Mantaletik Sventa Utsʼ-alaliletik

Kʼuxi xuʼ jchapantik sventa xkuxlejalik li kalab jnichʼnabtik ti chexik toe

«Kʼalal bikʼitik toʼox li kalab jnichʼnabe, lek toʼox kʼun xuʼ xi loʼilaj xchiʼukik, lek tstsʼetan xchikinik li ta kʼusitik chkalbee xchiʼuk chchʼunik mantal, mu stoy sbaik. Pe tana un ti chexik xae, toj echʼ xa noʼox xtakʼavik. Te xvulvunik manchuk mi jaʼ sventa yabtel Dios li kʼusi ta jkʼankutik akʼo spasike. Xi chalike: “¿Yan velta chi jloʼilaj ta Vivlia xtok?”. Oy kiloj utsʼ-alaliletik ti jech li yalab xnichʼnabike, pe muʼyuk bu jnop mi jech ox chkʼot ta pasel li ta kutsʼ kalale.» (Raúl) a

JUTUK mu skotoluk li totil-meʼiletike chalik ti kʼalal chexik li yalab xnichʼnabike toj lek la, pe toj echʼ la chakʼ kʼux jolal xtok. ¿Mi oy jech chavaʼi aba jech kʼuchaʼal liʼ chkalkutik talele?

▪ Kʼalal bikʼitik toʼox li akereme te xnapʼet batel ta atojolalik. Pe kʼalal chex xaʼoxe, kʼusuk xa noʼox tskʼan tspas stuk.

▪ Kʼalal bikʼit toʼox li atsebe chalbot skotol li kʼusitik tsnuptane. Pe li avie, chchʼak xa sba xchiʼuk li yamigatake, vaʼun muʼyuk xa bu stsakojoxuk ta venta chavaʼi abaik.

Mi jech yakal chkʼot ta pasel ta anaike, mu aniluk kʼusitik xa nopik xchiʼuk mu xa nopik ti mu xa xchapaj li kʼusitik chkʼot ta pasele. Sventa xavaʼibeik smelolal li kʼusi yakal chkʼot ta stojolal li achex kerem-tsebike, jchanbetik skʼoplal li kʼusitik chkʼot ta pasel ta stojolalik kʼalal jaʼo jech sjabilalike xchiʼuk ti jtunel sventa chchʼiike.

Ti chpasik ta chex kerem-tsebetike jtunel sventa tsta svaʼlejik

Kʼalal jaʼ to chvokʼ jun neneʼe, ep kʼusitik achʼ chlik spasilan: chlik kʼopojuk, chlik xanavuk, chlik batuk ta chanun xchiʼuk yan kʼusitik. Kʼalal chilik ti chpas xa yuʼun jech li yalab xnichʼnabike, li totil-meʼiletike xmuyubajik tajek, yuʼun jaʼ senyail ti yakal xa chchʼi li yol xnichʼonike.

Jech ek, kʼalal chexik xaʼox li alab-nichʼnabiletike jaʼ senyail ti yakal xa chchʼiike. Junantik totil-meʼiletike mu toj lekuk chaʼiik ti jech tsta sjabilal li yalab xnichʼnabike, taje oy rason jech chaʼi sbaik. Jech, ¿mi oy xa noʼox van junuk totil ti lek chaʼi ti chpas ta jun jtoyba kerem li yuni kʼox kereme? Manchuk mi jech, sventa tspasik ta yijil krixchanoetik li kerem-tsebetike skʼan chpasik baʼyel ta chex jchʼieletik. Jkʼeltik kʼu yuʼun.

