Mantaletik sventa utsʼ alaliletik

Tsots skʼoplal ti stsʼitesik ti lek oyikuk ta mantal xchaʼvoʼalike

Enrique: * «Kʼalal jaʼ toʼox linupunkutike la jnop ti jmoj ta jchankutik Vivlia xchiʼuk li Lilianae. Ta jkʼan ti stsʼet chikinta leke, pe yileluke mu stakʼ maʼ ti tsʼijil xkom jlikeluke. Kʼalal oy kʼusi ta jakʼbe jujun veltae jaʼ noʼox chalbun tana o moʼoj. Chkal noʼox voʼone, ti jech tspase muʼyuk tskolta sba kʼalal chichanunajkutik ta jujukoje».

Liliana: «Kʼalal linupun xchiʼuk li Enriquee vaxaklajuneb toʼox jabil kichʼoj. Ta slikebale jmoj toʼox chichanunajkutik, pe li stuke jaʼ noʼox tstikʼbun ta jsat li kʼusi chopol ta jpase xchiʼuk chalilanbun ti kʼuxi xuʼ xikʼot ta lekil ajnilale. Taje kʼux chkaʼi xchiʼuk chichibaj-o yuʼun».

¿KʼUSI van skʼopik xanaʼ li Enrique xchiʼuk Lilianae? Ti jech oy ta yoʼonton chchanunajike toj lek. Yuʼun xchaʼvoʼalik skʼanojik li Diose xchiʼuk snaʼojik ti skʼan jmoj xchanik li Vivliae. Akʼo mi jech, li kʼusi tspasatik ta jun ta alele, jaʼ chchʼakatik-o. Jmoj chchanunajik, pe mu jmojuk tstsʼitesik ti lek oyik ta mantale.

Pe, ¿kʼusi smelolal chkaʼitik ti lek oyik ta mantale? ¿Kʼu yuʼun skʼan jmoj stsʼitesik li nupultsʼakaletike? Jech xtok, ¿kʼusi xuʼ xmakatik-o sventa mu spas yuʼunike? ¿Kʼuxi van xuʼ stsal yuʼunik?

¿Kʼusi smelolal ti lekuk oyik ta mantale?

Kʼalal chalbe skʼoplal ti kʼuyelan oy ta mantal jun krixchano li Vivliae, jaʼ chalbe skʼoplal ti yichʼoj ta mukʼ li kʼusitik lek chil Diose. Chakʼ ta ilel ti chichʼ ta mukʼ kʼalal oy kʼusi tsnop tspas ta xkuxlejale (1 Corintios 2:15). Li jtsʼibajom ta Vivlia ti jaʼ li Pabloe chakʼ ta ilel ti jelel li buchʼu lek ta mantal xchiʼuk li buchʼu muʼyuk lek ta mantale. Jech kʼuchaʼal laj yal li Pabloe, li buchʼu muʼyuk lek ta mantale jaʼ noʼox tspas li kʼusi tskʼan stuke. Jaʼ tspas li kʼusi lek yaloj stuke xchiʼuk muʼyuk chakʼ ta yoʼonton xchʼunel li smantaltak Diose (1 Corintios 2:14; Gálatas 5:19, 20).

Yan li buchʼu lek ta mantale snaʼoj lek ti oy sbalil li smantaltak Diose. Jaʼ yamigo chil li  Jeovae xchiʼuk chakʼ persa xchanbel li stalelale (Efesios 5:1). Jaʼ yuʼun, chkʼuxubinvan, oy slekil yoʼonton xchiʼuk oy smalael yuʼun (Éxodo 34:6). Manchuk mi tsots chaʼi xchʼunbel smantal li Diose ta xchʼun (Salmo 15:1, 4). Li Darío ti te nakal ta Canadá ti oy xa ta 35 jabil snupunele, xi chale: «Chkaʼi noʼox voʼone li buchʼu lek ta mantale baʼyel tsnop kʼuxi mu sok ti kʼuyelan xil sbaik xchiʼuk Dios kʼalal oy kʼusi tspas o chale». Li yajnil ti Julia sbie, xi chale: «Chkaʼi voʼone li jun ants ti lek ta mantale chakʼ persa jujun kʼakʼal ti vinajuk ta stalelal li yabtel xchʼul espiritu Diose» (Gálatas 5:22, 23).

