Kʼelo li kʼusi yichʼoje

Batan ta saʼobil

Li estasion sventa radio WBBR ta 1924

KʼUSITIK KʼOT TA PASEL TA VOʼNE

Chpuk batel li lekil aʼyejetike

Chpuk batel li lekil aʼyejetike

 Li ta akʼobaltik ta domingo ta 24 yuʼun fevrero ta 1924, la stunesik li achʼ estasion sventa radio li Jchanolajeletik ta Vivliae a ti jaʼ sbi WBBR. ¿Kʼusitik van laj yalbeik skʼoplal li sba velta la stunesike? ¿Buchʼutik la xchikintaik? Jech xtok, ¿kʼuxitik stunesojik stestigotak Jeova li kʼusitik achʼ chlaj lokʼanuk sventa spukik ta spʼejel balumil li lekil aʼyejetik ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose? (Mateo 24:14).

Li buchʼu sbainoj skʼelel sonido ta WBBR

Lik li programae

 Li baʼyel programae lik las 8:30 ta akʼubaltik xchiʼuk jalij chib ora. Jaʼ laj yichʼ tunesel li achʼ estasion ti te oy ta Staten Island ta Nueva Yorke. Li ermano Ralph Leffler ti jaʼ li buchʼu sbainoj skʼelel mi lek x-aʼibaj li kʼusi chichʼ alele (ingeniero de sonido) xvul ta sjol ti solel xmuyubajik tajek xchiʼuk ti tsvul jutuk yoʼontonik mi oy onoʼox buchʼu chchikinta li programae. Xi chal li Ralphe : «La jtsan, vaʼun lik li programae. Oy ta koʼontonkutik ti lek xlokʼ skotole».

 Li buchʼu la slikes li mantale jaʼ li ermano Victor Schmidt ti jaʼ li buchʼu sbainoj skʼelel li estasion sventa radioe. Kʼalal la slikes li programae laj yalbe sbi li buchʼutik chkʼejine xchiʼuk li jtijsonetik ti lek chanemik ti jaʼik Jchanolajeletik ta Vivliae. Baʼyel jelav jun ermano sventa stij sonetik ta piano. Laje, li Cora Wellman la skʼejinta jun kʼejoj ti jaʼ sbi «noventa y nueve chijetik» ti jaʼ chalbe skʼoplal li lokʼolkʼop laj yal Jesus ta sventa li chʼayemal chije (Lukas 15:4-7). Ta mas tsʼakal xtoke li ermano Frederick Franz la skʼejinta jun kʼejoj ti jaʼ chalbe skʼoplal li jchʼayemal kereme. Xchiʼuk oy to buchʼu yan jelavik (Lukas 15:11-25).

Baʼyel programa sventa WBBR

 Li Joseph Rutherford ti jaʼ toʼox tsbeiltas li abtelal tspasik li Jchanolajeletik ta Vivliae laj yetʼes jun mantal ti jaʼ te chal ti jaʼ xa chichʼ tunesel li radio sventa xichʼ pukel batel li lekil aʼyejetik ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose. Xi laj yale «Ti laj yakʼ Kajvaltik ti akʼo spasik li radioe jaʼ svinajeb ti oy ta yoʼonton ti akʼo jtunestik sventa xichʼ alel ti kʼu yelan kʼotem ta pasel li albil kʼopetik yuʼune».

Lek xpʼelajan ta aʼiel

 Li ta snoresteal Estados Unidose epal krixchanoetik la xchikintaik li baʼyel programae. Jun vinik ti te nakal li ta Morrisville (Vermont) ti mas ta 320 kilometro snamlej xil li Staten Islande xi laj yale: «Jaʼ noʼox chkalboxuk ti lek aʼibaj sjunul li programae, lek xpʼejlajan ti kʼu yelan kʼopoj li Rutherforde xchiʼuk laj kaʼi sjunul li mantale». Pe maʼuk noʼox, yuʼun oy jun vinik ti te nakal ta Monticello (Florida) ti nom bu chʼikile laj yaʼi li programa eke xchiʼuk ep to tajek buchʼu laj yaʼiik li programae, jech oxal la stakik batel kartaetik sventa stojik ta vokol.

Li Joseph Rutherford te vaʼal ta yeloval mikrofono ti bu chetʼesik mantal ta WBBR. Li locutore jaʼ Victor Schmidt.

 Li estasion sventa radioe laj yichʼ tunesel 33 jabiletik sventa xichʼ pukel batel li lekil aʼyejetike, b mas to laj yichʼ tunesel li ta snoresteal Estados Unidose. Pe bateltike li WBBR ta snitan sba ta yan estasionetik sventa radio. Ta skoj taje, epal krixchanoetik la xchikintaik li programa ti te oyik ta Estados Unidos, Canadá xchiʼuk yan lumetike. Xi chal li Anuario de los testigos de Jehová para 1975: «Li ta sjabilal 1933, laj yichʼ tunesel 408 estasionetik sventa radio sventa xichʼ pukel ta skotol lumetik li lekil aʼyejetike, jech xtok laj yichʼ alel 23,783 mantaletik ti lokʼem ta Vivliae. [...] Li vaʼ jabil taje stuk xa noʼox jech ti toj ep la xchikintaik mantal li ta radioe, jech xtok koʼol yorail laj yichʼ jelubtasel li programa sventa Watch Tower ta jayibuk estasion sventa radio ti nom yiloj sba jujune». Ta spʼejel balumil ti buchʼutik oy sradioike laj yaʼiik li lekil aʼyejetike.

