Jesucristo​—Chichʼ takʼel li kʼusitik chichʼ jakʼel ta stojolale

«¿Bochʼoun ta xalic li cristianoetique?» (LUCAS 9:18)

LI JESUSE tskʼan tsnaʼ kʼusi tsnop yajtsʼaklomtak ta stojolal yuʼun ep krixchanoetik mu snaʼik buchʼu ta melel. Pe ti vaʼ yelan mu snaʼike muʼyuk srasonal yuʼunik. Li Jesuse muʼyuk la snakʼ sba ta stojolal li krixchanoetike xchiʼuk muʼyuk la snakʼ li kʼusitik la spase. Moʼoj, yuʼun skotol ora ep krixchanoetik te xchiʼuk. Li Jesuse tskʼan ti x-ojtikinate, yuʼun buyuk noʼox oy la xcholbe mantal skotol li buchʼutik tskʼan chaʼiike (Lucas 8:1).

Melel onoʼox, ti kʼuyelan xuʼ xkojtikintik li Jesuse jaʼ li ta kʼusitik laj yale xchiʼuk li kʼusitik la spase. Jaʼ yuʼun xuʼ jtunestik li chanib Evanjelioetike: Mateo, Marcos, Lucas xchiʼuk Juan ti jaʼ yakʼojan ta naʼel li Diose. Yuʼun jaʼ noʼox xuʼ te jtatik li kʼusi melel ta sventa li xkuxlejal Jesuse (Juan 17:17). *

 SJAKʼOBIL: ¿Mi oy sprevailtak ti jaʼ jun melel krixchano echʼe?

STAKʼOBIL: Oy. Li Josefo xchiʼuk Tacitoe, ti jaʼik chaʼvoʼ j-al-loʼiletik ta baʼyel sigloe laj yalik ti kuxi ta melele. Pe jaʼ noʼox jech li Evanjelioetik xtoke, jamal chalik bakʼin, bu xchiʼuk yan kʼusitik ti chakʼ ta ilel ti melel krixchano echʼ li Jesuse ti maʼuk noʼox jecheʼ laj yichʼ nopbel skʼoplale. Jun skʼelobil taje, jaʼ li kʼusi la stsʼiba Lucas ta sventa ti kʼusi ora lik ta cholmantal li Jesuse, yuʼun laj yalbe skʼoplal vukub ajvaliletik ti jaʼo tikʼil ta yabtelike. Li sloʼil xkuxlejal krixchanoe chal ta melel ti kuxiik onoʼox li krixchanoetik taje (Lucas 3:1, 2, 23).

Ep sprevailtak ti stakʼ jchʼuntik ti yuʼun onoʼox kʼuxi li Jesuse. Li livro Evidence for the Historical Jesus (Sprevailtak ti jaʼ jun melel krixchano echʼ li Jesuse), xi chale: «Jutuk mu skotoluk li buchʼutik chchanbeik skʼoplale chalik ti kuxi jun Jesús ta Nazaret li ta baʼyel sigloe».

SJAKʼOBIL: ¿Mi koʼolik van li Jesús xchiʼuk Diose?

STAKʼOBIL: Moʼoj. Li Jesuse muʼyuk onoʼox bu skoʼoltas sba xchiʼuk li Diose. Ep ta velta laj yakʼ ta ilel ti la xchʼunbe smantal li Jeovae. * Jaʼ yuʼun xi laj yalbee: «Dios cuʼun» xchiʼuk laj yal xtok ti «[s]tuc noʼox batsʼi cuxul [Diose]» (Juan 20:17; 17:3). Taje jaʼ jech kʼopoj kʼuchaʼal li j-abtel ti «yajval kabtel» o li «buchʼu stuk noʼox oy ta sba abtelal» xie, kʼalal jech chale chakʼ ta ilel ti snaʼoj lek ti mas mukʼ skʼoplal li yajval ta abtele.

