3 Saʼo li kʼusi melel ta sventa Jesuse

«Yuʼun toj ep la xcʼuxubin scotol cristianoetic ta banamil li Diose, jech laj yacʼ li jun noʼox Xnichʼon oye, yuʼun jech mu chʼayeluc chbat li bochʼotic ta xchʼunic ti jaʼ Jcoltavanej yuʼunique; jaʼ ta xcuxiic o sbatel osil.» (Juan 3:16)

¿KʼU YUʼUN XUʼ VOKOL TA PASEL? Yuʼun li krixchanoetike jeltos kʼusitik chchʼunik ta sventa li Jesuse. Junantik krixchanoetike chalik ti muʼyuk la bu x-echʼ ta melel liʼ ta Balumile. Yantik xtoke chalik ti koʼolaj noʼox kʼuchaʼal yan vinike xchiʼuk ti mi jaʼuk la ichaʼkuxie.

¿KʼUXI XUʼ JSAʼTIK LI KʼUSI MELEL TA SVENTA JESUSE? Xuʼ jchanbetik li yajtsʼaklom Cristo Natanaele. a Kʼalal laj yal Felipe ti la sta li Mesiase —«li Jesús xnichʼon José te ta lum Nazarete»—, li Natanaele muʼyuk la xchʼunbe. Yuʼun xi la sjakʼe: «¿Me oy scʼoplal oy bochʼo lec ta xlocʼ te ta lum Nazarete?». Jaʼ yuʼun xi laj yal li Felipee: «Batic, bat jqʼueltic avil». Vaʼun li Natanaele bat skʼel stuk mi jech (Juan 1:43-51). Sventa xuʼ jnaʼtik li kʼusi melel ta sventa Jesuse, li voʼotik eke skʼan jkʼel jtuktik li sprevailtake.

Sprevailtak ti jaʼ jun melel krixchano echʼ li Jesuse. Li Josefo xchiʼuk Tacitoe, ti jaʼik chaʼvoʼ j-al-loʼiletik ti lek ojtikinbilik xchiʼuk ti maʼukik yajtsʼaklom Cristo ta baʼyel sigloe, laj yalik ti jaʼ jun melel krixchano echʼ li Jesuse. Li Tacitoe, kʼalal laj yalbe skʼoplal ti la stikʼbe smul yajtsʼaklomtak Cristo li Nerone, ti yuʼun la jaʼ la stikʼbeik skʼakʼal li Roma ta sjabilal 64, xi la stsʼibae: «Ti kol kʼokʼ ta Romae, li Nerone laj yakʼbe xkuchin jtsop krixchanoetik ti jaʼik yajtsʼaklomtak Cristo sbiike xchiʼuk ti muʼyuk lek ilbilik ta skoj li kʼusi xchʼunojike, tsots tajek laj yakʼanbe svokol. Li Cristoe, ti bu lokʼem tal sbiike, jaʼo la smilik kʼalal ch-ajvalilaj li Poncio Pilatoe xchiʼuk kʼalal jaʼo ochem ta mukʼta ajvalil li Tiberioe».

Jun enciclopedia xi laj yal kʼalal laj yalbe skʼoplal li loʼiletik ta siglo 1 xchiʼuk 2: «Li loʼiletik ta jujuntal taje chakʼ ta ilel ti yajkontratake mi jaʼuk la la xchibal kʼoptaik mi echʼ ta Balumil ta melel li Jesuse, ti jaʼ to la laj yichʼ chibal kʼoptael, manchuk mi muʼyuk srasonal, kʼalal chlaj xaʼox batel li siglo 18, ta sjunul li 19 xchiʼuk ta slikebal li siglo 20» (Encyclopædia Britannica, lokʼesbil ta 2002). Li periodiko The Wall Street Journal xi laj yal ta jvokʼ loʼil ta 2002: «Jutuk mu skotoluk li pʼijil viniketike, ti jaʼ xa noʼox jun chib ti mu xchʼunik Diose, chchʼunik ta jamal ti Jesús likem ta Nazarete jaʼ jun krixchano ti echʼ ta Balumile».

