JUTUK xa mu sta chaʼmil jabil, li ta kʼin Koltael yuʼun judioetik ta sjabilal 33 ta jkʼakʼaliltike, jun vinik ti muʼyuk smule ta xcham sventa akʼo xkuxiik li yantike. ¿Buchʼu chkalbetik skʼoplal taje? Jaʼ li Jesús ti likem ta Nazarete. ¿Buchʼutik van xuʼ stabeik sbalil li kʼusi la spase? Jaʼ skotol li krixchanoetike. Jun versikulo ta Vivlia ti lek ojtikinbile xi chalbe skʼoplal li matanal pojelale: «Yuʼun toj ep la xcʼuxubin scotol cristianoetic ta banamil li Diose, jech laj yacʼ li jun noʼox xNichʼon oye, yuʼun jech mu chʼayeluc chbat li bochʼotic ta xchʼunic ti jaʼ Jcoltavanej yuʼunique; jaʼ ta xcuxiic o sbatel osil» (Juan 3:16)

Epal krixchanoetike xojtikinik li loʼil ta Vivlia liʼe, pe, ta melel toj jutuk li buchʼu xaʼibeik smelolale. Jaʼ yuʼun xi tsjakʼbe sbaike: «¿Kʼu yuʼun chtun kuʼuntik li matanal pojelal laj yakʼ Cristoe? ¿Kʼuxi ti ta slajel noʼox jun vinik xuʼ spoj li krixchanoetik ti albil xa onoʼox skʼoplal ti chlajik-o sbatel osile?». Jkʼeltik li stakʼobiltak chakʼ Vivlia ti lek jamal chale xchiʼuk ti xpatet koʼontontik chi jkom yuʼune.

Oy buchʼutik xchʼunojik ti laj kichʼtik pasel sventa jutuk noʼox kʼakʼal chi jkuxiutik liʼ ta Balumile, ti chkiltik kʼusuk noʼox prevaetike, ti bisbil noʼox kʼuyepal ta jkʼupintik li muyubajele vaʼun ti ta tsʼakale chi jcham, vaʼun mi li jchame ta la xjelav jkʼupintik yan lekil kuxlejal. Ti kʼuyelan tsnopike, chakʼ ta aʼiel ti lajelale jaʼ onoʼox jech tskʼan Dios sventa li krixchanoetike. Pe, li Vivliae chakʼ ta ilel ti yan-o li srasonal kʼu yuʼun chakʼ vul oʼonton li lajele, xi ta xale: «Ta sventa jun vinic iʼoch li mulil liʼ ta banamile, xchiʼuc ti jaʼ ta sventa mulil iʼoch li lajele, jech scotol cristiano chchamic, yuʼun scotol cristiano jpasmulil icʼotic» (Romanos 5:12). Li versikulo liʼe chal ti chi jcham ta skoj li mulile, yuʼun li xchopolale la xkuchin xa skotol li krixchanoetik ta skoj noʼox «jun vini[ke]». Vaʼun chaʼa, ¿buchʼu jaʼ li vinik taje?

The World Book Encyclopedia chal ti jutuk mu skotoluk li pʼijil viniketike xchʼunojik ti jmoj bu likemutik talele, xchiʼuk li Vivliae chalbe smelolal buchʼu jaʼ li «jun vinic» taje. Génesis 1:27 xi chale: «Cʼalal la spas cristiano li Diose, jaʼ la slocʼta sba jech cʼu chaʼal stuc. Vinic xchiʼuc ants la spas». Jaʼ yuʼun, ta skoj li baʼyel vinik xchiʼuk baʼyel antse toj kʼupil xa noʼox tajek kom li kʼusitik spasoj liʼ ta balumil li Dios ti skotol xuʼ yuʼune.

Li loʼiletik ta slivroal Génesis chi yalbutik mas smelolaltak ta sventa li kuxlejal tskʼupinik jechuk li krixchanoetike. Toj labal ta aʼyel ti ta skotol li loʼiletik ti chalbe skʼoplal kʼuyelan laj yichʼ pasel li baʼyel krixchanoe, li Diose mi junuk velta laj yalbe skʼoplal li lajelale, jaʼ noʼox laj yalbe skʼoplal kʼalal mi muʼyuk bu la xchʼunik ox mantale (Génesis 2:16, 17). Li stuke oy ox ta yoʼonton ti akʼo xnakiik ta jun kʼupil sba paraiso ta balumile, ti junuk noʼox yoʼontonike xchiʼuk ti muuk x-ipajik-o sbatel osile. Muʼyuk ta yoʼonton ti xmalubike xchiʼuk ti xchamike. Mi jech taje, li lajelale ¿kʼuxi ikʼot ta ajvalilal yuʼun li krixchanoetike?

