KʼALAL jaʼo xa ch-ikʼub osile, li Josee te oy ta yamakʼil sna ti nichimaltik xvinaje. Li ta yamakʼe xuʼ van oy ep ta tos teʼetik stsʼunoj ti chakʼ sate, stsʼunoj van tsʼiʼleletik ti ta voʼ chchʼie xchiʼuk li ta spat smuroe xvinaj van batel li sna faraone. Jech xtok, kʼalal chaʼi tseʼinik xchiʼuk chtajinik li xkʼox keremotak ti Manases xchiʼuk Efrain sbiike, yikʼaluk van chtal ta sjol ti tstseʼin li yajnil ti te oy ta yut na kʼalal chil kʼu yelan chtajinik li yalabtake. Vaʼun li Jose eke chlik tseʼinuk, yuʼun chakʼ venta ti akʼbil bendision yuʼun li Diose.

Li sbankilal kerem ti Manases sbie jaʼ smelolal «chchʼay ta coʼnton» (Génesis 41:51). Ti kʼu yelan chchabiat yuʼun Dios li Josee jaʼ koltaat-o sventa mu masuk svul yoʼonton ta stojolal li stote, li xchiʼiltak ta vokʼele xchiʼuk ti bu toʼox nakale. Ti muʼyuk lek ilat yuʼun li sbankiltake jelbat-o li xkuxlejale. Ilbajinat xchiʼuk ta xaʼox xmilat. Ta tsʼakale chonat batel ta mosoil ta stojolal jpʼolmajeletik. Ta skoj taje la snuptan ep svokol: epal jabil och ta mosoil, laj yichʼ tikʼel ta chukel xchiʼuk laj yichʼ chukel ta kadena kʼuk sjaliluk. Pe taje jaʼ xa noʼox sloʼilal ti kʼusi kʼot ta xkuxlejale. Li avie jaʼ xa xchibal ajvalil kʼotem ta Ejipto li Josee, pe mu sta jech stsatsal yabtel yichʼoj kʼuchaʼal li faraone. *

Li jabiletik jelavem tale, li Josee yakʼoj venta ti kʼotem ta pasel skotol li kʼusi yaloj Jeovae. Jutuk xa skʼan stsuts li vukub jabil ti chlokʼ epal veʼlil li ta yosilal Ejipto jech kʼuchaʼal onoʼox albil skʼoplale, li Josee laj xa stsob epal veʼliletik. Jech xtok nupunem xa xchiʼuk jun j-ejiptoal ants ti Asenat sbie xchiʼuk oy xa chaʼvoʼ xnichʼon. Akʼo mi jech, tsvules-o ta sjol li yutsʼ yalal ti te oyik ta Kanaane, pe jaʼ mas tsvules ta sjol li yuni itsʼin ti Benjamin sbie xchiʼuk li stot ti Jakob sbie. Xuʼ van tsjakʼbe sba mi lek oy li yutsʼ yalaltake xchiʼuk mi sjeloj xa van stalelalik li sbankiltak ti itʼix yoʼontonik xchiʼuk ti toj lek saʼik kʼope. ¿Mi oy van kʼusi stakʼ spas sventa skolta li yutsʼ yalaltake xchiʼuk ti jmojuk xa tsobolike?

¿Mi jech van chavaʼi aba kʼuchaʼal li Josee? Xuʼ van yakal chil svokol li avutsʼ avalal ta skoj li pʼajbaile, li yitʼixal oʼontonale o li mukul satiele. Mi jaʼ jeche, xuʼ van skoltaot ti xachanbe skʼoplal li kʼusi kʼot ta xkuxlejal li Josee xchiʼuk ti kʼu yelan la skolta li yutsʼ yalale.

Li Josee muʼyuk laj yaʼi jelav batel li jabiletike yuʼun toj ep kʼusitik tspas. Jech kʼuchaʼal laj onoʼox yakʼbe yil ta xvayich faraon li Jeovae, kʼalal tsuts li vukub jabil ti chakʼ lek veʼlile lik taluk viʼnal. ¡Muʼyuk lek lokʼ li kʼusitik la stsʼunike! Mu ta sjaliluk lik yaʼiik viʼnal li lumetik ti te nopol ta Ejiptoe. Pe jech kʼuchaʼal chal li Vivliae «jaʼ xa noʼox te ta Egipto [Ejipto] ti muʼyuc viʼnale yuʼun oy ep sveʼelic» (Génesis 41:54). Ti akʼbat snaʼ yuʼun Dios kʼusi smelolal xvayich faraon li Josee xchiʼuk ti lek la xchapan li kʼusitik chtune la stabeik sbalil li j-ejiptoetike.

