Mantaletik sventa utsʼ alaliletik

¿Kʼusi xuʼ xapas mi chchibal kʼopta kʼusi achʼunoj li akereme?

Kʼalal poʼot xaʼox xkʼotik ta yijil krixchano epal kerem tsebetike tsnop ch-ochik ta srelijion stot smeʼik (2 Timoteo 3:14). Pe mu skotolikuk jech tspasik. ¿Kʼusi xuʼ xapas mi xchibet yoʼonton akerem o atseb ta sventa li kʼusi achʼunoje? Kʼalal jech taje kʼelo kʼusi tspasik li yajrextikotak Jeovae.

«Mu xa jkʼan li srelijion jtot jmeʼe. Tavan xa tajek xkaʼi.» (Cora ti 18 sjabilale) *

TA MELEL li voʼote achʼunoj ti chchanubtasvan ta melel sventa Dios li arelijione xchiʼuk ti tskoltautik yoʼ xlekub jkuxlejaltik li Vivliae. Jaʼ yuʼun, stalel onoʼox ti chakʼan ti jech spas li akerem eke (Deuteronomio 6:6, 7). * Pe ¿kʼusi van chapas mi chlik xa spʼaj arelijion li akereme xchiʼuk mi chchibaj xa yoʼonton ta sventa li kʼusitik lek toʼox chil ta sbikʼtale? (Gálatas 5:7.)

Mi jech kʼotem ta atojolale mu xanop ti chopol totilote, yuʼun jech kʼuchaʼal ta jkʼeltik batele, oy yan kʼusitik ti chakʼ kʼotuk ta pasel jeche. Pe skʼan me teuk ta ajol ti kʼusitik chapase xuʼ van mas chtijbat yoʼonton ta sventa li kʼusi xchʼunoje o xuʼ van xnamaj-o batel mas. Mi chakontrain akerem ta skoj ti mu jmojuk li kʼusi chanopik ta sventa taje, xuʼ van xata-o mas avokolik xchiʼuk muʼyuk kʼusi lek chkʼot ta pasel (Colosenses 3:21).

Mi jech chkʼot ta pasele jaʼ lek ti jchʼuntik li tojobtasel laj yakʼ jtakbol Pablo liʼe: «Li yajtunel Diose maʼuc yabtel ta sliques cʼop. Jaʼ tscʼan ti oy smucʼul yoʼnton ta stojol scotole, ti lec xuʼ yuʼun chchanubtasvane» (2 Timoteo 2:24). ¿Kʼuxi xuʼ xavakʼ ta ilel ti lekil jchanubtasvanejot kʼalal chchibal kʼopta kʼusi achʼunoj li akereme?

Oyuk apʼijil

Akʼo venta kʼuyuʼun jech tsnop li akereme. Jkʼeltik jlomuk kʼusitik jaʼ taje:

▪ ¿Mi yuʼun van stuk chaʼi sba ta skoj ti muʼyuk yamigotak li ta tsobobbaile? «Ta jkʼan kamigotak, vaʼun la jta li ta chanobvune. Ta skoj taje ep jabiletik muʼyuk lichʼi ta mantal. Xchiʼuk li kʼusi mas la xchʼay koʼonton ta sventa li kʼusitik ta mantale jaʼ li jchopol amigotake. Li avie chkakʼ venta ti mu lekuk li kʼusi la jpase.» (Leonor ti 19 sjabilale.)

 ▪ ¿Mi yuʼun van mu xuʼ yuʼun spakbel skʼoplal chaʼi li kʼusi xchʼunoje? «Toj tsots chkaʼi ti xkalbeik kʼusi jchʼunoj li jchiʼiltak ta chanune. Mu jkʼan ti snopik ti jelelune o ti chalik ti “tukʼ xa tajek chkaʼi jbae”. Yuʼun kiloj ti chilbajinik li buchʼutik jelelike, jaʼ yuʼun mu jkʼan ti jech xkʼot ta jtojolale.» (Ramón ti 23 sjabilale.)

▪ ¿Mi yuʼun van ta xiʼ ti mu spas yuʼun ta xkuxlejal li mantaletik sventa yajtsʼaklom Cristoe? «Li kuxlejal sbatel osile xkoʼolaj ti te oy ta sba jun toyol na ti mu jutebuk to muyemune. Chixiʼ tajek ti chimuy batele, jaʼ yuʼun jnopoj chkikta li jrelijione.» (Renee ti 16 sjabilale.)

