MANTAL TA SLIKEBALTIK PAJINA: ¿KʼU YUʼUN OY KʼUSI CHOPOL TSNUPTAN LI LEKIL KRIXCHANOETIKE?
¿Kʼu yuʼun oy kʼusi chopol tsnuptan li lekil krixchanoetike?
Ta skoj ti jaʼ spasoj skotol kʼusitik oy li Jeovae * xchiʼuk ti skotol xuʼ yuʼune, ep krixchanoetik jaʼ chakʼbeik sbain li kʼusitik chopol chkʼot ta pasel ta Balumile. Pe li Vivlia xi chal ta sventa li Diose:
-
«Li Mucʼul Diose [...] tucʼ scotol cʼusi tspas.» (Salmo 145:17.)
-
«Lec scotol li yabtele. Jaʼ Dios ti mu snaʼ xʼepalcʼopoje. Muʼyuc cʼusi chopol oy ta yoʼnton. Tucʼ yoʼnton, melelic scotol cʼusi chal.» (Deuteronomio 32:4.)
-
«Li Cajvaltique oy slequil yoʼnton, jaʼ stalel Jcʼuxubinvanej o.» (Santiago 5:11.)
Lek jamal xvinaj ti mu snaʼ spas kʼusitik chopol li Diose. Akʼo mi jech, oy buchʼutik tsnopik ti tstijbe yoʼonton krixchanoetik ta spasel li kʼusi chopole. ¿Mi melel van taje? Mu jechuk. Li Vivliae chal: «Li bochʼo tsujat ta spasel cʼusi chopole, mu me snop ti jaʼ tsujat yuʼun li Diose. Yuʼun li Diose mu sujat ta spasel cʼusi chopol li stuque, jech mu xisujutic ta spasel cʼusi chopol noxtoc» (Santiago 1:13). Li Diose mu spas kʼusi chopol xchiʼuk muʼyuk tsuj ta spasel kʼusi chopol li krixchanoetike. Vaʼun chaʼa, ¿buchʼu ta smul ti oy tajek choplejale?
TA SKOJ TI BU OYUTIK KʼALAL OY KʼUSI CHKʼOT TA PASELE
Li Vivliae chalbutik jun srasonal ti kʼu yuʼun chil svokol li krixchanoe: «Yuʼun li yorail xchiʼuk li kʼusitik muʼyuk malabil chkʼot ta pasele chkʼot ta [jtojolaltik] [jkotoltik]» (Eclesiastés 9:11, TNM). Kʼalal oy kʼusi toj chopol chkʼot ta pasel ti muʼyuk malabile, xuʼ jtatik ta makiel o muʼyuk. Jutuk mu skotoluk velta jaʼ ta skoj ti bu oyutik kʼalal jech chkʼot ta pasele. Oy xa van ta chaʼmiluk jabile, li Jesucristoe laj yalbe skʼoplal ti chamik vaxaklajunvoʼ krixchanoetik kʼalal lom jun kʼelob-osile (Lucas 13:1-5). Li buchʼutik chamike maʼuk ti yuʼun tsots spasoj smulike: jaʼ ta skoj ti jaʼo te nopol oyik kʼalal lom yalel li kʼelob-osile. Li avi eke, kʼalal echʼ tsatsal nikel li ta Haití ta enero ta 2010, li ajvalil tee laj yal ti cham 300 mil krixchanoetike. Skotol li buchʼutik chamik taje mu ventauk mi jkʼulej o mi povre. Jech xtok, jlikeluk mi li stsakutik chamele xchiʼuk buchʼuuk noʼox xuʼ stsake.
¿Kʼu yuʼun muʼyuk chchabi Dios li lekil krixchanoetik ta sventa li nikel, nojelal ta voʼ o yan kʼusitike?
Xuʼ van oy buchʼu xi tsjakʼbe sbae: «¿Mi muʼyuk kʼusi la spas Dios sventa mu jechuk kʼot ta pasel taje? ¿Mi yuʼun muʼyuk chabi yuʼun li lekil krixchanoetike?». Yoʼ xchabivan Dios ta sventa li kʼusitik ta jnuptantike, persa skʼan snaʼ baʼyuk kʼusi ora chkʼot ta pasel. Melel onoʼox ti oy spʼijil sventa chal li kʼusi chkʼot ta pasel ta jelavele, pe oy to jun sjakʼobil ti skʼan jtakʼtike: ¿mi tstunes van sjuʼel sventa chal skotol li kʼusitik chkʼot ta pasele? (Isaías 42:9.)