Mas to lek kʼusi kʼot ta pasel yuʼun li cholmantal ta jujupʼej nae

 Kʼalal lik stunesik li radio WBBR li Jchanolajeletik ta Vivliae, kʼajomal toʼox oyik 1,064 jcholmantaletik li ta Estados Unidose. Jech oxal, li radioe ep tajek koltavan sventa xaʼiik lekil aʼyejetik li krixchanoetike. Pe li ta sjabilal 1957, oy xa ox 187,762 jcholmantaletik li ta Estados Unidose xchiʼuk oy xa ox 653,273 ta spʼejel balumil. Ta skoj ti laj yichʼik chanubtasel li ta jujun tsobajele, li ermanoetike la xchanik lek ti kʼu yelan xuʼ xcholik mantal ta buyuk noʼoxe xchiʼuk li ta jujupʼej nae.

 Ta skoj li kʼusitik lekik kʼot ta pasel yuʼun li cholmantal ta jujupʼej nae, li buchʼutik tsbeiltasik li abtelale la skʼelik mi jtunel to yuʼunik li radioe. Jaʼ yuʼun, li ta 15 yuʼun avril li ta 1957 la xchonik li WBBR ti jaʼ tstunes li Sociedad Watchtower. Kʼalal skʼan toʼox jun kʼakʼal ti xchonik li WBBR laj yetʼesik li slajeb programae, vaʼun te sjakʼbik li Nathan Knorr ti kʼu yuʼun ta xchonik li estasion sventa radioe. Xi laj yale: «Koliyal li cholmantal ta jujupʼej nae mas to epajemik li stestigotak Jeovae. Akʼo mi ep buchʼu staojbeik sbalil li WBBR, koʼol epajem jcholmantaletik li ta lumetik ti muʼyuk chchikintaik li WBBR». Jaʼ yuʼun, li ermanoetike laj yakʼik venta ti mas tstabeik sbalil krixchanoetik li cholmantal ta jujupʼej nae. Akʼo mi jech, maʼuk skʼan xal ti te laj-o skʼoplal ti oy kʼusi tstunes li steklumal Jeovae, yuʼun li ta tsʼakale oy kʼusi achʼ lik yichʼ tunesel.

Lokʼ li JW Broadcasting

 Stuk xa noʼox jech li kʼusi kʼot ta pasel ta steklumal Jeova li ta 6 yuʼun oktuvre ta 2014. Yuʼun lokʼ li JW Broadcasting ti jaʼ jun kanal ti xuʼ jkʼeltik ta internete. Jaʼ yuʼun, avie li stestigotak Jeova xchiʼuk li yan krixchanoetike xuʼ xchikintaik xchiʼuk xuʼ skʼelik li programaetik chlokʼ jujun u ta internet, li ta aplikasion JW Library xchiʼuk ta stijobil videoetik ta internet o ta televisionetik ti ta satélite chvul senyale. c Akʼo mi jech, ta junantik lume li stestigotak Jeovae jech˗o lek tstunesik li radio xchiʼuk li televisione. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike?

Li baʼyel programa sventa JW Broadcasting ta oktuvre ta 2014.

 Li ta jabiletik jaʼtik to echʼem tale, li j˗organisasiontike stojoj junantik estasionetik sventa radio o junantik kanaletik ta television sventa xuʼ xetʼesik li tsobajeletik ch˗echʼ jujun xemanae xchiʼuk li asamblea rejionaletik ti bu muʼyuk lek internete. Ti jech yichʼoj pasele, staojbeik sbalil ek li krixchanoetik ti maʼuk stestigotak Jeovae. Li ta jabiletik 2021 kʼalal ta 2022, li buchʼutik sbainojik skʼelel junantik estasionetik sventa radioe laj yalbeik batel li Betel ta África oriental ti epal krixchanoetik ti maʼuk stestigotak Jeovae tskʼupinik tajek li tsobajeletik chjelave. Li ta Kenia, Sudán del Sur xchiʼuk Tanzaniae, ep krixchanoetik ti ta xchikintaik li programa chjelave skʼanojik xa jun chanubtasel ta Vivlia.

 Li ta spʼejel balumile li stestigotak Jeovae jech˗o yakal tspukik batel li lekil aʼyejetik kʼalal chcholik mantal ta jujupʼej nae, kʼalal tstunesik li pajina ta internet jw.org xchiʼuk kʼalal tstunesik li karritoetik sventa chichʼ akʼel li vunetike. Jech xtok, li ta jpajinatik ta internete xuʼ te staik li Vivliae xchiʼuk yan vunetik ti lokʼemik ta Vivlia ti oy mas ta 1,080 jeltos kʼopetike xchiʼuk ti muʼyuk tojbile. Maʼuk noʼox, yuʼun xuʼ te stabeik stakʼobil li kʼusitik tsjakʼbe sbaik ta Vivliae xchiʼuk xuʼ te staik ti jayib ora xchiʼuk ti bu chjelav stsobajel li stestigotak Jeovae. Koliyal li kʼusitik stunesojan li stestigotak Jeovae, avie mas xa pukem batel li lekil aʼyejetik ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose. Jamal xvinaj ti yakal chichʼ cholel li lekil aʼyejetik ta spʼejel balumile jech kʼuchaʼal yaloj li Vivliae (Mateo 24:14).

a Li ta sjabilal 1931, li Jchanolajeletik ta Vivliae lik sbiinik stestigotak Jeova.

b Oy kʼuk sjalile, li stestigotak Jeovae oy toʼox yuʼunik estasionetik ta radio li ta yantik lumetike, jech kʼuchaʼal ta Australia xchiʼuk Canadá.