Chiʼino ta loʼil li akereme

¿Kʼusi van vokolil yakal tsnuptan ta melel li akereme? Sventa xanaʼe skʼan xajakʼbe. Pe ta slekiluk avoʼonton xapas sventa mu xlik-o kʼop avuʼunik. Xi chal li Santiago 1:19: «Aʼyo lec avaʼyic li cʼusi chaʼalbatique. Mu xacʼopojic ta anil; mu xaʼilinic ta anil». Jaʼ yuʼun, chʼakbo yorail xchiʼuk ta «smukʼul avoʼonton xapas xchiʼuk oyuk li tojobel ta chanubtasvanej [avuʼune]», jech kʼuchaʼal chapasbe li buchʼu maʼuk avutsʼ avalale (2 Timoteo 4:2, NM).

Jech kʼuchaʼal liʼe, mi mu skʼan xbat ta tsobajeletik sventa yajtsʼaklom Cristo li akereme jaʼ lek oyuk smalael avuʼun xajakʼbe li kʼusi chopol chaʼie. Akʼo venta ti muʼyuk toj lek li kʼusi chkʼot ta pasel yuʼun li totil liʼe:

—Mu xa jkʼan xibat li ta tsobajeletike —xi li nichʼonile.

—¡¿Kʼuxi ti mu xa xakʼan xabate?! —ilinem xa jech tsjakʼ li totile.

—Yuʼun chichʼajub tajek tot.

—Vaʼun chaʼa, ¿mi yuʼun chakʼ chʼaj li Diose? ¿Mi yuʼun jaʼ jech chanop? ¡Mu xa noʼox jchʼun chkaʼi! Ti kʼu sjalil liʼ to nakalote persa chabat xchiʼuk voʼonkutik, mu jventa mi chakʼan o mi moʼoj.

Li ta Vivliae chkʼanbatik ti akʼo xchiʼinik ta loʼil ta sventa Dios yalab xnichʼnabik li totil meʼiletike xchiʼuk ti akʼo xchʼunik mantal ek li alab nichʼnabiletike (Efesios 6:1). ¿Mi jaʼ van lek chavaʼi ti sujbil tspas li kʼusitik sventa mantal xchiʼuk ti sujbil chbat ta tsobajeletik li akereme? Ta melel, jaʼ van lek chavaʼi ti tspas ta skoj ti yuʼun tsots skʼoplal chile xchiʼuk ti ta melel oy ta yoʼontone.

Xuʼ van lek kʼusi chkʼot ta pasel mi chavakʼ lek venta ti kʼu yuʼun mu skʼan xbate. Jkʼeltik kʼuxi xuʼ lek kʼot ta pasel jechuk li kʼusi laj xa kalbetik skʼoplale.

—Mu xa jkʼan xibat li ta tsobajeletike —xi li nichʼonile.

—¿Kʼu yuʼun ti jech chavale kerem? —ta slekil yoʼonton jech tsjakʼ li totile.

—Yuʼun chichʼajub tajek tot.

—Jech avaʼuk, ta onoʼox xijchʼajub kʼalal chotolutik jun-chib orae. ¿Kʼusi ti mas chachʼajub-oe?

—Mu jnaʼ. Jaʼ van ta jkʼan ti yanuk-o bu oyune.

—¿Mi jech chaʼi sbaik li avamigotake?

—¿Bu ti kamigotake? Yuʼun kʼalal bat li jlekil amigoe, muʼyuk xa buchʼu jkʼopon. Lek noʼox xmuyubajik li yantike, pe li voʼone muʼyuk buchʼu stsakun ta mukʼ.

Kʼuchaʼal chkiltike, li totile laj yakʼ akʼo xal kʼusi oy ta yoʼonton li xnichʼone. Jech laj yakʼ akʼo spat yoʼonton ta stojolal, pe maʼuk noʼox  taje yuʼun laj yakʼ venta ti kʼusi toj vokol chaʼi li xnichʼone jaʼ ti stuk chaʼi sbae. Xuʼ van chalbe stot ta mas jelavel li kʼusi oy ta yoʼonton li nichʼonile (kʼelo li rekuadro « Oyuk smalael avuʼun» xie).

Ep kerem tsebetike ta kʼunkʼun tstsal yuʼun li svokolik ti jaʼ toʼox chmakatik sventa mu xchʼiik ta mantale. Kʼalal tstsal yuʼunike mas xa jun yoʼonton chaʼi sbaik xchiʼuk li srelijionike. Kalbetik skʼoplal yan velta li Ramone. Li stuke ta xiʼ kʼalal tsnop chalbe xchiʼiltak ti jaʼ yajtsʼaklom Cristoe. Akʼo mi jech, ta mas tsʼakal laj yakʼ venta ti mu toj chopoluk kʼuchaʼal tsnop toʼoxe, manchuk mi tstseʼinik ta skoj li kʼusi xchʼunoje.

