Kʼelo li kʼusi yichʼoje

Batan ta saʼobil

Koltao li akerem o atseb sventa xkuch batel yuʼun li xkʼuxul oʼontonale

Koltao li akerem o atseb sventa xkuch batel yuʼun li xkʼuxul oʼontonale

Koltao li akerem o atseb sventa xkuch batel yuʼun li xkʼuxul oʼontonale

TA SNAIL chonob livroetik ti noj tajmek ta krixchanoetike, jun meʼil ti ilineme xi tsots laj yalbe li jun j-abtel tee: «¡Kʼuxa noʼox chaʼal ti jeche, li ta snail chonob livroetik ti bu oy epal livroetike mi jaʼuk oy junuk sventa kʼuxi xuʼ jkolta li kole!». Li meʼil taje yakal saʼel junuk livro sventa tskolta-o yol yoʼ xkuch batel yuʼun ti cham jun yutsʼ yalale.

Li meʼil taje oy srason. Li ololetike toj vokol chaʼiik kʼalal chakʼik venta ti icham li buchʼu toj ep skʼanojike. Li ololetike xmuyubajik kʼalal ta xchabiatik yuʼun li yutsʼ yalaltake, pe kʼalal chcham buchʼu toj ep skʼanojike li muyubajel taje ta xchʼay batel yuʼunik. ¿Kʼuxi xuʼ xa kolta li avalab anichʼnab kʼalal oy buchʼu poʼot xcham avuʼunike o kʼalal oy buchʼu chamem xae?

Jech ta melel, ta skoj ti oy buchʼu cham avuʼune, xuʼ van ti yakalot stsalel ti kʼuyelan chavaʼi abae; yikʼaluk chavat tajmek avoʼonton. Pe mu me xchʼay ta ajol ti tskʼan cha kolta li akerem o atsebe. «Li ololetike ta me xaiʼik jutuk li kʼusi ta jloʼiltatike, xchiʼuk mi muʼyuk xichʼ chapbel lek smelolale, yan-o kʼusi chaʼibeik smelolal li kʼusi yichʼ alele», jech chal jlik vun ti jaʼ tspuk jun snail ololetik ti muʼyuk stot smeʼik (orfanato) te ta Minnesota (Estados Unidos). Xchiʼuk xi chal xtoke: «Li ololetike tskʼan chichʼanik albel li kʼusi yakal chkʼot ta pasele». Jaʼ yuʼun jaʼ van lek mi chichʼanik albel ta melel li kʼusi kʼot ta pasele ti bu kʼalal xaʼibeik smelolale. Taje maʼuk kʼun ta pasel, yuʼun jelel ti kʼuyepal xaʼibeik smelolal ta jujuntal li ololetike (1 Corintios 13:11).

Kʼuxi ta chapbel kʼusi jaʼ li lajelale

Oy krixchanoetik ti lek chanemik ta sventa taje, chalik ti muʼyuk lek ti mi jaʼ noʼox laj kalbetik «yakal chvay» o «ibat» xkutik ta stojolal li buchʼu chameme. Mi muʼyuk xichʼ chapbel leke, xuʼ yan-o kʼusi tsnop li uni kerem o tsebe. Jech ta melel ti Jesuse laj skoʼoltajes li lajelal kʼuchaʼal vayele xchiʼuk lek ti jech laj yale, pe vuleso ta ajol ti maʼuk ololetik li buchʼutik la xchiʼinan ta loʼile. Xchiʼuk xtok, li Jesuse la xchapbe smelolal li kʼusi la skʼan laj yale. Baʼyel xi laj yalbe li yajchankʼoptake: «Li Lázaro ti lec chquil jba jchiʼuctique vayem xa». Li yajchankʼoptake, manchuk mi mukʼtik xa «la snopic ti naca noʼox ta xvaye». Jaʼ yuʼun li Jesuse lek jamal laj yalanbe: «Li Lazaroe chamen o», xutanan (Juan 11:11-14). Nopo avaʼi liʼe: mi kʼalal ta mukʼtik krixchanoetik tskʼan lek jamal chichʼanan albele, ¿mi mu van mas to tskʼan li ololetike?

