Nopo avaʼi ti sba to velta chabat ta jun lume. Jaʼ to chavile jelel tajek li krixchanoetik teye, li kʼusi nopem xaʼiik spasele, li sveʼelike xchiʼuk li stakʼinike. Jaʼ yuʼun, xuʼ van chopol chavaʼi aba.

Xuʼ jechtik xkʼot ta atojolal kʼalal chakʼel ta sba velta li Vivliae. Xkoʼolaj ti te oyot ta jun voʼneal jteklum ti mu xavojtikine. Xuʼ xavojtikin epal lumetik, jech kʼuchaʼal li jfilistaetike xchiʼuk chachan li kʼusi nopem xaʼiik spasele, jech kʼuchaʼal ti tsliʼ o tsjat skʼuʼ spokʼike. Te chachanbe skʼoplal xtok jtos veʼlil ti mana sbie xchiʼuk li jsep drakma takʼine (Éxodo 16:31; Josué 13:2; 2 Samuel 3:31; Lukas 15:9). Skotol taje yikʼaluk van mu xavaʼibe smelolal. Ta melel, kʼalal jaʼo te oyot ta namal lume, chatoj ta vokol kʼalal oy buchʼu tskoltaote. ¿Mi chakʼan ti oy buchʼu skoltaot ta yaʼibel smelolal li Vivliae?

Kʼalal lik yichʼ tsʼibael li Vivliae, ti jaʼo ta svaklajunebal siglo kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltike, yichʼoj akʼel talel koltael sventa xichʼ aʼibel smelolal. Jun skʼelobile, li Moises ti jaʼ li baʼyel jbabe ta steklumal Israele, la xchapbe smelolal li tsʼibetik ti oy yuʼunik li vaʼ kʼakʼal taje (Deuteronomio 1:5).

Te van lajunebuk siglo ta tsʼakale, oy-o jchanubtasvanejetik ta sventa li Tsʼibetike. Li ta sjabilal 455 kʼalal maʼuk toʼox jkʼakʼaliltike, la stsob sbaik epal judaetik xchiʼuk ololetik ta jun amakʼ ta jteklum Jerusalen. Li jchanubtasvanejetike laj «[yaptaik] lec li mantaletique; laj yalbeic lec smelol, yuʼun jech acʼo yaʼibeic lec smelol li israeletic te tsobolique» (Nehemías 8:1-8).

Te van voʼobuk sien jabil ta tsʼakale, li Jesukristoe jaʼ jech chanubtasvan ek. Yuʼun laj yichʼ ojtikinel kʼuchaʼal jchanubtasvanej (Juan 13:13). La xchanubtas krixchanoetik ta jujuntal xchiʼuk ti kʼalal ep tsobolike. Oy jun veltae, la xchiʼin ta loʼil epal krixchanoetik xchiʼuk jaʼo tey laj yal li Mantaletik ta Vits ti lek ojtikinbile. «Batsʼi chʼayal to kom yoʼontonik li epal [krixchanoetike].» (Mateo 5:1, 2; 7:28.) Li ta sjabilal 33, li Jesuse la xchiʼin ta loʼil chaʼvoʼ yajtsʼaklomtak kʼalal yakal chanavik batel ta jun lum ti te nopol ta Jerusalene. «Lek tsʼakal [jambatik] tal smelolal li Tsʼibetike», jaʼ xkaltik, ti albatik lek smelolal li kʼusi chale (Lukas 24:13-15, 27, 32).

Li yajtsʼaklomtak Jesus eke kʼotik ta jchanubtasvanejetik ta sventa li Skʼop Diose. Jun veltae, oy jun vinik ti yakal tskʼel batel jun loʼil ta Chʼul Tsʼibetike, li vinik taje yichʼoj yabtel ta snail pasob mantal ta Etiopia. Li jchankʼop Felipee nopaj batel ta stojolal, vaʼun xi laj sjakʼbee: «¿Mi xavaʼibe smelolal ta melel li kʼusi yakal chakʼele?». Xi la stakʼe: «¿Kʼuxi xa noʼox chkaʼibe smelolal ta melel mi muʼyuk buchʼu tsbeiltasune?». Li Felipee laj yalbe smelolal li loʼil yakal tskʼel batel li vinike (Echos 8:27-35).

Jech kʼuchaʼal li ta voʼne ti oy jchanubtasvanejetik ta Vivliae, li avi eke, li stestigotak Jeovae chakʼik chanubtasel ta 239 mukʼtik lumetik (Mateo 28:19, 20). Skotol xemana tskoltaik mas ta baluneb miyon krixchanoetik ta yaʼibel smelolal li Vivliae. Ep li buchʼutik chichʼik chanubtasel taje jelel kʼusi nopem xaʼiik spasel kʼuchaʼal jun yajtsʼaklom Kristo. Li chanubtaseletik ta Vivliae muʼyuk tojbil xchiʼuk xuʼ te xavichʼ chanubtasel ta ana o ta buyuk noʼox, jech xtok xuʼ ta telefono o ta videoconferencia.

Mi chakʼan junuk chanubtasele, albo junuk stestigo Jeova. Tey chavakʼ venta ti muʼyuk vokol ta aʼibel smelolal li Vivliae xchiʼuk ti «toj jtunel sventa chanubtasel, tukʼibtasel, beiltasel xchiʼuk tojobtasel ta tukʼilal, sventa lekuk chapal li yajtunel Diose xchiʼuk sventa xtojobuk spasel skotol li lekil abtelale» (2 Timoteo 3:16, 17).