Li j-ejiptoetike chakʼik venta ti xtojob lek ta spasel li kʼusi sbainoj li Josee xchiʼuk xuʼ van oy yil  chaʼi sbaik ta stojolal. Pe li Josee tskʼan ti jaʼuk akʼo yichʼ-o muyubtael li Sdiose, li Jeovae. Kʼalal chijtun ta stojolal Diose skʼan me bikʼit xkakʼ jbatik ek, vaʼun xuʼ me stunesutik batel mas sventa spas kuʼuntik li kʼusi mu toʼox jnaʼtik mi spas kuʼuntike.

Ta mas jelavele, li j-ejiptoetike lik yilik viʼnal ek. Kʼalal bat skʼanbeik koltael li faraone, xi albatike: «Ba cʼoponic ti Josee. Jaʼ jech xtoc, pasic ti cʼusi ta xayalboxuque». Li Josee lik sjamanan skotol li snail trigoe, vaʼun li j-ejiptoetike lik sman sveʼelik (Génesis 41:55, 56).

Pe li ta yantik lumetike chil svokolik, jech kʼuchaʼal li ta Kanaane, ti jaʼ te nakal li yutsʼ yalal Josee. Li Jakobe laj yaʼi ti oy veʼlil li ta Ejiptoe jaʼ yuʼun laj yalbe li xnichʼnabtak ti akʼo xbat smanik tal veʼlil tee (Génesis 42:1, 2).

Li Jakobe la stak batel li skeremotak sventa xbat smanik tal li veʼlile, jaʼ xa noʼox muʼyuk bat li kʼox itsʼinal Benjamine. Yuʼun li Jakobe te to ta sjol li kʼusi kʼot ta stojolal li Jose kʼalal la stak batel sventa bat skʼel li sbankiltake, ti muʼyuk xa sut-o talele. Li sbankiltak Josee jatem xa laj yichʼbeik batel li snatil kʼuʼ Jose xchiʼuk yatinoj chʼichʼ sventa xakʼbeik xchʼun stotik ti laj ta tiʼel ta jtiʼaval chonbolome (Génesis 37:31-35).

Solel nat xanavik batel li xnichʼnabtak Jakobe, vaʼun jaʼ to kʼotik li ta Ejiptoe. Kʼalal la sjakʼik bu xuʼ smanik veʼlile, albatik ti skʼan xchiʼinik ta loʼil jun vinik ti yichʼoj tsots yabtel ti Zafnat-panea sbie, taje jaʼ skʼoplal li Josee (Génesis 41:45). Kʼalal laj yilike muʼyuk laj yojtikinik; jaʼ noʼox jun vinik ti yichʼoj tsots yabtel laj yilike. Ta skoj ti tskʼanik koltaele, «la squejan spatan sbaic ta stojol», yuʼun jech onoʼox nopem xaʼiik spasel li ta voʼnee (Génesis 42:5, 6).

Pe li Josee laj onoʼox yojtikin li sbankiltake. Kʼalal la skejan sbaik ta stojolale, vul ta sjol li kʼusi akʼbat yil ta xvayich yuʼun Jeova kʼalal chex kerem toʼoxe. Li Vivliae chal ti jaʼo «te itʼab ta yoʼnton [o vul ta sjol] li xvayech onoʼox ta voʼonee», ti tskejan sbaik ta stojolale, jech kʼuchaʼal yakal tspasik li avie (Génesis 37:2, 5-9; 42:7, 9). ¿Kʼusi van tspas li Josee? ¿Mi chbat van smey ta anil li sbankiltake, o mi ta van spak sutel li kʼusi laj yichʼ pasbele?