Li ta kapitulo 3 yuʼun Genesise lek xcholet chal ti baʼyel jtot-jmeʼtike la snopik lek ti muʼyuk bu chchʼunbeik smantal li buchʼu akʼbat xkuxlejalike, li Jeova Diose. Ta skoj taje, li Diose laj yakʼbe stoj li smulik ti kʼu onoʼox yelan laj yichʼik albele. Li vinike xi albate: «Chacʼataj ta lum yan velta noxtoc», x-utat (Génesis 3:19). Jech kʼuchaʼal laj yal li Diose, li chib krixchanoetik ti muʼyuk bu la xchʼunik mantale chamik.

Pe li chopolale puk batel tajmek, maʼuk noʼox te kom ta stojolalik li baʼyel jtot jmeʼtike, jelab  kʼalal to ta yalab xnichʼnabik. Ta skoj li stoyobbailike la xchʼayik ta jech noʼox skotol li tukʼil kuxlejal ti xuʼ ox tskʼupinik jechuk li snitilultake. Li Jeovae la stsakbe skʼoplal li krixchanoetik ti skʼan toʼox xvokʼike, yuʼun li Adán xchiʼuk Evae xi albatike: «“Bolanic; epajanic. Nojesic li banamile; ventainic o. Pasic ta mantal scotol li choyetique, li mutetique, xchiʼuc scotol li chonetic ti xquilet ta banamil chanovique”», xut (Génesis 1:28). Ta tsʼakale, li snitilultake tsnojesik ox li Balumile xchiʼuk tskʼupinik ox jun kuxlejal ta mukʼta muyubajel xchiʼuk ti muʼyuk bu chchamik-o ti jechuke. Pe, ta «jun vinic» —li smoltotike, jaʼ xkaltik li Adane— chonatik jech kʼuchaʼal jun mosoil ta mulil, vaʼun jech mi junuk buchʼu xuʼ xkol ta skʼob li lajele. Li jtakbol Pabloe, snitilulal li baʼyel vinik jech kʼuchaʼal li voʼotike, xi la stsʼibae: «Li vuʼune beqʼuet noʼox quichʼoj. Jaʼ yuʼun mozoinbilun o yuʼun li mulile» (Romanos 7:14).

Jech kʼuchaʼal, leʼtik tale, chopol krixchanoetik tsokesik kʼusitik toj alakʼik sba yichʼoj pasel ti toj toyolik stojole, jaʼ jech li Adane, kʼalal itsʼuj ta mulile, la sokesan li kʼusitik alakʼik sba la spas Diose, jaʼ li krixchanoetike. Li xnichʼnabtak Adane laj yil xnichʼnabtakik ek, ta tsʼakale laj yil smamomtakik, vaʼun jaʼ jech ital-o. Jujukʼol krixchanoetik ti vokʼemike, ta xvokʼik, chchʼiik, chil yalab xnichʼnabik vaʼun chchamik. ¿Kʼu yuʼun chcham skotolik? Jaʼ ta skoj ti jaʼ snitilultak Adane. Li Vivliae chakʼ ta ilel ti «ta scoj smul jun vinic [...] jech chcham scotol [li] cristianoetique» (Romanos 5:15). Li chamele, li malubele, li oy ta koʼontontik saʼel mulile xchiʼuk li lajelale jaʼ me ta skoj ti la svalopatin komel yutsʼ yalal li Adane. Li ta utsʼ-alalil taje te kapal jkʼoplaltik ek.

Li skarta la stsʼiba ta sventa li yajtsʼaklomtak Cristo ta Romae, li jtakbol Pabloe la stsʼiba ta sventa li vokolil chil li jmulavil krixchanoetike, jech kʼuchaʼal li stuke, xchiʼuk la stsʼiba xtok ta sventa li tsatsal vokolil ta skoj li mulile. «¡Toj abul jba! —xi laj yal—. ¿Bochʼo chiscoltaun ta sventa li jbecʼtal sventa lajele?» Toj lek li sjakʼobil taje, ¿mi mu jechuk? ¿Buchʼu van xuʼ chpojatik ta mosoil o ta mulil xchiʼuk ta lajelal li Pabloe xchiʼuk li buchʼutik tskʼanik ta sjunul yoʼontonik li pojelal taje? Li jtakbol Pabloe xi tstakʼ stuke: «Batsʼi coliyal Dios ti jaʼ la scoltaun ta sventa li Jesucristoe, jaʼ li Cajvaltique», xi (Romanos 7:14-25). Manchuk mi jech, li Jpasvanej kuʼuntike yakʼoj ti oyuk kʼusi spojutik lokʼel li ta mulile xchiʼuk li ta lajelale, kʼalal laj yakʼ akʼo xi spojutik li xNichʼone, li Jesucristoe.