Li Jesús eke laj yakʼ ta ilel ti jelelik onoʼox xchiʼuk li Diose. Jun velta kʼalal li yajkontratak la xchibal kʼoptabeik li yabtele, xi laj yalanbee: «Li mantaletic te avichʼojique chal ti jaʼ to xuʼ chachʼunic me coʼol scʼopic li chib testigoe, yuʼun melel xa o. Vuʼun ta xcal jcʼoplal jtuc, xchiʼuc jech ta xalbun jcʼoplal ec li Jtot ti la stacun tale» (Juan 8:17, 18). Li Jesús xchiʼuk Jeovae jelelik. Yuʼun ti koʼolikuke muʼyuk buchʼu yan xuʼ x-albat skʼoplal li Jesús ti jechuke. *

SJAKʼOBIL: ¿Mi jaʼ noʼox van jun lekil vinik echʼ li Jesuse?

STAKʼOBIL: Moʼoj, oy to kʼusitik yan la spas. Li Jesuse akʼbat yabtel ti tsotsik skʼoplal sventa xkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose. Jkʼeltik junantik.

● «Li jun noʼox Xnichʼon Diose.» (Juan 3:18.) Li Jesuse snaʼoj lek bu likem talel. Snaʼoj lek ti kuxul xa onoʼox kʼalal skʼan toʼox xtal vokʼuk liʼ ta Balumile. «Liyal talel ta vinajel» xi laj yale (Juan 6:38, Ch). Li Jeovae jaʼ baʼyel la spas li Jesuse, vaʼun, ta tsʼakale la skolta ta spasel skotol kʼusitik li Stote. Ta skoj ti jaʼ baʼyel pasat yuʼun Dios li Jesuse, sta-o xichʼ biiltasel: «Li jun noʼox Xnichʼon Diose» (Juan 1:3, 14; Colosenses 1:15, 16).

● «Xnichʼon cristiano.» (Mateo 8:20.) Jech laj yalbe sba skʼoplal stuk li Jesús taje, yuʼun oy van jutuk mu 80 ta velta chvinaj li ta Evanjelioetike. Jech laj yakʼ ta aʼyel ti jaʼ batsʼi krixchanoe, ti maʼuk jaʼ kʼataj tal li Diose. Pe, ¿kʼuxi ti vokʼ kʼuchaʼal jun krixchano li jun noʼox Xnichʼon Diose? Li Jeovae la stunes xchʼul espiritu sventa tsjelubtasbe xkuxlejal Xnichʼon ta yalajeb jun tojol tseb ti likem ta Judá, ti María sbie. Ta skoj  taje tukʼil krixchano vokʼ, jaʼ xkaltik ti chʼabal smule (Mateo 1:18; Lucas 1:35; Juan 8:46).

● «Jchanubtasvanej.» (Juan 13:13.) Li Jesuse jamal laj yakʼ ta ilel ti jaʼ onoʼox yabtel akʼbil yuʼun Dios ti chchanubtasvan xchiʼuk ti chchol lekil aʼyej ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose (Mateo 4:23; Lucas 4:43). Labal sba ti kʼuyelan lek jamal xchiʼuk kʼun noʼox ta aʼibel smelolal laj yalbe skʼoplal ti kʼusi li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk ti kʼuxi chkoltavan sventa chkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose (Mateo 6:9, 10).

● «Li Cʼope.» (Juan 1:1.) Li Jesuse jaʼ yajkʼopojel Dios, yuʼun tunesat sventa chalbe mantal xchiʼuk aʼyej li yantike. Jech xtok, tunesat sventa chalbe aʼyejetik li krixchanoetike (Juan 7:16, 17).

SJAKʼOBIL: ¿Mi jaʼ van li Mesías ti albil onoʼox skʼoplal li Jesuse?

