Kʼelo li kʼusi yichʼoje

Batan ta saʼobil

Military equipment: Anton Petrus/Moment via Getty Images; money: Wara1982/iStock via Getty Images Plus

¡CHAPALUKUTIK-O!

Toj ep tak’in lajem ta skoj li paskʼopetike | ¿Pe mi jaʼ no’ox taje?

Toj ep tak’in lajem ta skoj li paskʼopetike | ¿Pe mi jaʼ no’ox taje?

 Toj ep lajem takʼin ta skoj li paskʼopetike.

  •    «Stuk xa noʼox jech ilbil ti kʼu yepal laj takʼin ta skoj paskʼopetik li echʼ jabile. Yuʼun laj 2.2 biyon dólaretik ta skoj li paskʼopetike» (The Washington Post, 13 yuʼun fevrero ta 2024).

 Pe maʼuk noʼox ep tajek takʼin lajem ta skoj li paskʼopetike. Kalbetik skʼoplal li paskʼop ta Ucraniae.

  •    Soltaroetik. Li buchʼutik tskʼelbeik skʼoplale chalik ti te van 500 mil soltaroetik chamemik o ti yayijem komik ta skoj li paskʼop ti lik leʼ xa ta xchibal jabile.

  •    Yan krixchanoetik. Li Naciones Unidase chal ti mas ta 28 mil krixchanoetik chamemik o ti yayijem komik ta skoj li paskʼope. Akʼo mi jech, xi laj yal jun vinik ti tsots yabtel yichʼoj li ta Naciones Unidase: «Mu xa noʼox stakʼ alel ti kʼu to yepal yiloj svokolik krixchanoetik ta skoj li paskʼop liʼe ti toj echʼ xa noʼox chopole». a

 Toj echʼ xa noʼox ep yiloj svokol li krixchanoetik ta skoj li paskʼopetik ta spʼejel balumile.

  •    114 miyon. Taje jaʼ jech yepal li krixchanoetik ti yiktaoj slumalik o snaik ta skoj li paskʼopetik ta spʼejel balumil ti jaʼ te lik yichʼ chapel tal li ta septiembre ta 2023.

  •    783 miyon. Taje jaʼ jech yepal li krixchanoetik ti tsots chilik viʼnale. «Ti tsatsajem tajek li viʼnale jaʼ ta skoj li paskʼopetike. Yuʼun ti mas ta j˗oʼlol li buchʼutik chil svokolik ta viʼnale jaʼ te nakalik yoʼ bu oy paskʼope» (Programa Mundial de Alimentos).

 ¿Mi chkʼot van yorail ti chlaj li paskʼope? ¿Mi ta van x-ayan jun oʼontonal li ta jelavele? ¿Mi chkʼot van yorail ti muʼyuk xa buchʼu chil svokol ta povreal xchiʼuk ti oy noʼox kʼusi jlajestike? ¿Kʼusi chal li Vivliae?

Yorail paskʼop

 Li Vivliae laj yalbe skʼoplal ti chlik paskʼop ta spʼejel balumile, la skoʼoltajes ta jun jkajlej ta kaʼ.

  •    «Lokʼ talel jkot kaʼ xtok ti xkoʼolaj skoloral kʼuchaʼal kʼokʼe; li buchʼu te kajal batele akʼbat xchʼayes jun oʼontonal ta balumil sventa smil sbaik ta jujuntal; jech xtok, laj yichʼ akʼbel jun mukʼta espada» (Apokalipsis 6:4).

 Li jkajlej ta kaʼ chichʼ albel skʼoplale te to tijil talel yan jkajlej ta kaʼ ti jaʼ skʼoplal li viʼnale xchiʼuk yan jkajlej ta kaʼ ti jaʼ skʼoplal li lajelal ta skoj chameletik xchiʼuk ta skoj yan kʼusitike (Apokalipsis 6:5-8). Sventa xavaʼibe smelolal li albil kʼop liʼe xchiʼuk ti kʼu yuʼun xuʼ xkaltik ti yakal chkʼot ta pasel li ta jkʼakʼaliltike, kʼelo li mantal ti xi sbie: «¿Kʼusi skʼoplal li jkajlejetik ta kaʼ chal Apokalipsise?».

Oy me jun oʼontonal li ta jelavele

 Li ta jelavel jutuke, li kʼusitik liʼ x-ayan ta balumile muʼyuk xa chichʼ tunesel sventa paskʼop. Pe taje maʼuk me tslajesbeik skʼoplal li krixchanoetike. Xi chal li Vivliae:

  •    Li Diose «tslajesbe skʼoplal li paskʼopetik ta spʼejel balumile» (Salmo 46:9).

  •    Li Diose tslajesbe skʼoplal li vokoliletik chakʼ li paskʼope. «Tskusbat skotol yaʼlel satik yuʼun li Diose, muʼyuk xa lajelal, muʼyuk xa at˗oʼonton, muʼyuk xa okʼel ta skoj vokolil xchiʼuk mi jaʼuk xa kʼusi kʼux chkaʼitik. Jelav xa skʼoplal skotol li kʼusitik oy toʼoxe» (Apokalipsis 21:4).

  •    Li Diose yalojbutik ti chakʼbutik jun oʼontonal ta sbatel osile. «Li jteklumale te chnakiik ti bu jun yoʼontonike, mu kʼusi snaʼik ti bu chnakiike xchiʼuk muʼyuk kʼusi chiʼik-o ti bu chkux yoʼontonike» (Isaias 32:18).

 Jech kʼuchaʼal chal li albil kʼop ta Vivliae, li paskʼopetik xchiʼuk li kʼusitik yakal chkʼotanuk ta pasel avie jaʼ svinajeb ti jutuk xa skʼan xtal li jun oʼontonale.

 ¿Kʼuxi chakʼ talel jun oʼontonal li Diose? Jaʼ tstunes li Ajvalilal svaʼanoj ti te oy ta vinajele (Mateo 6:10). Sventa xavaʼibe smelolal kʼusi jaʼ li Ajvalilal taje xchiʼuk ti kʼuxi chatabe sbalile, kʼelo li video ¿Kʼusi jaʼ li Ajvalilal yuʼun Diose?

a Miroslav Jenča, subsecretario general yuʼun Naciones Unidas ta Europa (6 yuʼun disiembre ta 2023).