¿Buchʼu skʼan xchanubtas sventa Dios?

«Li jchanvune mu jaʼuc mucʼ cʼotem ta stojol li jchanubtasvanej yuʼune. Pero me la xchan lec scotole, coʼol xa ta xcʼot xchiʼuc li jchanubtasvanej yuʼune.» (LUCAS 6:40)

OY JLOM totil meʼiletike mu xtojob chaʼiik ta xchanubtasel li yalab xnichʼnabik ta sventa Diose. Yikʼaluk van tsnopik ti jaʼ ta skoj ti muʼyuk ayemik ta chanune o jaʼ ti mu snaʼik mas ta sventa relijione. Ta skoj taje, jaʼ chakʼbeik xchanubtas yalab xnichʼnabik li yutsʼ yalalike o junuk jnitvanej ta relijion.

Pe, ¿buchʼu lek xkʼot-o sventa chchanubtas li alab nichʼnabil ta sventa li chanubtaseletik ta relijione xchiʼuk ta sventa li mantaletik ta kuxlejale? Jkʼeltik kʼusi chal li tojobtaseletik ta Vivliae xchiʼuk jkoʼoltajestik xchiʼuk li kʼusi kʼotem ta nopel yuʼunik li buchʼutik chchanbeik skʼoplal taje.

Li kʼusi sbainoj li totile tsots skʼoplal

Li kʼusi chchanubtasvan li Vivliae: «Voʼoxuc totil meʼiletic, mu me xasaʼbeic scʼacʼal yoʼnton li avol anichʼonique. Tucʼ xatsʼitesic, tojobtasic lec, chanubtasic lec ta sventa li Cajvaltique» (Efesios 6:4).

Li kʼusi tsnopik li buchʼu chchanbeik skʼoplale: ¿Kʼusi sbalil tstabe li totil mi lek xchʼunoj ta sventa relijione? Jlik vun ti laj yichʼ pukel ta 2009, xi laj yale: «Kʼalal te oy ta jun relijion li vinike xuʼ spas ta jun lekil totil. Li relijione ta xakʼ koltael xchiʼuk mantaletik sventa kʼuyelan skʼan xil li yantike, ta x-akʼbat epal chanubtaseletik  xchiʼuk ti kʼuyelan skʼan xichʼ batel li xkuxlejale» (Fathersʼ Religious Involvement and Early Childhood Behavior [Srelijion totil meʼiletik xchiʼuk stalelal kʼoxetik]).

Li Vivliae toj ep sbalil chil li kʼusi sbainoj li totiletik sventa stsʼitesik xchiʼuk chakʼbeik mantal li kʼoxetike (Proverbios 4:1; Colosenses 3:21; Hebreos 12:9). Pe, ¿mi jtunel-o van ta jkʼakʼaliltik taje? Li ta Universidad de Florida la slokʼes jun mantal ta 2009 ti te chalbe skʼoplal ti ep kʼusi xuʼ xakʼbe xchan li xnichʼnabtak li jun totile. Li buchʼutik chanemike yakʼojik venta ti jaʼ mas chchan chkʼuxubin sba xchiʼuk oy ta yoʼonton yantik li kʼoxetik kʼalal jaʼ chchanubtasvan li totil meʼiletike. Mas lek noʼox stalelal li keremetike xchiʼuk li tsebetike lek noʼox li snopbenike. Ta melel, li mantaletik ta xakʼ li Vivliae jech oy-o sbalil.

Li kʼusi sbainoj li meʼile tsots skʼoplal

Li kʼusi chchanubtasvan li Vivliae: «Mu me xabaj li bijubtasel chayacʼbot ameʼe» (Proverbios 1:8).

Li kʼusi tsnopik li buchʼu chchanbeik skʼoplale: Jun vun ti jaʼ chalbe skʼoplal li psicología infantil (ti chchanbe stalelal kʼoxetike), xi laj yal ta sjabilal 2006: «Li meʼiletike, te van 65 o 80% te xchiʼukan ta jujuntal li yalabtake ti jaʼ mu sta li totile, taje jutuk mu jechuk skotol li lumetike» (Handbook of Child Psychology). Ta skoj ti jaʼ mas jal te xchiʼuk yol li meʼiletike skotol li kʼusi chalike, li kʼusi tspasike xchiʼuk li stalelalike ta onoʼox me xchan talel li olole.

Kʼalal jmoj chakʼbeik xchan li melel sventa Dios yalab xnichʼnabik li totil meʼiletike, oy chaʼtos matanal tsots skʼoplal ti xyaket chakʼbeike. Li baʼyuke jaʼ ti xuʼ lek xil sbaik xchiʼuk li Stotik ta vinajele, ti tstabeik sbalil ta sjunul xkuxlejalike. Li ta xchibale, jaʼ ti chakʼbeik yil ta stalelalik ti jmoj tskolta sbaik ta stael li kʼusi oy sbalil ta melel li malalil xchiʼuk ajnilale (Colosenses 3:18-20). Manchuk mi oy buchʼu xkoltaatik li totil meʼiletike, jaʼ oy ta sbaik yalbel yalab xnichʼnabik ta sventa li Diose xchiʼuk li tojobtaseletik chakʼ sventa xmuyubaj noʼox skʼupinik li xkuxlejalik ta yutsʼ yalalike.

Jaʼ yuʼun chaʼa, ¿kʼu yelan skʼan xchanubtasik? ¿Kʼutik yelan lek ta chanubtasel?