Kʼuxi xuʼ jun koʼontontik akʼo mi ep vokolil liʼ ta balumile

LI AVIE toj jutuk li krixchanoetik ti jun yoʼonton kuxulike. Ep jaʼ te nakalik ti bu jujun noʼox kʼakʼal li pas kʼopetike, li kʼopetik ta skoj politikae, ta skoj ti jelel stsʼunbalike o ta skoj li mukʼta j-akʼ xiʼele. Ta yantik xtoke, li kʼusi mu xakʼ junuk yoʼonton li krixchanoetike jaʼ li pʼaj mantale, li xchopol talelal jlom krixchanoetike xchiʼuk li vokoliletik ta abtelal o ta slakʼna noʼox sbaike. Maʼuk noʼox taje, buyuk xa noʼox xkaʼitik ti ep utsʼ-alaliletik avie naka ta saʼ kʼop oyik, muʼyuk xa lekilal li ta snaike.

Ta skoj taje, oy krixchanoetik ti tsaʼik kʼuxi xuʼ xlamaj yoʼontonike, jaʼ yuʼun, tstikʼ sbaik ta relijion, ta spasel meditación o ta spasel yoga. Yantik xtoke spatoj yoʼontonik li ta kʼusitik oy ta balumile, jaʼ yuʼun kʼalal chbat ta svakasionike, chbatik ti bu oy kʼixin voʼ chlokʼ ta balumile o chbatik ta paxyal ta buyuk noʼox. Akʼo mi jech, mu jaluk ch-echʼ ti chakʼik venta ti anil noʼox chjelav ti jun tajek yoʼonton chaʼiike.

Jaʼ yuʼun, ¿bu ta tael li melel jun oʼontonale? Li Vivlia chal ti jaʼ la te chlik tal li ta Jpasvanej kuʼuntike, yuʼun xi ta sbiiltase: «Li Dios ti chispasbutic ta jun coʼntontique» (Romanos 15:33). Jech noxtok, chal ti mu xa jaluk skʼan tspas mantal liʼ ta Balumil li Ajvalilal yuʼun Dios ti jaʼo ch-epaj li jun oʼontonale (Salmo 72:7; Mateo 6:9, 10). Mu aniluk ch-echʼ li jun oʼontonal o lekilal taje, mu jechuk kʼuchaʼal kʼalal chchapan skʼopik ti muʼyuk xa tspasik kʼop li ajvaliletik ta jujun lume, moʼoj, jech-o sbatel osil: yuʼun li Jeovae ta yibel to oʼontonal tsbul lokʼel li kʼusitik tslikesik-o kʼop xchiʼuk milbail li krixchanoetike. Muʼyuk xa buchʼu chchaʼtikʼ sba ta pas kʼop (Salmo 46:8, 9). ¡Jaʼ to un, jun xa noʼox koʼonton chi jkuxiutik!

Ta melel, ta stij koʼontontik ta stael li kʼupil sba kuxlejal ta mas tsʼakale, pe ¿mi mu meleluk ti ta jkʼan junuk koʼontontik jutuk li avie? ¿Mi oy van kʼusi xuʼ  jpastik sventa jun koʼontontik akʼo mi tsots li kuxlejale? Li Vivliae chal ta melel ti oye. Li ta karta ti laj yichʼik takbel li jchʼunolajeletik ta Filipose, te ta Filipenses ta skapituloal 4, versikulo 4 kʼalal ta 13, te chalbutik kʼuxi ta tael. ¿Kʼu yuʼun mu xa kʼel ta aVivlia atuk li kʼusi la yal jtakbol Pabloe?

«Li jun oʼntonal chacʼ Diose»

Li ta versikulo 7 xi chale: «Jech chaspasboxuc o ta jun avoʼntonic li Diose. Li jun oʼntonal chacʼ Diose echʼem to xjelov jech chac cʼu chaʼal ta jnop ta jcʼantic li vuʼutique, jaʼ chaxchabiboxuc avoʼntonic xchiʼuc cʼusitic chanopic ta sventa ti avichʼojic ta mucʼ li Cristo Jesuse». Ta skoj ti ta stojolal Dios chlik talel li jun oʼontonal taje, mu jta jtuktik akʼo mi te xi jnopnun tajek o manchuk mi jtuktik noʼox ta jkʼan ta jlekubtas li jtalelaltike. Jech xtok, «echʼem to xjelov [sjuʼel] jech chac cʼu chaʼal ta jnop ta jcʼantic li vuʼutique». Jaʼ xkaltik, tstsal yuʼun li xiʼel chkaʼitike o li kʼusi chchibaj-o koʼontontik ta skoj ti mu jnaʼtik lek snopel bakʼintike o ti mu jechuk chbat ta nopel kuʼuntike. Jech xtok, kʼalal mu xa xchapaj yilel li jkʼoptike, li jun oʼontonal chakʼ Diose jaʼ mu xakʼ mas xkat koʼontontik, yuʼun lek jpatoj koʼontontik ti chlaj li vokolil jech kʼuchaʼal chal Vivliae.

