KʼALAL kʼox toʼox li Antoine Skaleckie te toʼox ch-abtej ti bu chichʼ lokʼesel sibak o akʼale. Vokol tajek chjoch lokʼel ta jkot kaʼ li sibak o akʼal ta slokʼese. Voʼob sien metro ta yutil chʼen chjelavik. Ta skoj ti tsots yayijem kom li stot kʼalal jin yalel bu tslokʼesik toʼox sibake, persa jaʼ bat abtejuk li Antoinee. Baluneb ora jujun kʼakʼal ch-abtej, jun veltae jutuk xa mu te netʼel kom ek kʼalal jin yalel ti bu tslokʼesik sibak o akʼale.

Li stot smeʼ Antoinee likemik ta Polonia, pe li stuke te xa vokʼ ta Francia. Oy ep buchʼutik jechik kʼuchaʼal li Antoine ti vokʼik ta sjabilaltik 1920 xchiʼuk 1930. ¿Kʼu yuʼun ep jpoloniaetik li ta Franciae? Kʼalal echʼ xaʼox li baʼyel mukʼta paskʼope, li Poloniae muʼyuk xa yan ajvalil buchʼu spasat-o ta mantal. Pe li tsots svokol laj yile jaʼ ti epaj tajek li krixchanoetik tee. Yan li Franciae, jtunel tajek yuʼun buchʼutik xuʼ x-abtej li butik tslokʼesik sibak o akʼale, yuʼun mas ta jun miyon sviniktak cham li ta mukʼta paskʼope. Li ta septiembre ta 1919 ochik ta jun trato li Francia xchiʼuk Poloniae. Jech oxal, li ta 1931 oy xaʼox 507,800 jpoloniaetik li ta Franciae. Jutuk mu skotolikuk jaʼ te bat nakiikuk ta snorteal ti bu tslokʼesik sibake.

Li jpoloniaetik ti baxbolik onoʼox ta abtele, muʼyuk laj yiktaik li kʼusitik nopem xaʼiik spasele xchiʼuk ti oy tajek ta yoʼontonik li srelijionike. Xi chvul ta sjol li Antoine ti 90 xa sjabilal li avie: «Li jmukʼtot Josephe yichʼoj toʼox tajek ta mukʼ li Vivliae, ti vaʼ yelane jaʼ la xchanbe li stot eke». Li ta jujun domingoe lek xa tajek skʼuʼ spokʼ ta slapik sventa chbatik li ta chʼulnae, jech ta spasik kʼuchaʼal nopem onoʼox xaʼi tspasik li ta slumalike. Mu sventaikuk mi chopol chkʼelatik yuʼun jlom slakʼnaik ti te likemik ta Francia ti mu masuk oy ta yoʼontonik li relijione.

Li jpoloniaetike jaʼ ta Nord-Pas-de-Calais ti bu laj yaʼibeik skʼoplal ta sba velta li Jchanolajeletik ta Vivlia ti te xa onoʼox chcholik mantal ta 1904. Li ta 1915, jujun u lik lokʼuk li revista The Watch Tower (La Torre del Vigía) ta polaco kʼope. Li ta 1925, jaʼ jech lik lokʼuk ek li revista The Golden Age (La edad de oro). Ep utsʼ alaletik kʼupil laj yaʼiik kʼusi chal ta sventa Vivlia li revistaetike xchiʼuk li livro El Arpa de Dios ta polaco kʼope.

Li yutsʼ yalal Antoinee laj yojtikin Jchanolajeletik ta Vivlia ta skoj jun sjuntot. Li sba velta kʼot ta tsobajel li juntotile jaʼ ta 1924. Li vaʼ jabile jaʼo lik spasik  ta sba velta s-asambleaik ta polaco kʼop li Jchanolajeletik ta Vivliae, te echʼ ta Bruay-en-Artois. Kʼalal mu toʼox sta jun u yechʼele, li Joseph Rutherford ti jaʼ jkʼopojel ta smeʼ nail abtelale, laj yetʼes mantal ta jun tsobajel ti te noʼox laj yichʼ pasele. Chaʼmil krixchanoetik ayik. Ta skoj ti jutuk mu skotoluk jaʼ jpoloniaetik li ta tsobajel taje, xi laj yal li ermano Rutherforde: «Jaʼ laj yikʼoxuk talel Jeova ta Francia sventa xavojtikinik. Li avi une, voʼoxuk xa me xchiʼuk avalab anichʼnabik skʼan xakoltaik li buchʼutik liʼ likemik ta Franciae. Ep to skʼan cholel mantal, jaʼ yuʼun li Jeovae ta xakʼ epajuk li jcholmantaletike».

¡Jech onoʼox kʼot ta pasel maʼ taje! Li yajtsʼaklomtak Kristo ti likemik ta Poloniae lek baxbolik tajek ta cholmantal, jech kʼuchaʼal ti bu ch-abtejike. Jlome sut batel ta slumalik sventa chbat yakʼik ta ojtikinel li kʼusitik achʼ la xchanik ti alakʼik sbae. Junantik taje jaʼik: Teofil Piaskowski, Szczepan Kosiak xchiʼuk Jan Zabuda.

Jlome te komik ta Francia xchiʼuk xmuyubajik noʼox la xcholik mantal xchiʼuk li yermanoik ti te noʼox likemik ta Franciae. Li ta 1926, laj yichʼ pasel jun asamblea ta Sin-le-Noble. Li buchʼutik chkʼopojik ta polaco kʼope ayik jmil, li ta francés kʼope ayik oxib sien. Xi laj yal li livro 1929 Yearbook (Anuario ta 1929): «Li jabil liʼe, 332 ermanoetik ti jpoloniaetike laj yichʼik voʼ sventa chakʼik ta ilel ti yakʼoj xa sbaik ta stojolal Diose». Ti kʼalal poʼot xaʼox xlik li xchibal mukʼta paskʼope, oy xaʼox 84 tsobobbailetik li ta Franciae, pe ti vaʼ yepale oy 32 tsobobbailetik ta polaco kʼop.

Li ta 1947, li ajvalil ta Poloniae laj yal ti xuʼ sutik batel ta slumalik ti buchʼutik te toʼox oyik ta Franciae. Epal stestigotak Jeovae sutik batel, pe ta skoj ti lek tajek abtejik xchiʼuk li yermanoik ta Franciae, epaj jcholmantaletik li vaʼ jabile. Li ta 1948 kʼalal ta 1950, epajik tajek xtok. Sventa xichʼik koltael li buchʼutik achʼike, li Betel ta Franciae lik svaʼan ta 1948 li baʼyel jkʼelvanejetik ta sirkuitoe. Voʼob ermanoetik laj yichʼik tʼujel. Li ta svoʼobalik taje, oy chanvoʼ jpoloniaetik, june jaʼ li ermano Antoine Skaleckie.

Li jpoloniaetik ti baxbolik ta abtel ta slokʼesel sibak o akʼale xchiʼuk ti baxbolik ta cholmantale, toj lek kʼusitik kʼot ta pasel yuʼunik, yuʼun epal ermanoetik ta Franciae jaʼ yutsʼ yalalik. Pe li avie, ep-o buchʼutik ti chkʼotik ta Francia ti maʼuk slumalike, chlik ochikuk li ta slumal Jeovae. Jlom ermanoetik taje sutik xa batel ta slumalik, li yantike te komik. Pe skotolik ta sjunul yoʼonton chcholik mantal, jaʼ ta xchanbeik li stot smeʼik ta voʼnee, jaʼ xkaltik, li jpoloniaetike. (Kʼusitik kʼot ta pasel ta voʼne ta Francia.)