Li Josee snaʼoj ti skʼan snop lek baʼyel li kʼusi skʼan spase. Li Jeovae tskʼan ti xkʼot ta jun mukʼta jteklum li snitilulal Jakobe, jaʼ yuʼun li kʼusi naka to kʼot ta pasele jaʼ laj yakʼ kʼotuk ta pasel li Diose (Génesis 35:11, 12). Pe mi muʼyuk jelem-o stalelalik li sbankiltak ti lek saʼik kʼop, tsaʼ kʼusi tskʼan stukik xchiʼuk ti itʼix yoʼontonike, ¿kʼuxi chkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan tspas Diose? Jech xtok, mi muʼyuk la snop lek li kʼusi tspas li Josee, xuʼ xakʼbe ta vokol xkuxlejal li yitsʼine xchiʼuk li stote, ti xuʼ van yakal chil svokolike. Mi jaʼuk snaʼ mi kuxulik to. Li Josee la snop ti chakʼ ta preva li sbankiltak sventa tskʼel mi jelemik xae, jaʼ yuʼun muʼyuk laj yakʼ sba ta ojtikinel. Vaʼun xuʼ jaʼ jech ta spas ti kʼu yelan lek chil li Jeovae.

 Xuʼ van mu jechuk xkʼot ta jtojolaltik taje. Akʼo mi jech, li avie oy utsʼ alaliletik ti chut sbaike o ti chchʼak sbaike. Kʼalal jech chkʼot ta pasel taje xuʼ van anil xkap joltik xchiʼuk ti jaʼ jpastik li kʼusi oy ta koʼontontike. Mi oy jech kʼot ta jtojolaltik taje, jaʼ lek ti jchanbetik li kʼusi la spas Josee xchiʼuk ti jnopbetik skʼoplal li kʼusi tskʼan akʼo jpastik li Jeovae (Proverbios 14:12). Akʼo mi tsots skʼoplal ti lek xkil jbatik xchiʼuk li kutsʼ kalaltike, pe li kʼusi mas tsots skʼoplale jaʼ ti lekuk xkil jbatik xchiʼuk Jeova xchiʼuk li Xnichʼone (Mateo 10:37).

Li Josee ta anil noʼox laj yakʼ ta preva li sbankiltak sventa tskʼel li kʼusi oy ta yoʼontonike. Li baʼyel kʼusi la spase jaʼ ti la spakʼta ta jpaʼivanejetike xchiʼuk la stunes jelubtasej kʼop sventa oy kʼusi tsotsik laj yalbe. Li sbankiltake la spakʼ skʼoplalik, laj yalik ti oy yutsʼ yalalike xchiʼuk ti oy jun xkʼox itsʼinik ti te kom ta snaike. ¡Solel van muyubaj li Jose kʼalal laj yaʼi ti kuxul to li yitsʼine! Ta skoj taje, jech la snaʼ kʼusi xuʼ spas. Xi laj yalbe li sbankiltake: «Oy cʼusi ta jpas ta sventa ta jqʼueltic me melel, o me mu meleluc, li cʼusi laj avalique. [...] Muʼyuc chasutic batel liʼi, jaʼ to me ital li avitsʼinic chavalique». Te van jayibuk kʼakʼal ta tsʼakale, li Josee laj yakʼ sutikuk batel ta snaʼik li sbankiltake, pe te chukul kom jun xchiʼilik ta vokʼel ti jaʼ svinajeb ti chchaʼsutik tal ta melel sventa xikʼik tal li Benjamine (Génesis 42:9-20).

Li sbankiltak Josee yalojik ti mu x-aʼibatik yuʼun Zafnat-panea li kʼusi yakal chalike, jaʼ yuʼun lik yalbeik skʼoplal li kʼusi la spasbeik Jose ti oy xa ta jtob jabil yechʼele: «Ta melel muʼyuc lec cʼusi la jpasbetic li quitsʼintique. Laj onoʼox quiltic ti ep laj yat yoʼntone, xchiʼuc laj yalbutic ti mu me jpasbetic jeche, pero muc jchʼuntic. Jaʼ yuʼun liʼ ta orae, oy ep jvocoltic ta at-oʼnton ec». Li Josee xaʼi skotol li kʼusi yakal chalike, jaʼ yuʼun «la svocʼ sba loqʼuel; te lic ocʼuc» (Génesis 42:21-24). Pe li Josee snaʼoj ti maʼuk svinajeb ti sutesoj xa yoʼontonik ta melel ta skoj ti yakal chil svokolik ta sventa li kʼusi la spasike. Jaʼ yuʼun jech-o laj yakʼ ta preva li sbankiltake.

