Jelbat-o xkuxlejalik yuʼun li Vivliae

¿Kʼusi la spas jun kerem ti likem ta México sventa xikta komel li xchiʼiltak ta pandiyeroal (banda callejera) xchiʼuk ti xkʼot ta jun lekil j-abtel vinike? ¿Kʼu yuʼun la sjel li kʼusitik mas tsots skʼoplal chil li jun ants likem ta Japón ti tsots skʼoplal yabtele, xchiʼuk kʼu van yelan chaʼi sba ti maʼuk xa toj tsots skʼoplal chil li saʼel takʼine? ¿Kʼusi tijbat-o yoʼonton jun jchon tukʼ ta mukul (traficante de armas) ti likem ta Rusia sventa chikta komel li abtelal ti bu ep takʼin tspas toʼox kanale? Kakʼtik ti akʼo stakʼbutik stukike.

BUCHʼU SKʼOPLAL

SBI: ADRIÁN PÉREZ

SJABILAL: 30

SLUMAL: MÉXICO

KʼU TOʼOX YELAN XKUXLEJAL: PANDIYERO

LI JKUXLEJAL TOʼOXE: Te toʼox van oxlajuneb jabilal kʼalal bat naklikunkutik xchiʼuk kutsʼ kalal ta mukʼta jteklum Ecatepec (Estado yuʼun México). Li vaʼ kʼakʼaletik taje, li bu nakalunkutik toʼoxe toj echʼ noʼox ep kʼopetik, jech kʼuchaʼal kerem-tsebetik ti naka elekʼ tspasike, jsaʼ kʼop kerem-tsebetik xchiʼuk tstunesik drogaetik. Ta skoj ti kʼuyelan li kuxlejal taje, mu jaluk la jchan yuchʼel ta mas li poxe, majbail xchiʼuk li mulivajele.

Ta mas tsʼakale sut naklikunkutik ta San Vicente, ti bu li vokʼe. Pe li ta San Vicente eke epajem xaʼox li stunesel drogae, jaʼ yuʼun mu xa labaluk ta ilel ti te telajtik ta kayeetik keremetik ti chamemik xae. La jnop li och ta jun pandiya ti jaʼ sbi Satánicos Junior. Skotol kʼakʼal naka elekʼ ta jpaskutik xchiʼuk ta jlajeskutik droga, jutuk mu skotoluk velta ta jkutsʼikutik tiner o resistol. Ep ta velta mu xa jnaʼ kʼuyelan li kʼot li ta jnae, o bakʼintike te telel chi sakub ta kaye. Jlom kamigotake laj yichʼik tikʼel ta chukel ta skoj elekʼo ta skoj ti milvanike.

Li kʼusi mas labal sbae, manchuk mi oy kʼusitik chopol ta jpas, jchʼunoj ti oy Diose. Jaʼ yuʼun ta jlamajes jol koʼonton kʼalal ta jkolta jba ta spasel kʼinetik sventa relijion, jech kʼuchaʼal Via Crucis de Semana Santa (Sjokʼanel ta Kurus Cristo li ta Skʼakʼalil Kʼin kuxele). Pe kʼalal mi  echʼ xaʼox li kʼin taje, jkotolkutik ti li echʼkutik li ta kʼine, xchiʼuk li buchʼu tspas sba ta Cristoe, ta xi batkutik ta yakubel.

TI KʼUYELAN LA SJEL JKUXLEJAL LI VIVLIAE: Kʼalaluk li chʼi xaʼox batele lik jchan Vivlia xchiʼuk li yajrextikotak Jeovae. Vaʼun laj kakʼ venta ti jecheʼ chkixtolan li jkuxlejale. Ti mi muʼyuk la jel li jkuxlejale, muʼyuk kʼusi lek chkʼot ta lokʼel kuʼun. Ta yutil to koʼonton kʼot li kʼusi la jkʼel ta Gálatas 6:8: «Li bochʼo jaʼ noʼox ta stsʼun cʼusi tscʼan sbecʼtale, jaʼ chcʼot scʼajbe sat li cʼusi tscʼan sbecʼtale, jaʼ li chʼayele. Yan li bochʼo jaʼ tstsʼun cʼusi tscʼan Chʼul Espiritue, jaʼ chcʼot scʼajbe sat li yabtel Chʼul Espiritue, jaʼ li cuxlejal sbatel osile». Vaʼun jaʼ to te la jam jsat xchiʼuk laj kakʼ venta ti mi ta jkʼan ti lek chkʼot ta pasel li ta jkuxlejale, skʼan ta «[j]tsʼun» li kʼusi ta jkʼan ta jta ta jelavele.

