas kʼusitik ta xkuxlejal, «jun yoʼnton chvay ta acʼubaltic, ta xlic ta cʼacʼaltic». Ta yan xtoke, tstsʼun, vaʼun chjalij kʼuk sjalil sventa skʼaj, «li stsʼunube te ta xlic javuc tal stuc, ta xlic chʼiuc tal» stuk ta kʼunkʼun xchiʼuk jaʼ to mi la sta yorail jujutos kʼusitik skʼan xkʼot ta pasele. Jaʼ jech chkʼot ta pasel ek ta sventa li chʼiel ta mantale, yuʼun ta kʼunkʼun xchiʼuk baʼyuk ep kʼusitik chkʼot ta pasel. Kʼalal oy buchʼu chchʼi ta mantal ti tsnop chtun ta stojolal Diose, chvinaj kʼalaluk chakʼ xkuxlejal ta stojolal li Jeovae xchiʼuk kʼalal mi laj yichʼ voʼe.

5. ¿Kʼu yuʼun la stunes Jesús li lokʼolkʼop ta sventa li j-ovolajel vinik ti chvaye?

⁵ ¿Kʼu yuʼun la stunes Jesús li lokʼolkʼop taje? Jaʼ sventa xkaʼibetik smelolal ti jaʼ Jeova chakʼ chʼiuk ta yoʼonton «li bochʼotic scʼoplal onoʼox chcuxiic sbatel osile» (Hech. 13:48; 1 Cor. 3:7). Voʼotik ta jtsʼuntik xchiʼuk ta xkatʼestik o ta jmaltatik li tsʼunobile, pe mu kʼusi xuʼ xkutik sventa xchʼi ta anil. Jech kʼuchaʼal li vinik ti laj kalbetik skʼoplale, mu jnaʼtik kʼuxi ta xchʼi talel li tsʼunobile. Ep ta velta ti mu xkakʼtik ventae, ta skoj ti ta jpastik kʼusitik ta jkuxlejaltike. Pe mi echʼ xaʼox kʼuk sjalile ta xchʼi li tsʼunobil ti jaʼ li Ajvalilal yuʼun Diose: jun achʼ yajtsʼaklom Cristo ti tskoltautik ta kʼajoje (Juan 4:36-38).

6. ¿Kʼusi skʼan jnaʼtik ta sventa li chʼiel ta mantale?

⁶ ¿Kʼusi chakʼ jchantik li lokʼolkʼop taje? Baʼyel, ta jchantik ti muʼyuk kʼusi xuʼ jpastik sventa xchʼi batel ta mantal li buchʼu ta jchanubtastik ta Vivliae. Mi bikʼit chkakʼ jbatike tskoltautik sventa mu jsujtik sventa xichʼ voʼ. Ta jpas bu kʼalal xuʼ kuʼuntik sventa jkoltatik, pe jnaʼojtik lek ti buchʼu chkʼot ta nopel yuʼun mi chakʼ sba ta stojolal li Diose jaʼ li jun krixchanoe. Lek chil Jeova kʼalal chkakʼ jbatik ta stojolale, pe jaʼ to me mi jkʼanojtik ta melele (Sal. 51:12; 54:6; 110:3).

7, 8. 1) ¿Kʼusi yan chakʼ jchantik li lokʼolkʼop ta sventa li j-ovolajel vinik ti chvaye? Albo junuk skʼelobil. 2) ¿Kʼusi chakʼ jchantik ta stojolal Jeova xchiʼuk Jesús li lokʼolkʼope?

⁷ Xchibal, li yaʼiel smelolal kʼusi chakʼ jchantik li lokʼolkʼope tskoltautik sventa mu xijchibaj mi laj kakʼtik venta ti muʼyuk noʼox chchʼi ta mantale. Skʼan oyuk smalael kuʼuntik (Sant. 5:7, 8). Mi jpasojtik xa bu kʼalal xuʼ kuʼuntik sventa jkoltatik li buchʼu chkakʼbetik chanubtasele, pe mi mu xchʼi ta mantale, maʼuk skʼan xal ti mu xijtojob ta chanubtasvaneje. Li Jeovae jaʼ noʼox chakʼ chʼiuk ta yoʼonton li buchʼutik bikʼit chakʼ sbaik ti oy ta yoʼonton tsjel xkuxlejalike (Mat. 13:23). Jaʼ yuʼun mu me jnoptik ti mu xijtojob ta cholmantal ta skoj noʼox ti ep krixchanoetik  mu skʼan xaʼiik leke. Li Jeovae maʼuk tskʼel li kʼusi chakʼ kʼotuk ta pasel li cholmantal ta jpastike, yuʼun jaʼ tskʼel li kip chkakʼtik xchiʼuk ti tukʼ chkakʼ jbatike (kʼelo Lucas 10:17-20; 1 Corintios 3:8).

