Proverbios 24:1-34

  • «Mu xavitʼixta li viniketik ti toj chopolike» (1)

  • «Ta skoj ti oy jpʼijiltike, ta jvaʼan li jnatike» (3)

  • Xuʼ xyal ta lum li buchʼu tukʼe, pe tstam sba likel yan velta (16)

  • Mu xapak sutel (29)

  • Mi chijnikave, chakʼ povreal (33, 34)

24  Mu xavitʼixta li viniketik ti toj chopolikexchiʼuk muʼyukuk ta avoʼonton xachiʼinan.+   Yuʼun li yoʼontonike jaʼ tsnopbeik skʼoplal li saʼkʼopexchiʼuk li yeike jaʼ noʼox chalbeik skʼoplal li vokoliletike.   Ta skoj ti oy jpʼijiltike, ta jvaʼan li jnatike*+xchiʼuk lek vaʼal ta skoj ti oy kʼusi xkaʼibetik lek smelolale.   Ta skoj li yojtikinobil kuʼuntike, li skuartoaltake ta xnojta jeltos kʼulejal ti ep sbalile xchiʼuk ti jun yutsikile.+   Li pʼijil vinike xuʼ yuʼun+xchiʼuk ta skoj ti oy yojtikinobil yuʼun jun vinike, ch-epaj li sjuʼele.   Ta skoj ti oy buchʼu lek chbeiltasvane,* chapas paskʼop+xchiʼuk ta skoj ti oy ep jtojobtasvanejetike, chichʼ pasel kanal.*+   Li buchʼu bole solel mu sta li melel pʼijilale;+muʼyuk kʼusi stakʼ xal li ta stiʼ jteklume.   Buchʼuuk noʼox ti tsnop tspas kʼusi toj chopolechichʼ albel skʼoplal ti xtojob lek snopel kʼuxi ta pasel li kʼusi chopole.+   Li kʼusitik chopol tsnop tspas li buchʼu bole jaʼ mulilxchiʼuk toj chopol ch-ilat yuʼun krixchanoetik li jlabanvaneje.+ 10  Mi chachibaj li ta yorail vokolile,ta xkʼunib li avipe. 11  Pojo li buchʼutik ch-ikʼatik batel ta lajelalexchiʼuk mu xavakʼ ti xichʼik ikʼel batel ti bu chichʼik milele.+ 12  Mi xi chavale: «Pe mu toʼox jnabekutik skʼoplal taje», ¿mi mu tauk xakʼ venta li buchʼu chchaj ta kʼelel oʼontonale?*+ Jech, li buchʼu skʼelojote ta xakʼ ventaxchiʼuk jech ta stojbe sutel ta jujuntal ti kʼu yelan yabtelik li viniketike.+ 13  Kuni nichʼon, lajeso li pome, yuʼun toj lek;li xchiʼil batsʼi pome lek chavaʼi kʼalal chapas prevae. 14  Jaʼ jech ek, naʼo me ti lek kʼusi chkʼot ta atojolal yuʼun* li pʼijilale.+ Mi la atae, lek kʼusi chata ta jelavelxchiʼuk muʼyuk chlaj skʼoplal li spatobil avoʼontone.+ 15  Mu jechuk xapas kʼuchaʼal tspas li buchʼu toj chopole, mu teuk nopol xanakʼ* aba ta sna sventa chamala li buchʼu tukʼe;mu xatukibe ti bu chkux yoʼontone. 16  Yuʼun xuʼ van xyal ta lum vukub velta li buchʼu tukʼe, pe tstam sba likel yan velta,+yan li buchʼu toj chopole j-echʼel chyal-o ta lum ta skoj li svokole.+ 17  Mu xamuyubaj kʼalal chyal ta lum li avajkontraexchiʼuk mu me xkuxetuk avoʼonton kʼalal tsmak* yakane;+ 18  yuʼun mi jech chapase, ta xakʼ venta li Jeovae xchiʼuk chopol chil,vaʼun chpaj skapemal sjol ta stojolal li avajkontrae.