1, 2. 1) ¿Kʼusi skʼan jpastik mi ta jkʼan chijkuxiutik ta sbatel osile? 2) ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa tukʼ xkakʼ jbatik kʼalal to ta slajebale?

KʼALAL chij-och ta yajtsʼaklom Cristoe, xkoʼolaj kʼuchaʼal chlik jtamtik jun be. Li bu chikʼutik batel li be taje jaʼ li ta kuxlejal sbatel osile. Xi laj yal li Jesuse: «Li bochʼo ta xcuch yuʼun cʼalal to ta slajebe jaʼ ta xcol» (Mateo 24:13). ¿Kʼusi skʼan jpastik mi ta jkʼan chijkuxiutik ta sbatel osile? Skʼan tukʼ xkakʼ jbatik kʼalal to ta slajebal jkuxlejaltik o kʼalal to mi kʼot slajebal li choplejal ta balumile. Pe oy kʼusitik xuʼ xchʼay koʼontontik sventa mu xa tukʼuk xkakʼ jbatik (1 Juan 2:15-17). ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa tukʼ xkakʼ jbatik kʼalal to ta slajebale?

² Skʼan jchanbetik li stalelal Jesuse. Li Vivliae chalbutik kʼu toʼox yelan echʼ li Jesuse. Mi ta jchantik ta Vivlia li kʼusi chalbutik ta stojolale, ta jkʼantik xchiʼuk ta xkakʼ mas xchʼunel koʼontontik ta stojolal (kʼelo 1 Pedro 1:8, 9). Li jtakbol Pedroe laj yal ti akʼo jtsʼaklitik o jchanbetik batel stalelal li Jesuse (1 Pedro 2:21). Mi jech ta  jpastike chkuch batel kuʼuntik kʼalal to ta slajeb. * (Kʼelo li tsʼib ta yok vune.) Li ta xchanobil echʼe la jchantik kʼuxi xuʼ bikʼit xkakʼ jbatik xchiʼuk xijkʼuxubinvan kʼuchaʼal la spas li Jesuse. Yan li ta xchanobil liʼe ta jkʼeltik kʼuxi xuʼ tsotsuk koʼontontik xchiʼuk ti lekuk xbat ta nopel kuʼuntik kʼuchaʼal la spase.

3. 1) ¿Kʼusitik spas kuʼuntik kʼalal tsots koʼontontike? 2) ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa tsotsuk koʼontontik?

³ Kʼalal oy stsatsal koʼontontike tskoltautik sventa tsotsukutik xchiʼuk ti xkuch kuʼuntik kʼalal ta jnuptantik vokoliletike. Jech xtok, tskoltautik sventa jpakbetik skʼoplal li kʼusi leke, ti mu jvul koʼontontik xchiʼuk ti tukʼ xkakʼ jbatik ta stojolal Dios kʼalal ta jnuptantik vokoliletike. Ta skoj ti tsots koʼontontik xchiʼuk ti mu jkʼantik ti chopol xilutik li Diose, muʼyuk chkakʼtik ti xijxiʼutik yuʼun li krixchanoetike (1 Samuel 11:7; Proverbios 29:25). Mi tsots koʼontontik xchiʼuk mi ta jpat-o koʼontontik li ta kʼusi yaloj tspas Jeovae, jaʼ chkakʼ ta koʼontontik li kʼusi chtal ta tsʼakale, maʼuk li kʼusi chkil-o jvokoltike (Salmo 27:14). Jaʼ yuʼun mi tsots koʼontontik xchiʼuk mi jkʼanojtik li yantike, ta me jkoltatik akʼo mi xuʼ xkichʼtik milel (Juan 15:13). ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa tsotsuk koʼontontik? Jaʼ ti jpat koʼontontik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti jchanbetik stalel li Jesuse (Salmo 28:7).

4. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel stsatsal yoʼonton kʼalal jaʼo te oy ta chʼulna li Jesuse? (Kʼelo li lokʼol ta slikebale.)