Li Vivliae chal ti kʼalal chchʼiik li alab-nichʼnabiletike «ta scomtsan stot smeʼ[ik]» (Génesis 2:24). Jech oxal kʼalal chexik toʼox li alab-nichʼnabiletike jaʼo lek yorail sventa chichʼik chapanel sventa mi kʼot skʼakʼalil ti chiktaik komel li stot smeʼike, ti jaʼ jun kʼakʼal ti chakʼ muyubajel xchiʼuk at-oʼontone. Ta melel, kʼalal mi kʼot li kʼakʼal taje, skotol li totil-meʼiletike smalaojik ti jechuk xa chal yalab xnichʼnabik kʼuchaʼal li jtakbol Pabloe: «Cʼalal ololun toʼoxe, jaʼ jech licʼopoj jech chac cʼu chaʼal olol; jaʼ jech la jnop jech chac cʼu chaʼal tsnop olol; jaʼ jech la jchapan jech chac cʼu chaʼal chchapan olol. Pero cʼalal jta jvaʼleje, la jcomtsan ti cʼu toʼox xʼelan jtalel cʼalal ololun toʼoxe» (1 Corintios 13:11).

Li taje jaʼ li kʼusi yakal tspas li chex kerem-tsebe: yakal xa chchanbeik stalelal li lekil yijil krixchanoetike, sventa xuʼ tsventain sba stukik mi sta svaʼlejike. Xkoʼolaj chiktaik komel ti ololik  toʼoxe. Jech oxal, jun livro ti chalbe skʼoplal li yorail chjalij ti kʼalal chexik li kerem-tsebetike xkoʼolaj la kʼuchaʼal jun krixchano ti «jal tajek chalilan ti chbate».

Xuʼ van vokol chavaʼiik snopel ti chkʼot skʼakʼalil ti chchʼak sba ta atojolalik li avalab anichʼnabike. Xuʼ van xi cha nopike:

▪ «¿Kʼuxi xa noʼox van chkʼel yuʼun jpʼejuk na, ti mi jaʼuk xkʼi yuʼun stase?»

▪ «¿Kʼuxi xa noʼox chkʼel yuʼun yabtel ti mi jaʼuk chkʼot ta na li ta yorail chichʼ albele?»

Mi jaʼ chavat-o avoʼonton ta skoj taje, vuleso ta ajol ti sventa xtojob tsventain sba stuk jun krixchanoe mu ta aniluk ta xchan, persa chichʼ jayibuk jabil. Pe yoʼ to mu xkʼot ta pasel taje, li voʼoxuke chavakʼik venta ti ep kʼusitik tspasik ti chakʼ ta ilel ti «stalel oy sbolil yoʼntonic li ololetique» (Proverbios 22:15).

Manchuk mi vokol, pe mi cha beiltasik xchiʼuk cha koltaik li avalab anichʼnabike, xuʼ van xpasik ta jun lekil krixchano kʼalal mi sta svaʼlejike xchiʼuk lek chapalik xaʼox sventa stʼujik li kʼusitik leke xchiʼuk li kʼusi chopole (Hebreos 5:14).

Tojobtaseletik ti jtunelike

Tsots skʼoplal ti xa kolta avol anichʼonik sventa «tucʼuc cʼusi [tsnop]» ti jaʼ chkoltaat ta stʼujel stuk li kʼusi lek xchiʼuk li kʼusi chopol kʼalal oy kʼusi tsnop tspase (2 Pedro 3:1). ¿Kʼuxi tspas avuʼunik taje? Jkʼeltik jun-chibuk beiltaseletik ta Vivlia ti jtunelik tajeke.

Filipenses 4:5: «[Akʼik ta ilel] ti oy xa slequil avoʼntonique». Kaltikuk noʼox ti chalbot avol anichʼon ti mas to la akʼobaltik chvul ta anaike. Li voʼoxuke anil chavalbeik ti moʼoje, vaʼun li stuke xi tstakʼboxuke: «¿Mi yuʼun toj neneʼun to chavilik?». Mu xi aniluk xa takʼike: «Ati mukʼta krixchanoukot xae mu jechuk cha takʼav ti jechuke». Jech onoʼox, li kerem-tsebetike tskʼan mas kolemik manchuk mi mu snaʼ kʼusi tspasik. Mi chavakʼbe yipal chavakʼ ta avoʼonton li kʼu yelan chaʼi sba li avalab anichʼnabike, xuʼ van chavakʼik venta ti oy bateltik bu xuʼ cha kolesik mase.