Kʼalal la jchan li Vivliae te la jkil ti Jeovae jaʼ jun kuxul Dios, ti oyun ta yoʼonton xchiʼuk ti oy ta yoʼonton chchʼaybun li jmultak jpasojane. Jech noxtok laj kakʼ venta ta jkuxlejal ti Diose ta xaʼi xchiʼuk tstakʼ li j-orasiontike.

Pe toj vokol laj kaʼi sjelel li jkuxlejale. Sventa xi lokʼ li ta pandiyeroale mu toj kʼunuk laj kaʼi. Ta skoj ti oy jlom koloniaetik jaʼ yuʼun yan pandiyeroetike, mu xuʼ xi echʼ ti vaʼ bu taje, akʼo mi maʼuk xa pandiyeroun. Bakʼintike li jchiʼiltak toʼox ta pandiyeroale ta toʼox saʼikun sventa chi chaʼsut ta spasel li kʼusitik chopole, jaʼ yuʼun ta jnakʼilan jba ta stojolalik.

Pe, jaʼuk li ta Salon sventa Tsobobbaile, toj echʼ noʼox jelel. Li yajRextikotak Jeovae toj lek yoʼontonik xchiʼuk toj lek chkʼuxubinvanik. Toj yan sba yutsil laj kil ti jpʼel yoʼontonik li kʼusitik ta spasike xchiʼuk ti chakʼ ta xkuxlejalik li kʼusi chalik ta chol mantale. Ta melel, li tee mi jaʼuk xkoʼolaj xchiʼuk li kuxlejal ti kʼuyelan nopemun toʼoxe.

KʼUSITIK SBALIL JTAOJAN: Oy xa ta lajuneb jabil ti laj kichʼ voʼe, ti jaʼ jech li kʼot ta yajrextiko Jeovae. Li avie chkakʼ persa ta xchʼunel li kʼusi chal Vivliae, xchiʼuk koliyal taje, li kutsʼ kalale tstsakikun xa ta venta. Snaʼojik ti lekil j-abtel vinikune, ti mu xa jnaʼ xi elkʼaje, xchiʼuk noxtok bateltike ta jkoltaik ta takʼin. Xi muyubaj, yuʼun li jmeʼe lik xchan Vivlia xchiʼuk li avie jaʼ xa yajrextiko Jeova. Li jtot eke, yakal xa ta sjel li xkuxlejale. Jech ta melel, li kutsʼ kalaltake mu skotolikuk jaʼik yajrextiko Jeova, pe kʼalal chilik ti kʼu to yepal jeloj li jkuxlejale, chakʼik venta ti Vivliae oy sjuʼel sventa xuʼ sjelbe xkuxlejal li krixchanoetike.

BUCHʼU SKʼOPLAL

SBI: YAYOI NAGATANI

SJABILAL: 50

SLUMAL: JAPÓN

KʼU TOʼOX YELAN XKUXLEJAL: ANTS TI TSOTS SKʼOPLAL YABTELE

LI JKUXLEJAL TOʼOXE: Li chʼi ta jun bikʼit jteklum ti bu lek yoʼontonik li krixchanoetike. Li jtote oy toʼox jun stienda ti bu oy lajunvoʼ yaj-abteltake, li jtot xchiʼuk li jmeʼe toj echʼ noʼox jal te tikʼil ta yabtelik. Pe ta skoj ti te noʼox nopol oy li jnakutike mu jtukuk laj kaʼi jba.

