Xi chal Mateo 5:1-48

  • MANTALETIK TA VITS (1-48)

    • Lik chanubtasvanuk ta vits li Jesuse (1, 2)

    • Baluntos kʼuxi ta tael muyubajel (3-12)

    • Atsʼam xchiʼuk sakil osil (13-16)

    • Kʼot ta pasel yuʼun Mantal li Jesuse (17-20)

    • Mantal sventa ilinel (21-26), sloʼlael nup chiʼilil (27-30), sutesejbail (31, 32), chkakʼ ketik (33-37), spakel sutel (38-42) xchiʼuk jkʼan kajkontratik (43-48)

5  Kʼalal laj yil li epal krixchanoetike, muy batel ta vits; te kʼot chotluk, vaʼun tal ta stojolal li yajchankʼoptake.  Te une, lik kʼopojuk xchiʼuk lik xchanubtasan, xi laj yale:  «Xmuyubajik noʼox li buchʼutik chakʼik venta ti chtun yuʼunik+ li beiltasel chakʼ Diose,* yuʼun jaʼ chuʼuninik li Ajvalilal* ta vinajele.  »Xmuyubajik noʼox li buchʼutik chat yoʼontonike, yuʼun jaʼ chichʼ patbel yoʼontonik.+  »Xmuyubajik noʼox li manxoetike,+ yuʼun jaʼ chuʼuninik li balumile.+  »Xmuyubajik noʼox li buchʼutik chviʼnajik xchiʼuk ti chaʼiik takitiʼil+ ta sventa tukʼilale, yuʼun chichʼik akʼbel li kʼusi tskʼanike.+  »Xmuyubajik noʼox li buchʼutik chkʼuxubinvanike,+ yuʼun jaʼ chichʼik kʼuxubinel ek.  »Xmuyubajik noʼox li buchʼutik tukʼ yoʼontonike,+ yuʼun ta xilik li Diose.  »Xmuyubajik noʼox li buchʼutik mu snaʼ saʼik kʼope,*+ yuʼun jaʼ xnichʼnab Dios chichʼ albel skʼoplalik. 10  »Xmuyubajik noʼox li buchʼutik chichʼik kontrainel ta skoj tukʼilale,+ yuʼun jaʼ chuʼuninik li Ajvalilal ta vinajele. 11  »Xamuyubajik noʼox me kʼalal ta xchopol kʼoptaoxuk,+ kʼalal ta skontrainoxuk+ xchiʼuk kʼalal batsʼi jecheʼ toj chopol kʼusi chalik ta atojolalik ta jkoje.+ 12  Kuxetuk noʼox me avoʼontonik xchiʼuk muyubajanik me tajek,+ yuʼun mukʼ li amoton chataik+ ta vinajele; yuʼun jaʼ jech laj yichʼik kontrainel ek li j-alkʼopetik ti baʼyel echʼ avuʼunike.+ 13  »Voʼoxuk kʼotemoxuk ta yatsʼamil+ balumil, pe mi laj yip li atsʼame, ¿kʼuxi xa noʼox chchiʼub yan velta? Mu xa kʼusi xtun-o, jaʼ xa noʼox sventa chichʼ taniel ta pana*+ sventa chpechʼilanik ta tekʼel li krixchanoetike. 14  »Voʼoxuk sakil osil kʼotemoxuk ta stojolal krixchanoetik.+ Mu xuʼ xichʼ nakʼel li jun jteklum kʼalal ta jol vits oye. 15  Kʼalal tstsan kantil li jun krixchanoe, muʼyuk bu tsnujanbe moch,* yuʼun tskajan ta skajleb sventa xakʼ xojobal ta stojolal skotol li buchʼutik te oyik ta yut nae.+ 16  Jaʼ jech skʼan akʼo xojobajuk ta stojolal krixchanoetik li sakil osil avuʼunik+ sventa xilik ti lek avabtelike,+ vaʼun jaʼ jech chalbeik yutsilal li Atotik ta vinajele.+ 17  »Mu xanopik ti tal jlajesbe skʼoplal li Mantale o li kʼusitik yaloj J-alkʼopetike. Muʼyuk bu tal jlajesbe skʼoplal, moʼoj, tal kakʼ kʼotuk ta pasel,+ 18  ta melel chkalboxuk avaʼiik, xuʼ van jaʼ mu vokoluk chlaj skʼoplal li vinajel xchiʼuk balumile, pe li kʼusi tsʼibabil ta Mantale persa onoʼox chkʼot ta pasel skotol manchuk mi jaʼ li letra ti mas bikʼit ta skotole o li kʼusi bikʼit tajek yichʼoj jun letrae.