Xuʼ skoltaot Vivlia yoʼ xavikta slajesel li drogae
Ta jujun jabile, ta smiyonal xa noʼox krixchanoetik chchamik ta skoj li drogae o yan kʼusitik ti xkoʼolaj ta drogae, pe jaʼ mas to ep buchʼu lik slajes o stunes droga kʼalal lik li chamel COVID-19. Oy epal krixchanoetike komem xa yuʼunik slajesel droga koliyal ti laj yakʼ ta xkuxlejalik li pʼijil tojobtaseletik ta Vivliae, ¿mi jaʼ jech avokol taj eke? Mi jaʼ jeche, xuʼ me skoltaot li tojobtaseletik liʼe. a
Li ta mantal liʼe, ta jkʼeltik batel liʼe:
Chantos tojobtaseletik ta Vivlia ti tskoltautik ta stsalel li kʼusi meʼinem ta koʼontontike
Tekstoetik ta Vivlia ti xuʼ xkoltavan ta yiktael li kʼusi meʼinem ta koʼontontike
Sloʼil xkuxlejalik: koltaatik yuʼun Vivlia sventa xkom yuʼunik li kʼusi meʼinem ta yoʼontonike
¿Mi chal Vivlia ti mu xuʼ jsaʼ jpoxiltik sventa xkom kuʼuntik li slajesel drogae?
¿Mi chal Vivlia ti mu stakʼ jtunestik jutebuk ta poxil li drogae?
Sventa xkom kuʼuntik li kʼusi meʼinem ta koʼontontike, ¿kʼu yuʼun ti skʼan jchʼuntik li kʼusi chal Vivliae?
Li buchʼutik chchanbeik skʼoplal ta sventa li kʼusi meʼinem ta koʼontontike chalik ti jaʼ ta skoj kʼalal jtuk noʼox chkaʼi jbatike, kʼalal sujomutik xchiʼuk mu xa noʼox jnaʼ kʼusi ta jpas ta kuxlejaltike (estrés) xchiʼuk li at˗oʼontone. Li Vivliae xuʼ xakʼ avipal sventa stsal avuʼun li avokoltak ta skoj ti oy kʼusi meʼinem ta avoʼontone xchiʼuk xuʼ skoltaot sventa xkʼot ta avamigo li Diose (Salmo 25:14). Li Vivliae xuʼ skoltaot sventa stsal avuʼun li kʼusi mu stakʼ tsalel chavile (Markos 11:22-24).
Chantos tojobtaseletik ta Vivlia ti tskoltautik ta stsalel li kʼusi meʼinem ta koʼontontike
1. Ojtikino li Jeova Diose b (Juan 17:3). Yuʼun li stuke jaʼ Jpasvanej xchiʼuk mu xa noʼox albajuk li sjuʼele. Pe maʼuk noʼox taje, yuʼun jaʼ jun jkʼuxubinvanej Totil ta vinajel. Tskʼan ti xakʼot ta yamigoe xchiʼuk oy ta yoʼonton tskoltaot (Isaias 40:29-31; Santiago 4:8). Mi la achʼam li koltael chakʼbot Diose, oy me kʼusi kʼupil sba chata ta jelavel (Jeremias 29:11; Juan 3:16).
2. Kʼanbo koltael li Jeovae. Vokoletajan ta stojolal Dios yoʼ xkom avuʼun li kʼusi meʼinem ta avoʼontone, ti chʼulukote, ti sakukote xchiʼuk ti xchʼam li kʼusi chapase (Romanos 12:1). Li stuke chakʼbot xchʼul espiritu o yip sventa oyuk avuʼun li «juʼelal ti mu kʼusi xkoʼolaj˗oe» (2 Korintios 4:7; Lukas 11:13). Li avip chakʼbot taje, jaʼ tskoltaot sventa xavikta li drogaetike xchiʼuk jaʼ tskoltaot sventa ta kʼunkʼun xalap li «achʼ talelale» (Kolosenses 3:9, 10).