⁸ Yoxibal, mu skotoluk velta chkakʼtik venta ti oy kʼusi tsjel ta xkuxlejal ta yut yoʼonton li jun krixchanoe. Jech kʼuchaʼal liʼe, jun nupultsʼakal ti chchan Vivlia xchiʼuk jun misioneroe laj yalik ti tskʼan ch-ochik ta jcholmantaletik ti muʼyuk to yichʼojik voʼe. Vaʼun vulesbat ta sjolik ti skʼan xiktaik sbutsʼel sikʼolal mi tskʼan tspasik li kʼusi skʼan pasel ta sventa li buchʼu ch-och ta jcholmantale. Pe labal to laj yaʼi kʼalal albat ti oy xa jayibuk u yiktaojik sbutsʼel li sikʼolale. ¿Kʼu yuʼun ti jech la spasike? Yuʼun laj xaʼox xchanik ti muʼyuk lek chil Jeova mi tsjutik kʼope xchiʼuk snaʼojik ti xuʼ x-ilatik mi la sbutsʼik sikʼolale. Jaʼ yuʼun persa la snopik mi tsbutsʼik sikʼolal ta sat li misioneroe o mi chiktaik sbutsʼel. Li kʼanelal ta stojolal Jeovae jaʼ tijbat yoʼontonik sventa jaʼ spasik li kʼusi leke. Akʼo mi muʼyuk laj yakʼ venta li misioneroe, chʼiemik xaʼox ta mantal.

9. ¿Kʼusi skʼan xal li lokʼolkʼop ta sventa li nutiʼ stsakobil choye?

⁹ (Kʼelo Mateo 13:47-50.) ¿Kʼusi skʼan xal li lokʼolkʼop ta sventa li nutiʼ stsakobil choye? Li Jesuse la skoʼoltas ta nutiʼ stsakobil choy ti chichʼ jipel ochel ta nab li cholmantal ta sventa li Ajvalilal yuʼun Dios ta sventa skotol li krixchanoetike. Jech kʼuchaʼal «ta stsac tal ep ta chop choyetic» li nutiʼ sventa stsakobil choye, li cholmantal ta jpastike ta smiyonal noʼox krixchanoetik ti jeltos stsʼunbalik ta xikʼ talel eke (Is. 60:5). Li epal krixchanoetik chbatik ta asambleaetik xchiʼuk li ta Snaʼobil slajel Cristo skotol li jabiletike jaʼ jun skʼelobil taje. Junantik li choyetik chkalbetik skʼoplale ‹lekik›, jaʼ yuʼun chkʼotik ta stsobobbail yajtsʼaklomtak Cristo. Pe jaʼuk li yantike ‹chopolik›, li Jeovae muʼyuk ta xchʼam mi jech taje.

10. ¿Kʼu yuʼun la stunes Jesús li lokʼolkʼop ta sventa li nutiʼ stsakobil choye?

¹⁰ ¿Kʼu yuʼun la stunes Jesús li lokʼolkʼop taje? Li skʼelobil ti chichʼ chakʼel li choyetike maʼuk skʼan xal li slajeb chapanel li ta mukʼta tsatsal vokolile, yuʼun jaʼ chakʼ ta ilel li kʼusi chkʼot ta pasel mi tal slajebal li chopol balumil liʼe. Li Jesuse laj yakʼ ta ilel ti mu skotoluk chkʼotik ta yajtuneltak Jeova li buchʼutik oy ta yoʼonton li mantale. Ep li buchʼutik ayemik ta tsobajeletik o xchanojik Vivlia xchiʼuk voʼotike, pe mu skʼan xakʼ sbaik ta stojolal li Jeovae (1 Rey. 18:21). Junantike muʼyuk xa chkʼotik ta stsobobbail yajtsʼaklomtak Cristo. Oy kerem tsebetik xtok ti jchʼunolajeletik xaʼox stot smeʼik kʼalal vokʼike, pe muʼyuk skʼanojbeik li smantaltak Jeovae. Kʼusiuk ti kʼotem ta pasele, li Jesuse laj yakʼ ta ilel ti ta jujuntal skʼan snopik li kʼusi tskʼan tspasike. Li buchʼutik jaʼ tstʼujik spasel li kʼusitik tukʼike te me kapal skʼoplalik li ta «scʼulejalic» o kʼusitik alakʼik sba li ta «jujun banamile» (Hageo 2:7).

