¿Kʼuyelan li tsatsal povreale?

LI POVREALE chakʼ ta vokol kuxlejal. Taje jaʼ skʼan xal ti chʼabal lek sveʼelik, yaʼalik, skasik xchiʼuk muʼyuk lek snaik, muʼyuk bu lek stakʼ xbat saʼ xpoxilik xchiʼuk muʼyuk bu lek xuʼ xchanunajik. Li kʼuyepal jnaklejetik ta Mexicoe baluneb to velta xjelav yepal li buchʼutik povreike. Manchuk mi jech, jutuk mu skotoluk li buchʼutik nakalik ta Europa occidental xchiʼuk ta América del Nortee mu snaʼik mi oy junuk krixchano ti solel oy tajek ta povreale. Kojtikintik jlomuk li buchʼutik jech chil svokolike.

Li Mbarushimanae te nakal xchiʼuk yajnil xchiʼuk voʼob xnichʼnab ta jun jteklum ta África ti Ruanda sbie. Vakib toʼox li xnichʼnabe pe cham jun ta sik-kʼokʼ. Li vinik taje xi chale: «Li jtote la spuk ta vakvoʼ yajval li yosile jaʼ yuʼun toj bikʼit laj ta, jech oxal li batkutik ta yan lum xchiʼuk li kutsʼ kalale. Chi abtej xchiʼuk kajnil ta yeanel tonetik xchiʼuk yiʼ ta koxtal. Li jnakutike muʼyuk sventanail. Te ta jlokʼeskutik voʼ yoʼ bu ch-abtej li polisiaetike. Jun noʼox velta ta kʼakʼal chiveʼkutik, pe mi muʼyuk abtele muʼyuk kʼusi jlajeskutik. Kʼalal jech taje, chi lokʼ echʼel li ta jnae yuʼun chopol tajek chkaʼi ti ch-okʼik ta viʼnal li jnichʼnabe».

Li Víctor xchiʼuk Carmene jaʼ chveʼik-o ta smeltsanel xonobil ta jun jteklum ta Bolivia. Te nakalik xchiʼuk voʼob yalab xnichʼnabik ta uni bikʼit kuarto ti xchʼamunojik ti ta xamit li spakʼbale xchiʼuk ti ta bikʼtal lamina sjol ti jomajtik xae xchiʼuk muʼyuk slusik. Li ta chanobvune toj ep li buchʼutik te chchanunajike jaʼ yuʼun li Victore la spasbe yuni mexa li stsebe sventa xuʼ xbat ta chanun. Li Carmen xchiʼuk Victore 10 kilometro chanavik sventa chbat saʼ tal siʼik yoʼ tslakan-o sveʼelik xchiʼuk tslakan yaʼalik sventa chuchʼik. Xi chal li antse: «Muʼyuk jvanyokutik, jaʼ yuʼun skʼan xi batkutik ta ukʼum, ti te chi atinkutike xchiʼuk ti te ta jchʼay jkʼaepkutik xtoke. Li ololetike ta jujulikel ch-ipajik».

Li Francisco xchiʼuk Ilidiae te nakalik ta jun bikʼit lum ta Mozambique. Voʼob toʼox li yalab xnichʼnabike pe jun icham ta skoj ti i-ipaj ta sik-kʼokʼe xchiʼuk ti muʼyuk bu x-akʼbat xpoxil ta ospitale. Li aros xchiʼuk li tsajal isakʼ ti jaʼ tstsʼunik ta yuni osilike jaʼ noʼox oxib u ta xjalij yuʼunik. Xi chal li Franciscoe: «Bakʼintike mu xakʼ voʼ o chlaj ta elekʼ li kʼusi ta jtsʼunkutike, jaʼ yuʼun ta jboj xchiʼuk ta jchon yijil  aj (bambú) sventa tsvaʼan-o snaik. Jech noxtok chi batkutik ta saʼ siʼ ta teʼtik ti chib ora yiloj ti bu nakalunkutike. Jujuchep ta jkuch tal jsiʼkutik xchiʼuk li kajnile, li jchepe jaʼ sventa ta jlakan-o jveʼelkutik sjunul xemana li yane sventa ta jchonkutik».

Epal krixchanoetik chalik ti toj chopol noʼox ti jun li ta vukub krixchanoetik jech kuxulik kʼuchaʼal li Mbarushimana, Víctor xchiʼuk Franciscoe, pe jaʼuk li epal miyon krixchanoetike oy noʼox stakʼinik. Jaʼ yuʼun jlome oy kʼusitik spasojik sventa xchʼay li povreale. Li ta yan mantal chtale te ta jkʼelbetik skʼoplal kʼusi tspasik xchiʼuk kʼusi ti tskʼan tstaike.

[Lokʼol ta pajina 3]

Carmen xchiʼuk chaʼvoʼ yalab ti te yakal tslup yaʼalik ta ukʼume