Li Vivliae xi chale: «Li Dios cuʼuntique te oy ta vinajel; jaʼ tspas scotol li cʼusitic tscʼan ta spase» Salmo 115:3). Li kʼusitik persa skʼan pasel chil li Jeovae tspas, pe muʼyuk tspas skotol li kʼusitik xtojob spasele. Jaʼ jech ta sventa li kʼusi chkʼot ta pasel ta jelavele eke, muʼyuk chal skotol. Jun skʼelobile, jaʼo kʼalal noj ta choplejal li voʼneal lum Sodoma xchiʼuk Gomorrae, li Diose xi laj yalbe li moltotil Abrahame: «Liʼ ta orae te chibat, yuʼun chbat jqʼuel me melel ti toj tsots smulic jech cʼu chaʼal liʼalbate. Yuʼun jech ta jnaʼ o me melel» (Génesis 18:20, 21). Li Jeovae te van kʼuk sjaliluk ti muʼyuk la skʼan la snaʼ kʼu stsatsal smulik li lum Sodoma xchiʼuk Gomorrae, taje chakʼ ta ilel ti oy bakʼintik muʼyuk tskʼel li kʼusi chkʼot ta pasel ta jelavele (Génesis 22:12, Ch). Pe maʼuk skʼan xal ti yuʼun muʼyuk stukʼile o ti mu spas yuʼune; yuʼun li Vivlia chal ti «lec scotol li yabtele», oy lek spʼijil sventa snaʼ li kʼusi chkʼot ta pasel ta jelavele, pe jaʼ noʼox tskʼel li kʼusi oy ta yoʼonton tspase. Muʼyuk buchʼu ta suj sventa xchʼunbat li smantaltake (Deuteronomio 32:4). * Ta jaypʼeluk noʼox kʼope, jaʼ tsnop stuk Dios li kʼusi kak chalbe skʼoplale xchiʼuk li kʼusi moʼoje.
(¿MI JAʼ VAN TA SMUL LI KRIXCHANOETIKE?
Jaʼ ta smul jutuk krixchanoetik ti oy vokolile. Li Vivliae xi chalbe smelolal kʼuxi chlik ayanuk tal li kʼusi chakʼ jvokoltike: «Li jujunutique scoj yuʼun jech coʼnton ta jpastic li cʼusi chopole, jech chijyicʼutic, chisloʼlautic. Yuʼun cʼalal chcacʼtic ayinuc li xpichʼetel coʼntontique, ta xlic vocʼuc li mulile. Cʼalal me laj xa xchanbe yipale, chacʼ lajel» (Santiago 1:14, 15). Jaʼ yuʼun, kʼalal mi la spas li kʼusi chopol oy ta yoʼonton li jun krixchanoe xuʼ sta-o ep svokol (Romanos 7:21-23). Ti kʼu sjalil echʼem tal li kuxlejale, toj ep kʼusitik chopol spasoj li krixchanoetik ti yakʼoj epal vokolile. Pe maʼuk noʼox taje, yuʼun li kʼusitik chopol tspasike tstijbeik yoʼonton yantik xchiʼuk tsok-o yuʼunik. Ta skoj taje solel meʼinem li choplejale xchiʼuk mu xlaj skʼoplal (Proverbios 1:10-16).
Toj ep kʼusitik chopol spasoj li krixchanoetik ti yakʼojbe ep svokol li yantike
¿Mi skʼan spajtsan krixchanoetik li Dios sventa mu xa spasik li kʼusi chopole? Jnoptik ta sventa ti kʼu yelan laj kichʼtik pasele. Li Vivliae chal ti koʼol kʼuchaʼal slokʼol la spasutik li Diose. Koliyal ti jech la spasutike yuʼun xuʼ jchanbetik stalelaltak (Génesis 1:26). Jech xtok, laj yakʼbutik jun kʼupil sba matanal: jaʼ ti xuʼ jnop jtuktik li kʼusi ta jpastike. Xuʼ jnop jtuktik mi ta jkʼantik xchiʼuk mi ta jchʼunbetik smantal li Jeovae (Deuteronomio 30:19, 20). Ti tsujutikuk ta spasel kʼusitike, ¿mi mu tauk spojbutik li matanal yakʼojbutike? ¿Mi mu tauk xijkʼot kʼuchaʼal rovot ti jaʼ noʼox ta jpastik li kʼusitik tskʼane? Jaʼ jech ta sventa ti albiluk xa onoʼox skotol li kʼusitik chkʼot ta jtojolaltike. Jaʼ yuʼun ta jtojtik tajek ta vokol ti tstsakutik lek ta mukʼ li Diose xchiʼuk ti chakʼ jtʼuj jtuktik bu beal ta jkʼan ta jtamtik batele. Pe taje maʼuk skʼan xal ti chkil-o jvokoltik ta sbatel osil ta skoj li kʼusitik chopol tspasik li yantike.
¿MI JAʼ VAN TA SKOJ KARMA?
Ti jakʼbetik junuk j-hindú o jbudista ta sventa li sbi mantal ta slikebal pajina li ta revista liʼe, xuʼ van xi tstakʼike: «Ti oy kʼusi chopol tsnuptan li lekil krixchanoetike jaʼ ta skoj karma (li kʼusitik spasojik ta jkʼol toʼox xkuxlejalike), vaʼun yakal tstojik li kʼusitik la spasike».
