LI JTSʼIBAJOM taje mas xa ta chib sien jabil ti laj yal ti mu stakʼ chʼunel skotol li kʼusitik chal li periodikoetike. Li avi eke mu stakʼ jchʼuntik skotol li kʼusitik oy ta Internete. Ta skoj li kʼusitik achʼ chlokʼanuk tale, skotol kʼakʼal buyuk xa noʼox ta jtatik li kʼusitik xuʼ jkʼeltike. Li kʼusitik te chichʼ taele, ep tajek ti melelik li kʼusi chale xchiʼuk jtunelik xtok, pe ep ti naka jutbil noʼox xtoke xchiʼuk ti xibalik sba kʼusi chkʼot ta pasel yuʼune. Jaʼ yuʼun skʼan jkʼel jbatik. Li buchʼu mas to skʼan skʼel sbae jaʼ li buchʼutik jaʼ to chlik stunesik Internete. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun mi oy kʼusi la sta ti toj labal xa noʼox sba ta chikintaele, xuʼ xlik xchʼun ti jaʼ melel ta skoj noʼox ti te oy ta Internete o ta skoj ti takbat talel yuʼun jun yamigoe. Jaʼ yuʼun xi chal li Vivliae: «Li bochʼo muʼyuc sbijile ta svontolchʼun noʼox li cʼusi ch-albate; yan li bochʼo bije tsnop lec ti bu chbate» (Proverbios 14:15).

Li buchʼu muʼyuk spʼijile ta xchʼun skotol li kʼusitik ta x-albate, yan li buchʼu pʼije jaʼ noʼox ta xchʼun li kʼusi snabe lek skʼoplal ti jaʼ melele. Li ta Internete xuʼ jtatik loʼiletik xchiʼuk aʼyejetik ti ep tajek buchʼutik tskʼelike, pe mu meleluk li kʼusitik chal taje. ¿Kʼusi xuʼ jpastik sventa mu xijlaj ta loʼlaele? Xi jakʼbe jbatike: «¿Bu la jta ta kʼelel li loʼil taje? ¿Mi la jta ta jun pajina ti lek nabil ti melelik li kʼusi chale o ta jun pajina ti buchʼuuk noʼox xuʼ stsʼiba li kʼusi tskʼane? ¿Mi xvinaj lek li buchʼu la stsʼibae o mi muʼyuk? ¿Mi oy xa bu vinajem ta yan pajina ti mu meleluk li kʼusi chale?». * Skʼan me oyuk jpʼijiltik (Proverbios 7:7). Mi vokol ta chʼunel yaʼeluk li kʼusi chale, yuʼun onoʼox van mu meleluk. ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi laj kichʼtik takbel jun mensaje ti chopol chalbe skʼoplal junuk krixchano une? Xi jakʼbe jbatike: «¿Buchʼu van jech oy ta yoʼonton ti xpuk batel ta spʼejel Balumil li kʼusi chal liʼe? ¿Kʼu xa noʼox yuʼun oy buchʼu tskʼan ti chpuk batel skʼoplal li aʼyej taje?».

Kʼalal oy buchʼu chkʼot ta skʼob junuk mensajee, anil xa tajek tstakbeik batel li yamigotakike.  Mu baʼyeluk ta skʼelik mi melel o mu meleluk li kʼusi chale xchiʼuk muʼyuk ta snopik kʼu yelan xuʼ sokbeik skʼoplal li yantike. Taje jech ta spasik yuʼun tskʼanik ti lek xa skʼoplalike o ti jaʼ xa baʼyel xalbeik skʼoplal li aʼyej taje (2 Samuel 13:28-33). Pe skʼan me oyuk jpʼijiltik, yuʼun mu jkʼan jsokesbetik skʼoplal junuk krixchano o junuk organisasion.

¿Kʼu yuʼun anil ta xchaʼtakik batel mensajeetik li jlom krixchanoetike, ti mu baʼyeluk ta skʼelik mi melel o mu meleluk li kʼusi chale? Yuʼun jal skʼan chʼakbel yorail. Xuʼ van xi tsnopike: «Te xa akʼo skʼel stukik mi melel o mu meleluk li kamigotake». Pe xuʼ van mu xokobik li yamigotak eke (Efesios 5:15, 16). Jaʼ yuʼun, kʼalal xanaʼet noʼox mi chatak batel o mi moʼoj li jun mensajee, jaʼ lek tupʼo.