Li Josee te la xchuk komel ta Ejipto li Simeone jaʼ xa noʼox sutik batel ta Kanaan li yan xchiʼiltak ta vokʼele. Jech xtok la snakʼbe batel takʼin ta xkoxtalik. Kʼalal kʼot ta snaike, laj yalbeik stotik li kʼusi kʼot ta stojolalike. Kʼalal ep ta velta laj yalbeik stotik ti akʼo xbat chiʼinatikuk ta Ejipto yuʼun li Benjamine, laj yakʼ batuk. Kʼalal te xaʼox oyik ta sna Jose xtoke, laj yalbeik li smoso Jose ti te tikʼil la staik takʼin li ta xkoxtalike xchiʼuk ti oy ta yoʼontonik chakʼik sutele. Akʼo mi toj lek li kʼusi la spasik taje, pe li Josee tskʼan to tskʼel mi sutesoj xa yoʼontonik ta melel. Laj yikʼ ta veʼel li xchiʼiltak ta vokʼele akʼo mi ch-okʼ xa yaʼi kʼalal laj yilbe sat li Benjamine. Vaʼun laj yakʼ ti sutik batel ta snaike, pe laj yal mantal ti akʼo stikʼbeik batel ta xkoxtal Benjamin li svasoe (Génesis 42:26–44:2).

Kʼalal jelav kʼuk sjaliluke, li Josee laj yal mantal ti akʼo bat staik ta be li xchiʼiltak ta vokʼele yuʼun laj yal ti elkʼanbat batel li svasoe. Kʼalal te laj yichʼ tael ta xkoxtal Benjamin li vasoe xchiʼuk ti laj yichʼ pakʼtael ta j-elekʼe, skotolik sut xchiʼinik li yitsʼinike. Vaʼun li Josee xuʼ xakʼ venta mi jelemik xa ta melel li xchiʼiltak ta vokʼele. Li Judae lik kʼopojuk, laj yal ti xuʼ jaʼ xkomik ta mosoile. Pe muʼyuk la xchʼam li Josee yuʼun jaʼ noʼox tskʼan ti akʼo xkom ta Ejipto li Benjamine (Génesis 44:2-17).

Li Judae lokʼ ta yoʼonton kʼalal xi laj yale: «[Li Benjamine] lec cʼanbil yuʼun li jtotcutique yuʼun cʼajumal xa jun comen xnichʼon ti yan o smeʼe». Li Josee kʼot van ta yoʼonton li kʼusi laj yal Judae, yuʼun li Josee jaʼ koʼol smeʼik xchiʼuk li Benjamine, ti Rakel sbie. Chvul ta sjol li smeʼe, ti jaʼo cham kʼalal vokʼ li Benjamine, li Jakob eke jech chvul ta sjol li yajnile. Jaʼ van yuʼun skʼanoj tajek li yitsʼine (Génesis 35:18-20; 44:20).

Li Judae lik kʼopojuk yan velta xchiʼuk la skʼanbe vokol Jose ti mu xikʼ komel ta smoso li Benjamine xchiʼuk laj yal ti xuʼ jaʼ xkom ta mosoil li stuke. Ta slajebe, xi xvokolet laj yalbee: «Mu jcʼan xisut batel yoʼ bu oy jtot me muʼyuc ta jchiʼin sutel li quitsʼine. Mu jcʼan xquilbe svocol ta at-oʼnton li jtote» (Génesis 44:18-34). Lek jamal xvinaj ti sjeloj xa stalelal li Judae. Maʼuk noʼox laj yakʼ ta ilel ti sutesoj xa yoʼontone, yuʼun ichʼvan ta mukʼ, laj yakʼ ta ilel xkʼuxul yoʼonton xchiʼuk slekil yoʼonton.