3. Jaʼuk jech xanop kʼuchaʼal snopben Diose (Isaias 55:9). Li Diose tskoltaot sventa ‹jechuk-o achʼubuk batel ti kʼu yelan chanope›, jaʼ xkaltik, ti xajel li kʼusi nopem xavaʼi snopele. Taje jaʼ me tskoltaot sventa xavikta li slajesel drogae o li kʼusi meʼinem ta avoʼontone (Efesios 4:23). Li snopbentak Diose te oy ta Vivlia, jaʼ yuʼun tsots skʼoplal ti xachanilan jujun kʼakʼale (Salmo 1:1-3). Ep buchʼutik staojbeik sbalil ti koltaatemik ta yaʼibel smelolal li kʼusi chchanubtasvan li Vivliae (Echos 8:30, 31). Li stestigounkutik Jeovae chkakʼkutik chanubtasel ta Vivlia. Jech xtok, ta jtijkutik avoʼonton ti xakʼot li ta jtsobajelkutike. Tee, ta jchankutik li Vivliae xchiʼuk ti kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejalkutik li kʼusi chale.
4. Jaʼuk xachiʼinan li buchʼutik xuʼ skoltaote. Mi yakal chavakʼ persa yiktael li kʼusi meʼinem ta avoʼontone, teuk ta ajol ti buchʼu chachiʼine xuʼ skoltaot o muʼyuk (Proverbios 13:20). Kʼalal ta jchiʼintik li buchʼutik chichʼik ta mukʼ Diose xuʼ te jta jlekil amigotik, li Diose tskʼan ti jechuk jsaʼ kamigotike, yuʼun snaʼoj ti jaʼ sventa jlekilaltike (Salmo 119:63; Romanos 1:12). Jech xtok, kʼelo li kʼusi chachʼay˗o avoʼontone, yuʼun li kʼusi chakʼel, li kʼusi chachikinta xchiʼuk li kʼusi chachane, xkoʼolaj ti oy xa buchʼu te achiʼuke. Jaʼ xkaltik, mu xapas o mu xakʼel li kʼusi muʼyuk tskoltaot ta stsalel li avokole (Salmo 101:3; Amos 5:14).
Tekstoetik ta Vivlia ti xuʼ xkoltavan ta yiktael li kʼusi meʼinem ta koʼontontike
Salmo 27:10: «Akʼo mi xiktaun komel li jtot jmeʼe, jaʼ onoʼox tsventainun li Jeovae».
«Muʼyuk laj kojtikin li jmero tote; xchiʼuk muʼyuk noʼox jbalil chkaʼi jba. Pe kʼalal laj kojtikin Jeova ti kuxul ta melel xchiʼuk ti skʼanojune, la jtabe sbalil li jkuxlejale. Vaʼun, tsal kuʼun li kʼusi meʼinem ta koʼontone» (Wilby, ta Haití).
Salmo 50:15: «Taun ta kʼoponel li ta yorail vokolile. Voʼon ta jkoltaot».
«Ep ta velta jaʼ laj yakʼ kipal li versikulo liʼe sventa stsal kuʼun li kʼusi meʼinem ta koʼontone. Manchuk mi oy jaykojuk ti litsʼuj yan veltae, pe li Jeovae laj onoʼox spas li kʼusi yaloje» (Serhiy, ta Ucrania).
Proverbios 3:5, 6: «Ta sjunul avoʼonton pato avoʼonton ta stojolal Jeova xchiʼuk mu xapat-o avoʼonton ti oy kʼusi xavaʼibe smelolale. Tsako ta venta ta skotol li kʼusitik chapase, vaʼun jaʼ tstukʼibtas batel li abe bu chabate».
«Li versikuloetik liʼe jaʼ la skoltaun yoʼ mu jpat koʼonton ta jtuke, ti jaʼuk jpat koʼonton ta stojolal Jeovae. Koliyal ti laj yakʼbun kipale, jel˗o li jkuxlejale» (Michele, ta Italia).
