¿KʼUSI stakʼ spas jun malalil sventa jun yoʼonton yuʼun li yajnile? Ep buchʼutik xuʼ chalik ti jaʼ la chkoltavan kʼalal oy noʼox stakʼin xchiʼuk chakʼbe li kʼusitik chtun yuʼun li yajnilike, jech oxal, li viniketike tsnopik ti skʼan xichʼik batel ep takʼin ta snaike. Yuʼun tsnopik ti jaʼ la mas tsots skʼoplal li takʼin sventa jun yoʼonton li antse. Mi jech taje, ¿kʼu yuʼun oy ep antsetik ti mu junuk yoʼontonik manchuk mi lek oyik ta takʼine? Jun ants ti Rosa sbi, ti nakal ta Españae, xi chal ta stojolal ti buchʼu laj yikʼe: «Toj lek xa yoʼonton tspas kʼalal te oyunkutik xchiʼuk yan krixchanoetike, pe kʼalal jtukkutike toj chopol kʼusitik tspasbun». Jun ants likem ta Nigeria ti Joy sbie, xi chal eke: «Kʼalal mu koʼoluk kʼusi ta jnopkutik xchiʼuk li jmalale, xi toʼox chalbune: ‹Tskʼan chachʼun jmantal yuʼun amalalun›».

¿Kʼusi xuʼ xapas sventa xavakʼ ta ilel ti akʼanoj li avajnile? ¿Kʼusi stakʼ xapas sventa jun yoʼonton xchiʼuk kʼanbil xaʼi sba, ti ‹xkuxetuk noʼox yoʼonton avuʼun ta snae›? (Rut 1:9.)

Akʼo mi koʼol sbalil ta sat Dios li vinik xchiʼuk antse, li Vivliae chal ti jelel kʼusitik oy ta sbaik spasel li ta yutsʼ yalalike. Jech kʼuchaʼal liʼe, chakʼ iluk ti antse skʼan la xichʼbe ta mukʼ ‹smantal› li smalale (Romanos 7:2, Ch). Jech kʼuchaʼal li ta jun abtelale oy jun krixchano ti jaʼ tsbeiltas batele. Jech li Dios eke jaʼ svaʼanoj sventa sbeiltas yutsʼ yalal li malalile. Jech oxal li malalile jaʼ jolil kʼotem ta stojolal li yajnile (1 Corintios 11:3).

Li malalile, ¿ku yelan skʼan stunes li yabtel akʼbil yuʼun Diose? Xi chal Efesios 5:25: «Cʼano me avajnilic». Pe chal xtok ti jech skʼan spasik «jech chac cʼu chaʼal scʼanoj steclumal li Cristoe». Akʼo mi muʼyuk la saʼ yajnil li Jesucristoe, mi la achanbe li stalelale tskoltaot sventa junuk yoʼonton li avajnile. Jkʼeltik kʼuxi ta pasel.

Li Jesuse laj yakʼbe siketel yoʼonton krixchanoetik ta skoj li svokolike. Xi laj yalbe skotol li buchʼutik chlaj xa chaʼiik ta skoj svokolike: «Laʼic ta jtojol acotolic, [...] vuʼun ta xcacʼ acux avoʼntonic [o «chkakʼ siketel avoʼontonik», TNM]» (Mateo 11:28, 29). Ta melel, la xyochbe svokol li krixchanoetike, la xpoxtabe xchamel xchiʼuk la skoltaan sventa xnopajik ta stojolal Dios. ¡Jech oxal tskʼan tajek chchiʼinik li Jesuse!

 Kʼuxi ta chanbel stalelal li Jesuse. Kʼelo kʼusitik xuʼ xapas sventa siketuk noʼox yoʼonton li avajnile. Oy ep antsetik ti jech chaʼi sbaik kʼuchaʼal li Rosa ti xi laj yale: «Koʼol kʼuchaʼal smosoun chilun li jmalale». Pe jun vinik ti Kweku sbie chal: «Li voʼone jech-o ta jakʼbe kajnil mi tskʼan koltael. Manchuk mi mu xalbun ti skʼan koltaele, nopem xkaʼi ta jkolta, yuʼun jkʼanoj tajek».