⁴ Jun velta kʼalal lajcheb xaʼox sjabilal li Jesuse laj yakʼ ta ilel ti tsots yoʼonton kʼalal jaʼo ‹te chotol ta oʼlol yuʼunik li buchʼutik lek xchanojik smantal Dios› li ta chʼulnae (kʼelo Lucas 2:41-47). Li jchanubtasvanejetik ta temploe lek tajek chanemik li ta smantaltak Moisese. Jech xtok xojtikinik lek li skostumbre judioetik ti jaʼ chakʼ ti tsots ta chʼunel li mantaletike. Pe li Jesuse muʼyuk xiʼo ta skoj taje. Jaʼ yuʼun ep kʼusitik la sjakʼanbe li jchanubtasvanejetike. Pe li sjakʼobiltak la spase maʼuk li kʼusi nopem xaʼi tsjakʼik li kʼoxetike, yikʼaluk jaʼ la sjakʼanbe li kʼusitik persa la snopbeik lek skʼoplal xchiʼuk ti skʼan xchikintaike. Li jchanubtasvanejetik eke yikʼaluk la spasik sjakʼobiltak sventa noʼox tslikesik-o kʼop, pe muʼyuk xuʼ yuʼunik. Li buchʼutik te oyik xchiʼuk li jchanubtasvanejetike toj labal to laj yaʼiik ta skoj ti ep kʼusitik snaʼ xchiʼuk ti kʼu yelan chkʼopoj li Jesuse. Kʼu chaʼal chkiltike li Jesuse tsots yoʼonton xchiʼuk la spakbe skʼoplal li kʼusi melele.

5. ¿Kʼuxitik laj yakʼ ta ilel Jesús ti tsots yoʼonton kʼalal la xchol mantale?

⁵ Li Jesuse tsots onoʼox yoʼonton laj yakʼ ta ilel kʼalal la xchol mantale xchiʼuk ep kʼuxitik jech laj yakʼ ta ilel. Jech kʼuchaʼal liʼe, tsots yoʼonton laj yalbe krixchanoetik ti jaʼ noʼox chloʼlaatik yuʼun li jnitvanejetik ta relijione (Mateo 23:13-36). Jech xtok muʼyuk laj yakʼ akʼo sokesatuk yuʼun li kʼusitik chopol liʼ ta balumile (Juan 16:33). Akʼo mi la skʼan ox spajesik, la xchol-o batel mantal (Juan 5:15-18; 7:14). Jech xtok, chib to velta la snuts lokʼel skotol li buchʼutik te toʼox chchonolajik ta chʼulnae (Mateo 21:12, 13; Juan 2:14-17).

6. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel ti tsots yoʼonton Jesús kʼalal slajeb xa kʼakʼal kuxul ta Balumile?

⁶ Jkʼeltik kʼuxi laj yakʼ ta ilel Jesús ti tsots yoʼonton kʼalal slajeb xa kʼakʼal liʼ kuxul ta Balumile. Snaʼoj xa onoʼox kʼusi chkʼot ta stojolal kʼalal chichʼ valopatinel yuʼun li Judase. Akʼo mi jech xi laj yalbee: «Li cʼusi anopoj chapase bat paso ta ora» (Juan 13:21-27). Kʼalal bat tsakatuk yuʼun soltaroetik li Jesuse muʼyuk la snakʼ sba. Akʼo mi snaʼoj ti chichʼ milele laj yakʼ sba ta tsakel. Jech xtok, laj yalbe li soltaroetik ti akʼo yakʼ batikuk li yajchankʼoptake (Juan 18:1-8). Kʼalal laj  yichʼ chapanel Jesús ta snail chapanobbail ti mas tsots skʼoplal yuʼun li judioetike, tsots yoʼonton laj yal ti jaʼ li Cristoe xchiʼuk ti jaʼ Xnichʼon Diose. Li mero bankilal palee la sabe tsots smul Jesús sventa xichʼ milel, pe li Jesuse muʼyuk xiʼ (Marcos 14:60-65). Akʼo mi laj yichʼ milel li Jesuse tukʼ laj yakʼ-o sba. Jaʼ yuʼun xi laj yal kʼalal jutuk xaʼox tajek skʼan xchame: «Ivuʼ xa cuʼun scotol» (Juan 19:28-30).