Ta melel, mu persauk nupunemutik sventa jchantik ti lekuk oyutik ta mantale. Li Vivliae chal ti jkotoltik xchiʼuk ta jujuntalutik oy ta jbatik ti xkojtikintik li Diose xchiʼuk ti jchanbetik li stalelale (Hechos 17:26, 27).

Ti kʼu yuʼun skʼan jmoj stsʼitesik sventa lek oyik ta mantale

Mi ta jujuntal skʼan jtsʼitestik ti lekuk oyutik ta mantale, ¿kʼu yuʼun skʼan jmoj stsʼitesik li nupultsʼakaletike? Jnoptik ti oy chaʼvoʼ krixchanoetik ti jun yosilik bu tstsʼunolajike. Li june oy yorail ti tskʼan tstsʼunolaje, pe li june tsnop ti jaʼ lek ti ta mas to tsʼakal tstsʼunolaje. Li june tskʼan chakʼbe skʼaʼal li balumile, yan li june tsnop ti mu persauke xchiʼuk chopol chaʼi. Li june muʼyuk chkux ta abtel, yan li june smeyoj noʼox skʼob smalaoj sventa tskʼel kʼusi chlokʼ. Xuʼ van xakʼ jutuk li kʼusi tstsʼunike, pe mas to van chakʼ ti jmojuk tsnopik li kʼusi tskʼanike xchiʼuk ti jmojuk x-abtejik sventa staike.

Jaʼ jech chkʼot ta stojolalik li nupultsʼakaletik eke. Xuʼ xlekub snupunelik mi oy junuk ta xchaʼvoʼalik ti tstsʼites ti lek oy ta mantale (1 Pedro 3:1, 2). Pe mas to chlekub ti xchaʼvoʼalik xchʼunik li smantaltak Diose xchiʼuk ti skolta sbaik ta jujuntal sventa jmoj xtunik ta stojolale. Jech kʼuchaʼal laj yal li pʼijil ajvalil Salomone «me chibutique jaʼ lec». ¿Kʼu yuʼun? «Yuʼun jaʼ ep cʼusi xuʼ cuʼuntic; jaʼ mu sta jech me jtuctic noʼoxe» xchiʼuk «me oy bochʼo chyal ta lum junucale xuʼ jaʼ chtoyvan liquel li june» (Eclesiastés 4:9, 10).

Ta melel, chakʼan van ti jmoj xatsʼitesik xchiʼuk anup achiʼil ti lekuk oyoxuk ta mantale. Pe jech kʼuchaʼal li abtel ta jun osile skʼan tsots xij-abtej sventa jtabetik sbalil. Jkʼeltik chaʼtos kʼusi xuʼ xmakvan xchiʼuk kʼuxi xuʼ xichʼ tsalel.

BAʼYEL KʼUSI XUʼ XMAKVAN: «Mu jtabekutik li yoraile». Xi chal Susana ti achʼ to snupunele: «Li jmalale chkʼot yikʼun tal kʼalal chilokʼ ta kabtel ta vukub ora ta mal kʼakʼale. Kʼalal chikʼot ta jnakutike muʼyuk kʼusi pasbil. Tsots chkaʼikutik ta snopel, yuʼun li jnopbenkutike chal ti skʼan jchankutik li Vivliae, pe skʼan jkuxkutik, yuʼun mu xa xuʼ chkaʼikutik».