Li Jesuse laj yal stuk kʼusi yabtel tspas sventa tspoj lokʼel li krixchanoetik ta mosoil xchiʼuk li ta mulil kʼalal xi laj yale: «Tal jpoj loqʼuel ep cristianoetic sventa mu xbatic ta chʼayel» (Mateo 20:28). ¿Kʼu yuʼun chtun sventa pojelal li xkuxlejal Jesuse? ¿Kʼu yelan ta jtabetik sbalil li slajele?

Li Vivliae ta xal ti Jesuse jaʼ jun vinik ti «muʼyuc smul» xchiʼuk ti «mu coʼoluc jech chac cʼu chaʼal vuʼutic ti jpasmulilutique». Ta sjunul xkuxlejal tukʼ la xchʼunbe li sMantaltak Diose (Hebreos 4:15; 7:26). Jech un chaʼa, li slajel Jesuse, mu xkoʼolaj xchiʼuk slajel Adán, yuʼun maʼuk cham ta skoj li mulil xchiʼuk ti muʼyuk bu la xchʼun mantale (Ezequiel 18:4). Moʼoj, li Jesuse laj yakʼ sba ta milel manchuk mi mu xkʼot-o yuʼun jaʼ la spas sventa chkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan yoʼonton sTote yoʼ tspoj lokʼel ta mulil xchiʼuk ta lajelal li krixchanoetike. Jech kʼuchaʼal laj kiltik xae, lokʼ ta yoʼonton «tal [s]poj loqʼuel ep cristianoetic sventa mu xbatic ta chʼayel». Jun kʼanelal ti muʼyuk bu jech xkiltik-oe, li Jesuse «laj yaʼay cʼu xʼelan milel[...], jaʼ sventa slequilal scotol» krixchanoetik (Hebreos 2:9).

Li xkuxlejal laj yakʼ ta matanal li Jesuse xkoʼolaj-o kʼuchaʼal li xkuxlejal Adán kʼalal muʼyuk toʼox tsʼujem ta mulile. ¿Kʼusi sbalil laj yichʼ tael ta skoj li slajel Jesuse? Jech un chaʼa, li Jeovae la xchʼambe li xkuxlejale «yuʼun jaʼ laj yacʼ sba ta milel cuʼuntic, jaʼ la smanutic jcotoltic» (1 Timoteo 2:6). Jaʼ jech: Li Diose laj yakʼbe sbalil xkuxlejal li Jesuse sventa chi smanutik, o chi spojutik lokʼel li ta mosoil ta skoj li mulile xchiʼuk li lajelale.

Li Vivliae chalbe skʼoplal ep ta velta li smukʼta kʼanelal laj yakʼ ta ilel li Jpasvaneje. Jech kʼuchaʼal, li jtakbol Pabloe xi la svulesbe ta sjol li yajtsʼaklomtak Cristoe: «Toyol atojol la stojoxuc li Diose», xut (1 Corintios 6:20; 7:23). Li Pedro eke la stsʼibabe batel li yajtsʼaklomtak Cristo ti Diose la stunesbe xchʼichʼel xNichʼon —maʼuk kʼanal takʼin mi jaʼuk sakil takʼin— sventa tskolta lokʼel li ta xchopol kuxlejalik ti ch-ikʼeik batel ta lajele (1 Pedro 1:18, 19). Ta sventa ti laj yakʼ xkuxlejal li Cristoe, li Jeovae laj yakʼ ti kʼusi xuʼ xpojatik-o lokʼel li ta lajel sbatel osile.

Li jtakbol Juane la stsʼiba ta sventa ti kʼu to yepal sbalil xuʼ xichʼ tael ta sventa li pojelal laj yakʼ Jesuse: «[Li Jesucristoe] jaʼ laj yacʼ sba ta milbil matanal sventa la stojbutic jmultic. Mu jaʼuc noʼox vuʼutic ti la stojbutic jmultique; jaʼ smul scotol cristianoetic ta spʼejel banamil la stojbe», xi (1 Juan 2:2). Li kʼusi laj yale jamal chakʼ ta ilel ti pojelal laj yakʼ Jesuse xuʼ sbalinik skotol li krixchanoetike. Jech un chaʼa, ¿mi jaʼ van skʼan xal ti skotol xa noʼox krixchanoetik tstabe sbalil li pojelal ti mu kʼusi jech xkoʼolaj-oe? Ta melel moʼoj. Vuleso ta ajol li loʼil laj yichʼ alel ta pajina 3. Li jpojvanejetik ti tskʼan ox tslokʼesik li j-abteletik ti tikʼil komik ta yut chʼene jaʼ noʼox la stikʼik ochel jun xkuchobil krixchano. Jaʼ xa kom ta sba stukik ti tstikʼ sbaik ochel li ta xkuchobil krixchano taje sventa  xkolik. Jaʼ jech ek, li buchʼutik tskʼan tstabeik sbalil li pojelal laj yakʼ Jesuse mu xuʼ jech noʼox te smeyoj skʼob tsmalaik chkʼot ta stojolik li bendisionetik chakʼ Diose. Oy kʼusi skʼan spasik.