Isaias 41:10: «Mu xaxiʼ, yuʼun liʼ jchiʼinojote. Mu xavul avoʼonton, yuʼun voʼon Adiosun. Voʼon ta jtsatsubtasot, jech, voʼon ta jkoltaot, ta melel, ta xkikot lek ta jbatsʼikʼob ti tukʼ kʼusi tspase».
«Mu xa noʼox stakʼ aʼiel kʼusi ta jpas kʼalal muʼyuk ta jlajes drogae, pe li versikulo ta Vivlia liʼe laj yakʼ kil ti ta skoltaun Jeova kʼalal mu xa jnaʼ kʼusi ta jpase. Laj onoʼox skoltaun» (Andy, ta Sudáfrica).
1 Korintios 15:33: «Mu me xavakʼ abaik ta loʼlael. Tsokes jlekil talelaltik li xchiʼinel chopol krixchanoetike».
«Kʼalal lik jchiʼinan li buchʼutik chopol stalelalike, lik jlajes droga yuʼunik xchiʼuk meʼin ta koʼonton. Sventa xkikta slajesel li drogaetike, persa laj kikta xchiʼinel li chopol amigoiletike xchiʼuk jaʼ lik jchiʼinan li buchʼutik lek stalelalike» (Isaac, ta Kenia).
2 Korintios 7:1: «Jsakubtas jbatik ta sventa li kʼusi tsokes jbekʼtaltike xchiʼuk li kʼusi oy ta jnopbentike».
«Li teksto taje jaʼ la skoltaun sventa jechuk jsakubtas li jbekʼtale xchiʼuk ti xkikta li kʼusi meʼinem ta koʼonton ti yakal xa ox tsokes jkuxlejale» (Rosa, ta Colombia).
Filipenses 4:13: «Oy jtsatsal sventa jpas skotol ta skoj li buchʼu chakʼbun juʼele».
«Jnaʼoj ti mu xuʼ kuʼun jtuke, ti muʼyuk yipal kuʼun sventa xkikta li drogaetike. Jech oxal, la jkʼanbe vokol Dios ti akʼo skoltaune. Jech laj yakʼbun kipal sventa stsal kuʼun» (Patrizia, ta Italia).
Sloʼil xkuxlejalik: koltaatik yuʼun Vivlia sventa xkom yuʼunik li kʼusi meʼinem ta yoʼontonike
Li Joseph Ehrenbogen te vokʼ ti bu oy ep majbaile, jaʼ yuʼun nop yaʼi yuchʼel pox, sbutsʼel sikʼolal, slajesel marihuana xchiʼuk heroína. Oy jaykojuk ti jutebuk xa mu chcham ta skoj ti ep ta slajese, laj yakʼ venta ti xuʼ xjel xkuxlejal kʼalal oy kʼusi la sta ta chanel ta Vivliae. Kʼelbo li sloʼil xkuxlejal li ta mantal ti xi sbie: «La jchan yichʼel ta mukʼ li antsetike xchiʼuk laj kichʼ ta kʼux li jkuxlejale».
Li Dimitry Korshunov ep ta velta tskʼan ox chikta li yuchʼel poxe. Kʼelo li video «La jpʼaj ti kʼu toʼox yelan li jkuxlejale» sventa xanaʼ kʼusi koltaat˗o sventa xikta li kʼusi meʼinem toʼox ta yoʼontone.
¿Mi chal Vivlia ti mu xuʼ jsaʼ jpoxiltik sventa xkom kuʼuntik li slajesel drogae?