¿KʼU YUʼUN MU JECHUK XA PAS LIʼE? Tsʼibao ta vun ti butik xuʼ mas cha koles li avol anichʼonike. Yoʼ to mu xavalbe ti kʼusitik xuʼ chavakʼbe spase, albo ti naka cha kʼel mi chchʼune. Mi laj yakʼ ta ilel ti chchʼune, ta mas tsʼakale xuʼ cha kolesik mas o xuʼ chavakʼbeik spas yan kʼusitik. Pe mi muʼyuk la xchʼune, muʼyuk cha kolesik (Mateo 25:21).

Colosenses 3:21: «Voʼoxuc li totil meʼiloxuque, mu me xasaʼbeic scʼacʼal yoʼnton li avol anichʼonique, yuʼun jech mu xchibaj yoʼntonic ta spasel li cʼusi chavalbeique». Oy totil-meʼiletik ti tspaʼiik skotol li kʼusitik tspas yalab xnichʼnabike. Mu masuk xakʼ lokʼuk li yol xnichʼonike, pe mi la skoltaik lokʼel jutuke, solel tspaʼiik tajek bu chbat, jaʼ tskʼan tstʼujbeik yamigotak li yalab xnichʼnabike xchiʼuk tspaʼitaik li buchʼutik chchiʼinan ta loʼil ta telefonoe. Pe ta tsʼakale xuʼ van mu jechuk chkʼot ta pasel li kʼusi tskʼanik ox ta sventa li yalab xnichʼnabike. Mi mu xakʼik lokʼuke, mas tskʼan chjatav lokʼel, mi skotol velta chchopol kʼoptabeik li yamigotake, mas me chbat saʼ, xchiʼuk mi tspaʼitaik kʼalal chkʼopojik ta telefonoe, tsabe smelolal sventa ta mukul tskʼoponan li yamigotake. Mi mas la chukike, mas me chakʼbeik yipal tskoles sbaik batel xchiʼuk mu xa me spas avuʼunik ta mantal ta tsʼakal. Nopik ta sventa liʼe: mi mu xchan stʼujel stuk li kʼusitik tsnop tspas ti te to achiʼukik ta nakleje, ¿kʼuxi xa noʼox tsnaʼ stʼujel stuk kʼusitik tsnop tspas kʼalal mi la xchʼak sba ta atojolalike?

¿KʼU YUʼUN MU JECHUK XA PAS LIʼE? Li ta yan velta kʼalal mi mu jmojuk snopbenal la kʼotik xchiʼuk li avol anichʼonike, akʼbeik snop li kʼusitik xuʼ xkʼot ta pasel ta skoj li kʼusi tskʼan tspase. Mu xa chopol kʼoptabeik li yamigotake, jaʼ lek jakʼbeik: «¿Kʼusi van chkʼot ta pasel mi ikʼe batel ta chukel li [alo jun biil]? ¿Kʼu yelan chkom akʼoplal li voʼote?». Akʼbeik yil ti kʼusi tsnop tspase xuʼ lek o chopol kʼusi tsnopik ta stojolal li yan krixchanoetike (Proverbios 11:17, 22; 20:11).

Efesios 6:4: «Totil meʼiletic, mu me xasaʼbeic scʼacʼal yoʼnton li avol anichʼonique. Tucʼ xatsʼitesic, tojobtasic lec, chanubtasic lec ta sventa [o, «akʼbeik ta yoʼonton li snopben», NM] Cajvaltique». Li jpʼel kʼop «akʼbeik ta yoʼonton li  snopben», ti xie, jaʼ skʼan xal jun chanubtasel, ti maʼuk noʼox puro mantal chichʼ akʼele: te smakoj ti kʼotuk ta sjol yoʼonton mantal li alab-nichʼnabiletike sventa jechuk tspasik li ta xkuxlejalike. Kʼalal chexik to li alab-nichʼnabiletike jaʼ lek yorail sventa jech xichʼ pasel taje. Xi chal jun totil ti Andre sbie: «Kʼalal chchʼiik batel li kerem-tsebetike, maʼuk xa noʼox ta jpastik ta mantal, skʼan xa xkalbetik ti kʼu yuʼun akʼo spasik li kʼusitik chkalbetike» (2 Timoteo 3:14).