Voʼon vixilun li ta oxvoʼ tsebunkutike, jaʼ yuʼun ta jbikʼtal noʼox la  xchapanikun ta yichʼel batel ta venta li yabtel kutsʼ kalale. Toj tseb to li malij, li jmalale laj yikta komel li yabtel ta banko sventa tskoltaun ta skʼelel li tiendae. Mu ta jaluk laj kil oxib kalab, pe ta skoj ti sjunul-o kʼakʼal ta xi abteje, jaʼ tskʼel kalabtak jmeʼ kʼalaluk yakal spasel li kʼusitik tskʼan kʼelel ta nae. Manchuk mi jech, nopem xkaʼikutik ta jchʼakbekutik skʼakʼalil sventa jmojuk oyunkutik xchiʼuk li kutsʼ kalale.

Vaʼun chaʼa, li ta jlumalkutike mu xa xchʼam li kʼusi ta jchonkutike. Li kabtelkutike lik yaluk, jaʼ yuʼun la jnopkutik ta jamkutik yan achʼ, ti jaʼ sventa xchaʼachʼubtasel naetike. La jvaʼankutik te ta xokon mukʼta karetera. Kʼalal jun xaʼox kʼakʼal skʼan xichʼ jamele, li jtote —ti jaʼ presidente yuʼun li empresae— paj ta abtel xchinab yuʼun mu xa xkʼot ikʼ te (infarto cerebral), vaʼun mu xa xkʼopoj kom. Ta skoj taje, voʼon lik jbain li achʼ empresae xchiʼuk li jmalale jaʼ la sbain komel li mol tiendae. Ta melel mi jaʼuk ta jkuxkutik jlikeluk.

Li achʼ tiendae toj lek ilokʼ. Li voʼone toj echʼ noʼox xi muyubaj, xchiʼuk jpʼel-o koʼonton chi abtej, akʼo mi muʼyuk xa ta jkux. Ta melel, jkʼanoj li kalabtake, pe li ta jole jaʼ noʼox ta jnop ti skʼan chi abtej mase. Jutuk xa yorail oy kuʼun sventa chi loʼilaj xchiʼuk li jmalale, pe kʼalal ta xi loʼilajkutike, ta utbail ta stsuts kuʼunkutik. Sventa xchʼay ta jol ti toj ep kabtele, jutuk mu skotoluk akʼobal chbat kuchʼ pox xchiʼuk li kamigotake xchiʼuk li jchiʼiltak ta abtele. Li jkuxlejale jaʼ noʼox abtel, uchʼbajel xchiʼuk vayel. Lek jamal ta ilel ti muʼyuk kʼusi lek chkʼot ta pasele: akʼo mi toj ep ta jpas kanal, pe ¿kʼu yuʼun yantik xchʼay li muyubajel kuʼune?

TI KʼUYELAN LA SJEL JKUXLEJAL LI VIVLIAE: Kʼalal lik jchan Vivlia xchiʼuk li yajrextikotak Jeovae, oy oxib teksto ti kʼot ta koʼontone. Li jun taje jaʼ Mateo 5:3 ti xi ta xale: «Xmuyubajik li buchʼutik oy ta sjol yoʼontonik ti chtun yuʼunik mantale, yuʼun jaʼ chuʼuninik li ajvalilal ta vinajele». Kʼalaluk laj kaʼibe smelolal li kʼusi tskʼan chale, li lik ta okʼel. Laj kaʼibe smelolal kʼu yuʼun, akʼo mi toj lek li kabtel jtaoje, muʼyuk noʼox kʼusi oy chkaʼi li ta jkuxlejale. Laj kakʼ venta ti chtun kuʼun li mantale; mi ta jkʼan ti oyuk muyubajel kuʼune, skʼan ta jsaʼ.

Li vaʼ jabiletik taje, li takʼin ta Japone toj echʼchʼay sbalil, xchiʼuk ep li buchʼutik xkojtikinane laj yil svokolik. Taje jaʼ te la jchan ti melel li kʼusi ta xal ta 1 Timoteo 6:9: «Li bochʼo tscʼan tspas ta jcʼuleje, te ta sujat yuʼun cʼusi chopol, jech te chucbil ta xcʼot o. Ep cʼusi chlic svovil cʼupin. Muʼyuc lec cʼusitic chlic snop, jech te ta soc o yoʼnton, jech chʼayel ta xbat o xchiʼuc», xi. Jaʼ yuʼun laj kakʼ ta jkuxlejal jtuk li kʼusi chal ta Mateo 6:24: «Mu xuʼ chatunic yuʼun Dios me jaʼ batem avoʼntonic yuʼun acʼulejalique». Laj kakʼ venta ti jaʼ xa yorail sventa ta jel li jkuxlejale.