7. 1) Kerem tseb, ¿kʼu yelan chavaʼi aba ti stestigoot Jeovae? 2) ¿Kʼuxi xuʼ xavakʼ ta ilel ti tsots avoʼontone?

⁷ Li ta eskuelae, ¿kʼuxi xuʼ xakʼ ta ilel kerem tsebetik ti tsots yoʼontonik jech kʼuchaʼal la spas Jesuse? Ep kerem tsebetike chalbeik xchiʼilik ta chanun xchiʼuk smaestroik ti jaʼik stestigotak Jeovae. Mi kerem tsebot toe xuʼ me xavakʼ ta ilel ti tsots avoʼonton kʼalal chaval ti stestigoot Jeova akʼo mi tslabanoxuk li achiʼiltak ta chanune. Mi jech chapase chavakʼ ta ilel ti xamuyubaj ti stestigoot Jeovae (kʼelo Salmo 86:12). Yikʼaluk jlom maestroetik xtoke tskʼan ti xachʼun ti kʼunkʼun kʼataj talel li kuxlejale. Pe xuʼ xachʼun ti jaʼ melel li kʼusi chal Vivliae. Mi oy buchʼu tsjakʼbot kʼu yuʼun achʼunoj ti laj yichʼ pasel skotol li kʼusitik oye, xuʼ xatunes li foyeto El origen de la vida sventa xavalbe smelolale (1 Pedro 3:15). Mi jech chapase xamuyubaj ti tsots avoʼonton chapakbe skʼoplal li kʼusi chal Vivliae.

8. ¿Kʼu yuʼun xuʼ tsots koʼontontik kʼalal ta jcholtik mantale?

⁸ Stakʼ xkakʼtik ta ilel ti tsots koʼontontik xtok kʼalal ta jcholtik mantale (Hechos 14:3). ¿Kʼu yuʼun? Baʼyel, yuʼun li kʼusi ta jcholtike jaʼ li kʼusi chal Vivliae xchiʼuk jaʼ melel li kʼusi chale (Juan 17:17). Xchibal, yuʼun ‹koʼol chij-abtej xchiʼuk li Diose›, vaʼun tskoltautik ta xchʼul espiritu (1 Corintios 3:9; Hechos 4:31). Yoxibal, yuʼun jkʼanojtik li Jeovae xchiʼuk li krixchanoetike. Taje jaʼ tstij koʼontontik sventa jcholtik mantal ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike (Mateo 22:37-39). Ta skoj ti tsots koʼontontike muʼyuk chkiktatik xcholel li mantale. Ta skotol koʼontontik ta jkʼan ta jchanubtastik ta sventa kʼusitik melel li buchʼutik loʼlabilik yuʼun li jnitvanejetik ta relijione (2 Corintios 4:4). Muʼyuk chkiktatik xcholel mantal akʼo mi mu skʼan xchikintabutik li krixchanoetike xchiʼuk akʼo mi chkichʼtik nutsel (1 Tesalonicenses 2:1, 2).

9. ¿Kʼuxi xuʼ chkakʼtik ta ilel ti tsots koʼontontik kʼalal jaʼo ta jnuptantik vokoliletike?

