Li kuxlejal ta skʼakʼalil li baʼyel yajtsʼaklomtak Cristoe

¿Kʼu toʼox yelan chanavik li ta voʼnee?

«Ta yocʼomal iloqʼuic batel xchiʼuc Bernabé [li Pabloe], ibatic ta Derbe. Cʼalal la xcholbeic Lequil Aʼyej li cristianoetic te ta lume, ep bochʼotic la xchʼunic. Tsʼacal ijelovic batel yan velta ta Listra, ta Iconio, xchiʼuc ta Antioquía ta Pisidia banamil.» (HECHOS 14:20, 21)

TA SKOJ ti siket noʼox osile, li jxanbal misioneroe chlik xchapan sba sventa tstam batel sbe yan velta li kʼakʼal taje. Akʼo mi sitik xa li yoke yakal xa tslap xonob ti lajemik tajeke.

Yakal chkʼixnabat talel spat yuʼun li kʼakʼale, chlik xanavuk batel ta jun bikʼit be ti pukuktike. Li ta xokontak bee oy noʼox olivatik xchiʼuk tsʼusubtik. Tsnup ta be j-abteletik ti chbat ta yosilike, jchonolajeletik ti xkuchojik batel ta vuro o kameyo li spʼolmalike xchiʼuk jxanviletik ti chbatik ta Jerusalene. Li misioneroe ta xchiʼinan ta loʼil li buchʼutik taje, yuʼun yakal chichʼik batel «ta sbejel banamil» li aʼyej sventa Jesuse (Hechos 1:8).

Li jxanvil ta baʼyel siglo taje xuʼ van jaʼ li jtakbol Pabloe o li Bernabee, o xuʼ van yan misionero (Hechos 14:19-26; 15:22). Mi oy junuk buchʼu tskʼan chbat ta yan lume skʼan tsotsuk, yuʼun ep kʼusitik vokol xuʼ snuptan. Xi la sloʼilta svokoltak jtakbol Pablo kʼalal xanav ta nabe: «Oxib velta ivocʼ barco ti cʼalal te tiqʼuilune. Jun cʼacʼal xchiʼuc jun acʼubal te xicajet ta natil nab». Jech xtok, ti kʼalal xanav ta balumile chal ti «toj xiʼbal sba snojelal ucʼumetic la  [stae]». Ti «colel xa [ikol] ta milel yuʼun jʼeleqʼueti[ke]» (2 Corintios 11:25-27).

¿Mi cha kʼan cha naʼ kʼu toʼox yelan chanavik li misioneroetike? ¿Kʼu to snamal chanavik, kʼusitik chkuchik batel xchiʼuk butik chvayik?

Xanbal ta balumil Ti bu kʼalal sventainoj Romae spasojanik mukʼta bebetik ti ch-ikʼvan batel ta yantik mukʼtik lumetike. Lek tsots pasbilik ta tonetik. Oy yuni maktak ta jujot. Oy bu tsta chanibuk metro xchiʼuk oʼlol li sjamleje. Li ta xokontake vaʼanbil mukʼtik balbal tonetik ti chal kʼutik snamal li bebetike. Te taje xuʼ chanavik te van 30 kilometrouk ta jun kʼakʼal li misioneroetike.

Li ta Palestinae toj jelajtik li bebetike xchiʼuk mas toj xibalik sba. Naka uni bikʼtal bebetik ti oyik ta yalebaltike xchiʼuk ti xuʼ xichʼ tael jtiʼval chonbolometik, j-elekʼetik o yan kʼusi ti xuʼ jaʼ chmakvan ta bee.

¿Kʼusitik chkuchik batel li jxanviletik taje? Li lokʼol ta jbatsʼikʼobtike te chakʼ ta ilel junantik kʼusitik mas jtunel yuʼunik: uni jtel teʼ sventa tspoj-o sbaik (1), spop (2), yav stakʼin (3), jchop xonob sventa tsjel mi laj li slapoj batele (4), yavil kʼusitik tslajes (5), jchop skʼuʼ spokʼ (6), slupobil yaʼal ti pasbil ta nukule (7), yuchʼobil yaʼal (8) xchiʼuk mukʼta volsa ti pasbil ta nukul ti chkuch ta snekebe (9).

