Jpoj jbatik ta stojolal li chopol kuxlejaletik ti mu xvinajike

TA JUN lum ti kakal ta nab ti jaʼ sbi Malaitae te ichʼi James, li lum taje te oy ta Islas Salomón (Melanesia, Oceanía). Ta sbikʼtal onoʼox laj yichʼ chanubtasel ti akʼo xichʼ ta mukʼ li chʼulelaletike xchiʼuk ti akʼo spas li rarafonoe, taje jaʼ kostumbre o kʼusitik nopem xaʼiik spasel sventa tskʼanik koltael ta stojolal li chʼulelaletike. Xi chale: «Muʼyuk bu x-echʼ ta jol skʼanbel chʼulelaletik ti akʼo xilbajin junuk krixchanoe, pe jech noxtok mu toʼox jchʼun ti xuʼ jun koʼonton chi kuxi manchuk mi mu xa jpas li rarafonoe».

Jech kʼuchaʼal li jnaklometik ta Islas Salomone oy yan lumetik ta spʼejel Balumil ti xchʼunojik ti oy kʼusitik chopol ta spasik li chʼulelaletike, pe maʼuk noʼox taje, xchʼunojik xtok ti xuʼ xkoltavanike. Li ta jteklum taje, ep jnaklometik xtok ti ta xkʼuxubinik li jkoltavanejetik ta alele, maʼuk ti ta xiʼtaike.

Li kʼusi xchʼunojik ta sventa li chʼulelale te chvinaj li ta skostumbreike. Jech kʼuchaʼal li ta jteklum bu ichʼi li Jamese, li antsetike ta anil tstikʼ ochel ta yut snaik li yolik kʼalal ta x-okʼ li korokoro mute (jtos mut lek ojtikinbil ti koel sbie, ti xkoʼolaj kʼuchaʼal li cuco mute). Ti kʼuyelan ta x-okʼ li mut taje yalojik mi jaʼ chakʼ ta aʼyel ti oy buchʼu tsta svokole.

Yan ti kʼuxi la xuʼ spoj sbaik li ta chʼulelaletike jaʼ kʼalal ta stʼujik jpʼej sakil ton ti chakʼik ta yochebal snaike. Li Jamese jech toʼox ta spas xchiʼuk yan kʼusitik sventa tsaʼ spojobbail. Jech kʼuchaʼal, li ta yabtele ta toʼox stsob ta jun volsa li sovrail sveʼele, sventa chchʼay ta mas bat kʼakʼal, yuʼun chiʼ mi xtunesbat sventa x-akʼbat chamel yuʼun jun j-akʼ chamel vaʼun x-ipaj-o.

Li kʼusitik taje xuʼ van mu jechuk chichʼ pasel li bu nakalote. Manchuk mi jech, xuʼ van cha chʼun ek ti persa skʼan cha pas jun-chibuk kostumbre sventa cha poj aba ta stojolal li chʼulelaletik ta alele, jech kʼuchaʼal la spas li Jamese. Xuʼ van cha nop ti persa jech cha pas sventa mu kʼusi chopol xkʼot ta atojolale.

Manchuk mi jech, mi achʼunoj ta sventa li Vivliae, cha kʼan van cha naʼ kʼu yelan tstakʼ ta sventa li sjakʼobiltak liʼe: 1) ¿Kʼu yelan xuʼ xilbajinot li chopol kuxlejaletik ti mu xvinajik ta kʼelele? 2) ¿Mi ta van xa skoltaot ta melel kostumbreetik kʼuchaʼal taje? ¿O mi mas van cha yakʼot batel ta stojolal li chopol kuxlejaletik ti mu xvinajik ta kʼelele? 3) ¿Bu van xuʼ xa ta pojel ta melel?

 Kʼu yelan xuʼ ch-ilbajinvanik li chopol kuxlejaletik ti mu xvinajik ta kʼelele

Li sKʼop Diose chal ti chopol kuxlejaletik ti mu xvinajik ta kʼelele o ti chʼulelaletik ta alele, maʼuk xchʼulel li buchʼutik chamemike. «Li bochʼotic cuxulic toe snaʼic ti ta onoʼox xchamique, pero li bochʼotic chamenic xae mu xa cʼusi snaʼic o», xi li Vivliae (Eclesiastés 9:5). Ta melel, li kuxlejaletik ti mu xvinajik ta kʼelele jaʼ jtoyba anjeletik ti jmoj sjolik xchiʼuk Satanás sventa tsloʼlaik li krixchanoetike (Apocalipsis 12:9).