Sprevailtak ti chaʼkuxi li Jesuse. Jnoptik ta sventa kʼalal laj yichʼ chukel li Jesuse. Li xchiʼiltak ti toj lek xil sba xchiʼuke iktavanik komel. Kʼalal ta Pedro, ti jaʼ yamigoe, xiʼ tajek jaʼ yuʼun laj yal ti  mu xojtikine (Mateo 26:55, 56, 69-75). Skotol li yajtsʼaklomtake la spuk sbaik batel (Mateo 26:31). Pe ta mas tsʼakal jutuk kʼalal la smilik li Jesuse oy kʼusi kʼot ta pasel ti tijbat-o yoʼontonik sventa tsots yoʼonton xchaʼpasik li yabtel akʼbatik yuʼun Cristoe. Jech kʼuchaʼal li Pedro xchiʼuk Juane, muʼyuk xa bu ixiʼik ta stojolal li buchʼutik la xchapik slajel li yajChanubtasvanejike. Toj tsots xa noʼox ta yoʼontonik li yajtsʼaklomtak Cristo, jech oxal la xcholik batel li chanubtaseletik yuʼun Jesús ta sjunul yosilal Romae. Muʼyuk ta yoʼontonik svalopatinel li kʼusitik xchʼunojike akʼo mi xichʼik milel.

¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk xa chiʼike? Jun srasonale jaʼ ti ep yajtsʼaklomtak laj yil ta sat stukik ti chaʼkuxiem xaʼox li Jesuse. Li jtakbol Pabloe chal ti kʼalal chaʼkuxi xaʼox tal li Jesuse, «laj yacʼ sba ta ilel ta stojol li Pedroe. Tsʼacal laj yacʼ sba ta ilel ta stojol xlajchabalic. Tsʼacal to laj yacʼ sba ta ilel ta stojol jchʼunolajeletic ti echʼem ta voʼob ciento (500) stsoboj sbaique». Kʼalal la stsʼiba Pablo liʼe, kuxajtik toʼox jutuk mu skotoluk li buchʼutik laj yilik ti chaʼkuxiem xaʼox li Jesuse (1 Corintios 15:3-7). Ati jaʼuk noʼox jun-chib laj yalik ti chaʼkuxiem xaʼox li Jesuse, ep yajtsʼaklomtak Cristo toj tsots van ta chʼunel laj yaʼiik ti jechuke (Lucas 24:1-11). Pe ta skoj ti mas ta voʼob sien krixchanoetik ti jech laj yilike, toj kʼun ta chʼunel ti jeche.

¿KʼUSITIK SBALIL CHICHʼ TAEL? Li buchʼutik chchʼunik ta stojolal Jesuse xchiʼuk ti chchʼunbeik smantale ta xichʼik akʼbel perton xchiʼuk xuʼ sak chaʼi sba sjol yoʼontonik (Marcos 2:5-12; 1 Timoteo 1:19; 1 Pedro 3:16-22). Xchiʼuk mi chamike, oy spatobil yoʼontonik ti chchaʼkuxiike, yuʼun li Jesuse chal ti chchaʼkuxes «ta slajeb ti cʼacʼale» (Juan 6:40).

Mi cha kʼanbe to mas yaʼyejale, kʼelo li kapitulo 4 xchiʼuk 5 ta livro ¿Kʼusi chchanubtasvan ta melel li Vivliae?, b ti bu chal «¿Buchʼu jaʼ li Jesucristoe?» xchiʼuk «Li pojelale, jaʼ mukʼta matanal chakʼ Dios».

[Tsʼib ta yok vun]

[Lokʼol ta pajina 7]

Sventa jsaʼtik li kʼusi melel ta sventa Jesuse jchanbetik li Natanaele xchiʼuk jkʼel jtuktik li sprevailtake