+ 19  Jech oxal, buchʼuuk noʼox ti mu xchʼun junuk li bikʼit mantaletik taje xchiʼuk ti jaʼ jech chakʼbe xchan yan krixchanoetike bikʼit chichʼ albel skʼoplal ta sventa li Ajvalilal ta vinajele. Pe buchʼuuk noʼox ti chchʼun xchiʼuk ti jaʼ jech chakʼ ta chanele mukʼ chichʼ albel skʼoplal ta sventa li Ajvalilal ta vinajele. 20  Yuʼun chkalboxuk avaʼiik ti muʼyuk onoʼox bu cha-ochik li ta Ajvalilal ta vinajel+ mi muʼyuk laj avakʼik ta ilel ti mas to tukʼoxuk kʼuchaʼal li jchanubtasvanejetik ta mantal xchiʼuk jfariseoetike.+ 21  »Avaʼiojik ti xi laj yichʼik albel ta voʼnee: ‹Mu me xamilvan,+ yuʼun li buchʼu chmilvane chichʼ chapanel ta snail chapanobbail›.+ 22  Pe chkalboxuk avaʼiik ti buchʼuuk noʼox ti ilinem-o+ ta stojolal yermanoe chichʼ chapanel ta snail chapanobbail. Jech xtok, li buchʼu toj chopol kʼusi chalbe yermanoe chichʼ chapanel ta Mukʼta Nail Chapanobbail; yan li buchʼu xi chale: ‹Mu bol vinik› xie, xibal me sba ti xbat ta Jeena*+ ti bu xtiltun* skʼakʼale. 23  »Jaʼ yuʼun, mi yakal chavichʼ batel matanal ti chavakʼ ta skajleb matanale,+ pe ti te chvul ta ajol ti ilinem ta atojolal li avermanoe, 24  iktao komel ta yeloval skajleb li matanal avichʼoj batele. Baʼyel bat lajesbo* yoʼonton li avermanoe, vaʼun sutan talel sventa chavakʼ li matanale.+ 25  »Kʼalal yakal to chaxanavik batel ta bee, lajesbo* yoʼonton ta ora li buchʼu chbat yakʼot ta chapanele, yuʼun mi moʼoje, xuʼ xbat yakʼot ta skʼob jchapanvanej, vaʼun li jchapanvaneje chakʼot ta skʼob mayol xchiʼuk tstikʼot ta chukel.+ 26  Chkalbot avaʼi ta melel: mi jaʼuk me bu chalokʼ ta chukel jaʼ to mi laj stojel avuʼun li slajeb sentavoe.* 27  »Avaʼiojik ti xi laj yichʼ alele: ‹Mu me xaloʼla anup achiʼil›.+ 28  Pe chkalboxuk avaʼiik ti buchʼuuk noʼox ti te skʼeloj-o junuk ants+ ti oy ta yoʼonton tskʼupin yaʼie laj xa me sloʼla snup xchiʼil ta yoʼonton xchiʼuk li ants taje.+ 29  Pe mi yakal tsmak* avakan li abatsʼisate, pitso lokʼel xchiʼuk jipo batel.+ Yuʼun jaʼ mas lek mi jtos noʼox stsʼak abekʼtal chchʼaye, jaʼ vokol mi chichʼ jipel ochel ta Jeena*+ sjunul li abekʼtale. 30  Jech xtok, mi yakal tsmak* avakan li abatsʼikʼobe, tuchʼo lokʼel xchiʼuk jipo batel.+ Yuʼun jaʼ mas lek mi jtos noʼox stsʼak abekʼtal chchʼaye, jaʼ vokol mi chichʼ jipel ochel ta Jeena*+ sjunul li abekʼtale. 31  »Xi laj yichʼ alel xtoke: ‹Li buchʼu tsutes-o* yajnile akʼo yakʼbe li svunal ti bu chal ti tsutes-o sbaike›.+ 32  Pe li voʼone chkalboxuk avaʼiik ti buchʼu tsutes-o yajnile, mi maʼuk ta skoj mulivajele,* chakʼ ta vokol ti xmulivaj li yajnile. Jech xtok, skotol li buchʼu chikʼ li jsutemal antse ta xmulivaj.+ 33  »Jech xtok, laj avaʼiik ti xi laj yichʼik albel ta voʼnee: ‹Mu me xavakʼ ave mi muʼyuk bu chkʼot ta pasel avuʼune,+ yuʼun skʼan xkʼot ta pasel avuʼun li kʼusi avalojbe Jeovae›.