Jech oxal, li Vivliae jamal tajek chal ti skʼan jchabi jbatik ta stojolalike. Li jtakbol Pabloe xi la stsʼibabe batel li yajtsʼaklomtak Cristo ta Efesoe: «Yuʼun maʼuc ta jpastic cʼop jchiʼuctic li bochʼo oy sbecʼtal, oy xchʼichʼalique. Jaʼ ta jtsal jba jchiʼuctic li pucujetic ti tsots tspasic mantale, ti tsots svuʼelique, ti ch-ilbajinvanic liʼ ta banamil ti oy ta icʼ osile, ti ta icʼ chanovique ti muʼyuc sbecʼtalique». Jech ek, li jtakbol Pedroe laj yal, ti bankilal yuʼun li kuxlejaletik taje —jaʼ xkaltik li Satanás o Diabloe—, xkoʼolaj la kʼuchaʼal jkot «león ti xʼavet noʼox ta saʼel li bochʼo tscʼan tstiʼe» (Efesios 6:12; 1 Pedro 5:8).

Tana un, ¿kʼu yelan ta xilbajin krixchanoetik li Satanase? Mas ta xilbajin kʼalal ta sloʼla xchiʼuk kʼalal chakʼ ta preva sventa spasik kʼusitik chopol chil li Jeova Diose. Jech oxal, chichʼ alel ti «banquilal pucuje toj lec snaʼ scʼatajes sba ec; xcoʼlaj xa xchiʼuc yajʼalmantal Dios tscuy sba» (2 Corintios 11:14). Chpoj van xa yileluk ek, pe ep kʼusitik chopol nakʼal ta yoʼonton. Tsmakbe snopben li krixchanoetike sventa mu xakʼik venta li kʼusitik chopol tspase xchiʼuk sventa mu saʼik ta jyalel li melel ta sventa Diose (2 Corintios 4:4). ¿Kʼu yuʼun jech tspas taje?

Li Satanase oy tajek kʼusi tskʼan yoʼonton: tskʼan ch-ichʼat ta mukʼ yuʼun li krixchanoetike, manchuk mi snaʼik o mi mu snaʼik li stukike. Maʼuk noʼox taje, kʼalal echʼ ta Balumil li Jesús xNichʼon Diose, akʼat ta preva yuʼun Satanás sventa tskejan sba ta stojolal xchiʼuk ti xichʼ ta mukʼe. Pe li Jesuse xi la stakʼbee: «Batan, Satanás. Yuʼun jech tsʼibabil ta scʼop Dios: “Jaʼ noʼox xavichʼic ta mucʼ stuc li Cajvaltique, jaʼ li Dios avuʼune”», xi laj yalbe (Mateo 4:9, 10). Li Jesuse mu kʼusi la skʼan la spas ti chakʼ ta ilel ti oy ta skʼob Satanase o ti chichʼ ta mukʼe.

Mu stabe sjuʼel Jeova mi junuk kuxlejal ti mu xvinaj ta kʼelele, jaʼ yuʼun li Jeovae mu xakʼ xil svokolik sbatel osil li buchʼutik chchʼunbat smantale (Salmo 83:18; Romanos 16:20). Pe mi ta jkʼan lek chilutike, skʼan jech jpastik kʼuchaʼal li Jesuse xchiʼuk mu jpastik jtosuk kʼusi ti chakʼ ta ilel ti oyutik ta skʼob Satanás xchiʼuk spukujtake. Jech oxal, tsots skʼoplal ti xi jpʼijub lek ta skʼelel butik kostumbreal ti chakʼ ta ichʼel ta mukʼ li kuxlejaletik ti mu xvinajik ta kʼelele. ¿Kʼuxi van xuʼ xi jpʼijub ta skʼelel taje?