STAKʼOBIL: Jaʼ. Li albilkʼopetik ta Vivliae laj onoʼox yalbe skʼoplal li Mesías o Cristoe, li kʼopetik taje jaʼ skʼan xal «tʼujbil». Jech xtok, laj yal ti tsots skʼoplal chkʼote yuʼun tspas li kʼusi tskʼan yoʼonton Diose. Jun veltae jun ants ta Samaria xi laj yalbe li Jesuse: «Caʼbinoj scʼoplal ta xtal ti Mesiase, ti xcaltique, jaʼ ti Cristoe». ¿Kʼuxi takʼav li Jesuse? Xi jamal laj yale: «Taje, vuʼunun ti liʼ yacal ta xicʼopoj ta atojole» (Juan 4:25, 26, Ch).

¿Mi oy sprevailtak ta melel ti jaʼ li Mesiase? Li sprevailtak ti jaʼ Mesías li Jesuse, xkoʼolaj kʼuchaʼal smeʼ skʼob jun krixchano ti mu xkoʼolaj ta yantike. Sventa jnaʼtik mi jaʼ ta melel Mesías li Jesuse, jkʼeltik oxvokʼ sprevailtak.

● Li utsʼ alalil bu chvul ta lokʼele. Li Vivliae yaloj xa onoʼox ti ta snitilulal Abraham xchiʼuk ta yutsʼ yalal David chvul ta lokʼel li Mesiase (Génesis 22:18; Salmo 132:11, 12). Li Jesuse jaʼ snitilulal Abraham xchiʼuk David (Mateo 1:1-16; Lucas 3:23-38).

● Albilkʼopetik ti chkʼot ta pasel ta stojolale. Li ta Tsʼibetik ta Hebreo Kʼope baʼyel xa onoʼox ep kʼusitik laj yal ti kʼuyelan xkuxlejal Mesías kʼalal mi tal ta Balumile, te tsakal skʼoplal ti kʼuyelan chvokʼe xchiʼuk ti kʼuyelan chchame. Li albilkʼopetike kʼot ta pasel skotol ta stojolal. Jech kʼuchaʼal liʼe, laj yichʼ alel ti chvokʼ ta Belene (Miqueas 5:2; Lucas 2:4-11), ti chlokʼesat tal ta Egipto yuʼun Diose (Oseas 11:1; Mateo 2:15) xchiʼuk ti muʼyuk chichʼ kʼasbel mi junuk sbakil kʼalal chichʼ milele (Salmo 34:20; Juan 19:33, 36). Jamal xvinaj ti mu oyuk xa noʼox kʼusitik la spas Jesús sventa jechuk xa chkʼot ta pasel ta xkuxlejal li albilkʼopetik ta sventa Mesiase. *

● Li kʼusi laj yal Diose. Kʼalal vokʼ li Jesuse, li Diose laj yalbe jayvoʼ anjeletik ti akʼo xalbeik jvokʼ jchabichijetik ti vokʼem xa li Mesiase (Lucas 2:10-14). Jech xtok, kʼalal chchol xaʼox mantal li Jesuse, ep ta velta kʼopoj tal ta vinajel li Diose, taje jaʼ sventa chakʼ iluk ti spatoj yoʼonton ta stojolal li Xnichʼone (Mateo 3:16, 17; 17:1-5). Yan sprevail ti jaʼ li Mesías ti albil onoʼox skʼoplal li Jesuse, jaʼ ti akʼbat sjuʼel yuʼun Dios sventa tspas labal sba skʼelobiltak juʼelale (Hechos 10:38).

 SJAKʼOBIL: ¿Kʼu yuʼun ti persa laj yil svokol xchiʼuk chame?

STAKʼOBIL: Ta skoj ti muʼyuk smul vokʼ li Jesuse mu sta-o jechuk ti xichʼ svokole. Mu snup-o ti laj yichʼ jokʼanel ta teʼ kʼuchaʼal jun jmilvaneje. Snaʼoj xa onoʼox li kʼusi chkʼot ta stojolale, akʼo mi jech, laj yakʼ sba ta milel manchuk mi kʼexlal sba (Mateo 20:17-19; 1 Pedro 2:21-23).