11, 12. 1) ¿Kʼuxi tskoltautik li lokʼolkʼop ta sventa li nutiʼ stsakobil choye? 2) ¿Kʼusi chchanubtasutik ta stojolal Jeova xchiʼuk Jesús li lokʼolkʼop taje?

¹¹ ¿Kʼuxi tskoltautik li lokʼolkʼop ta sventa li nutiʼ stsakobil choye? Li yaʼibel smelolal li lokʼolkʼop taje tskoltautik sventa mu xkat tajek koʼontontik o mi chopol chkaʼitik mi mu xchʼam kʼusi melel li buchʼu ta jchanubtastik ta Vivliae o junuk kalab jnichʼnabtik. Taje muʼyuk kʼusi xuʼ xkutik, akʼo mi xkakʼbetik tajek yipal. Mi oy buchʼu chlik xchan Vivlia o mi jaʼik xaʼox stestigotak Jeova li stot smeʼik kʼalal bikʼitik toʼoxe maʼuk skʼan xal ti anil noʼox xuʼ chkʼot ta  yamigo li Jeovae. Yuʼun jaʼ tslokʼes ta slumal li buchʼutik muʼyuk ta yoʼontonik chchʼamik li Ajvalilal yuʼune.

¹² ¿Mi jaʼ van skʼan xal ti mu xa xuʼ x-ochik tal ta tsobobbail li buchʼutik laj yiktaik li mantale? O li buchʼu muʼyuk to yakʼoj xkuxlejal ta stojolal li Jeovae, ¿mi ta van xkiltik kʼuchaʼal ti ‹chopole›? Mu jechuk maʼ taje. Xuʼ to xamigoinik Jeova yoʼ to mu xvul li mukʼta tsatsal vokolile. Yuʼun li Jeovae xkoʼolaj xi chalanbee: «Sutanic tal ta jtojol, jech chisut tal ta atojolic ec» (Mal. 3:7). Li Jesús xtoke te laj yalbe skʼoplal ta yan lokʼolkʼop, li jtoyba kereme (kʼelo Lucas 15:11-32).

13. Alo kʼusi skʼan xal li lokʼolkʼop laj yal Jesús ta sventa li jtoyba kereme.

¹³ ¿Kʼusi skʼan xal li lokʼolkʼop laj yal Jesús ta sventa li jtoyba kereme? Li totil ti snaʼ xkʼuxubinvan ti chal li ta loʼile jaʼ skʼoplal li jkʼanvanej Totil ta vinajele, li Jeovae. Li kerem ti la skʼan xrexto xchiʼuk ti bat yixtolan skotole jaʼ skʼoplal li buchʼutik xchʼakoj sbaik lokʼel li ta tsobobbaile. Kʼalal jech tspasike, xkoʼolaj kʼuchaʼal chbat ‹ta nom›, li sbalumil Satanás ti nom oy ta stojolal Jeovae (Efes. 4:18; Col. 1:21). Akʼo mi jech, junantik taje chtal xchʼulelik xchiʼuk chakʼik persa sutik talel li ta s-organisasion Jeovae. Li stuke chakʼ ta perton ta sjunul yoʼonton, yuʼun bikʼit laj yakʼ sbaik xchiʼuk laj xa sutes yoʼontonik (Is. 44:22; 1 Ped. 2:25).

14. ¿Kʼu yuʼun la stunes Jesús li lokʼolkʼop taje?

¹⁴ ¿Kʼu yuʼun la stunes Jesús li lokʼolkʼop taje? Jaʼ sventa chakʼ ta ilel ti oy ta yoʼonton Jeova ti sutik talel ta stojolal li buchʼutik xchʼakoj sbaik lokʼele. Li totil ta lokʼolkʼope spatoj onoʼox yoʼonton ti tsut talel li skereme. Kʼalal laj yil ti te xa xtal li skereme, akʼo mi «nom toʼox» xtal, ta anil noʼox la xchapan sba sventa xchʼam. Li kʼusi chakʼ ta ilel taje jaʼ chtijbat-o yoʼonton ti akʼo sutik talel ta stojolal Jeova ta anil noʼox li buchʼutik yiktaojik li mantale. Xuʼ van kʼunibemik ta mantal chaʼiik, chkʼexavik, vaʼun vokol van chaʼiik sutik talel ta skoj taje. Pe oy me sbalil mi laj yakʼ yipike, yuʼun kʼalal to ta vinajel ta xmuyubajik mi sutik talele (Luc. 15:7).