Kʼuxi xuʼ jnaʼtik kʼusi kostumbreal muʼyuk lek chil li Diose

Li ta voʼnee, li Jeova Diose laj yalbe j-israeletik ti akʼo mu xchanbeik jlom kʼusitik tspasik li jteklumetik ti nopol xil sbaike. Xi laj yalbee: «Mu me xachanic tʼunul jech chac cʼu chaʼal tspasique, xchiʼuc mu me xanopic ti xuʼ avuʼunic snaʼel cʼusi chcʼot ta pasel ta tsʼacale, xchiʼuc mu me xachanic acʼchamel. Mu me xachanic tuchʼ ora». Vaʼun xi laj yalbe srasonale: «Yuʼun li bochʼotic jech tspasique, ilinem ta stojolic li Mucʼul Diose» (Deuteronomio 18:10-12).

Jaʼ yuʼun chaʼa, kʼalal mu to jtikʼ jbatik ta spasel junuk kostumbre li bu nakalutike, skʼan xi jakʼbe jbatike: «Li kostumbre taje, ¿mi chakʼ jchʼun ta labtael, metsʼtael o kʼusitik chʼunbil yuʼun li krixchanoetike? ¿Mi chakʼ ta ilel ti oy xa sjuʼel yileluk jun-chibuk li kʼusitik chichʼ tunesele? ¿Mi jaʼ van sventa mu kʼusi chopol xkʼot ta pasel ta stojolal li krixchanoetike? Mi la jpase, ¿mi ta van xkakʼ jba ta skʼob jun kuxlejal ti mu xvinaj ta kʼelel ti maʼuk li Jeovae o li buchʼu svaʼanoj ta xkʼexole, jaʼ xkaltik li Jesuse?» (Romanos 14:11; Filipenses 2:9, 10).

Tsots skʼoplal ti mu jpastik mi junuk li kostumbre taje. Jech kʼuchaʼal laj yal li jtakbol Pabloe li yajtsʼaklomtak Cristoe «mu xuʼ [slajesik] cʼusi oy ta xmexa Cajvaltic me tsʼacal chbat [s]veʼic cʼusi oy ta xmexa li pucujetique». Laj yal xtok ti buchʼutik ta skʼan ta slekubtasbeik yoʼonton Diose xchiʼuk tskʼan tslekubtasbeik yoʼonton xtok li chopol kuxlejaletik ti mu xvinajik ta kʼelele «[chakʼik] itʼixajuc yoʼnton li Cajvaltique [li Jeovae]» (1 Corintios 10:20-22). Li Diose tskʼanbutik xchiʼuk jaʼ  sta-o ti stuk noʼox xkichʼtik ta mukʼe (Éxodo 20:4, 5).

Yan sjakʼobil ti skʼan jnopbetik skʼoplale jaʼ: «Li kostumbre taje, ¿mi chtun van sventa tspoj-o sba ta spasel kʼusitik chopol li jun krixchanoe?». Jnopbetik skʼoplal li sloʼlael chiʼilil ta nupunele xchiʼuk li lutsʼbail tspasik li buchʼutik muʼyuk to nupunemike, ti muʼyuk lek ilbil ta jlom lumetik xchiʼuk ti muʼyuk lek chil li Dios eke (1 Corintios 6:9, 10). Pe ta jlom lumetik ta yosilal Pacificoe, li jun antse mu kʼusi chichʼ albel mi laj la yal ti oy kʼusi laj yichʼ akʼbel yuʼun jun j-akʼchamel ti jaʼ la yuʼun la xchiʼin ta vayel jun vinike. a

Pe li Vivliae chchanubtasvan ti ta jujuntal oy ta jbatik li kʼusitik ta jpastike (Romanos 14:12; Gálatas 6:7). Li taje lek xvinaj ta stojolal Eva, li baʼyel ants echʼ ta Balumile. Sventa tspoj sba ti kʼu yuʼun la stoy sba ta stojolal Diose, laj yal ti loʼlaat yuʼun li Satanase. Xi laj yale: «Jaʼ la sloʼlaun li chone jech la jloʼ», xi. Manchuk mi jech, akʼbat stoj smul yuʼun li Diose (Génesis 3:13, 16, 19). Jaʼ jech chkʼot ta pasel li ta jtojolaltik eke (Hebreos 4:13).