Kiktaoj ta jyalel li jtot jmeʼe, li jmalale xchiʼuk li kalabtake. Xchiʼuk noxtok, li pas ta jun chopol krixchano: anil xa ta jkʼan li kʼusitike, jtoybaun toʼox, xchiʼuk ta anil noʼox chkap jol. Ta melel, ta slikebe la jnop ti muʼyuk ta spas kuʼun li mantaletik sventa yajtsʼaklomtak Cristoe. Pe li voʼone jkʼanojan tajmek li kalabtake, jaʼ yuʼun laj kakʼbe yipal ta yakʼel ta jkuxlejal li mantaletik ta xal Vivlia ta sventa li utsʼ-alaliletike, li stukike toj lek laj yaʼiik. Jech noxtok, lik jchʼakbe mas yorail sventa jchiʼinan li kalabtake xchiʼuk lik kikʼanan batel ta tsobajeletik.

KʼUSITIK SBLAIL JTAOJAN: Li avi ti yakal xa ta xi tun ta stojolal Diose, li jkuxlejale oy xa sbalil xchiʼuk toj ep xi muyubaj xchiʼuk xkuxet noʼox koʼonton. Lek kaʼyojbe smelolal ti kutsʼ kalale jaʼ mas ep sbalil, ti jaʼ mu sta li abtelale, taje jaʼ yakʼoj ti xkichʼ jba ta ventae.

Kʼalal laj yil jmeʼ ti la stukʼibtasbun jkuxlejal li beiltaseletik chal Vivliae, lik xchan Vivlia ek, avi une jaʼ xa jun yajrextiko Jeova. Xi muyubajkutik, yuʼun li jtote xchiʼuk li jmalale muʼyuk bu skontrainojik li kʼusi la jnop ta jpaskutike. Li voʼon xchiʼuk li kalabtake mas xa jun koʼontonkutik, li avie ta xa jkʼupinkutik muyubajel li ta jnae.

BUCHʼU SKʼOPLAL

SBI: MIKHAIL ZUYEV

SJABILAL: 51

SLUMAL: RUSIA

KʼU TOʼOX YELAN XKUXLEJAL: JCHON TUKʼ TA MUKUL

LI JKUXLEJAL TOʼOXE: Li vokʼ ta Krasnogorsk, jun mukʼta jteklum ti joyol ta teʼtike xchiʼuk ti ch-echʼ ta oʼlol li ukʼum Moscova. Li ta norte xchiʼuk li ta smaleb kʼakʼal, li jnaklometik ta xokontake nakʼal chkomik ta skoj ti oy epal teʼetike.

Kʼalal keremun toʼoxe toj ep toʼox ta jpas ejersisio, xchiʼuk toj lek toʼox chkaʼi li majbaile xchiʼuk stunesel tukʼetik. Ta toʼox jpas kuchiluetik, tukʼetik ta mukul xchiʼuk sbekʼtak tukʼetik. Jech lik jchonbe tukʼetik li j-elekʼetike. Toj lek chapal kuʼun xchiʼuk epal takʼin ta jpas toʼox kanal.

TI KʼUYELAN LA SJEL JKUXLEJAL LI VIVLIAE: Laj kojtikin li yajrextikotak Jeova kʼalal echʼ xaʼox tal li sjabilal 1990. Pe muʼyuk ta jpat koʼonton ta stojolalik, yuʼun toj ep kʼusitik ta sjakʼik chkaʼi.

Jun kʼakʼale, jun yajrextiko Jeova la skʼelbun Romanos 14:12, ti xi chale: «Jujunutic chcʼot caltic ta stojol Dios ti cʼu xʼelan la jpastique». Vaʼun xi la jnope: «Kʼalal mi la sjakʼbun Dios ti kʼusitik la jpase, ¿kʼusi van ta xkalbe?». Jaʼ yuʼun la jnop ta jchan li kʼusi tskʼanbun Dios akʼo jpase.

