Xchibal Reyes 23:1-37

  • Li kʼusitik la spas Josiase (1-20)

  • La spasik Kʼin Koltael (21-23)

  • Oy to kʼusitik la spas li Josiase (24-27)

  • Cham li Josiase (28-30)

  • Jeoakas, ajvalil ta Juda (31-33)

  • Jeoiakim, ajvalil ta Juda (34-37)

23  Jaʼ yuʼun, li ajvalile la stak mantal sventa stsobik skotol li moletik ta Juda xchiʼuk ta Jerusalene.+  Ta tsʼakale, li ajvalile muy batel ta sna Jeova xchiʼuk skotol li viniketik ta Judae, muyik batel skotol li jnaklejetik ta Jerusalene, li paleetike xchiʼuk li j-alkʼopetike, bat sjunul li jteklume, ta bikʼit ta mukʼ. Li ajvalile la skʼel skotol li kʼusi tsʼibabil ta slivroal+ trato+ ti laj yichʼ tael ta sna Jeovae,+ te la xchikinta skotolik.  Li ajvalile te la svaʼan sba ta stsʼel oy, vaʼun la spas jun trato* xchiʼuk Jeova+ ti te tsakal skʼoplal li stuke xchiʼuk li jteklume, li trato la spase jaʼ ti ta sjunul yoʼonton xchiʼuk ta sjunul xkuxlejal* tstsʼakli li Jeovae, ti chchʼunbe li smantaltake xchiʼuk li tojobtaseletik yuʼune, ti tspas li kʼusi chal li trato te tsʼibabil ta livroe. Vaʼun, sjunul li jteklume lek laj yaʼiik li trato laj yichʼ pasele.+  Li ajvalile laj yalbe mantal li mero bankilal pale Ilkiase,+ li yan paleetike xchiʼuk li jchabitiʼnaetik ti akʼo slokʼesik ta stemplo Jeova skotol li kʼusitik pasbil sventa Baale, li kʼusitik pasbil sventa li chʼul postee*+ xchiʼuk li kʼusitik pasbil sventa skotol li soltaroetik ta vinajele. Vaʼun, laj yichʼ lokʼel li ta Jerusalene, te bat xchikʼ li ta stselejaltik Sedrone, li staniltake laj yichʼ batel ta Betel.+  La snuts lokʼel li yajpaletak jecheʼ diosetik ti jaʼ vaʼanatik yuʼun li ajvaliletik ta Juda sventa xakʼik matanal ti xtomet muyel xchʼailal* yuʼunik li ta tayal kʼopojebaletik* ti oy ta jujun jteklumetik ta Judae xchiʼuk li ta spat xokon Jerusalene. La snuts lokʼel xtok li buchʼutik chakʼik matanal sventa Baal, sventa kʼakʼal, sventa luna,* li jujutsop kʼanaletike xchiʼuk sventa skotol li soltaroetik ta vinajele,+ ti xtomet noʼox muyel xchʼailal yuʼunik li matanale.  La slokʼes batel kʼalal to ta spat Jerusalen li chʼul poste*+ te oy ta sna Jeovae, te laj yichʼ batel ta stenlejaltik Sedron xchiʼuk te la xchikʼ+ li ta stenlejaltik Sedrone, laje la slilin jaʼ to ti kʼuxi pukuk* kom yuʼune, vaʼun li spukukale te la stani ta sba smukinal li krixchanoetike.+  La slilin xtok li snailtak jchonbail viniketik ta templo+ ti te oy ta sna Jeovae, jaʼ ti bu tsjalik karpaetik li antsetik sventa xpixobil li chʼul postee.*  La slokʼes batel skotol li paleetik li ta jteklumetik yuʼun Judae xchiʼuk la sokes li tayal kʼopojebaletik ti te toʼox chchikʼik matanal li paleetik ti xtomet muyel xchʼailal* yuʼunike, ti chlik ta Gueba+ kʼalal to ta Beer-Sebae.+ La sjines xtok li tayal kʼopojebaletik ti te oy ta stiʼ yochebal jteklum ti jaʼ li ochebal ti ch-ikʼvan batel ta sna Josue, li bankilal ta jteklume, ta tsʼetkʼob* chkom kʼalal chij-och ta yochebal jteklume.  Li paleetik ta tayal kʼopojebaletike muʼyuk te chtunik li ta skajleb smoton Jeova ta Jerusalene,+ pe jmoj tsveʼik pan ti muʼyuk yichʼoj slevadurail* xchiʼuk li yermanotakike. 