+ 19  Mu xakap* ta skoj li buchʼutik muʼyuk xkʼuxul yoʼontonike;mu xavitʼixta li buchʼutik toj chopolike. 20  Yuʼun muʼyuk kʼusi lek smalaoj ta jelavel li buchʼu muʼyuk xkʼuxul yoʼontone;+li buchʼutik toj chopolike chtupʼ li skantilike.+ 21  Kuni nichʼon, xiʼtao* li Jeovae xchiʼuk li ajvalile+ xchiʼuk mu xachiʼin li buchʼutik tstoy sbaik ta stojolal ajvalile.+ 22  Yuʼun ta anil noʼox chtal li svokolike.+ Mu stakʼ naʼel kʼusi lajelal chakʼik* talel ta stojolal li jtoybaetike.+ 23  Liʼ xtoke jaʼ jech chalik li buchʼutik pʼijike: muʼyuk lek ti tʼujbil yajval ta jpastik kʼalal te oyutik ta chapanobbaile.+ 24  Buchʼuuk noʼox ti xi chalbe li buchʼu toj chopole: «Tukʼot»,+ chichʼ chopol kʼoptael yuʼun li lumetike xchiʼuk chtikʼbat smul yuʼun li mukʼta lumetike. 25  Pe lek kʼusi chkʼot ta stojolal li buchʼutik ta stukʼibtasik li buchʼu toj chopole;+chvul ta stojolalik bendision ti yichʼoj tal kʼusitik lekike.+ 26  Li krixchanoetike chichʼik ta mukʼ* li buchʼu melel snaʼ xtakʼave.*+ 27  Paso baʼyel li avabteltake xchiʼuk chapano skotol li kʼusi skʼan pasel ta avosile;ta tsʼakal une, vaʼano li anae.* 28  Mu xakʼot ta testigo sventa chopol xavalbe skʼoplal achiʼil mi muʼyuk sprevaile,+mu xaloʼla yantik xchiʼuk li avee.+ 29  Mu xiuk xavale: «Jaʼ jech ta jpakbe sutel jech kʼuchaʼal la spasbune;chkakʼbe stoj ta skoj li kʼusi la spase».*+ 30  Te li-echʼ ta yosil li buchʼu chʼaje,+ti bu stsʼunoj s-uva li vinik ti muʼyuk yichʼoj spʼijile.* 31  Laj kakʼ venta ti mas nat chʼiem li chopol tsʼiʼlele;pixil ta laetik* li lumtikexchiʼuk jinem yalel li smuroal ti pasbil ta tone.+ 32  La jkʼel lek, vaʼun la jnopbe skʼoplal;laj kil, vaʼun oy kʼusi laj yakʼ jchan,* jaʼ liʼe: 33  mi chavay uni jlikeluke, mi chanikav* uni jlikeluke,mi te noʼox ameyoj akʼob uni jlikeluk sventa xakuxe, 34  li povreale chvul ta atojolal kʼuchaʼal jun j-elekʼ xchiʼuk ti muʼyuk kʼusi x-ayan avuʼune chvul ta atojolal kʼuchaʼal jun vinik ti oy yabtejebe.+

Tsʼibetik ta yok vun

O «kutsʼ kalaltike».
O «pʼijil beiltasele».
O «lek kʼusi chkʼot ta pasel; chichʼ tael kolebal».
O «li kʼusitik oy ta oʼontonale».
O «lek chiʼ chavaʼi».
O «xamuk».
O «chtʼab».
O «Mu xa-ilin».
Kʼelo Glosario, xiʼtael Dios.
Jaʼ xkaltik, li Jeova xchiʼuk ajvalile.
O jaʼ van skʼoplal «Kʼalal tukʼ chijtakʼave, xkoʼolaj chkakʼtik tsʼutsʼel».
Literal «ta stsʼutsʼbeik ye».
O «li avutsʼ avalale».
O «ta jpakbe sutel».
Literal «muʼyuk yoʼontone».
O «ortiga tsʼiʼleletik».
Literal «la jchʼam li tukʼibtasele».
O «ch-och avayel».