15, 16. 1) ¿Kʼusi chakʼ jchantik li lokʼolkʼop ta sventa li jtoyba kereme? Albo junantik skʼelobil. 2) ¿Kʼusi chakʼ jchantik ta stojolal Jeova xchiʼuk Jesús li lokʼolkʼope?

¹⁵ ¿Kʼuxi tskoltautik li lokʼolkʼop ta sventa li jtoyba kereme? Tskoltautik sventa jchanbetik stalelal li Jeovae. Mu me ‹jkuy jbatik ti toj tukʼutike›, ti  mu xa jchʼamtik li buchʼutik la spas smulik ti tsutik talel ti sutesoj xa yoʼontonike. Mi jech ta jpastike xuʼ jsaʼ jvokoltik ta mantal (Ecl. 7:16). Yan kʼusi chakʼ jchantik xtoke jaʼ ti jechuk xkiltik kʼuchaʼal «chij ti chʼayem» li buchʼu yiktaoj li tsobobbaile, maʼuk ti mu xa kʼusi stakʼ pasel ta stojolal chkiltike (Sal. 119:176). Mi la jtatik jun krixchano ti yiktaoj sba ta mantale, ¿mi ta jkolta ta slekil koʼontontik sventa sutik talel? ¿Mi chkalbetik noʼox ta anil moletik sventa xbat skoltaik ek? Jech me ta jpastik mi chkakʼ ta jkuxlejaltik li pʼijil chanubtasel laj yakʼbutik Jesús li ta lokʼolkʼop ta sventa li jtoyba kereme.

¹⁶ Oy junantik jtoyba keremetik avi ti tstojik ta vokol li kʼuxubinel chakʼ ta ilel Jeovae xchiʼuk li koltael chakʼ ermanoetik ta tsobobbaile. Jech kʼuchaʼal liʼe, oy jun ermano ti laj yichʼ lokʼesel 25 jabil li ta tsobobbaile xi laj yale: «Kʼalal li-och yan velta ta stestigo Jeovae mas xa ximuyubaj jujun kʼakʼal yuʼun jkʼupinoj li ‹yorail ta xakʼ xkuxetel oʼontonal› ti jaʼ koliyal li Jeovae (Hech. 3:19). Chkoltavanik skotolik xchiʼuk lek yoʼontonik ta jtojolal. Avie toj labal sba li kutsʼ kalal ta mantale». Jun tsebal ants ti voʼob jabil la xchʼak sba lokʼel ta stojolal li Jeovae xi laj yal kʼalal sut talele: «Mu x-alkuʼun kʼu yelan chkaʼi jba kʼalal laj kil ta jamal ti kʼu yelan laj yakʼbeikun ta ilel li kʼanel ti laj yalbe skʼoplal Jesuse. Stuk noʼox jech ti te oyun li ta s-organisasion Jeovae».

17, 18. 1) ¿Kʼusi chakʼ jchantik li oxib lokʼolkʼope? 2) ¿Kʼusi jpʼel koʼonton ta jpastik?

¹⁷ ¿Kʼusi chakʼ jchantik li oxib lokʼolkʼope? Baʼyel, jaʼ ti muʼyuk kʼusi stakʼ jpastik sventa xchʼi ta mantal kuʼuntik li jun krixchanoe. Leʼe jaʼ oy ta skʼob li Jeovae. Xchibal, ti mu jnoptik ti chakʼ sbaik ta stojolal Jeova skotol li buchʼutik chbatik li ta tsobajeletike o li buchʼutik chchanik Vivliae. Ta slajebe, jaʼ ti jpat koʼontontik ti xuʼ sutik talel ta stojolal Jeova li buchʼutik la svalopatinik komel li Jeovae xchiʼuk ti laj yiktaik li mantale. Xchiʼuk mi sutik talele, skʼan lekuk jchʼamtik jech kʼuchaʼal chkʼanvan li Jeovae.

¹⁸ Ta jujuntalutik jsaʼtik-o ti chlik kojtikintik, lek snopbenal kuʼuntik xchiʼuk ti oyuk jpʼijiltike. Kʼalal mi la jkʼeltik li lokʼolkʼop laj yal Jesuse, jakʼbe jbatik kʼusi skʼan xal, kʼu yuʼun te tsakal ta Vivlia, kʼuxi xuʼ jtunestik li kʼusitik la jchantike xchiʼuk kʼusi chalbutik ta stojolal Jeova xchiʼuk Jesús. Yuʼun jaʼ jech chkaʼibetik smelolal li kʼusi laj yal li Mukʼta Jchanubtasvaneje.