«Kʼalal jun meʼil ta xchapbe yol kʼusi jaʼ li lajelale, xuʼ van tstunesan kʼopetik ti mu toj tsots ta aʼyel yileluke, pe kʼalal jech taje xuʼ van xchʼi ta snopben li olol kʼusitik muʼyuk te toʼox oye, ti xuʼ van ta xiʼo o ti ch-ilbajinate», jech chalik li Mary Ann Emswiler xchiʼuk James P. Emswiler, ti lek xchanojik ta sventa taje. Jech kʼuchaʼal, li buchʼutik mukʼtik xa ta utsʼ-alalile mi chalik ti buchʼu chameme jaʼ noʼox yakal ta xvay xiike, li olole yikʼaluk van mu skʼan xvay ta akʼobaltik yuʼun jaʼ chiʼ-o ti muʼyuk xa ta xjulave. O mi jaʼ noʼox chichʼalbel «ibat» xiʼe, xuʼ van tsnop ti ipʼajat o iktaat komel ti buchʼu skʼanoj tajmeke.

Epal totil-meʼiletik yakʼojik venta ti jaʼ mas xaʼibeik smelolal li ololetik kʼalal chichʼ tunesel kʼopetik ti kʼunik noʼox ta aʼyel xchiʼuk ti lek jamal smelolale, jaʼ mu xaʼiik lek kʼalal chichʼ tunesel kʼopetik ti jelel smelolal sventa mu toj tsotsuk ta aʼyel yilele, pe ti solel yan-o kʼusi chakʼ ta aʼyele (1 Corintios 14:9). Li buchʼutik xchanojbeik skʼoplale, chalik ti jaʼ mas lek ti xa tijbe yoʼonton li akerem o atseb sventa chalbot ti kʼuyelan chaʼi sbae o akʼo xa sjakʼbot li kʼusi tskʼan snaʼe. Ti jech nopolik noʼox cha chiʼin ta loʼile jaʼ chtun-o avuʼun sventa cha chapbe smelolal ti kʼusi mu jechuk toʼox yaʼiojbe smelolal li olole xchiʼuk xtok jaʼ te xuʼ chavil kʼuyelan xuʼ xa kolta mas li akerem o atsebe.

Jun beiltasel ti xuʼ jpat-o koʼontontike

Xuʼ van x-echʼ jayibuk kʼakʼal, li akerem o atsebe cha sjakʼbot li kʼusi tskʼan snaʼe xchiʼuk li kʼusi stakʼ spase. Jaʼ yuʼun un, ¿bu xuʼ xa ta li melel stakʼobiltak ta sventa li lajelale? Epal krixchanoetike yakʼojik venta ti Vivliae xuʼ xi sbeiltasutik xchiʼuk xuʼ tspat koʼontontik. Chal ta melel bu ilik tal li lajelale, kʼuyelan oyik li buchʼutik chamemike xchiʼuk kʼusi spatobil yoʼonton oy yuʼunik. Li kʼusi chal ta melel Vivlia ta sventa li «bochʼotic chamenic xae mu xa cʼusi snaʼic o», ti xie, jaʼ ta skolta li akerem o atseb sventa xaʼibe smelolal ti buchʼu chameme muʼyuk bu yakal ta xil svokol (Eclesiastés 9:5). Jech noxtok, li Diose chalbutik ta Vivlia ti ta jchaʼkʼeltik ta Paraiso li buchʼutik chamemike (Juan 5:28, 29).

Mi jaʼ cha tunes li Vivliae, li akerem o atsebe ta xchan ti xuʼ te sta beiltasel xchiʼuk spatobil oʼontonal li ta kʼusuk vokolile. Xchiʼuk chil xtok ti jaʼ te cha saʼ li beiltasel chakʼ Vivlia ta sventa li kʼusi tsotsik skʼoplal ta akuxlejale (Proverbios 22:6; 2 Timoteo 3:15).

