1, 2. а) Немә үчүн Йәһва тәрәптә туруш даналиқтур? ә) Бу мақалидә биз немини көрүп чиқимиз?

 ЙӘҺВА билән дост болуш даналиқтур. Һечким Униңдәк қудрәтлик һәм дана әмәс, йәнә һечким Униңдәк меһир-муһәббәт көрситәлмәйду! Әлвәттә, биз һәрқачан Худаға садиқ болуп, Униң тәрипидә турғумиз келиду (Зәбур 96:4—6). Бирақ Худаға ибадәт қилған бәзи адәмләр Униң тәрипидә туралмиған.

² Бу мақалидә биз Йәһваниң тәрипидә туримән дәп, У өч көридиған ишларни қилған адәмләрниң мисалини көрүп чиқимиз. Уларниң мисалидин алидиған муһим савақлар Йәһваға садиқ болуп қелишимизға ярдәм бериду.

3. Йәһва немә үчүн Қабилға ярдәм беришкә тиришқан вә униңға немә дегән?

³ Қабилниң мисалини алайли. У сахта илаһларға сәҗдә қилмиған, шундақ болсиму, Йәһва униң ибадитини қобул қилмиған. Немә үчүн? Чүнки Йәһва униң жүригидики явузлуққа болған майиллиқни көргән (Йоһанниң 1-хети 3:12). Йәһва Қабилни агаһландуруп, мундақ дегән: «Әгәр  яхшилиқ қилсаң, яқтурмай қалимәнму? Әгәр яхшилиқ қилмисаң, гуна ишик алдида пайлап туриду вә у саңа егә болмақчи, лекин сән униң үстидин һөкүмранлиқ қиламсән?» (Яритилиш 4:6, 7). Йәһваниң сөзлиридин ениқ көрүнүп туридуки, әгәр Қабил товва қилип, Худа тәрәптә турған болса, Уму Қабил тәрәптә туратти.

4. Йәһва тәрәптә туруш пурсити болғанда, Қабил немә иш қилған?

⁴ Қабил көзқаришини өзгәрткән болса, Йәһва униң ибадитини қайтидин қобул қилатти. Лекин Қабил Худаниң сөзигә қулақ салмиған вә униң натоғра ой-пикри һәм һәвәслири уни яман йолға башлиған еди (Яқуп 1:14, 15). Яш чеғида Қабил Йәһваға қарши чиқимән дәп ойлимиғанду. Амма у Худаниң агаһландурушиға писәнт қилмай, Худаға қарши чиқип, һәтта өз инисини өлтүргән.

5. Қандақ ой-пикирдә болсақ, Йәһваниң қобул қилишидин айрилишимиз мүмкин?

⁵ Қабилға охшаш, бүгүнки күндиму бирәр мәсиһий Йәһваға ибадәт қилимән дәп, амма әмәлийәттә Йәһва өч көридиған ишларни қилиши мүмкин (Йәһуда 11). У вәз хизмитигә вә җамаәт учришишлириға қатнашсиму, әхлақсиз ой-хиялларға һәм ачкөз арзу-һәвәсләргә берилиши яки өчмәнлик һис-туйғулириниң ой-пикрини башқурушиға йол қоюши мүмкин (Йоһанниң 1-хети 2:15—17; 3:15). Шундақ ой-пикирдә болуш гунаға башлалайду. Башқилар бизниң немә ойлаватқанлиғимизни вә немә қилидиғанлиғимизни билмәйду, амма Йәһва билиду. Әгәр биз чин қәлбимиздин Йәһва тәрәптә турмисақ, У буни көриду (Йәрәмия 17:9, 10ни оқуң).

6. Йәһва яман һәвәслиримиз үстидин ғәлибә қилишқа қандақ ярдәм бериду?

⁶ Һәтта биз хаталиқларни өткүзгәндә, Йәһва биздин ваз кечишкә алдиримайду. Әгәр биз хәтәрлик йолға қарап маңсақ, У бизни Өзи тәрәпкә чақириду: «Мениң йенимға қайтип келиңлар вә Мән йениңларға қайтимән» (Малаки 3:7, КТ). Йәһва бизниң аҗизлиғимизни өзгәртишкә һәрикәт қиливатқанлиғимизни чүшиниду. Лекин У бизниң белимизни бошатмай яманлиққа қарши туришимизни халайду (Йәшая 55:7). Әгәр шундақ қилсақ, У бизгә яман арзу-һәвәслиримиз үстидин ғәлибә қилишқа керәклик күч-қувәт вә ярдәмни беридиғанлиғини вәдә қилиду (Яритилиш 4:7).