Li misioneroetike tsnupik onoʼox ta be jchonolajeletik ti kajal batel ta svuroik li spʼolmalike. Li vuroe jaʼ mas xkuch yuʼun xanbal ta bebetik ti vaʼajtik tajeke xchiʼuk ti tontik tajeke. Oy buchʼu chal ti jkot lekil vuroe chanav 80 kilometro ta jun kʼakʼal, manchuk mi xkuchoj yikats, pe li jnitkareta vakaxetike kʼajomal noʼox vaxakib o jtob kilometro xkuch yuʼun xanbal. Akʼo mi jech, li vakaxetik taje mas jtunelik ta snitel batel kʼusitik olik kʼalal nopol noʼox bu chbatike. Jech xtok, li jxanviletik taje ta snupik ta be krixchanoetik ti xcholet noʼox talel skameyoik o svuroik ti xkuchojik kʼusitik ti likemik talel ta buyuk noʼox lumale. Bateltike tsnupik ta be j-ichʼkʼopetik ti xviletik batel ta skaʼike, taje jaʼ sventa chbat yiktaik komel jlik karta o junuk achʼ smantal ajvalil ta buyuk noʼox jotukal lum ti sventainoj Romae.

Mi och akʼobal yuʼunike, te noʼox chlik spas skarpanaik.  Bateltike te chkʼot vayikuk ta jun na ti oy yamakʼil ta yute xchiʼuk ti oy skuartoaltak ti muʼyuk kʼusi oye. Li naetik taje muʼyuk chʼubabil xchiʼuk muʼyuk bu toj lekik sventa vayebal, jaʼ noʼox sventa mu xlajik ta elekʼ xchiʼuk mu xlajik ta sik, ta voʼ xchiʼuk ta yan kʼusitik. Jech oxal, kʼalal xuʼ yuʼunik li misioneroetike te chbat vayikuk ta sna yutsʼ yalalik o ta sna yan yajtsʼaklomtak Cristo (Hechos 17:7; Romanos 12:13).

Xanbal ta nab Ta toʼox stunesik kanovaetik sventa chkuch batel spʼolmalik o sventa chkuch batel krixchanoetik ti nopol noʼox chbatike o sventa chtuchʼik jelavel li nab Galileae (Juan 6:1, 2, 16, 17, 22-24). Sventa chtuchʼik nab Mediterráneo o sventa mas nom chbatike tstunesik mukʼta varkoetik. Li varkoetik taje jaʼ tstunesik sventa chkuch li kʼusitik chtun yuʼun Romae, jech xtok chkuch batel yaj-abteltak ajvalil ti chbatik ta yan lume xchiʼuk chichʼ batel aʼyejetik.

¿Kʼuxi snaʼik bu chbatik li j-abteletik ta varkoe? Li ta kʼakʼaltike jaʼ senyail yuʼunik li kʼusitik oy ta lumtike, yan li ta akʼobaltike jaʼ li kʼanaletike. Jaʼ yuʼun mas chanavik ta varko li ta mayotik kʼalal to ta oʼloltik septiembree, kʼalal mas tsʼijil noʼox li nabe. Akʼo mi jech nopajtik noʼox ta xmuk yalel ta voʼ li varkoetike (Hechos 27:39-44; 2 Corintios 11:25).

Jech, maʼuk ti lek xa tajek kʼalal chanavik li ta varkoetike. Li varkoetike chchʼamunik sventa xkuch batel ikatsiletik, maʼuk sventa chkuch krixchanoetik, jaʼ yuʼun muʼyuk mas akʼbilik ta mukʼ. Ta skoj ti jaʼ lek chabibil chbat yuʼunik li ikatsiletike, li krixchanoetike ta sba varko chbatik xchiʼuk te chvayik. Jech xtok, chkuch batel stuk sveʼelik, yuʼun jaʼ noʼox uni voʼ ch-akʼbatik. Maʼuk noʼox taje, bakʼintike chlik yakʼ tsatsal ikʼal voʼetik ti xtal xbat yuʼun li varkoe, ta skoj taje li krixchanoetike xuʼ x-akʼbatik ib-oʼonton jayibuk kʼakʼal.

Ta melel, li xanbal ta baʼyel sigloe maʼuk ti toj lek xae. Pe taje maʼuk makatik-o li misioneroetik sventa xcholik «li Lequil Aʼyej» sventa Ajvalilal yuʼun Dios ta spʼejel Balumil ti ojtikinbil li vaʼ kʼakʼale, jech kʼuchaʼal la spas Pabloe (Mateo 24:14). Kʼalal laj yalbe komel yajtsʼaklomtak Jesús ti skʼan xcholik batel li lekil aʼyeje, 30 jabil ta mas tsʼakale li Pabloe laj yal ti laj xaʼox yichʼik cholbel lekil aʼyej «scotol cristianoetic liʼ ta banamile» (Colosenses 1:23).