⁹ Kʼalal jaʼo oy tsots jvokoltike xuʼ xkakʼtik ta ilel xtok ti tsots koʼontontike. Mi ta jpat koʼontontik ta stojolal li Jeovae jaʼ chakʼbutik jtsatsaltik xchiʼuk xchʼunel koʼontontik sventa xkuch batel kuʼuntik. Jech kʼuchaʼal liʼe, kʼalal chcham junuk kutsʼ kalaltik o junuk kamigotike kʼux chkaʼitik, pe mu xijlaj-o yuʼun oy spatobil koʼontontik. Jnaʼojtik ti chakʼ kiptik li Jeovae, yuʼun jaʼ «li Dios ti chispatbutic coʼntontique» (2 Corintios 1:3, 4; 1 Tesalonicenses 4:13). Jech xtok, mi iputike muʼyuk ta jchʼamtik junuk poxtael ti skontrainojbe smantaltak Jeovae, akʼo mi tsots chkil jvokoltik (Hechos 15:28, 29). Mi iputik ta at-oʼonton ta skoj ti oy jmul chkaʼi jbatike, xuʼ chopol tajek chkaʼi jbatik, pe muʼyuk chkakʼ jbatik ta tsalel. Jnaʼojtik ti Jeovae tskolta onoʼox li buchʼutik chil svokolike (Salmo 34:18; 1 Juan 3:19, 20). * (Kʼelo li tsʼib ta yok vune.)

10. 1) ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa lekuk xkʼot ta nopel kuʼuntik? 2) ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ta jkʼopojeltik xchiʼuk ta jtalelaltik ti lek li kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntike?

¹⁰ Sventa lekuk li kʼusi chkʼot ta nopel  kuʼuntike skʼan xkojtikintik li kʼusi leke xchiʼuk li kʼusi chopole, xchiʼuk ti jaʼ jpastik li kʼusi leke (Proverbios 15:21; Hebreos 5:14). Mi lek li kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntike te chvinaj ta jkʼopojeltik xchiʼuk ta kʼusitik ta jpastik. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel? Jaʼ ti baʼyel jnoptik lek kʼusi chkaltik sventa mu chopoluk xaʼi yantik xchiʼuk ti jaʼuk xkaltik li kʼusi xuʼ stabeik sbalile. Taje jaʼ li kʼusi tskʼan Dios akʼo jpastike (Proverbios 11:12, 13). Tey chkakʼtik ta ilel xtok kʼalal mu toj aniluk chijkape (Proverbios 14:29). Ta xkamigointik mas Jeova mi lek li kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntike. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa lekuk li kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntike? Jaʼ ti skʼan jchantik li Vivliae xchiʼuk ti xkakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusi chale (Proverbios 2:1-5, 10, 11). Jech xtok, xuʼ jchanbetik Jesús ti kʼu yelan lek bat ta nopel yuʼune.

11. ¿Kʼuxi laj yakʼ ta ilel ta skʼopojel Jesús ti lek li kʼusi kʼot ta nopel yuʼune?

¹¹ ¿Kʼuxitik laj yakʼ ta ilel Jesús ti lek li kʼusi kʼot ta nopel yuʼune? Jkʼeltik oxtos. Li baʼyele jaʼ li ta skʼopojele. Ta skoj ti chkʼot ta oʼontonal ti kʼu yelan chchanubtasvan ta cholmantale, chʼayal to yoʼonton kʼot li krixchanoetike (Mateo 7:28; Lucas 4:22). Jech xtok ep ta velta tskʼel ta Skʼop Dios o chal bu xkom. Li ta jujukoj kʼusi chkʼot ta pasele snaʼoj bu jvokʼukal ta xtun yuʼun (Mateo 4:4, 7, 10; 12:1-5; Lucas 4:16-21). Kʼalal chchapbe smelolal Skʼop Dios xtoke chkʼot ta yoʼonton li krixchanoetike. Jech kʼu chaʼal liʼe, kʼalal chaʼkuxiem xaʼox li Jesuse, laj yalbe smelolal li albil kʼopetik ti jaʼ skʼoplal stuk kʼalal jaʼo chbat ta jun lum xchiʼuk li yajchankʼoptake. Jaʼ patbat-o tajek yoʼontonik taje, jaʼ yuʼun xi laj yalike: «Jaʼ Cajvaltic ti lec ipat coʼntontic yuʼun cʼalal la jchiʼintic tal ta loʼil ta bee» (Lucas 24:27, 32).