Jech ta melel, li buchʼu noʼox xuʼ xakʼbutik li jun oʼontonal kʼuchaʼal taje jaʼ li Diose, yuʼun «scotol xuʼ yuʼun» spasel li stuke (Marcos 10:27). Jech noxtok, li xchʼunel koʼontontik xchiʼuk ti jpatoj koʼontontik ta stojolal Diose jaʼ me tskoltautik sventa mu echʼuk xa noʼox tajek xkat koʼontontik. Nopo avaʼi liʼe, mi chʼay komel ta chʼivit jun uni olole, spatoj yoʼonton ta stojolal smeʼ ti chichʼ saʼele, jech oxal muʼyuk mas chat yoʼonton. Snaʼoj ti chichʼ petel batel mi yichʼ taele xchiʼuk jun yoʼonton chkomik. Jech li voʼotik eke, muʼyuk mas ta xkat koʼontontik, yuʼun jpatoj koʼontontik ti chchabiutik onoʼox li Jeova ti chkʼanvan taje.

Ep yajtsʼaklomtak Cristo laj yakʼik venta ti jun oʼontonal chakʼ Diose, jaʼ ikoltaatik akʼo mi tsots tajek li svokolike. Jaʼ jech kʼot ta stojolal li Nadinee, ti yil svokol ta skoj ti yal yole. Xi chalbutike: «Mu noʼox x-al kuʼun yaʼyel ti kʼuyelan chkaʼi jbae xchiʼuk lek noʼox oyun ta jpas jba yilel. Pe jamal chkal ti toj kʼux laj kaʼi ta koʼonton kʼalal yal kole. Jutuk mu skotoluk kʼakʼal ta jkʼanbe Jeova ta orasion sventa xi skoltaun. Kiloj kʼuyelan tstakʼ li j-orasione, yuʼun kʼalal mu xa xkuch kuʼun tajek chkaʼi li jvokole, jaʼo xkuxet tajek chkaʼi li koʼontone».

Chchabi koʼontontik xchiʼuk kʼusi ta jnoptik

Jchaʼkʼeltik Filipenses 4:7. Tee chal ti jun oʼontonal chakʼ Diose jaʼ la chchabi li koʼontontik xchiʼuk li kʼusitik ta jnoptike. Jaʼ xkaltik, xkoʼolaj kʼuchaʼal jun jchabivanej: chchabiutik sventa mu masuk xkat koʼontontik ta skoj saʼel li kʼulejale. Jkʼelbetik junuk skʼelobil.

Li avi kʼakʼale oy ep krixchanoetik tsnopik ti skʼan la ep jtakʼintik sventa xi jmuyubaje. Jaʼ yuʼun, ta skoj ti jaʼ chchʼunik li kʼusi chal buchʼutik chchanbeik skʼoplal takʼine, oy krixchanoetik ti ep xa noʼox tajek kʼusitik ta smanik sventa ta xpʼolmajik yoʼ chjolin tajek li stakʼinike. ¿Mi mas xa jun yoʼontonik kʼalal jech ta spasike? Mu masuk jech, yuʼun te xvulvun-o yoʼontonik ta skʼelel mi xyal o xmuy sbalil li kʼusi ta smanik o ta xchonike. Maʼuk noʼox taje, yuʼun chat tajek yoʼontonik xtok kʼalal chyal sbalil li kʼusitik ta smanik o li kʼusitik ta xchonike. Manchuk mi mu kontrauk chil Vivlia ti chkakʼtik jolinuk jtakʼintike, pe xi tspʼijubtasutike: «Li bochʼo tscʼupin ep taqʼuine mu spas ta jun yoʼnton o; li bochʼo tscʼan ep cʼusi oy yuʼune muc taʼlouc chaʼay ti cʼu yepal staoje. Jaʼ yuʼun altic noʼox; muʼyuc stu o. Li bochʼo jsaʼabtel noʼoxe oy bu jutuc chveʼ, oy bu ep chveʼ, pero lec jun yoʼnton chvay; yan li jcʼuleje mu xʼaqʼue vayuc yuʼun li scʼulejale» (Eclesiastés 5:10, 12).