7. Сулайман Йәһва билән болған достлуқтин қандақ айрилған?

⁷ Сулайман яш вақтида Йәһва билән яхши мунасивәттә болған еди. Йәһва Сулайманға даналиқ берип, униңға Йерусалимда мәркизий ибадәтханини селиш вәзиписини тапшурған. Амма Сулайман Йәһва билән болған достлуғидин айрилған еди (Падишалар 1-язма 3:12; 11:1, 2). Худаниң қанунида падиша «өзи тола хотун алмисун», «болмиса униң көңли бузулиду» дәп йезилған (Қанун шәрһи 17:17). Сулайман бу қанунға бойсунмиған. Нәтиҗидә, у 700 аял вә 300 кенизәкни алған (Падишалар 1-язма 11:3). Бу аялларниң көпинчиси ят хәлиқтин болуп, бутларға ибадәт қилған. Демәк, Сулайман ят хәлиқтин аялларни елип, Худаниң қануниға қарши чиққан еди (Қанун шәрһи 7:3, 4).

8. Сулайман қандақ яман ишларни қилған?

⁸ Сулайман аста-аста Йәһваниң қанунлириға болған муһәббитини йоқитип,  ахирида наһайити рәзил ишни қилған. У Аштарот вә Кемош дегән ялған илаһларға қурбанлиқ супиларни ясап, аяллири билән бу илаһларға сәҗдә қилған. Сулайман шу қурбанлиқ супиларни Йерусалимдики Йәһваниң ибадәтханисиниң қарши тәрипидики тағниң үстигә салған! (Падишалар 1-язма 11:5—8; Падишалар 2-язма 23:13). Бәлким, Сулайман ибадәтханида қурбанлиқларни қилса, Йәһва Худа униң қилған гуналириға көз жумиду дәп, өзини алдиған.

9. Сулайман Худаниң агаһландурушиға қулақ салмиғанда немә иш йүз бәргән?

⁹ Йәһва гунаға һечқачан көз жуммайду. Муқәддәс китапта: «[Сулайман] өз көңлини Униңдин яндурди. Униң үчүн Худавәндиниң ғәзиви униңға кәлди»,— дәп йезилған. Йәһва Сулайманға ярдәм беришкә һәрикәт қилған. Йәһва «Өзини икки мәртивә ашкарә қилған... һәм бу ишлар тоғрисидин униңға: “Башқа тәңриләргә әгәшмигин”,— дәп әмир бәргән еди. Лекин Худа униңға буйруғинини тутмиған еди». Нәтиҗидә, Сулайман Худаниң қобул қилишидин һәм ярдимидин айрилған еди. Йәһва Сулайманниң әвлатлири пүтүн Исраил хәлқи үстидин һөкүмранлиқ қилишиға рухсәт қилмиған вә улар нәччә йүз жил көп қийинчилиқларни баштин кәчүргән (Падишалар 1-язма 11:9—13).

10. Немә бизниң Йәһва билән болған мунасивитимизни бузуветиши мүмкин?

¹⁰ Әгәр биз Худаниң өлчәмлирини чүшәнмәйдиған вә уларни һөрмәтлимәйдиғанлар билән дост болсақ,  улар бизниң пикир қилиш усулимизға тәсир қилип, Йәһва билән болған мунасивитимизни бузиду. Шундақ достлар — җамаәттики Худа билән йеқин мунасивәттә болмиған кишиләр яки Йәһваға хизмәт қилмайдиған уруқ-туққан, холум-хошна, хизмәтдаш вә синипдашлиримиз болуши мүмкин. Әгәр биз Йәһваниң өлчәмлири бойичә яшимайдиған адәмләр билән вақит өткүзсәк, улар бизгә шундақ қаттиқ тәсир қилалайдуки, һәтта бизниң Йәһва билән болған мунасивитимизни бузуветиши мүмкин.

