Kʼelo li kʼusi yichʼoje

Batan ta saʼobil

¿Mi anaʼoj xa?

¿Mi anaʼoj xa?

¿Kʼusi toʼox yabtel tspas li jun bankilal soltaro ta Romae?

Slokʼol bankilal soltaro Marco Favonio Facilis

Li ta Achʼ Testamentoe chalbe skʼoplal jayvoʼuk bankilal soltaroetik ti jaʼik jromaetike. Jun skʼelobile, li buchʼu la sbeiltas batel Jesus kʼalal bat yichʼ milele jaʼ jun bankilal soltaro; li Kornelio ti jaʼ li buchʼu baʼyel kʼot ta yajtsʼaklom Kristo ti maʼuk juda vinike jaʼ toʼox bankilal soltaro ek. Li jun soltaro ti jaʼ la skʼel sventa xichʼ tsitsel li Pabloe xchiʼuk li Julio ti jaʼ la xchabi batel Pablo sventa xbat ta Romae, jaʼik bankilal soltaroetik ek (Markos 15:39; Echos 10:1, tsʼib ta yok vun; 22:25; 27:1, tsʼib ta yok vun).

Li jun bankilal soltaroe jaʼ oy ta sba skʼelel 50 o 100 soltaroetik. Li bankilal soltaroe skʼan xchanubtas xchiʼuk stojobtas li yajsoltarotake, tskʼelbe li smakobbailike xchiʼuk li yabtejebike, jech xtok jaʼ chal mantal kʼalal tspasik kʼope.

Ti kʼu stsatsal li yabtel jun bankilal soltaroe jaʼ xa noʼox te spajeb ti kʼusi tskʼan tsta jun soltaroe. Li buchʼu jech staoj yabtelik taje chanunajemik lek ta sventa soltaroal xchiʼuk skʼan lek xtojobik ta yakʼel mantal, yuʼun jaʼ oy ta sba xchanubtasel xchiʼuk ti lekuk xtojobik li soltaroetike. Jech kʼuchaʼal chal jun livroe, li bankilal soltaroetike «jaʼik la li buchʼutik mas lek xtojobike xchiʼuk li buchʼutik mas ep kʼusitik snaʼik ta sventa li soltaroetike».

¿Kʼu toʼox yelan li nen ta skʼakʼalil Vivliae?

Voʼneal nen ta Ejipto

Ti kʼu toʼox yelan tspasik nen li ta skʼakʼalil Vivliae jaʼ ta tsatsal takʼin ti lek stsʼayayete, jaʼtik onoʼox ta bronse, oy tspasik ta kovre xtok, ta plata, oro xchiʼuk yantik. Pe li avie jelel xa. Li baʼyel velta ti chalbe skʼoplal nen li Vivliae jaʼo kʼalal yichʼ pasel li chʼulna pasbil ta nukule, ti jaʼ li baʼyel snail bu laj yichʼik ta mukʼ Dios li jteklum Israele. Li vaʼ kʼakʼale, li antsetike laj yichʼik tal snenik sventa chichʼ pasel perol xchiʼuk snakleb, taje jaʼ ta bronse laj yichʼ pasel (Éxodo 38:8). Sventa xichʼ pasel taje skʼan xunijesik li nenetike.

Li buchʼu chchanbeik skʼoplal kʼusitik voʼne mukajtik ta lum (arqueólogos) ta Israele xchiʼuk li ta spat xokontake te staojik nenetik ti jmoj oy xchiʼuk natsʼiletik xchiʼuk yan kʼusitik ti tstunes antsetike. Jutuk mu skotoluk ti setajtik noʼox jutuke xchiʼuk li stsakobile oy slokʼol sat ants ti pasbil ta teʼ, ta tsatsal takʼin o ta marfil. Li ta spat li nene chʼabal chichʼ akʼbel slujoal.

Li nenetik ta voʼnee mu lek xkil jbatik yuʼun kʼuchaʼal li nenetik avie. Jaʼ van yuʼun xi laj yal li jtakbol Pabloe: «Li avie mu xkiltik lek jech kʼuchaʼal ti mu xkiltik lek li kʼusi ta jkʼeltik ta nen ti pasbil ta takʼine» (1 Korintios 13:12).