Ta slajebal xa li Filipenses 4:7 chal ti jun oʼontonal chakʼ Diose chchabiutik ta skoj «ti [kichʼojtik] ta mucʼ li Cristo Jesuse». Vaʼun chaʼa, ¿kʼuxi koʼol ch-abtej Cristo xchiʼuk li jun oʼontonal chakʼ Diose? Li Jesuse tsots yabtel yichʼoj li ta kʼusitik tskʼan tspas Diose. Laj yakʼ xkuxlejal sventa tspojutik lokʼel ta mulil xchiʼuk ta lajelal (Juan 3:16). Jech xtok, li avie jaʼ Ajvalil li ta Ajvalilal yuʼun Diose. Mi laj kaʼibetik smelolal skotol taje, xkuxet noʼox li koʼontontik xchiʼuk li jnopbentike. ¿Kʼuxi van tspas taje?

Baʼyel, mas jun koʼontontik yuʼun jnaʼojtik ti chakʼbutik perton Dios mi la jsutes koʼontontik koliyal ti laj yakʼ sba ta matanal li Jesuse  (Hechos 3:19). Ta skoj ti jnaʼojtik lek ti jaʼ to jun xa tajek koʼontontik kʼalal mi ch-ajvalilaj xaʼox ta stojolal krixchanoetik li Cristoe, jaʼ yuʼun maʼuk xa chbat koʼontontik saʼel kʼusitik sventa sba balumil li avie, jech kʼuchaʼal tspas yan krixchanoetike (1 Timoteo 6:19). Li kʼusitik taje maʼuk skʼan xal ti mu xa bu ta jnuptik kʼopetike, pe akʼo mi jech, tspat koʼontontik snaʼel ti chtal to jun lekil kuxlejal ta tsʼakale.

Kʼuxi ta tael li jun oʼontonal chakʼ Diose

Li ta Vivlia ta Filipenses 4:4, 5, chal kʼuxi ta tael: «Muyubajanic scotol cʼacʼal ta stojol ti Cajvaltique. Xi ta jchaʼalboxuc xtoque: ¡jʼechʼeluc o muyubajanic! Aqʼuic ta ilel ti slequil yutsil avoʼntonic [o «ti xa naʼ xa ochik ta rason», NM] ta stojol scotol ti jnaclejetic ta banomile, yuʼun nopol xa talel ti Cajvaltique». ¿Bakʼin la stsʼiba Pablo taje? Jaʼo kʼalal ta jecheʼ noʼox tikʼil ta chukel te ta Romae (Filipenses 1:13). Maʼuk laj yakʼ tajek ta yoʼonton li svokole, moʼoj, la stsatsubtasbe yoʼonton li xchiʼiltak ta chʼunolajel ti akʼo «[muyubajikuk] scotol cʼacʼal ta stojol ti Cajvaltique», jech kʼuchaʼal ta spas onoʼox stuke. Jaʼ jech laj yakʼ ta ilel ti xmuyubaj noʼox ta skoj ti lek xil sbaik xchiʼuk Diose akʼo mi oy svokol. Jech li voʼotik eke, akʼo mi oy jvokoltik, buchʼuuk noʼox xuʼ xi jmuyubaj ta spasbel yabtel li Diose. ¿Kʼuxi? Jaʼ mi chkakʼ kiptik ta yojtikinel lek li Jeovae xchiʼuk mi ta jpastik li kʼusi tskʼan yoʼontone. Mi jech cha pase, mas me xa muyubaj.