*+ 34  Pe xi chkalboxuk li voʼone: mu me kʼusi xavaʼanik ta testigo,+ mi jaʼuk li vinajele, yuʼun jaʼ xchotleb sventa ajvalil li Diose; 35  mi jaʼuk li balumile, yuʼun jaʼ skajleb yakan;+ mi jaʼuk li Jerusalene, yuʼun jaʼ steklumal li mukʼul Ajvalile.+ 36  Mi jaʼuk xuʼ xavaʼanik ta testigo xtok li ajolike, yuʼun mu xuʼ xasakubtasik o xavikʼubtasik jpʼejuk li stsotsil ajolike. 37  ‹Jech› mi xachiike, yuʼun jech; ‹moʼoj› mi xachiike, yuʼun moʼoj;+ yuʼun mi chbat ta mas li kʼusi chichʼ alele, te me likem tal ta stojolal li Satanase.*+ 38  »Avaʼiojik ti xi laj yichʼ alele: ‹Li buchʼu tstʼusbe sbekʼ sat xchiʼile akʼo yichʼ tʼusbel sbekʼ sat ek; li buchʼu tslokʼesbe stanal ye xchiʼile akʼo yichʼ lokʼesbel stanal ye ek›.+ 39  Pe xi chkalboxuk li voʼone: mu xapakbeik li buchʼu toj chopole, moʼoj, li buchʼu chtʼaxbot majel ta xokon abatsʼisate, akʼbo xtok li jot xokon asate.+ 40  Mi oy jun krixchano tskʼan chikʼot batel ta snail chapanobbail sventa chuʼunin li akʼuʼ alapoj ta yute, akʼbo xtok li akʼuʼ alapoj tal ta sbae.+ 41  Jech xtok, mi oy buchʼu tsots yabtel tsujot ta ikatsil junuk kilometroe, kucho batel chibuk kilometro. 42  Akʼbo me mi oy buchʼu kʼusi tskʼanbote, mu me xajalan aba mi oy buchʼu kʼusi tskʼan chchʼamunbote.*+ 43  »Avaʼiojik ti xi laj yichʼ alele: ‹Kʼano me li achiʼile,+ pe pʼajo me li avajkontrae›. 44  Pe xi chkalboxuk li voʼone: kʼanik-o me li avajkontratakike+ xchiʼuk pasik-o me orasion ta stojolal li buchʼutik chilbajinoxuke.+ 45  Vaʼun, jech chavakʼik ta ilel ti jaʼ xnichʼnaboxuk li Atotik ta vinajele,+ yuʼun li stuke chakʼ lokʼuk kʼakʼal ta stojolal li buchʼutik chopolike xchiʼuk li buchʼutik lekike xchiʼuk chakʼ taluk voʼ ta stojolal li buchʼutik tukʼike xchiʼuk li buchʼutik muʼyuk tukʼike.+ 46  Yuʼun mi jaʼ noʼox chakʼanik li buchʼutik skʼanojoxuke, ¿kʼusi amoton chataik?+ ¿Mi mu jechuk tspasik ek li jtsobpatanetike? 47  Jech xtok, mi jaʼ noʼox chakʼoponik li avermanotakike, ¿kʼusi ti yan to sba slekil yakaloxuk spasele? ¿Mi mu jechuk tspasik ek li jyanlumetike? 48  Jech oxal, li voʼoxuke skʼan me tukʼoxuk jech kʼuchaʼal tukʼ li Atotik ta vinajele.+

Tsʼibetik ta yok vun

Kʼelo Glosario, ajvalilal.
O «li buchʼutik snaʼojik ti chtun yuʼunik li mantale».
Literal «yakʼojbeik yipal saʼel jun oʼontonale».
O «pat na».
O «moch sventa spʼisobil kʼusitik».
Jaʼ ti bu chchikʼik kʼaʼep ta spat Jerusalene. Kʼelo Glosario, Jeena.
O «xloklun; xpulpun».
O «lekubtasbo».
O «lekubtasbo».
Literal «li slajeb kuadrantee». Kʼelo Apendise B14.
O «tstʼabes».
Kʼelo Glosario, Jeena.
Kʼelo Glosario, Jeena.
O «tstʼabes».
Li jpʼel kʼop ta griego taje jaʼ skʼan xal ti oy lek svunal yuʼunik ta stojolal ajvalil ti xuʼ sutes-o sbaik li buchʼutik nupunemike.
Li ta griego kʼope jaʼ porneia. Kʼelo Glosario, mulivajel.
Literal «li buchʼu toj chopole».
Jaʼ xkaltik, li kʼusi chichʼ chʼamunel ti muʼyuk chjoline.