Sventa xkaʼibetik lek smelolal taje, jkʼeltik kʼusi chal Vivlia ta sventa li lajelale. Li ta nichimaltik Edene, ti bu lik talel stsʼunubal li krixchanoetike, li Jpasvaneje xi laj yalbe li baʼyel vinik Adane: «Xuʼ chaloʼ scotol li sat teʼetic liʼ oy ta tsʼunubaltique. Jaʼ noʼox mu xaloʼbe sat li jpets teʼ ti jaʼ sventa chacʼ ta naʼel cʼusi lec, xchiʼuc cʼusi chopole, yuʼun me chaloʼe, ta xacham» (Génesis 2:16, 17). Ti lajuk xchʼunbe smantal Dios li Adane xchiʼuk ti muʼyukuk la saʼ smule kuxi sbatel osil ti jechuke. Li lajelale jaʼ jun kastigo ta skoj ti muʼyuk la xchʼun mantale. Kʼalal lik ayanuk xnichʼnabe, «jech scotol cristiano chchamic» (Romanos 5:12). Jaʼ yuʼun xuʼ xkaltik ti jaʼ stojol jmultik kʼalal mi li jchame (Romanos 6:23). Jech xtok, li Vivliae chal ti «bochʼo icham xae, icol xa ta mozoinel yuʼun li mulile» (Romanos 6:7). Jaʼ xkaltik, kʼalal mi cham li krixchanoe muʼyuk xa tstoj smulik.
Li avie ta smiyonal noʼox krixchanoetik chalik ti jaʼ la ta skoj karma ti chkil jvokoltike. Li buchʼutik xchʼunojik taje muʼyuk mas tsvul yoʼontonik ta sventa li svokolike xchiʼuk ta sventa li svokol yantike. Pe li kʼusitik chʼunbil ta sventa karmae muʼyuk chakʼ spatobil oʼontonal yoʼ xlaj li kʼusitik chopol chkʼot ta pasele. Li kʼusi noʼox spatobil yoʼontonik xuʼ staik li buchʼutik xchʼunojik ta sventa karmae jaʼ la ti muʼyuk xa chchaʼvokʼik ta yan bekʼtalile, pe jaʼ to mi lek laj yakʼ ta ilel stalelalike xchiʼuk mi ayan lek yojtikinobil yuʼunike. Pe li kʼusitik xchʼunojik taje, solel jelel li kʼusi chal Vivliae. *
LI BUCHʼU TA SMUL SKOTOL TI OY VOKOLILE
Pe li buchʼu ta smul skotol ti oy vokolile maʼuk li krixchanoe, jaʼ li Satanase. Li stuke jaʼ toʼox jun tukʼil yaj-anjel Dios, pe muʼyuk tukʼ laj yakʼ sba li ta «cʼusi melele» xchiʼuk jaʼ la slikes li mulil oy ta balumile (Juan 8:44). Jech xtok, jaʼ la slikes li toybail ta nichimaltik Edene (Génesis 3:1-5). Li Jesucristoe la sbiiltas pukuj xchiʼuk «banquilal jpasmantal liʼ ta banamile» (Mateo 6:13; Juan 14:30). Jutuk mu skotoluk li krixchanoetike jaʼ tstsʼakliik li Satanase. Yuʼun jaʼ tspasik li kʼusi tskʼan yoʼontonike xchiʼuk muʼyuk chchʼunbeik li smantal Jeovae (1 Juan 2:15, 16). Xi chal li 1 Juan 5:19: «Oyic ta scʼob pucuj scotol li yan cristianoetic liʼ ta banamile». Pe oy yan kuxlejaletik ti mu xvinajik ta kʼelel ti sokesbilike xchiʼuk smojinoj sjolik xchiʼuk Satanás. Li Vivliae jamal chal ti yakal «tsloʼla scotol cristianoetic ta sbejel [balumil]» xchiʼuk spukujtak li Satanase, taje chakʼbutik ep jvokoltik jkotoltik (Apocalipsis 12:9, 12). Jaʼ yuʼun li buchʼu ta smul skotol ti oy choplejale jaʼ li Diabloe.
Lek jamal xvinaj ti maʼuk ta smul Dios ti oy kʼusi chopol tsnuptan li krixchanoetike. Jech xtok, mu meleluk ti jaʼ chakʼbe svokol li krixchanoetike. Moʼoj, yuʼun li stuke yaloj ti tslajes li choplejale, jech kʼuchaʼal ta jchantik ta yan mantale.
^ par. 3 Li Vivliae chal ti jaʼ Jeova sbi li Diose.
^ par. 11 Yoʼ xanabe lek smelolal ti kʼu yuʼun chakʼ to oyuk vokoliletik li Diose kʼelo li kapitulo 11 li ta livro ¿Kʼusi chchanubtasvan ta melel li Vivliae?, ti pasbil yuʼun stestigotak Jeovae.
^ par. 18 Yoʼ xanaʼ kʼusi chal Vivlia ta sventa li animaetike xchiʼuk li spatobil oʼontonal oy ta stojolalike kʼelo ta kapitulo 6 xchiʼuk 7 li ta livro ¿Kʼusi chchanubtasvan ta melel li Vivliae?