12, 13. 1) ¿Kʼusi skʼelobiltak chakʼ kiltik ti mu snaʼ xkap ta anil li Jesuse? 2) ¿Kʼusi skʼelobil chakʼ kiltik ti snaʼ xrasonaj li Jesuse?

¹² Xchibal, li Jesuse laj yakʼ ta ilel ta stalelal ti lek li kʼusi chkʼot ta nopel yuʼune. Mu snaʼ xkap ta anil (Proverbios 16:32). Moʼoj, snaʼ spajtsan sba xchiʼuk lek yoʼonton (Mateo 11:29). Jech xtok, oy smalael yuʼun kʼalal oy kʼusi chopol chbat ta pasel yuʼun li yajtsʼaklomtake (Marcos 14:34-38; Lucas 22:24-27). Muʼyuk xkap manchuk mi tsots laj yichʼ ilbajinel (1 Pedro 2:23).

¹³ Li Jesús xtoke laj yakʼ ta ilel ti lek snaʼ xrasonaje. Jech kʼuchaʼal liʼe, jnoptik ta stojolal li ants ti tsakbil ta tuchʼpatijel chamele (kʼelo Marcos 5:25-34). Te nabal bat ta spat epal krixchanoetik sventa stabe ta pikbel li skʼuʼ Jesuse. Pe li Mantale chal ti antse muʼyuk buchʼu xuʼ spik (Levítico 15:25-27). Pe li Jesuse muʼyuk laj yut li antse. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun akʼo mi snaʼoj ti tsots skʼoplal ti chichʼ chʼunbel Smantaltak li Diose, snaʼoj xtok ti jaʼ mas to tsots skʼoplal li kʼuxubinel xchiʼuk li slekil oʼontonale (Mateo 23:23). Jaʼ yuʼun xi laj yal li Jesuse: «Tseb, lacol xa ta sventa xchʼunojel avoʼnton. Jaʼ yuʼun junuc avoʼnton batan, yuʼun icol xa li achamele». ¡Jaʼ jun slekil kʼelobil li kʼusi la spas li Jesuse!

14. 1) ¿Kʼusi ti mas tsots skʼoplal laj yil li Jesuse? 2) ¿Kʼusitik la spas Jesús sventa jaʼ laj yakʼ ta yoʼonton li cholmantale?

¹⁴ Yoxibal, laj yakʼ ta ilel ta kʼusitik la spas ta xkuxlejal ti lek li kʼusitik kʼot ta nopel yuʼune. Li kʼusi mas tsots skʼoplal laj yaʼi ta xkuxlejal li Jesuse jaʼ li xcholel mantale (Lucas 4:43). Jaʼ yuʼun lek kʼusitik kʼot ta nopel yuʼun ti jaʼ koltaat-o sventa xakʼ ta yoʼonton li cholmantale. ¿Kʼusitik la spas li Jesuse? Lek noʼox sba laj yichʼ batel xkuxlejal sventa oyuk mas yorail xchiʼuk ti oyuk yip sventa xchol mantale (Lucas 9:58). Jech xtok, sventa xichʼ-o cholel mantal kʼalal mi chame, la xchapan komel li yajtakboltake (Lucas 10:1-12; Juan 14:12). Laj yalanbe xtok ti ta onoʼox skolta li yajtakboltake, xi laj yale: «Te jchiʼinojoxuc o scotol cʼacʼal cʼalal to ta slajebal cʼacʼal» (Mateo 28:19, 20).

15. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel ta jkʼopojeltik ti lek li kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntike?