10  Jech xtok, la sokes li Tofet+ ti te toʼox chichʼik ta mukʼ jecheʼ diosetike, ti te oy ta stenlejaltik Inone*+ sventa muʼyuk buchʼu te xchikʼ ta kʼokʼ skerem o stseb sventa li Moleke.+ 11  Muʼyuk xa xakʼ ochuk ta sna Jeova li kaʼetik ti svokʼojik komel li ajvaliletik ta Juda ti tstunesik kʼalal chichʼik ta mukʼ li kʼakʼale, ti te ch-echʼ yuʼunik ta stsʼel skuarto* li Natan-Melek ti jaʼ bankilal j-abtel ta pasob mantale, ti te xkom ta ochebal* li skuartoe; la xchikʼ ta kʼokʼ xtok li karetaetik ti svokʼojik komel sventa stunesik kʼalal chichʼik ta mukʼ li kʼakʼale.+ 12  Li ajvalile la sjines xtok li skajlebtak matanal ti te spasojik ta sjol+ skuarto Akas li ajvaliletik ta Judae xchiʼuk la sjines li skajlebtak matanal spasoj ta xchaʼjotal yamakʼil* sna Jeova+ li Manasese. La slilin skotol xchiʼuk te la stanibe batel li spukukal* ta stenlejaltik Sedrone. 13  Li ajvalile la sokes li tayal kʼopojebaletik ti bu chichʼik ta mukʼ jecheʼ diosetik ti te xkom ta yeloval Jerusalen ta sural* li Vits sventa Lajesel* ti jaʼ svaʼanoj li ajvalil Salomon ta Israele, ti jaʼ svaʼanoj sventa Astoret, li ibal sba* meʼ dios yuʼun jsidonetike; li Kemos, li ibal sba dios ta Moabe xchiʼuk li Milkom+ ti jaʼ li ibal sba dios yuʼun j-ammonetike.+ 14  La slilin li vaʼanbil chʼul tonetike xchiʼuk la skʼas li chʼul posteetike,*+ laje la snojesan ta sbakil krixchanoetik. 15  La sjines li skajleb matanal ta Betele xchiʼuk li tayal kʼopojebal ti jaʼ la svaʼan li Jeroboan xnichʼon Nebate, ti jaʼ la sta-o smul li Israele.+ Kʼalal laj xa ox sjines li skajleb matanal xchiʼuk li tayal kʼopojebale, la xchikʼ li tayal kʼopojebale, la slilin jaʼ to ti kʼuxi pukuk* kom yuʼune, laje la xchikʼ li chʼul postee.*+ 16  Kʼalal la sjoypʼin sat li Josiase, laj yil li mukinaletik ta vitse, vaʼun laj yal mantal ti akʼo slokʼesik li sbakil animaetik ti te oy ta mukinaletike, te la xchikʼ li ta skajleb matanale, jaʼ jech sok yuʼun li skajleb matanale, taje jech onoʼox yaloj Jeova ta stojolal li yajtunel melel Dios ti jech chkʼot ta pasele.+ 17  Vaʼun, xi laj yale: «¿Buchʼu smukinal ti leʼ jkʼeloj batele?». Xi albat yuʼun li viniketik ta jteklume: «Jaʼ te mukul li yajtunel melel Dios ta Judae,+ ti jaʼ laj yal li kʼusi onoʼox chapasbe li skajleb matanal ta Betele». 18  Jaʼ yuʼun, xi laj yale: «Te iktaik. Mu xavakʼik buchʼu spikbe li sbakiltake». Jaʼ yuʼun, muʼyuk spikbeik li sbakiltake xchiʼuk li sbakiltak j-alkʼop ti ta Samaria likem tale.+ 19  Li Josiase la slokʼes xtok li snailtak diosetik ti te oy ta tayal kʼopojebaletik ti oy ta skotol jteklumetik ta Samariae,+ ti jaʼ la spasik li ajvaliletik ta Israel sventa chopol xaʼi sba yuʼunik li Diose, jech la spasbe kʼuchaʼal la spasbe li tayal kʼopojebal ta Betele.+ 20  Te la smil ta sba skajlebtak matanal skotol li paleetik ti te chtunik ta tayal kʼopojebaletike xchiʼuk te la xchikʼbe sbakiltak krixchanoetik li ta skajlebtak matanale.+ Kʼalal jech la spase, sut batel ta Jerusalen. 21  Vaʼun, li ajvalile xi laj yalbe mantal sjunul li jteklume: «Skʼan xapasik Kʼin Koltael+ sventa li Jeova Dios avuʼunik jech kʼuchaʼal chal li ta slivroal tratoe».+ 22  Ti kʼu yelan la spasik li Kʼin Koltaele, muʼyuk bu jech pasbil-o ti kʼuxi echʼik li jchapanvanejetik ta Israele, mi jaʼuk kʼalal echʼik li ajvaliletik ta Israel xchiʼuk li ajvaliletik ta Judae.