Lek ti xi jakʼbe jbatike: «¿Mi nopem xkaʼi stakel batel mensajeetik? ¿Mi oy bu jkʼanoj perton ta skoj ti mu meleluk kʼusi chal li mensaje la jtak batele? ¿Mi oy buchʼu yalojbun ti mu xa jchaʼtakbe batel li mensajeetike?». Mi oy stunesik Internet li kamigotaktike, xuʼ sabeik skʼoplal li kʼusitik lek chaʼi stukike. Mu persauk xichʼik takbel ixtol loʼiletik, lokʼoletik xchiʼuk videoetik ta koreo elektroniko. Jech xtok, mi oy jpasojtik gravar o ti ta jujupʼel xa jtsʼibaojtik ta vun junuk diskursoe, skʼan me mu jtaktik batel. * Jaʼ mas lek ti ta jujuntal x-och jsabetik skʼoplal jtosuk kʼusi ta jkʼan ta jchantike, ti jkʼeltik li tekstoetik yichʼoj talel jun mantale o ti voʼotik jchapan jbatik sventa xkakʼ jloʼiltik li ta tsobajeletike.

¿Kʼusi xuʼ jpastik xtok mi oy kʼusi la jtatik ta Internet ti chopol chkʼopoj ta stojolal li stestigotak Jeovae? Jaʼ lek ti mu xa jkʼeltike xchiʼuk ti mu jchʼuntik li kʼusi chale. Mu jchaʼtakbetik li yantike, yuʼun mi jech la jpastike mas to me chpuk batel skʼoplal li jutbil kʼop o nopbil kʼope. Pe mi chopol xa chkaʼi jbatik yuʼun li kʼusi la jkʼeltike, jkʼanbe jpʼijiltik li Jeovae xchiʼuk jsaʼtik koltael ta stojolal junuk ermano ti yij ta mantale (Santiago 1:5, 6; Judas 22, 23). Mu labaluk chkaʼitik ti chkichʼtik onoʼox chopol kʼoptaele, yuʼun jech la spasbeik li Jesus eke. Xchiʼuk jech laj yal stuk ek ti ta skontrainik li yajchankʼoptake xchiʼuk ti chopol kʼusitik chalik ta stojolalike  (Mateo 5:11; 11:19; Juan 10:19-21). Mi pʼijutike anil chkakʼtik venta ti jutbil kʼop noʼox li kʼusi chalike o ti tskʼan chloʼlavanike (Proverbios 2:10-16).

Skʼan oyuk jpʼijiltik xtok kʼalal ta jchaʼaltik li kʼusitik laj kaʼitik chalik ta stojolal junuk ermanoe. Akʼo mi melel li kʼusi chalike, xuʼ van mu lekuk ti jloʼiltabetik yantike (Mateo 7:12). Kʼalal ta jpukbetik skʼoplal li kʼusi chopol yalojik ta sventa junuk ermanoe, jaʼ me senyail ti mu xijkʼanvane, jech xtok muʼyuk tspat oʼontonal (2 Tesalonisenses 3:11; 1 Timoteo 5:13). Jlom kʼusitik xtoke xuʼ van mu stakʼ jvinajesbetik skʼoplal. Pe mi oy buchʼu yolbaj xa tskʼan tsvinajesbe skʼoplal li kʼusi echʼem ta xkuxlejal stuke, skʼan jtsaktik ta mukʼ ti kʼusi ora tskʼan tsloʼiltae xchiʼuk ti kʼu yelan tskʼan tsvinajesbe skʼoplal stuke. Pe mi voʼotik baʼyel lijkʼopoje, xuʼ chopol kʼusitik chkʼot ta pasel.

Li avie toj anil tajek chvil batel li aʼyejetike. Jlome melel li kʼusi chale xchiʼuk jtunelik, pe li yantike xibal sba kʼusi chkʼot ta pasel yuʼun. Teuk-o me ta ajol liʼe: akʼo mi jun noʼox krixchano chatakbe batel jun mensaje li voʼote, xuʼ jaʼ xa ep buchʼutik chchaʼtakbe batel ta junchib noʼox segundo li stuke. Jaʼ yuʼun, skotol li kʼusitik chkʼot ta jkʼobtike, jaʼ lek ti mu jchaʼtakbetik batel skotol kamigotike. Akʼo mi chal Vivlia ti xchʼun yuʼun skotol li kʼanelale, skʼan me oyuk jpʼijiltik, jaʼ yuʼun mu jchʼuntik skotol li kʼusitik labalik xa sba chkʼotanuk ta mensajee (1 Korintios 13:7). Jech xtok, jaʼ lek mu jchʼuntik li jutbil kʼopetik chalik ta stojolal li j-organisasiontike xchiʼuk ta stojolal li kermanotaktik ti jkʼanojtike. Jvules ta joltik li buchʼutik jecheʼ kʼusitik chalik xchiʼuk li buchʼutik tspukbeik batel skʼoplale, jaʼ chchanbeik li Satanase, li «totil yuʼun li jutbil kʼope» (Juan 8:44). Jaʼ yuʼun pʼijukutik me ta sventa li mensajeetik chkʼot ta jkʼobtik jujun kʼakʼale. Mu me xchʼay xkaʼitik ti xi chal li Vivliae: «Li bochʼo muʼyuc bijique jaʼ smotonic o li sbolil yoʼntonique; yan li bochʼo tucʼ yoʼntonique jaʼ smotonic o li bijubtasele» (Proverbios 14:18).