Ti kʼusi xuʼ xkoltavane: Jaʼo xapasik li kʼusi ora lek chaʼi li anup achiʼile xchiʼuk kʼelik kʼuxi xuʼ xakolta abaik. Li Susanae chal ti kʼusi spasojik xchiʼuk li smalale: «Li voʼon xchiʼuk Eduardoe la jnopkutik ti jaʼ lek ti mas sob xilikutik ta skʼelel junuk teksto ta Vivlia kʼalal skʼan toʼox xibatkutik ta abtele. Jech noxtok, tskoltaun ta spasel li kʼusitik skʼan pasel ta na sventa mas oyuk yorail kuʼunkutike». ¿Mi oy kʼusi lek kʼotem ta pasel ti vaʼ yelan spasojike? Li Eduardoe xi chale: «Kakʼoj xa venta ti kʼalal jmoj ta jchankutik Vivlia jujun kʼakʼal xchiʼuk li Susanae, jaʼ mu tsotsuk chkaʼikutik ta stsalel li kʼusitik ta jnuptankutike xchiʼuk xkuxet noʼox koʼonton chkaʼikutik».

¿Mi lek van xanaʼ ti xachʼakbeik yorail jlikeluk ta kʼakʼal sventa xapasik orasione, ti maʼuk noʼox chaloʼilajik ta sventa Vivliae? Taje toj tsots skʼoplal xchiʼuk ep me sbalil chatabeik mi jech chapasike. Li Ramón ti vaklajuneb xa jabil snupunele xi chale: «Leʼ xa tal kʼuk sjalile laj kil jvokolkutik xchiʼuk kajnil li ta jnupunelkutike. Li kʼusi la jnop la jpaskutik jujun akʼobale, jaʼ ti jmoj ta jpaskutik orasion sventa chkalbekutik Dios li kʼusi ta jvul-o koʼontonkutike. Taje jaʼ la skoltaunkutik sventa jchap li jkʼopkutike xchiʼuk li muyubajkutik yan velta ta jnupunelkutik».

¿KʼU YUʼUN MU JECHUK XAPASIK LIʼE? Chʼakbeik yorail uni jlikeluk ta bat kʼakʼal sventa xaloʼiltaik ti kʼusitik lekik kʼot ta pasel avuʼunike xchiʼuk ti xavalbeik koliyal li Diose.  Skʼan xakʼelik xtok butik skʼan xachʼamik li beiltasel chakʼ Diose. Pe mu me jaʼuk-o xatikʼbe aba ta asatik li kʼusitik chopol apasojike. Kʼalal chapasik orasione jaʼ noʼox xakʼanik koltael ti kʼusi skʼan xlekub avuʼunik ta achaʼvoʼalike. Pe li kʼusi skʼan xapasik li ta yokʼomale, jaʼ ti xavakʼik ta ilel ta atalelalik ti chakʼan chajelike.

XCHIBAL KʼUSI XUʼ XMAKVAN: «Mu koʼoluk li kʼusi spas kuʼunkutike». Li Juane xi chale: «Li voʼone mu onoʼox jkʼupin skʼelel jlikuk livro». Pe jaʼuk li Natalia ti jaʼ yajnile, mu jechuk chkʼot ta stojolal. «Toj lek xkaʼi skʼelel li vunetike xchiʼuk yalbel skʼoplal li kʼusi la jkʼele. Bateltike ta jnop ti chopol chaʼi sba kuʼun kʼalal chkalbekutik skʼoplal Vivlia li Juane.»

Ti kʼusi xuʼ xkoltavane: Mu xachopol kʼopta abaik, mi jaʼuk xatsal abaik, jaʼ lek koltao abaik ta jujuntal. Akʼo venta ti kʼusi spas yuʼun li anup achiʼile xchiʼuk kʼupil kʼoptao ta skoj taje. Xi chal li Juane: «Ti kʼusi tsots laj kaʼie jaʼ ti solel tskʼupin mantaletik ta Vivlia li kajnile, jaʼ yuʼun tsots laj kaʼi ti xichanunajkutike. Akʼo mi jech, li Nataliae toj lek xaʼibe smelolal ti kʼuyelan chkaʼi jbae. Li avie ta jchanilankutik li mantaletik ta Vivliae xchiʼuk kakʼoj venta ti muʼyuk kʼusi stakʼ jxiʼtae. Ta jkʼupin kʼalal ta jloʼiltabe Natalia li mantaletik taje. Kʼalal jech ta jpaskutik taje jaʼ skoltaojunkutik yoʼ jun noʼox koʼontonkutik xchiʼuk ti ximuyubajkutikuk li ta jnupunelkutike».