Jech kʼuchaʼal chal li albilkʼopetike, skʼan onoʼox xichʼ svokol xchiʼuk xcham li Mesías sventa xchʼaybe smul li krixchanoetike (Isaías 53:5; Daniel 9:24, 26). Li Jesuse laj onoʼox yal ti kʼusi tal spas ta Balumile, xi laj yale: «Tal jpoj loqʼuel ep cristianoetic sventa mu xbatic ta chʼayel» (Mateo 20:28). Jaʼ yuʼun, xuʼ sta skolebalik yuʼun mulil xchiʼuk lajel li buchʼutik chakʼ xchʼunel yoʼontonik ta stojolal li matanal pojelal laj yakʼ Jesuse, jech xtok, xuʼ staik kuxlejal sbatel osil ta jun paraiso Balumil (Juan 3:16; 1 Juan 4:9, 10). *

SJAKʼOBIL: ¿Kʼusitik srasonal oy kuʼuntik sventa jchʼuntik ti chaʼkuxi li Jesuse?

STAKʼOBIL: Li Jesuse xchʼunoj onoʼox ta melel ti chchaʼkuxi kʼalal mi chame (Mateo 16:21). Akʼo mi jech, muʼyuk laj yal ti ta sjuʼel krixchano chchaʼkuxie xchiʼuk mi junuk jtsʼibajom yuʼun Vivlia jech laj yal. Ta melel ti jechuk taje mu stakʼ chʼunel. Yuʼun jaʼ «ichaʼcuxesat yuʼun Dios, jech icol o loqʼuel ta sventa lajel» (Hechos 2:24). Vaʼun chaʼa, mi jchʼunojtik ti oy li Diose xchiʼuk ti jaʼ la spas skotol li kʼusitik oye, oy ep srasonal sventa jchʼuntik ti xuʼ xchaʼkuxes li Xnichʼone (Hebreos 3:4).

Pe, ¿mi oy sprevailtak ti la spase? Jkʼeltik junantik.

● Li buchʼutik laj yilike. Kʼalal echʼem xaʼox 22 jabil xchamel li Jesuse, li jtakbol Pabloe la stsʼiba ti mas ta 500 yajtsʼaklom Cristoe laj yilik kʼalal chaʼkuxiem xaʼox li Jesuse xchiʼuk ti vaʼ kʼakʼal taje jutuk mu skotoluk kuxulik toʼox (1 Corintios 15:6). Ti jun chibuk noʼox li buchʼu jech chale xuʼ van chchibal kʼoptaik, pe moʼoj kʼalal 500 laj yilike.

● Li buchʼutik laj yilik ti xuʼ jchʼunbetike. Li buchʼutik mas lek stakʼ xalbutik ti kʼusi kʼot ta pasel ta melele jaʼ li yajtsʼaklomtak Jesuse. ¿Kʼusi laj yalik? Ta sjunul yoʼonton laj yalik ti chaʼkuxiem xaʼox li Jchanubtasvanej yuʼunike (Hechos 2:29-32; 3:13-15). Jech xtok, ti chaʼkuxi li Jesuse jaʼ jtos ti tsots skʼoplal xchʼunojik li yajtsʼaklom Cristoe (1 Corintios 15:12-19). Akʼo mi xuʼ xmilatik-o, muʼyuk tsmukik ti oy xchʼunel yoʼontonik ta stojolal Jesuse (Hechos 7:51-60; 12:1, 2). ¿Mi mu jechuk ti mu xavakʼ-o aba ta milel li kʼusi anaʼoj ti jutbile?

Ta skoj ti la stakʼ Vivlia li sjakʼobiltak ta sventa li Jesuse jnaʼojtik xa lek buchʼu jaʼ ta melel. Vaʼun chaʼa, ¿mi tsots van skʼoplal ti jchantik ta sventa li kʼusi melele? ¿Mi tsots van skʼoplal li kʼusi ta jkʼan ta jchʼuntik ta sventa li Jesuse?

[Tsʼibetik ta yok vun]