¹⁵ Kʼuchaʼal laj xa kiltike, yan ti kʼu yelan xuʼ jchanbetik li Jesuse jaʼ ti lek li kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntik ta jkʼopojeltike. Kʼalal chijloʼilaj xchiʼuk li kermanotaktike skʼan spatuk oʼontonal li kʼusi chkaltike, maʼuk ti xchibajesvane (Efesios 4:29). Kʼalal ta jchiʼintik ta loʼil ta cholmantal xtok li krixchanoetike, skʼan «oyuc me lec xchiʼil» li kʼusi chkaltike, jaʼ xkaltik ti jtsaktik ta mukʼe (Colosenses 4:6). Sventa jnaʼtik kʼusi xuʼ lek xkalbetik li krixchanoetike, skʼan xkakʼ kiptik ta snopel li kʼusi chtun yuʼunike xchiʼuk li kʼusi lek chaʼiike. Mi oy noʼox smelolal li kʼu yelan chijkʼopoje, xuʼ chaʼibutik li krixchanoetike xchiʼuk xuʼ xkʼot ta yoʼontonik li kʼusi chkalbetike. Jech xtok, mi stakʼ chkiltike ta onoʼox jtunestik Vivlia sventa xkalbetik smelolal li kʼusi jchʼunojtike. Yuʼun li Vivliae jaʼ mas tsots yip, jaʼ mu xkoʼolaj li kʼusi chkaltike (Hebreos 4:12).

16, 17. 1) ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa mu xijkap ta anil? 2) ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti jnaʼ xijrasonaje? 3) ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa xkakʼ ta koʼontontik li cholmantale?

¹⁶ Te chvinaj ta jtalelaltik xtok ti lek li kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntike. ¿Kʼuxi taje? Jaʼ ti jnaʼ jpajtsan jbatike. ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa mu xijkap ta anil? (Santiago 1:19.) Kʼalal oy buchʼu kʼusi chopol chalbutik o tspasbutik ti chopol chkaʼitike, kakʼtik persa snopel ti kʼu yuʼun jech la spase. Mi jech ta jpastike mas kʼun chkaʼitik yakʼbel perton (Proverbios 19:11). Skʼan xkakʼtik ta ilel xtok ti jnaʼ xijrasonaje. ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel taje? Jaʼ ti akʼo mu xchʼay ta joltik ti muʼyuk buchʼu tukʼ kuʼuntike, manchuk mi kermano jbatik. Jvules ta joltik ti xuʼ van oy svokolik ti mu xkaʼibetik lek smelolale. Yan ti kʼu yelan xuʼ xkakʼtik ta ilel ti jnaʼ xijrasonaje jaʼo kʼalal chkaʼitik kʼusi tsnopik li yantike. Skʼan mu xijsujvan sventa jaʼuk xa xichʼ pasel li kʼusi chkaltik voʼotike (Filipenses 4:5).

¹⁷ Ti kʼu yelan jkuxlejaltike te chkakʼtik ta ilel xtok ti lek li kʼusi chkʼot ta nopel kuʼuntike. Jaʼ mukʼta matanal chkaʼitik ti ta jcholtik mantale. ¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa jaʼ xkakʼ ta koʼontontik li cholmantale? Jaʼ ti xkakʼ baʼyel ta jkuxlejaltik li yabtel Jeovae xchiʼuk ti lekuk noʼox sba li jkuxlejaltike. Mi jech ta jpastike oy mas yorail kuʼuntik xchiʼuk chkakʼ kiptik ta cholmantal yoʼ to mu xtal li slajebal kʼakʼale (Mateo 6:33; 24:14).

18. ¿Kʼusi skʼan jpastik mi ta jkʼan chijkuxiutik ta sbatel osile?

¹⁸ Melel onoʼox ti la jkʼupintik xchanel ti kʼu yelan bikʼit laj yakʼ sba li Jesuse, ti kʼu yelan xkʼuxul yoʼontone, li stsatsal yoʼontone xchiʼuk ti lek kʼusitik kʼot ta nopel yuʼune. Mi ta jchanbetik batel li yan stalelaltak xtoke xuʼ skoltautik. Jech oxal, jchanbetik-o batel li stalelaltak Jesuse. Mi jech ta jpastike tsnopajesutik mas ta stojolal li Jeovae xchiʼuk jech ta jtatik li kuxlejal sbatel osile.