Li Pabloe la stijbe yoʼonton li yajtsʼaklomtak Cristo ti oyuk slekil yoʼontonik o ti snaʼuk x-ochik ta rasone. Taje te smakoj ti mu xkat tajek koʼontontik spasel li kʼusi mu xa xuʼ kuʼuntik ta jyalele. Skʼan xkaʼibetik lek smelolal ti jpas mulilutike xchiʼuk ti mu spas kuʼuntik lek skotole. Jech oxal, ¿kʼu yuʼun ta jchʼay jkʼakʼaltik ta spasel li kʼusi mu xa onoʼox spas kuʼuntik sventa jtuk xa noʼox xkaʼi jbatike? Jech xtok, mu jmalatik ti tukʼ xa tajek tspas yuʼunik skotol li yantik eke. Mi jech ta jpastike, tsʼijil noʼox koʼontontik kʼalal oy buchʼu chopol kʼusi chi spasbutike. Li jpʼel kʼop ta griego «ti xa naʼ xa ochik ta rason», xie, chichʼ jelubtasel xtok kʼuchaʼal «jaʼuk xichʼ pasel li kʼusi tskʼan yantike». Mi mu jpʼeluk xa xkaltike xchiʼuk mi chkakʼtik spas kʼusi tskʼan yoʼonton yantik ta sventa li kʼusitik ta jujuntal ta jnoptike, jaʼ tskoltautik sventa mu jtikʼ jbatik ta kʼop, ti jaʼ noʼox chakʼ jvul-o koʼontontik xchiʼuk li yantike.

Xi chal ta slajebal li versikulo 5: «Yuʼun poʼot xa chtal li Cajvaltique», yaʼeluke mu xa snit sba skʼoplal xchiʼuk li kʼusi la xa jkʼeltike, pe moʼoj. Yuʼun baʼyele, chalbutik ta melel ti poʼot xa slajes Dios li chopol balumile xchiʼuk ti poʼot xa tspas mantal liʼ ta Balumil li Ajvalilal yuʼune. Ta yan xtoke, tspat koʼontontik ti nopol oy ta stojolal li buchʼutik tskʼan tsaʼike (Hechos 17:27; Santiago 4:8). Taje jaʼ chi skoltautik sventa jchʼuntik li tojobtasel laj yal Pablo ti skʼan xi jmuyubaj noʼoxe xchiʼuk ti jnaʼ xi j-och ta rasone. Jech kʼuchaʼal chal li versikulo 6 xtoke, muʼyuk ta xkat tajek koʼontontik ta skoj li kʼopetik jnupojtik avie xchiʼuk li kʼusitik xuʼ jnuptik ta mas tsʼakale.

Kʼalal ta jkʼeltik li versikulo 6 xchiʼuk 7, ta xkakʼtik venta ti kʼalal ta jpasilantik orasione ta jtatik li jun oʼontonal chakʼ Diose. Jlome tsnopik ti orasione jaʼ noʼox la chtun sventa chchʼay ta yoʼontonik li svokolike. Pe li Vivliae chal ta melel, ti jaʼ sventa ta jkʼopontik li Diose. Jech kʼuchaʼal jun olol chchiʼin ta loʼil stote, ti chalbe li svokole xchiʼuk li kʼusitik xmuyubaj-oe, taje jaʼ jech li orasion eke. ¡Jaʼ jun muyubajel ti xuʼ jkʼanbetik Dios mi oy kʼusi skʼan kuʼuntik chkaʼitike! Jaʼ jech, xuʼ xkalbetik skotol li kʼusitik oy ta koʼontontike.

Li versikulo 8 xtoke, chalbutik ti akʼo jaʼuk xbat snopel kuʼuntik li kʼusitik lekike. Pe maʼuk noʼox taje, li versikulo 9 chal ti skʼan xkakʼ ta jkuxlejaltik li lekil tojobtaseletik chakʼ Vivliae. Mi jech ta jpastike, xuʼ lek noʼox li jol koʼontontike.

Jech, jkotoltik xuʼ jun koʼontontik, yuʼun li buchʼutik ta saʼik Jeovae xchiʼuk mi ta xchʼunik li beiltaseletik yuʼune chakʼbe li jun oʼontonale. Ta melel, skʼan baʼyel xkojtikintik li Jeovae, taje jaʼ noʼox xuʼ xpas kuʼuntik mi ta jkʼelbetik li sKʼope. Manchuk mi vokol ta chʼunel li smantaltake, oy sbalil mi chkakʼ kiptik spasele. Mi jech ta jpastike, «jech te [chchiʼinutik-o] li Dios ti chacʼ jun coʼntontique» (Filipenses 4:9).

[Lokʼol ta pajina 10]

«Li jun oʼntonal chacʼ Diose [...] jaʼ chaxchabiboxuc avoʼntonic.»

(FILIPENSES 4:7)

[Lokʼol ta pajina 12]

¡Jaʼ jun muyubajel ti xuʼ jkʼanbetik Dios mi oy kʼusi skʼan kuʼuntik chkaʼitike!