 Li Josee muʼyuk xa tsʼik yuʼun li yokʼele. Jaʼ yuʼun laj stak lokʼel skotol li yajtuneltake, vaʼun lik okʼuk; solel tsots okʼ yuʼun laj to yaʼiik ti bu nakal li faraone. Jaʼ yuʼun xi laj yale: «Vuʼun Joseun, vuʼun avitsʼinicun». Solel mu xbakʼ komik li xchiʼiltak ta vokʼele. Pe li Josee lik smeyanan xchiʼuk lik stsʼutsʼanan, vaʼun jaʼ jech laj yakʼbe iluk ti yakʼojan xa ta pertone (Génesis 45:1-15). Taje jaʼ jech la xchanbe stalel Jeova ti snaʼ xkʼuxubinvane xchiʼuk ti ta slekil yoʼonton ch-akʼvan ta pertone (Salmo 86:5). Li voʼotike, ¿mi jech van ta jpastik ek?

Kʼalal laj yaʼi faraon li kʼusi kʼotem ta stojolal li Josee, albat ti akʼo yikʼ tal ta Ejipto li stote xchiʼuk skotol li yutsʼ yalaltake. Jaʼ yuʼun mu jaluk echʼ sventa laj yil sbaik yan velta xchiʼuk li stote. Kʼalal laj yil li skereme lik okʼuk li Jakobe, xi laj yalbee: «Lec oy, laj xa quilot jtuc ti cuxulote, jaʼ yuʼun li vuʼune xuʼ xa chicham» (Génesis 45:16-28; 46:29, 30).

Li Jakobe kuxi to vuklajuneb jabil kʼalal te xaʼox xchiʼuk li skereme. Kʼalal skʼan toʼox jutuk xchame, laj yakʼbe bendision li lajchaʼvoʼ xnichʼnabtake xchiʼuk laj yal li kʼusi chkʼot ta stojolalik ta jelavele. Li Jose, ti jaʼ li sbuluchvoʼal kereme, jaʼ chib to velta mas ep akʼbat xrexto yuʼun stot akʼo mi jaʼ ox skʼoplal chichʼ li baʼyel nichʼonile. Jech xtok, li chaʼvoʼ xnichʼnabtak Josee kʼotik li ta slajchaʼvokʼal snitilulal Israele. ¿Pe kʼusi xuʼ xkaltik ta stojolal li Judae, li xchanvoʼal skerem Jakobe? Li Jakobe laj yal ti jaʼ te chlokʼ talel ta stojolal li snitilulal Mesiase, yuʼun li stuke jaʼ mas laj yakʼ ta ilel ti sutesoj yoʼontone, jaʼ mu sta li yan xchiʼiltak ta vokʼele (Génesis, kapitulo 48, 49).

Kʼalal cham li Jakob ti yichʼoj 147 jabile, li xnichʼnabtake lik xiʼikuk ta stojolal li Josee yuʼun la snopik ti oy kʼusi xuʼ xpasbatik ta skoj ti tsots yabtel yichʼoje. Pe li Josee la spatbe yoʼonton li xchiʼiltak ta vokʼele. Laj yalbe ti mu chopoluk xaʼi sbaike, yuʼun jech kʼuchaʼal yalojanbe xa onoʼoxe, jaʼ Jeova li buchʼu laj yakʼ kʼotuk ta pasel li kʼusitik la snuptane. Xi laj yalanbee: «Mu xaxiʼic. Li vuʼune mu xuʼ ta jpas jba ta Dios» (Génesis 15:13; 45:7, 8; 50:15-21). Li Josee snaʼoj ti jaʼ noʼox stuk lekil jchapanvanej li Jeovae. Mi akʼvanem xa ta perton li Jeovae, ¿mi jaʼ xa van oy ta sba yakʼel kastigo li Josee? (Evreos 10:30.)

Li voʼote, ¿mi vokol van chavaʼi yakʼel perton? Kʼalal jnaʼojtik ti oy buchʼu yolbaj oy kʼusi chopol la spasbutike toj vokol ta akʼbel perton. Pe mi la jchʼaybetik smul li buchʼu sutesoj yoʼonton ta melele, muʼyuk xa me chopol chaʼi sba xchiʼuk jun xa me koʼonton chijkom ek. Jech xtok, ta me jchanbetik li xchʼunel yoʼonton Josee xchiʼuk li xkʼuxul yoʼonton Jtotik Jeovae.