Moʼoj. Li Vivliae chal ti «muʼyuk bu chtun yuʼunik doktor li buchʼutik muʼyuk ipike, jaʼ noʼox chtun yuʼunik li buchʼutik ipike» (Mateo 9:12). Li Instituto Nacional sobre el Abuso de Drogas ta Estados Unidose, xi chale: «Li slajesel drogae jaʼ jun tsatsal chamel. Sventa xkom kuʼuntik slajesele, mu baluk noʼox ti oy ta koʼontontik yiktaele o ti mu xa jkʼan jlajestike». Melel onoʼox chaʼa, li kipaltik chakʼbutik Diose mas to tsots jaʼ mu sta li kipal jtuktike. Li buchʼutik komem xa yuʼunik slajesel li drogae yakʼojik venta ti jtunelik tajek li tojobtaseletik ta Vivliae, akʼo mi jech, yakʼojik venta xtok ti skʼan onoʼox jsaʼ jpoxiltike. c Kalbetik skʼoplal jun vinik ti jaʼ jech la snuptane, ti Allen sbie, xi chale: «Kʼalal yakal xa ox chkikta yuchʼel poxe, mas xa chi˗ipaj-o laj kaʼi, te laj kakʼ venta ti maʼuk noʼox skʼan xkichʼ chanubtasel ta mantale, yuʼun skʼan jsaʼ jpoxil xtok».
¿Mi chal Vivlia ti mu stakʼ jtunestik jutebuk ta poxil li drogae?
Moʼoj. Li Vivliae chal ti xuʼ xkuchʼtik pox sventa jpoxilintike o sventa stsʼik yuʼun xkʼuxul svokol li buchʼu jutuk xa skʼan xchame (Proverbios 31:6; 1 Timoteo 5:23). Pe skʼan teuk ta joltik ti xuʼ me xmeʼin ta koʼontontik li yuchʼel poxe, jaʼ jech li poxiletik ti ta jtunestik sventa xyochbe xkʼuxul jtosuk chamele, xuʼ xmeʼin ta koʼontontik ek. Jaʼ yuʼun, tsots skʼoplal ti jakʼtik lek kʼusi xuʼ xkʼot ta jtojolaltik mi la jchʼamtik jtosuk poxile xchiʼuk skʼan xkichʼ jpʼijiltik kʼalal chakʼbutik jpoxiltik li doktoretike (Proverbios 22:3).
a Li mantal liʼe jaʼ mas chalbe skʼoplal kʼalal meʼinem chkaʼitik slajesel drogae, akʼo mi jech li tojobtaseletik ta Vivliae jtunelik tajek sventa xkom kuʼuntik kʼalal meʼinem chkaʼitik yuchʼel pox, sikʼolajel, ti chijveʼ ta mase, li tajimole, li pornografiae o li stunesel redes sosialese.
b Jaʼ Jeova sbi li Diose (Salmo 83:18). Kʼelo li mantal «¿Buchʼu jaʼ li Jeovae?».
c Oy epal ospitaletik, klinikaetik o yan kʼusitik chapanbil sventa xkoltavanik, pe ta jujuntal skʼan skʼelik xchiʼuk stʼujik ti bu mas lek chilike (Proverbios 14:15).
Xuʼ van chakʼupin skʼelel xtok liʼe
MUYUBAJEL XCHIʼUK JUN OʼONTONAL
Viniketik ti tsvul yoʼontonike: Chkoltaatik yuʼun Vivlia
Mas to ta jvul koʼontontik ti ta slajebal xa kʼakʼal kuxulutike, pe ¿mi xuʼ van skoltautik li Vivliae?
LI JKʼEL˗OSIL TA TOYOLE
¿Kʼu yelan skʼan jkʼopontik Dios sventa xaʼibutike?
K’opono k’usiuk ora li Diose, mu ventauk bu oyot, xu’ tsots xak’opon o ta yut avo’onton. Li Jesuse laj yak’ kiltik k’usi xu’ xkaltik.
KʼUSITIK CHOPOL NOPEM
¿Mi ep xa yakal chkuchʼ pox?
Voʼtos kʼusi xuʼ xa skoltaot yoʼ ta spʼisoluk noʼox xavuchʼ pox.
DIVUJOETIK TA PISARRON
Mu me xavakʼ sok akuxlejal li sikʼolajele
Ep buchʼutik tsikʼolajik, junantike yiktaojik xa xchiʼuk li jlome chakʼik persa yiktael. ¿Kʼu yuʼun? ¿Mi ta melel chopol li sikʼolajele?