+ 23  Li Kʼin Koltael sventa Jeova ti laj yichʼ pasel ta Jerusalene, jaʼo kʼalal 18 jabil xa ox yochel ta ajvalil li Josiase. 24  Jech xtok, li Josiase la xchʼaybe skʼoplal li j-espiritistaetike, li jtʼunoletike,*+ li slokʼoltak terafime,*+ li ibal sba santoetike* xchiʼuk skotol li kʼusitik ibal sba laj yichʼ tael ta yosilal Juda xchiʼuk ta Jerusalene, taje jaʼ sventa xkʼot ta pasel yuʼun li kʼusi chal Mantal+ ti te tsʼibabil ta livro ti la sta ta sna Jeova+ li pale Ilkiase. 25  Mu xkoʼolaj kʼuchaʼal li yantik ajvalil laj echʼanuke, yuʼun jaʼ noʼox stuk ti ta sjunul yoʼonton, ta sjunul xkuxlejal*+ xchiʼuk ta skotol yipal sut talel ta stojolal li Jeovae, jech la spas skotol kʼuchaʼal chal li Smantal Moisese; muʼyuk xa yan ajvalil echʼ jech kʼuchaʼal li stuke. 26  Pe li Jeovae muʼyuk chʼayem xaʼi ti tsots ilinem ta stojolal Juda ta skoj li kʼusitik chopol la spas Manases ti chopol laj yaʼi sba-oe.+ 27  Xi laj yal li Jeovae: «Ta jnuts lokʼel+ li Juda jech kʼuchaʼal la jnuts lokʼel li Israele;+ ta xkikta li jteklum Jerusalen ti jaʼ jtʼujoje xchiʼuk ta xkikta komel li na ti xi kalojbe skʼoplale: ‹Te chkom-o li jbie›».+ 28  Li kʼusitik yan la spas ta xkuxlejal li Josiase, skotol li kʼusitik la spase, ¿mi mu teuk tsʼibabil ta slivroal li kʼusitik kʼot ta pasel yuʼun li ajvaliletik ta Judae? 29  Kʼalal kuxul toʼox li Josiase, li faraon Neko ti jaʼ ajvalil ta Ejiptoe muy snup ta be li ajvalil ta Asiria ta stsʼel ukʼum Eufratese, li ajvalil Josiase lokʼ stsak ta kʼop; pe kʼalal taat ta ilel yuʼun li Nekoe te milat ta Meguido.+ 30  Jaʼ yuʼun, li yajtuneltak Josiase la xkuchbeik batel ta kareta li sbekʼtal ajvalil te ta Meguidoe, la xkuchik batel ta Jerusalen sventa te smukik ta smukinal. Vaʼun, li krixchanoetik ta jteklume laj yikʼik tal li Jeoakas ti jaʼ xnichʼon li Josiase, la smalbeik aseite ta sjol sventa svaʼanik ta ajvalil ta xkʼexol li stote.+ 31  Li Jeoakase+ 23 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalile, oxib u ajvalilaj ta Jerusalen. Li smeʼe Amutal+ sbi, jaʼ stseb Jeremias ti likem ta Libnae. 32  Li Jeoakase jaʼ lik spas li kʼusi chopol chil ta sat Jeova jech kʼuchaʼal la spas li smoltotake.+ 33  Li faraon Nekoe+ te la xchuk ta Ribla,+ ta yosilal Amat sventa mu xa x-ajvalilaj ta Jerusalen, vaʼun la skʼanbe multa li jteklume; sien talento* plata xchiʼuk jun talento oro.+ 34  Li faraon Nekoe jaʼ la stikʼ ta ajvalil li Eliakim sventa x-och ta xkʼexol li Josias ti jaʼ stote, pe Jeoiakim xa laj yakʼbe sbi; yan li Jeoakase laj yikʼ batel ta Ejipto+ ti jaʼ xa te chame.+ 35  Li plata xchiʼuk oro la skʼan faraone jaʼ laj yakʼ li Jeoiakime, jaʼ noʼoxe jaʼ la skʼanbe spatan li jteklume sventa stsob yuʼun li plata la skʼan faraone. Jaʼ ti kʼu yepal x-akʼ yuʼun spatanik jujune jech yepal la skʼanbe plata xchiʼuk oro li jteklume sventa xakʼbe li faraon Nekoe. 36  25 jabil yichʼoj kʼalal och ta ajvalil li Jeoiakime,+ 11 jabil ajvalilaj ta Jerusalen.+ Li smeʼe Sebida sbi, jaʼ stseb Pedaya ti likem ta Rumae. 37  Li Jeoiakime jaʼ la spas-o li kʼusi chopol chil ta sat Jeova+ jech kʼuchaʼal la spas li smoltotake.+