Xi chal li Ramone: «Jun veltae la slabanun jun jchanun ta skoj li jrelijione. Lixiʼ tajek xchiʼuk laj kaʼi ti skʼelojunkutik skotol li jchiʼiltak ta chanune. Vaʼun, sventa jtakʼbee, la jakʼbe ta sventa li srelijion stuke. ¡Toj labal to laj kil ti mas to xiʼ li stuke! Te laj kakʼ venta ti ep kerem tsebetike oy srelijionik, pe mu xaʼibeik smelolal. Pe li voʼone xuʼ xkalbe smelolal li kʼusi jchʼunoje. Jaʼ xchibet jechuk li stukike, li voʼone moʼoj».

¿KʼU YUʼUN MU JECHUK XAPAS LIʼE? Jakʼbo kʼusi tsnop ta sventa yajtsʼaklom Cristo li akereme xchiʼuk chikintabo. Ti tsnop stuke, ¿kʼusi sbalil xchiʼuk kʼusi vokolil xuʼ xichʼ tael? ¿Mi tsnop ti jaʼ mas ep li sbalil xuʼ xichʼ taele, ti jaʼ jutuk li vokolile? Mi jeche, ¿kʼu yuʼun? (Marcos 10:29, 30.) Xuʼ stsʼiba ta chaʼchol kʼusi tsnop li akereme: ta tsʼet kʼob tstsʼiba li vokolile, jaʼ ta batsʼi kʼob li kʼusi sbalile. Kʼalal tsʼibabil xa tskʼele xuʼ van te xakʼ venta stuk ti kʼusi li svokole xchiʼuk ti kʼuxi xuʼ stsale.

Chanubtaso sventa xrasonaj

Li totil meʼiletik xchiʼuk li buchʼutik chchanbeik skʼoplal taje yakʼojik venta ti jelel tajek ti kʼuyelan tsnop li ololetik xchiʼuk li chex kerem tsebetike (1 Corintios 13:11). Li kʼusi onoʼox tsnopik li ololetike jaʼ ti oy kʼusi lek xchiʼuk oy kʼusi chopole. Yan li kerem tsebetike tskʼanbeik srasonal ti mas jamalik xchiʼuk tskʼan tsnabeik mas skʼoplal li kʼusitike. Jech kʼuchaʼal liʼe, li jun olole lek noʼox chaʼi ti chchanubtasat ti jaʼ la spas skotol li Diose (Génesis 1:1). Pe li jun chex jchʼiele xuʼ tskʼanbe to mas yaʼyejal. Xuʼ van xi tsjakʼbe sbae: «¿Kʼuxi xuʼ jnaʼ ti oy li Diose? Mi chkʼanvan li Diose, ¿kʼu yuʼun chakʼ ti oyuk vokolile? ¿Kʼuxi xa noʼox ti kuxul-o sbatel osil li Diose?» (Salmo 90:2).

Xuʼ van chanop ti muʼyuk chchʼi ta mantal akerem ta skoj ti jech tsjakʼe. Pe li kʼusi xuʼ xakʼ  ta ilel ta melele jaʼ ti yakal xa chchʼi batel ta mantale, yuʼun ti jech tsjakʼe xuʼ jaʼ xtijbat-o yoʼonton sventa xkʼot ta yajtsʼaklom Cristo (Hechos 17:2, 3).

Yuʼun onoʼox ta melel li kʼusi yakal tspas li anichʼone jaʼ ti tstunes li «spʼijil rasonale», jaʼ xkaltik, ti xtojob xrasonaje (Romanos 12:1, NM; 12:2). Taje jaʼ chkoltaat ta yaʼibel smelolal kʼu «sjamlej, cʼu snatil, cʼu staylej, cʼu smucʼul» li xchʼunel yoʼontonik li yajtsʼaklom Cristoe ti mu sta jech kʼalal bikʼit toʼoxe (Efesios 3:18). Kʼalal jech taje, sventa jun yoʼonton xkome skʼan me xakolta sventa xrasonaj ta sventa li kʼusi xchʼunoje (Proverbios 14:15; Hechos 17:11).

¿KʼU YUʼUN MU JECHUK XAPAS LIʼE? Chaʼalbeik skʼoplal xchiʼuk anichʼon kʼusitik tsots skʼoplal ti muʼyuk toʼox atsakoj ta ventae. Mi xuʼ van xatijbe yoʼonton sventa xi tsjakʼbe sbae: «¿Kʼusi chakʼ jchʼun ti ta melel oy li Diose? ¿Kʼusi sprevail oy kuʼun ti oyun ta yoʼonton li Diose? ¿Kʼu yuʼun oy sbalil mi ta jchʼunbe smantaltak li Diose?». Mu xasuj ta xchʼunel li kʼusi achʼunoj voʼote, moʼoj, mas lek beiltaso sventa lek kʼusi xkʼot ta nopel yuʼun. Mi jech la apase, jaʼ mas kʼun chaʼi ti x-ayan lek xchʼunel yoʼonton ta sventa li kʼusi xchʼunoje.