Li Jesuse lek yoʼonton la spas xchiʼuk xaʼibe smelolal svokol li yantike. Kʼalal lajcheb xaʼox jabil chil svokol jun ants ta skoj jun tsatsal chamele, laj yaʼibe skʼoplal ti tspas skʼelobiltak juʼelal li Jesuse. Jaʼ yuʼun xi la snop ta yoʼontone: «Acʼo me jaʼ noʼox ta jpicbe li scʼuʼe, xuʼ chicol o». Nopaj batel ta stojolal li Jesuse xchiʼuk la spikbe li snatil kʼuʼe, vaʼun ta ora poxtaj. Oy onoʼox buchʼu laj yalik ti jaʼ jun ants ti mu snaʼ xkʼexave, pe li Jesuse laj yil ti tsots chil svokole. * Jaʼ yuʼun xi la  spatbe yoʼontone: «Tseb, [...] icol xa li achamele». Ta skoj ti jech la spas li Jesuse laj yakʼ ta ilel ti jaʼ jun vinik ti xaʼibe smelol ti kʼu yelan chaʼi sba li jun krixchanoe (Marcos 5:25-34).

Kʼuxi ta chanbel stalelal li Jesuse. Kʼalal mu lekuk chaʼi sba li avajnile, oyuk slekil avoʼonton xchiʼuk mas oyuk smalael avuʼun ta stojolal. Akʼo persa ta snaʼel ti kʼu yuʼun jech chaʼi sbae. Xi chal li Ricardoe: «Kʼalal chkil ti kʼunibem tajek yoʼonton li kajnile, ta jkʼel jba sventa mu kʼusi xlokʼ ta alel kuʼun ti xuʼ mas to chopol chaʼi sba-oe».

Li Jesuse lek xchiʼin ta loʼil li yajtsʼaklomtake. Ta skoj ti jaʼ yamigotak chil yajtsʼaklomtak li Jesuse, la xchʼakbe yorail sventa chchiʼinan ta loʼil. Xi laj yalanbee: «Yuʼun laj xa calboxuc avaʼyic scotol li cʼusitic caʼyoj tal ta stojol Jtote» (Juan 15:15). Akʼo mi oy bateltik ti tskʼan stuk oy sventa tsnop kʼusi tspas o sventa tskʼopon stote, jutuk mu skotoluk velta chalbe yajtsʼaklomtak li kʼusitik oy ta yoʼontone. Jech kʼuchaʼal li ta akʼobal kʼalal tsmilik xaʼox kʼuchaʼal jun jmilvaneje laj yalanbe ti tsvul tajek yoʼontone (Mateo 26:38). Akʼo mi oy kʼusi chopol tspasik, maʼuk ti muʼyuk xa tskʼoponane (Mateo 26:40, 41).

Kʼuxi ta chanbel stalelal li Jesuse. Chiʼino ta loʼil li avajnile. Albo li kʼusitik chanop xchiʼuk ti kʼu yelan chavaʼi abae. Epal antsetike chalik ti lek xa la chloʼilaj smalalik kʼalal oy buchʼu yan te xchiʼukike, pe li ta snaik une, mu xa la xkʼopoj. ¿Kʼu van yelan xuʼ chaʼi sba jun ajnilal kʼalal chal kʼu yelan chaʼi sba li smalale? Xi chal li Anae: «Skʼanojun chkaʼi xchiʼuk jmoj oyunkutik».

Mu me lekuk mi mu xa xakʼopon avajnil sventa chavakʼbe stoj smul avaloje. Xi tsvules ta sjol jun ajnilale: «Kʼalal chkap li jmalale, mu skʼoponun jayibuk kʼakʼal. Voʼon xa jmul chkaʼi jba yuʼun xchiʼuk muʼyuk jbalil chkaʼi jba». Yan li Edwine chakʼbe yipal xchanbel stalelal li Jesuse. Xi chale: «Kʼalal chikape, chkakʼ persa sventa mu xikʼopoj ta anil. Jaʼ lek ta jsabe lek yorail sventa ta jchapan li jkʼopkutike».

Joy li buchʼu laj kalbetik skʼoplal ta slikebale, yakʼoj venta ti lik lekubuk stalelal smalal kʼalal lik xchan Vivlia xchiʼuk li stestigotak Jeovae. Xi chale: «Mas xa lekubem yoʼonton. Yakal chakʼbe yipal sventa mas chkʼuxubinvan, sventa mas xkoʼolaj kʼuchaʼal Jesús». Li Vivliae skoltaoj ta smiyonal xa noʼox nupultsʼakaletik. ¿Mi chakʼan tskoltaot ek? Albo junuk stestigo Jeova ti chakʼan junuk chanubtasel ta Vivliae; muʼyuk me tojbil.