Tsʼibetik ta yok vun

O «laj yachʼubtas li trato».
Li ta ebreo kʼope jaʼ nefex. Kʼelo Glosario, nefex.
Kʼelo Glosario, chʼul poste.
O «sventa u».
Kʼelo Glosario, tayal kʼopojebal.
O «xchʼayilal».
Kʼelo Glosario, chʼul poste.
O «lum».
Kʼelo Glosario, chʼul poste.
O «xchʼayilal».
O «surtokʼob».
Kʼelo Glosario, levadura.
Kʼelo Glosario, Jeena.
O «ti bu chveʼ».
Li ochebal taje oy smak sjol xchiʼuk yoyaltak.
O «stiʼ». Kʼelo Glosario, amakʼ.
O «slumal».
Kʼelo Glosario, ibal sba.
Jaʼ xkaltik, li vits Olivatike, pe jaʼ chalbe skʼoplal li ta stiʼil to tajek ti Svitsal Sokemal Jolil sbi yuʼunike.
Literal «batsʼikʼob». Jaʼ xkaltik, kʼalal jkʼelojtik bal li slokʼeb kʼakʼale.
Kʼelo Glosario, chʼul poste.
O «lum».
Kʼelo Glosario, chʼul poste.
Li ta ebreo kʼope xuʼ van te nitil skʼoplal ta jpʼel kʼop ti «tsoʼ» skʼan xale, jaʼo chichʼ alel kʼalal oy kʼusi chichʼ pʼajele.
O «diosetik ta yut nae; santoetike».
Jaʼ li buchʼu tskʼan tsnabe skʼoplal li kʼusi chkʼot ta pasel ta tsʼakal ti tsaʼ koltael ta stojolal pukujetike.
Li ta ebreo kʼope jaʼ nefex. Kʼelo Glosario, nefex.
Li jun talentoe jaʼ 34.2 kilo yalal. Kʼelo Apendise B14.