Koltao sventa xchʼun lek

Li ta Vivliae chalbe skʼoplal jun kerem ti ta sbikʼtal onoʼox xojtikin lek li chʼul tsʼibetike. Akʼo mi jech, li Pabloe xi laj yalbee: «Li voʼote jaʼ me tamo o batel li cʼusi laj achane. Yuʼun xanaʼ lec ti jaʼ melele» (2 Timoteo 3:14, 15). Xuʼ van jech chkʼot ta stojolal li anichʼon jech kʼuchaʼal Timoteo ti ta sbikʼtal onoʼox la xchan li mantaletik ta Vivliae. Vaʼun jaʼ me yorail sventa xakolta yoʼ xkʼot lek ta yoʼonton li kʼusitik xchʼunoje.

Li livro Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas (volumen 1) chal: «Melel onoʼox ti oy aderecho xuʼ xavalbe anichʼon ti skʼan spas skotol li kʼusitik chapasik ta sventa mantal mi te to nakal xchiʼuk voʼoxuke. Manchuk mi jech, li kʼusi oy ta avoʼontone jaʼ ti akʼo skʼan li Jpasvanej yuʼune, maʼuk ti jaʼ noʼox tspas ta skoj ti jech chavalbee». Mi te oy ta ajol taje, xuʼ me xakolta anichʼon sventa tsotsuk li xchʼunel yoʼontone. Taje jaʼ me chkoltaat sventa snop stuk ti kʼuyelan chichʼ ta mukʼ Dios jech kʼuchaʼal achanubtasoje (1 Pedro 5:9). *

[Tsʼibetik ta yok vun]

SJAKʼOBILTAK SVENTA CHICHʼ NOPEL

▪ ¿Kʼu yelan chkaʼi kʼalal tsjakʼbun ta sventa jrelijion li jnichʼone?

▪ Li mantal liʼe, ¿kʼuxi tskoltaun sventa xlekub batel ti kʼuyelan ta jtakʼbe li jnichʼone?

[Rekuadro ta pajina 21]

¿Mi ta van xjelbat snopbenik?

Li kʼusi jecheʼ nopbile: Li totil meʼiletik ti jaʼik yajrextiko Jeovae, tsuj yalab xnichʼnabik sventa x-och ta srelijionik.

Li kʼusi melele: Jech kʼuchaʼal chal li Vivliae li totil meʼiletik ti jaʼik yajrextiko Jeovae, chchanubtasik sventa skʼanik Dios li yalab xnichʼnabike (Efesios 6:4). Akʼo mi jech, snaʼojik ti ta onoʼox snop stukik ti bu junukal relijion ch-ochik ti mi yijil krixchanoik xaʼox li yalab xnichʼnabike (Romanos 14:12; Gálatas 6:5).

[Rekuadro ta pajina 22]

 Oyuk smalael avuʼun

Kʼalal chaloʼilaj xchiʼuk li achex kereme skʼan van oyuk tajek smalael avuʼun. Oy sbalil maʼ taje, yuʼun xuʼ tspat yoʼonton ta atojolal. Jun tsebe xi chale: «Jun akʼobale laj kalbe jtot skotol li kʼusi muʼyuk snaʼoj ta jtojolale: ti oy xaʼox jlekome xchiʼuk ti oy jpajina ta red sociale, jech xtok, ta jkʼan ox chilokʼ batel ta jnakutik. Labal sba tajek la jkil yuʼun muʼyuk x-ilin ta anil. Mu skotoluk totil meʼiletik ti mu x-ilinik ta anil kʼalal chaʼiik ti oy xa stsʼutsʼoj sba xchiʼuk jun kerem li stsebike xchiʼuk ti ta stakolanbe sbaik mensajee. Li avie jnaʼoj ti xuʼ xkalbe jtot kʼusiuk ti chkʼot ta jtojolale xchiʼuk ti ta melel tskoltaune».

[Lokʼol ta pajina 23]

Li sbalil kʼalal chchabivan jun yijil krixchanoe

Bakʼintik li chex jchʼiele toj lek ti xkoltaat ta junuk yijil krixchano ti maʼuk yutsʼ yalale. ¿Mi oy buchʼu xavojtikin ti yij ta mantal ti xuʼ skolta li akereme? ¿Kʼu yuʼun mu xasabe yorail sventa xloʼilajik? Pe taje maʼuk skʼan xal ti muʼyuk xa chapas li kʼusi abainoje. Vuleso ta ajol li Timoteoe. Ta skoj ti lek laj yil sba xchiʼuk li Pabloe, ep tajek sbalil la stabe. Pe jech li Pablo eke la stabe sbalil (Filipenses 2:20, 22). *

[Tsʼib ta yok vun]