¿Kʼusi tskʼan li Dios ti akʼo spasike? Ta Juan 3:36 xi chale: «Li bochʼo chchʼun ti jaʼ Jcoltavanej li Nichʼonile jaʼ chcuxi sbatel osil. Yan li bochʼo mu scʼan xchʼune mu xbat yil lequilal sbatel osil. Jaʼ xa noʼox oy ta sventa li tsots stojol mulil chacʼ Diose». Jaʼ yuʼun li Diose tskʼan ti akʼo oyuk xchʼunel koʼontontik ta sventa li pojelal laj yakʼ Jesuse. Pe oy to kʼusi yan skʼan pasel: «Me ta jchʼunbetic li smantaltac Diose, jech ta jnaʼtic o ti xcotquintic xa [li Jesuse]» (1 Juan 2:3). Jamal ta ilel, ti kʼusi skʼan pasel sventa xkichʼtik pojel li ta mulil xchiʼuk li ta lajelale jaʼ ti oyuk xchʼunel koʼontontik ti laj yakʼ ta matanal xkuxlejal li Jesuse xchiʼuk ti jchʼunbetik li smantaltake.

Jun ti kʼuxi xuʼ xkakʼtik ta ilel li xchʼunel koʼontontik ta sventa li pojelal laj yakʼ Jesuse, jaʼ ti xi jbat li ta sNaʼobil slajel Cristoe, jech kʼuchaʼal laj yal akʼo jpastike. Kʼalal skʼan toʼox xcham li Jesuse la spas xchiʼuk stukʼil yajtuneltak jun veʼlil ta bat kʼakʼal ti jaʼ noʼox xtun sventa jun skʼelobile, xchiʼuk xi laj yalanbee: «Jech me xapasilanic, yuʼun jech chanaʼilanicun o», xi (Lucas 22:19). Li yajrextikotak Jeovae chchʼunik li mantal taje, yuʼun toj ep sbalil chaʼiik ti lek chil sbaik xchiʼuk li xNichʼon Diose. Li yajrextikotak Jeovae jujun jabil tspasik sNaʼobil slajel Cristo kʼalal mi jaʼo kʼot yorail ta 14 yuʼun nisán ta skalendario judioetik, taje jaʼ tspasik kʼalal chʼayem xaʼox batel li Kʼakʼale. Li ta tsobajel taje, ti toj tsots skʼoplale, cha kalbotkutik ti xuʼ xa bate sventa cha chʼunbe li smantal Cristoe. Buchʼuuk noʼox junukal yajrextiko Jeova ti bu nakalote xuʼ cha yalbot kʼusi ora xchiʼuk bu chichʼ pasel. Te chavaʼi kʼusi xuʼ xa pas sventa xuʼ xavichʼ pojel lokʼel ta skoj slajel Cristo li ta tsatsal mulil la spas Adán ti ch-ikʼvan bal ta lajelale.

Toj jutuk li krixchanoetik ti xaʼibeik smelolal ta melel li smukʼta balil li pojelal laj yakʼik li Jpasvaneje xchiʼuk li xNichʼon sventa tspojik lokʼel li krixchanoetik li ta chʼayel sbatel osile. Pe, li buchʼutik oy xchʼunel yoʼontonik ta sventa ti laj yakʼ xkuxlejal li Jesuse oy kʼusi xuʼ xmuyubajik-o ti toj tsots skʼoplale, jech kʼuchaʼal chakʼ ta ilel li kʼusitik laj yalbe yermanotak li jtakbol Pedroe: «Li voʼoxuque [...] achʼunojic xa [li Jesuse]. Jaʼ yuʼun toj xcuxet noʼox avoʼntonic, toj yan sba yutsil chavaʼyic, mu xa xanaʼ cʼusi chavalic. Jech chavichʼic li cʼusi scʼoplal chataic ta sventa xchʼunojel avoʼntonique, jaʼ ti chacolic sbatel osile» (1 Pedro 1:8, 9). Mi cha chʼies ta avoʼonton skʼanel li Jesuse xchiʼuk ti oy xchʼunel avoʼonton ta sventa ti laj yakʼ xkuxlejal ta matanale, jaʼ me mas xa muyubaj-o li avie xchiʼuk xuʼ me xavichʼ pojel lokʼel li ta mulile xchiʼuk li ta lajelale.