¿KʼU YUʼUN MU JECHUK XA PAS LIʼE? Kʼalal mi lik junuk kʼope, jakʼbo li avol anichʼone: «¿Kʼusi van mantal chavakʼbunkutik ti voʼotuk totilote, ti voʼonkutikuk nichʼonilunkutike?». Albo akʼo sabe smelol sventa chchapan sba yoʼ spak skʼoplal kʼuchaʼaluk jun totil, xchiʼuk sventa chalboxuk ti muʼyuk lek li kʼusi cha nop cha pasike. Loʼiltaik jutuk ta mas tsʼakal taje.

Gálatas 6:7: «Li cʼusi tstsʼun jujun cristianoe jaʼ chcʼot scʼaj». Jun uni kʼox kerem-tsebe, xuʼ xichʼ chanubtasel kʼalal mu xkakʼbetik spas li kʼusi toj lek chaʼi spasele o mu xkakʼbetik li kʼusi tskʼupin tajeke. Pe li jun chex kerem-tsebe skʼan xa xichʼ albel smelolal kʼusitik xuʼ chkʼot ta pasel mi la spas li kʼusi snopoj tspase (Proverbios 6:27).

¿KʼU YUʼUN MU JECHUK XA PAS LIʼE? Akʼbeik skʼupin jutuk li kʼusitik kʼot ta pasel ta skoj li kʼusi chopol la spas li achex kerem-tsebike. Mi la saʼ yile, mu xa tojbeik. Mi yakʼoj ye ti oy kʼusi tspase, pe muʼyuk to pasem yuʼune, jaʼ akʼo bat kʼopojuk stuk sventa tskʼan perton. Jech muʼyuk chchʼay ta sjol li kʼusitik chchan ta skoj taje.

Skotol li totil-meʼiletike tskʼanik ti mu toj vokoluk tajek ta ichʼel batel li yorail kʼalal chexik li yalab xnichʼnabike, ti aniluk xa noʼox xchanik sventa xpasik ta lekil krixchanoetik kʼalal mi sta svaʼlejike. Pe taje toj jutuk chkʼot ta pasel. Manchuk mi jech, kʼalal chex to yalab xnichʼnabike, li totil-meʼiletike jaʼ yorail xuʼ skoltaik sventa «[x]chanubtasic lec [y]alab [x]nichʼnabic ti bu beal tscʼan tstam batele» (Proverbios 22:6). Kʼalal chichʼ chʼunel li beiltaseletik ta Vivliae, tskʼupinik muyubajel skotol li buchʼutik te ta anae.

[Tsʼib ta yok vun]

SJAKʼOBILTAK SVENTA CHICHʼ NOPEL

Kʼalal mi la xchʼak sba batel li kol jnichʼone,

▪ ¿mi ta van xakʼbe-o yipal spasbel yabtel li Diose?

▪ ¿mi xtojob van stʼujel stuk li kʼusi lek xchiʼuk li kʼusi chopole?

▪ ¿mi xchanoj xa van xchiʼinel ta loʼil yan krixchanoetik?

▪ ¿mi ta van xchabi sba sventa mu x-ipaj?

▪ ¿mi lek van tstunes li stakʼine?

▪ ¿mi lek van chkʼel yuʼun li snae?

▪ ¿mi spas xa yuʼun stuk li kʼusi xuʼ spase o mi smalaoj to van chichʼ albel mantal?

[Lokʼol ta pajina 12]

Mi laj yakʼ ta ilel ti chchʼun mantal li achex kerem-tsebe, ¿butik van mas xuʼ xa koles?