Li skarta jun krixchano ta República Democrática del Congo

Ta snakʼobal li «svitsal kʼokʼe»

LI Kʼakʼale tsojtsojtik yuʼun li vinajel ta jteklum Gomae, xchiʼuk toj yan sba yutsil ta kʼelel li osiltik kʼalal teyutik ta svitsal Nyiragongo —ti jaʼ li jpʼej volkan ta spʼejel Balumil ti te to tsakal skʼakʼale— taje jaʼ toj lek ta jlikeskutik-o kʼakʼal yuʼun. Li volkane ta slokʼes-o chʼail, jaʼ yuʼun li ta akʼobaltike tsojtsojtik xvinaj ta skoj ti chakʼ xojobal li kʼokʼ ta yut volkane.

Li ta suajili kʼope ta xichʼ biiltasel Mulima ya Moto, jaʼ xkaltik «svitsal kʼokʼ». Li ta slajeb xa velta itʼom li volkan taje jaʼ li ta 2002, ti jaʼo te ep kʼusitik ichʼay yuʼunik li jlakʼnakutike xchiʼuk li kermanotakkutike. Jlom ti bu la jcholkutik mantal xchiʼuk li jmalale, li lum bu chixanavkutike jaʼ li bu takijemik xa li skʼakʼal volkane, taje jaʼ chakʼ jnop ti jechtik van ta xanel li Ue. Li jnaklejetik ta Gomae, mu xkoʼolajik kʼuchaʼal li skʼakʼal volkan ti yijubem xae; yuʼun lek xmuyubajik noʼox, muʼyuk to yijubem li yoʼontonike xchiʼuk lek chchʼamik li lekil aʼyejetik ta jcholkutike. Taje jaʼ chakʼ ti toj yan sba yutsil li kabtel ta jpaskutik li ta snakʼobal li «svitsal kʼokʼe».

Li avi sabadoe toj lek ximuyubaj lijulav. Li voʼon xchiʼuk jmalal, kamigokutik ti chtal svulaʼanunkutike xchiʼuk yan misioneroetik chbat jcholkutik mantal li bu oyik li krixchanoetik ti ijatavik lokʼel ta slumalike ti jaʼ li ta Mugunga ti te xkom ta stiʼiltik batel li jteklum ta stukʼil smaleb kʼakʼale. Ta skoj ti ep kʼusitik chopol ikʼot ta pasel ti bu toʼox nakalike, jaʼ yuʼun ijatavik lokʼel ti bu toʼox oyike.

La jnojeskutik batel ta vunetik li jkarokutike, ta franses, ta suajili xchiʼuk ta kiniaruanda kʼop, vaʼun lilokʼkutik batel. Li lum taje chlik ayanuk krixchanoetik kʼalal yakalunkutik batel ta xanbal li ta bebetik ti toj xibal sba sventa xikʼotkutik li ta Route Sake sbie. Li viniketike chujik batel li chukudus —xkoʼolaj kʼuchaʼal visikleta ti pasbil ta teʼe— ti noj batel ta kʼusitik chtun yuʼunike. Li antsetik, ti yan sba yutsil skoloral li stsekike, toj lek ti kʼuyelan chanavik ti xkuchojanik batel ta sjolik li yikatsike. Li kayeetike chnoj ta mototaksietik ti jaʼ chkuchanan batel ta yabtelik xchiʼuk ta chʼivit li krixchanoetike. Ta buyuk noʼox chvinaj naetik ti pasbil ta teʼ ti bonbilik ta ikʼe xchiʼuk ti asul yuni rayail yakʼojbeike.

Li kʼotkutik ta Salon sventa Tsobobbail yuʼun Ndosho sventa te ta jta jbakutik xchiʼuk yan yajrextikotak Jeova, vaʼun chbat jcholbekutik mantal li krixchanoetik ti lokʼemik ta slumalike. Chkʼuxubaj ta koʼonton kʼalal chkil ti kerem tsebetike, li meʼon antsetike, li ololetik ti chʼabal stot smeʼike xchiʼuk ermanoetik ti ip chaʼiike. Solel epik ti buchʼutik mu albajuk ti kʼuyelan yiloj svokolike, pe lekubem li xkuxlejalik ta skoj ti jaʼ lik xchʼunik li beiltaseletik chakʼ Vivliae. Li ta yoʼontonike te oy li spatobil oʼontonal chakʼ Vivliae, xchiʼuk oy tajek ta yoʼontonik  yalbel li krixchanoetike. Kʼalal laj li tsobajel ti bu chkichʼkutik albel kʼusitik tekstoal xuʼ jkʼelbekutik li krixchanoetike, li 130 te tsobolunkutike laj jchʼak jbakutik ta voʼkot bikʼtal autovusetik xchiʼuk jkot kamioneta.