Yikʼaluk xi cha jakʼbe abae...

Kʼalal cha kolta akerem o atseb sventa xkuch batel yuʼun li at-oʼontone, oy van bakʼintik ti mu xa naʼ kʼusi cha pase. Jkʼeltik jun chib sjakʼobiltak ti xuʼ van cha jakʼbe abae. *

¿Mi lek ti mu xkakʼ ta ilel ti kʼux chkaʼi ti oy buchʼu cham kʼalal te skʼeloj li jkerem o jtsebe? Stalel onoʼox ti cha kʼan cha kʼel li akerem o atsebe, pe ¿mi chopol van ti chil ti kʼux chavaʼie? Ep totil-meʼiletik yilojik ti jaʼ mas lek ti chakʼik ta ilel ti kʼux chaʼiik ti oy buchʼu cham yuʼunike, yuʼun jaʼ jech chakʼbeik ta ilel yalab xnichʼnabik ti stalel onoʼox ti jech chkaʼi jbatike. Oy totil-meʼiletik ti xchiʼinojik ta loʼil yalab xnichʼnabik ta sventa li buchʼutik kuxiik ta voʼne ti te chal ta Vivlia ti laj yakʼik ta ilel ti kʼux yaʼiik kʼalal oy buchʼu cham yuʼunike. Jech kʼuchaʼal, li Jesuse «lic ocʼuc» kʼalal cham li Lazaroe, ti jaʼ toʼox yamigoe (Juan 11:35). Li stuke laj yakʼ ta ilel ti kʼux laj yaʼie.

¿Mi xuʼ xbat li jkerem o jtseb li ta muklomale? Mi xuʼ xbate, kak albeik li kʼusi chkʼot ta pasel tee xchiʼuk ti kʼuchaʼal jech chichʼ pasele. Jech onoʼox van ta melel, bakʼintik li totil-meʼiletike oy van srasonal yuʼunik sventa mu xikʼik batel li ta muklomal li ololetike. Li ololetik ti chbatik ta muklomal ti jaʼ xchapanojik li yajrextikotak Jeovae, tee xuʼ me ep xkoltaatik-o yaʼiel li mantal ta Vivlia ti te ch-echʼe. Xchiʼuk xtok, ti toj skʼananoj sbaik xchiʼuk ti kʼuyelan tspatbe sba yoʼontonik li buchʼu te oyike xuʼ jaʼep kʼusi xichʼ chanel xchiʼuk xichʼ tael spatobil oʼontonal, akʼo mi ololetik (Romanos 12:10, 15; Juan 13:34, 35).

¿Mi xuʼ xi loʼilaj xchiʼuk li jkerem o jtseb ta sventa li buchʼu chame? Epal krixchanoetik ti xchanojbeik lek skʼoplale chalik ti mi muʼyuk chavalbe skʼoplal li buchʼu chame, li akerem o atsebe xuʼ van snop ti oy kʼusi mu xa kʼan xavalbe ta sventa li buchʼu chameme o ti yuʼun solel cha kʼan akʼo xchʼay ta yoʼontone. Li Julia Rathkey ti lek chanem ta sventa taje, xi chale: «Tsots skʼoplal jkoltatik li kalab jnichʼnabtik sventa teuk-o ta sjol li buchʼu chameme xchiʼuk ti mu xaʼi xiʼele». Toj ep chkoltavan mi lek jamal ta jloʼiltatik ti kʼuyelan toʼox lek stalel xchiʼuk kʼusitik lek la spas li buchʼu ichame. Xchiʼuk noxtok, jech kʼuyelan ta spasik li totil-meʼiletik ti jaʼ yajrextikotak Jeovae, xuʼ jpatbetik yoʼonton ti oy chaʼkuxesel ta jun achʼ paraiso ta Balumil, ti bu chʼabal xa chameletik mi jaʼuk li lajelale (Apocalipsis 21:4).