Epal nupultsʼakaletike yilojik ti lekubem snupunelik kʼalal chchʼakbeik yorail skotol xemana skʼelel xchiʼuk xchanel li Vivlia ta xchaʼvoʼalike. Li kʼusi skʼan xapase: jaʼ nopo ti kʼusi skʼan xalekubtas voʼote, maʼuk xanop li kʼusi skʼan slekubtas li anup achiʼile (Gálatas 6:4). Mi oy akʼopik skʼan chapanele maʼuk x-och avalik kʼalal chachanik li Vivliae. Jaʼ lek chapanik ta yan velta. ¿Mi xanaʼ kʼu yuʼun?

Nopo ti yakal chaveʼik xchiʼuk li avutsʼ avalale. ¿Mi jaʼo van chlik apoxta mi oy ayayijemale? Moʼoj ta melel, yuʼun anaʼoj ti chchʼay smuil sveʼelik yantik mi jech chapase. Li Jesuse la skoʼoltas ta veʼel li xchanel ta sventa Dios xchiʼuk li spasel kʼusi tskʼane (Mateo 4:4; Juan 4:34). Jaʼ yuʼun, mi jaʼo chlik «apoxta» li yayijemal ta oʼontonal kʼalal chajam li Vivliae, chchʼay mi oy toʼox ta yoʼonton chchan Vivlia li anup achiʼile. Melel onoʼox ti oy kʼopetik ti skʼan xaloʼiltaike. Pe jaʼ lek chʼakbeik yorail ta yan velta ta sventa taje (Proverbios 10:19; 15:23).

¿KʼU YUʼUN MU JECHUK XAPASIK LIʼE? Tsʼibaik li kʼusitik stalelal anup achiʼil ti ep sbalil chavile. Li ta yan velta chachanik Vivlia ti jaʼ chavalbeik skʼoplal li talelaletik taje, albo li anup achiʼil ti chatojbe ta vokol ti jech stalelale.

Ta jtabetik sbalil li kʼusi ta jpastike

Mi jmoj tstsʼitesik sventa lek oyik ta mantal li nupultsʼakaletike lek kʼusi tstaik: xkuxet noʼox yoʼontonik xchiʼuk tskʼupin li snupunelike. Li Vivliae xi chal ta melele: «Li cʼusi tstsʼun jujun cristianoe jaʼ chcʼot scʼaj» (Gálatas 6:7).

Li Enrique xchiʼuk Liliana ti laj kalbetik skʼoplal ta slikebal li mantale yilojik ti jech ta melel li kʼusi chal Vivliae. Ti 45 jabil xa snupunelike snaʼojik lek ti mi jech tspasilanike tstabeik sbalil. Xi chal li Enriquee: «Nopem onoʼox xkaʼi chkakʼbe smulin kajnil ti muʼyuk mas ta jchiʼin jbakutik ta loʼile. Pe ta tsʼakale laj kakʼ venta ti oy kʼusi skʼan jpas eke». Li Lilianae xi chale: «Li kʼusi mas la skoltaunkutik kʼalal jaʼo tsots jvokolkutike jaʼ ti koʼol jkʼanojkutik li Jeova Diose. Ti jayib xa jabil echʼem tale jech jmoj ta jpasilankutik orasion xchiʼuk jmoj ta jchan Jvivliakutik. Kʼalal chkil ti chakʼ persa tstsʼites talelaletik sventa yajtsʼaklom Cristo li Enriquee, mas xa kʼun chkaʼi ti jkʼane».

[Tsʼib ta yok vun]

SJAKʼOBILTAK SVENTA CHICHʼ NOPEL

▪ ¿Kʼusi xa ora ti jmoj la jpaskutik orasion xchiʼuk li jnup jchiʼile?

▪ ¿Mi oy van kʼusi stakʼ jpas sventa mas x-ayan ta yoʼonton jnup jchiʼil ti jmoj jchankutik li mantaletik ta Vivliae?