Laj kakʼ persa ta xchʼunel li kʼusi ta xal Vivlia ta Colosenses 3:5-10: «Jaʼ yuʼun tscʼan jʼechʼel chamenoxuc o ta sventa [...] li mulivajele, li cʼusitic toj chopolique, li cʼusi tscʼan abecʼtalique, li cʼusitic chopol oy ta avoʼntonique, xchiʼuc li xpichʼetel avoʼntonique, yuʼun xcoʼlaj xchiʼuc oy slocʼobal jdiostic chcʼot me jech coʼntontique. Li bochʼotic jech tspasique, ilintabilic xa yuʼun li Diose. [...] Pero liʼ ta orae comtsanic scotol li cʼusitic chopole: jaʼ ti stsoqʼuet noʼox avoʼntonique, ti ta anil noʼox chaʼilinique, ti xcupet noʼox scʼacʼal avoʼntonique, ti chachopolcʼopojique, xchiʼuc li cʼusiticʼ muʼyuc stu chlocʼ ta aveique. Mu xa me xavepalcʼopta abaic, yuʼun laj xa ajipic comel li pocoʼ atalelique xchiʼuc li yabtelal chapasic toʼoxe. Jaʼ xa xalapic o batel li achʼ atalelique».

Sventa ta jel li jkuxlejale mu toj kʼunuk laj kaʼi. Li buchʼutik toʼox ta jchonbe li tukʼetike ta toʼox skʼanilanbikun; ta yan xtoke, toj vokol chkaʼi ta jpajtsan jba kʼalal oy buchʼu tsabun jole. Akʼo mi jech, la jvochʼ stekel li epal tukʼetik ti toyolik stojol ti te toʼox jkʼejojane. La jchan-o batel li Vivliae, xchiʼuk kʼalaluk la jchan mas ta sventa li skʼanel Dios xchiʼuk Cristo ti laj yakʼik ta ilel ta jtojolale, mas ch-epaj batel kuʼun li kʼanelal ta stojolalike. Xchiʼuk noxtok, muʼyuk bu xkikta jba ta tsobajeletik xchiʼuk ta skʼanbel Jeova ti akʼo xi skoltaune.

KʼUSITIK SBALIL JTAOJAN: Akʼo mi tsots chkaʼi ta stukʼibtasel li jtalelale, ta kʼunkʼun pasem batel kuʼun. Li kermanotak ta chʼunolajele toj ep skoltaojikun. Jtos ti kʼusi toj ep chi yakʼbun muyubajele jaʼ ti kaʼyojbe smelolal ti oyutik ta yoʼonton li Jeovae, xchiʼuk oy ta yoʼonton li buchʼutik chamemik xa eke (Hechos 24:15). Jech noxtok, toj ep sbalil ta xkil li stalelalik yajrextikotak Jeovae: jech kʼuchaʼal ti lek jamal snaʼ xkʼopojike, ti ta stsakvanik ta ventae xchiʼuk li stukʼil yoʼontonik ta stojolal Jeovae. Xchiʼuk noxtok, ta xkalbeik kolaval ti oyun ta yoʼontonike.

Ta slikebale, jlom kutsʼ kalal xchiʼuk kamigotake chopol laj yilik li kʼusi kʼot ta nopel kuʼune. Pe ta tsʼakale la spas ta jun yoʼontonik, yuʼun la snopik ti jaʼ mas lek ti te tikʼilun ta jun relijione, ti jaʼ muʼyuk lek te tikʼilun ta xchonel tukʼetik ta mukule. Li avie toj ep xi muyubaj. Muʼyuk xa ta jchon tukʼetik sventa pas kʼop, jaʼ xa ta jkolta krixchanoetik ta yojtikinel li Dios ti mu snaʼ spas kʼope.

[Lokʼol ta pajina 27]

Sventa ta jlamajes li jol koʼontone ta jkolta jba ta spasel kʼinetik yuʼun li jkatolikoetike

[Lokʼol ta pajina 28]

Toj ep toʼox ta jpas kanal takʼin, pe muʼyuk xi muyubaj