¿Kʼusi skʼan jpastik?

Mi ta jkʼan ta jlekubtasbetik yoʼonton li Diose xchiʼuk ta jkʼan chkakʼ ta jkuxlejaltik li beiltaseletik ta Vivliae, skʼan oyuk kʼusitik jpʼel-o ta koʼontontik spasel. Ta sventa taje, lek jtunel kʼusitik la spasik jlom krixchanoetik ta Éfeso leʼ ta baʼyel sigloe. Li stukike tskʼan chchʼak sbaik ta stojolal li kuxlejaletik ti mu xvinaj ta kʼelele, jaʼ yuʼun la stsob skotol li slivroik sventa espiritismoe xchiʼuk «la xchiqʼuic ta stojol scotol cristianoetic» (Hechos 19:19).

Pe oy kʼusi baʼyel la spasik: «Lic yalic ta jamal li cʼusi nopen xaʼyic spasele» (Hechos 19:18). Jaʼ jech taje, la xchikʼik skotol li slivroike yuʼun kʼot ta yoʼontonik li chanubtaseletik yuʼun Cristo ti laj yal Pabloe. Ta skoj taje, li kʼusi tsnopik ta sventa li kʼusi nopem xaʼiik spasel o skostumbreike jelem xaʼox ta yoʼontonik.

Epal krixchanoetike toj vokol tajek chaʼiik yiktael li skostumbreike. James, ti laj kalbetik skʼoplal ta slikebale, lik xchan Vivlia xchiʼuk chaʼvoʼ yajrextiko Jeova. Manchuk mi toj lek tajek ta xaʼi li kʼusi ta xchanilane, mu xkom yuʼun spasel xtok li rarafonoe. La skʼel li kʼusi oy ta yoʼontone, vaʼun laj yakʼ venta ti yakal-o tsaʼ spojobbail li ta skostumbretake, manchuk mi xchʼunoj xtok li kʼusitik chal Dios tspas ta tsʼakale.

¿Kʼusi koltaat sventa tsjel li xkuxlejale? «La jkʼanbe Jeova ti akʼo xchabiune xchiʼuk ti akʼo jpat koʼonton ta stojolale —xi chale—, vaʼun jech laj kikta komel li kostumbreetik taje.» ¿Mi oy kʼusi chopol la snup li Jamese? Li stuke xi tstakʼe: «Muʼyuk. Li kʼusi mas kʼotem ta pasele, jaʼ ti mas jpatoj koʼonton ta stojolal Jeovae xchiʼuk laj kakʼ venta ti xuʼ lek xkil jba xchiʼuke». Oy xa ta vukub jabil ti mas chchʼakbe skʼakʼalil sventa chchanubtas ta Vivlia yan krixchanoetik li Jamese.

¿Kʼu yuʼun mu xa chanbe li Jamese? Kʼelo li kostumbreetik bu nakalote xchiʼuk tuneso apʼijil sventa xa kʼel mi mu skontrain Dios (Romanos 12:1, NM, 2). Mi la avakʼ venta ti tskontrain sbaike, tsotsuk me avoʼonton sventa xavikta komel li labtael o metsʼtaele. Xuʼ xa chʼun ta melel ti xuʼ cha yikʼot ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti cha xchabiote (2 Corintios 6:16-18). Jech kʼuchaʼal li Jamese, li voʼot eke xuʼ chavil ti chkʼot ta pasel ta atojolal li kʼusi chal Vivlia liʼe: «Li Mucʼul Diose jaʼ jech chac cʼu chaʼal jun mucʼta ton vaʼal ti lec tsotse; jaʼ te chbat saʼic coltael li bochʼo tucʼ yoʼntonique» (Proverbios 18:10).

[Tsʼib ta yok vun]

[Lokʼol ta pajina 13]

Ta slekil yoʼonton Dr. Bakshi Jehangir

[Lokʼol ta pajina 13]

Korokoro

[Lokʼol ta pajina 13]

Jun tseb ta stsob sovrail sveʼel yuʼun chiʼ mi xtunesbat sventa x-akʼbat chamel