¿Kʼuxi xuʼ jkolta li jkerem o jtseb sventa chlik stam sbae? Xuʼ van ti akerem o atsebe chopol chaʼi sba o xuʼ x-ipaj-o. Ta skoj ti mu xuʼ kʼusi spas chaʼie yikʼaluk van ch-ilin o chat-o yoʼonton. Mu me labaluk xavaʼi mi jaʼ ta smul chaʼi li kʼusi kʼot ta pasele, mi tsots cha smeyot o mi chiʼ kʼalal mi bat ora cha kʼot o kʼalal oy buchʼu ch-ipaje. ¿Kʼusi xuʼ xichʼ pasel mi jech taje? Li akerem o atsebe tskʼan xakʼ venta ti xavaʼibe smelolal ti kʼuyelan chaʼi sbae, jaʼ yuʼun akʼo avoʼonton ta yaʼibel smelolal ti kʼuyelan chaʼi sbae xchiʼuk kʼelo kʼusitik tspas. Mu me xa pas ti muʼyuk cha tsak ta venta ti kʼuyelan chaʼi sbae xchiʼuk mu chopol xa nop ta sventa ti kʼusitik tspase. Patilanbo me yoʼonton, tijbo yoʼonton sventa akʼo xa sjakʼbot xchiʼuk xa yalbot ti kʼuyelan chaʼi sbae. Xchiʼuk xtok, xuʼ xa tsatsubtasbe xchʼunel yoʼonton li akerem o atseb —xchiʼuk li xchʼunel avoʼonton atuke— ta «scotol li cʼusitic tsʼibabil [komel]» ta Vivliae (Romanos 15:4).

¿Kʼusi ora xuʼ xlik jpaskutik li kʼusi nopemunkutik onoʼox spasel ta jujun kʼakʼale? Li buchʼutik xchanojbeik lek skʼoplale chalik ti akʼo xichʼ pasel li kʼusi onoʼox nopemoxuk spasel jujun kʼakʼale jaʼ to ti bu kʼalal xuʼ avuʼunike, yuʼun la jaʼ chkoltavan sventa xkuch batel kuʼuntik li xkʼuxule. Epal totil-meʼiletike ti jaʼ yajrextikotak Jeovae yakʼojik venta ti spasel kʼusitik jech kʼuchaʼal xchanel Vivlia xchiʼuk utsʼ-alalile xchiʼuk ti chbatik ta tsobajeletik yuʼun yajtsʼaklomtak Cristoe, chkoltaatik sventa akʼo jun yoʼonton li utsʼ-alalile xchiʼuk ti akʼo xlik stsak yipike (Deuteronomio 6:4-9; Hebreos 10:24, 25).

Jaʼ to mi la sta yorail ta slajes chameletik xchiʼuk lajelal li Jeovae, li ololetike oy to van ta x-ilbajinatik ta skoj ti oy buchʼu chcham yuʼunik ti ep skʼanojike (Isaías 25:8). Manchuk mi jech, mi la apatbe yoʼonton xchiʼuk mi la akoltae, xuʼ xkuch batel yuʼunik li kʼusi toj kʼux ta aʼyele.

[Tsʼib ta yok vun]

^ Li mantal liʼe maʼuk chal kʼusitik ti ta persa skʼan xichʼ pasele. Tskʼan oyuk ta joltik ti ta yantik lume xchiʼuk li ta yantik-o krixchanoetike jelel li xkuxlejalike xchiʼuk li snopbenike.

[Tsʼib ti mukʼtik sletraile ta pajina 19]

Tijbo yoʼonton li akerem o atseb sventa akʼo xa sjakʼbot xchiʼuk sventa xa yalbot ti kʼuyelan chaʼi sbae

[Lokʼol ta pajina 20]

Pasilanik li kʼusitik nopemoxuk onoʼox spasele, jech kʼuchaʼal xchanel Vivlia xchiʼuk avutsʼ avalale