¿Mi skʼan van chanubtasel ta sventa Dios li ololetike?

«Sventa jpʼaj jbatike mu persauk ep kʼusi jchantik sventa relijion, pe sventa jkʼan jbatike skʼan jchantik mas.» (JONATHAN SWIFT, JTSʼIBAJOM TA IRLANDA)

TAJE jaʼ jech laj yichʼ alel ta siglo 18, ti jech to ep pukem li ta jkʼakʼaliltike. Yuʼun oy junantik lume oy krixchanoetik ti tsnopik ti mu la xuʼ xchanubtasik ta sventa Dios li yalab xnichʼnabike. Kʼalal ta xchʼiik ta jun utsʼ alalil ti oy srelijion stot smeʼik li ololetike, chalik ti mu la kʼusi xuʼ xchanike.

¿Kʼusi cha nop? ¿Bu junukal oy srasonal chavaʼi li kʼusi chichʼ alel liʼe?

● Mu stakʼ xchanubtasik sventa Dios yalab xnichʼnabik li totil meʼiletike.

● Li totil meʼiletike skʼan xakʼik chʼiuk baʼyel li yalab xnichʼnabik sventa xchanubtasik ta sventa Diose.

● Kʼalal bikʼitik to yalab xnichʼnabik li totil meʼiletike skʼan xchanubtasik ta sventa li kʼusi xchʼunojike. Pe kʼalal mi chʼiik xae, skʼan xalbeik ti sabeik smelolal stukike.

● Li ololetike skʼan xchʼunik li kʼusi xchʼunoj stot smeʼike xchiʼuk mu stakʼ xchibal kʼoptaik.

¿Mi chakʼbe van svokol ololetik li relijione?

Mu junuk totil oy ta yoʼonton chakʼbe svokol li xnichʼnabtake. Pe, ¿mi jech van chkʼot ta pasel li kʼusi chalik ta sventa ti mu stakʼ xichʼ chanubtasel ta sventa relijion li ololetike? Li buchʼutik ep xa jabil chchanbeik skʼoplal taje, yakʼojik venta ti kʼuyelan chkoltaatik kʼalal oy srelijion stot smeʼik li ololetike. ¿Kʼusi kʼotem ta nopel yuʼunik?

Yakʼojik venta ti mu kʼusi chopol chchan li jun olol mi la xchan ta sventa relijione, moʼoj, yuʼun xuʼ jaʼ xkoltaat-o sventa lek xchʼi. Jech kʼuchaʼal chal li revista Social Science Research ti laj yichʼ pukel ta 2008, chal: «Ilbil ti mas lek chil sbaik li ololetik xchiʼuk stot smeʼik mi oy srelijionike, jaʼ jech lek chil sbaik li totil meʼiletik eke». a Xi to chale: «Li relijion xchiʼuk li yaʼibel Skʼop Diose toj tsots skʼoplal ta xkuxlejal li ololetike, xchiʼuk to jtunel sventa lek xil sbaik li utsʼ alaliletike». Koʼoltaso avil xchiʼuk li kʼusi laj yal Jesús liʼe: «Xmuyubajik li buchʼutik oy ta sjol yoʼontonik ti chtun yuʼunik mantale» (Mateo 5:3, NM).

Pe, ¿mi jech van ti skʼan xakʼik chʼiuk baʼyel li yalab xnichʼnabik sventa xchanubtasik ta sventa Dios xchiʼuk ta sventa relijione? Li stot smeʼike muʼyuk tstsakik ta venta ti solel muʼyuk to kʼusi x-ayan ta snopben li jun olole, yuʼun xkoʼolaj kʼuchaʼal jlik vun ti muʼyuk to kʼusi tsʼibabile. Li totil meʼiletike oy chaʼtos ti kʼusi xuʼ spasike: jaʼ ti «stsʼibabeik» ta snopben li yalab xnichʼnabik li beiltasel sventa talelaletik xchiʼuk li kʼusi xuʼ xkoltaat-o sventa lek xbat xkuxlejale, o xuʼ jaʼ xakʼik ti akʼo snojesbat ta snopben xchiʼuk ta yoʼonton li kʼusi tsnop krixchanoetike.

¿Kʼusi xuʼ xichʼ pasel?

Li sloʼil xkuxlejal krixchanoe chakʼ ta ilel ti relijione xuʼ stikʼbe ta yoʼonton krixchanoetik li xchopol kʼoptael ti buchʼu muʼyuk to ojtikinbile xchiʼuk li pʼajbaile. Vaʼun chaʼa, ¿kʼusi xuʼ spas totil meʼiletik sventa mu jechuk xkʼot ta pasel ta yalab xnichʼnabik li kʼusi laj yal Jonathan Swift, ti laj xa kalbetik skʼoplale? ¿Kʼuxi xuʼ jchanubtastik sventa skʼan li xchiʼilike?

Li kʼusi xuʼ xichʼ pasele jaʼ ti xichʼ takʼel li oxib sjakʼobiltak liʼe: 1) ¿kʼusi skʼan xichʼ akʼbel xchanik?; 2) ¿buchʼu skʼan xchanubtasvan?, xchiʼuk 3) ¿kʼuyelan xuʼ lek xichʼik chanubtasel?

[Tsʼib ta yok vun]