Kʼalal echʼ xaʼox oʼlol orae li kʼotkutik yoʼ bu oy li krixchanoetik ti jatavemik lokʼel ta slumalike. Jaʼ to chkilkutike te oy epal sakil karpanaetik, ti te vaʼanbilik yoʼ bu oy stanaltak li volkane. Laj kakʼkutik venta ti ta oʼlol karpanaetike te oy vanyoetik ti jaʼ te chkʼot skotolike xchiʼuk ti oy xchukʼonajebik ta komon ti lek cholole. Buyuk noʼox oy li krixchanoetike: chchukʼomajik, tspas sveʼelik, tsap yitajik xchiʼuk tsmes stiʼ snaik.

La jchiʼinkutik ta loʼil jun vinik ti papa Jacques sbie, yuʼun jaʼ sbainoj ta xchabiel li bu nakalike, xchiʼuk ti chat yoʼonton ta sventa ti kʼuyelan tstsʼitesan xnichʼnabtak li avi ti mu toj kʼunuk xa ta ichʼel batel li kuxlejale. Toj lek laj yaʼi ti laj kiktabekutik komel li livro Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas, xchiʼuk laj yal ti kʼalal mi laj skʼele, ta stsobanan jayvoʼuk sventa chalbe smelolal li kʼusi la xchane.

Ta mas tsʼakale laj kojtikinkutik jun ants ti mama Beatrice tsbiiltasike, ti laj sjakʼbunkutik ti kʼu yuʼun chakʼ ti oy vokolil li Diose. Li stuke chal ti jaʼ la ch-akʼbat stoj smul yuʼun li Diose, yuʼun li smalale icham ta pas kʼop, li stsebe stuktuk yakʼoj persa tstsʼites yol li bu nakalike xchiʼuk li skereme laj yichʼ ikʼel batel ta j-elekʼetik xchiʼuk mu snaʼik-o bu oy.

Li kʼuyelan chaʼi sba li mama Beatrice chakʼ jnop li kʼuyelan laj yaʼi sba li Job kʼalal laj yil ep svokole. Laj kakʼbekutik yil kʼusitik srasonaltak ti oy vokolile xchiʼuk laj kalbekutik yaʼi ta melel ti maʼuk jaʼ yakal ch-akʼbat svokol yuʼun li Diose (Job 34:10-12; Santiago 1:14, 15). Jech noxtok, la jkʼelbekutik ta Vivlia ti poʼot xa tajek tsjel Jeova li kʼusitik liʼ ta balumil ta stojolal li Ajvalilal yuʼune. Vaʼun lik tseʼinuk xchiʼuk laj yalbunkutik ti ta sjunul yoʼonton chchan-o li Vivliae xchiʼuk ti tskʼanbe Dios ti akʼo xkoltaate.

Toj lek tajek i-echʼ kuʼunkutik li kʼakʼale xchiʼuk jnaʼojkutik ti jaʼ Jeova ti la skoltaunkutik sventa jpatbekutik yoʼonton xchiʼuk jtijbekutik yoʼonton li krixchanoetike. Kʼalal lilokʼkutik batele, solel ep ti buchʼutik tsyeʼilan stratadoik, srevistaik xchiʼuk slivroik ti kʼalal chibatkutik xae.

Li kʼu sjalil chixanavkutik batel ta jnakutike jaʼo xuʼ jnopkutik ta sventa li kʼusi la jpaskutike. Ta jtojbe ta vokol Jeova li avi kʼakʼal ti mu kʼusi xkoʼolaj-oe. Ta jvules ta jol ti kʼuyelan toj ep sbalil laj yaʼi mantal li papa Jacques sbi yuʼunike, ti kʼuyelan lek tajek laj yaʼi sba li mama Beatrice sbie, li ants ti oy xa sjabilal ti tsots laj stsakbun jkʼob xchiʼuk ti stseʼin xa li sate. Ta jnop ta sventa li chex kerem tsebetik ti mukʼtikil krixchanoetik xa snopben la spas sbaik yileluk kʼalal oy kʼusi tsots skʼoplal la sjakʼike. Labal to sba chkil li stsatsal yoʼonton krixchanoetik ti mu xa noʼox albajuk li svokol snuptanojike, pe ti chakʼik to ta ilel ti jun noʼox yoʼontonike.

Li ta lum taje te chvinaj ti chakʼbeik yipal ta sjunul yoʼontonik sventa skoltael ta sjutukajesel li svokol krixchanoetike. Jaʼ jun mukʼta matanal chkaʼi ti ta jtunes Vivlia sventa chkakʼbeik yil ti poʼot xa xlaj ta j-echʼel li svokolike. Ximuyubaj tajek ti te oyun ek ta skoltaelik ta mantal li krixchanoetike ti muʼyuk chojtikinik-o jeche.