11. Достларни таллашқа немә ярдәм бериду?

¹¹ Коринтлиқларға 1-хәт 15:33ни оқуң. Нурғун адәмләрниң есил пәзиләтлири бар. Бәлким, Йәһваға хизмәт қилмайдиғанларниң һәммиси һемишәм яман ишларни қилмайду. Еһтимал, сиз шундақ адәмләрни тонуйдиғансиз. Бу улар билән арилишиш яхши дегәнни билдүрәмду? Улар сизниң Йәһва Худа билән болған мунасивитиңизгә қандақ тәсир қилиду? Худаға йеқинлишишиңизға ярдәм берәмду? Улар үчүн немә әң муһим? Улар немә һәққидә параңлишиду? Давамлиқ мода кийим, пул, электронлуқ қурулмилар, оюн-тамашә вә шуниңға охшаш нәрсиләр һәққидә параңлишамду? Улар һәрдайим башқиларни әйипләмду? Әдәпсиз чақчақларни қиламду? Әйса: Көңүлдә немә болса, еғиздин шу чиқиду,— дәп ейтқан (Мәтта 12:34). Әгәр сиз арилишиватқан адәмләр сизниң Йәһва билән болған мунасивитиңизгә яман тәсир қилса, дәрһал һәрикәт қилиң! Улар билән вақит өткүзүшкә чәк қоюң, әгәр зөрүр болса, улар билән достлуқни үзүң (Пәнд-нәсиһәтләр 13:20).

12. а) Исраиллиқлар Мисирдин азат қилинғандин кейин Йәһва уларға немә дегән? ә) Худа исраиллиқларға садиқ болушни ейтқанда, улар қандақ инкас қайтурған?

¹² Йәһва исраиллиқларни Мисирдин азат қилған вақиәдин немини үгинәләймиз? Хәлиқ Синай теғиниң алдида жиғилғанда, Йәһва уларниң арисида екәнлигини алаһидә усулда көрсәткән еди! Хәлиқ қара булут, чақмақ вә исни көрүп, гүлдүрмоминиң һәм канайниң авазидәк қаттиқ авазларни аңлиған (Чиқиш 19:16—19). Кейин улар Йәһваниң: «Мән сениң Рәббиң Йәһва — мутләқ вапалиқни тәләп қилидиған Худадурмән»,— дегинини аңлиған. У Өзини яхши көрүп, қанунлириға итаәт қилидиған адәмләргә садақәтмән болидиғанлиғини вәдә қилған еди (Чиқиш 20:1—6ни оқуң). Йәһва исраиллиқларға әгәр улар У тәрәптә турса, У һәм улар тәрәптә туридиғанлиғини ейтқан. Әгәр сиз мошу хәлиқниң арисида болсиңиз, Йәһваниң сөзлирини аңлиғанда, қандақ һис-туйғуда болаттиңиз? Бәлким, сизму шу исраиллиқларға охшаш: «Йәһваниң ейтқанлириниң барлиғини орунлаймиз»,— дәп ейтаттиңиз (Чиқиш 24:3). Лекин узун вақит өтмәй, исраиллиқларниң Йәһваға болған садиқлиғи синалған. Улар қандақ синаққа дуч кәлгән?

13. Исраиллиқларниң садақәтмәнлиги қандақ синалған?

¹³ Исраиллиқлар Худаниң алаһидә усулда көрсәткән күч-қудритини көргәндә қорқуп кәткәнликтин, Муса Синай теғиға чиқип, хәлиқ үчүн Йәһваға сөз қилған (Чиқиш 20:18—21). Хәлиқ шунчә узун вақит өтсиму, Мусаниң техиғичә  тағдин чүшмигәнлигини көрүп, өзлирини чөлдә йолбашчисиз қалидиғандәк сәзгән охшайду. Улар немә иш қилған? Бәлким, улар инсаний йолбашчиси Мусаға һәддидин зиядә таянғачқа, қаттиқ әнсирәп, Һарунға: «Тур, бизгә алдимизда маңидиған бир илаһни ясап бәргин, чүнки Муса билән, бизни Мисирдин ачиққан киши билән, немә болғинини билмәймиз»,— дегән (Чиқиш 32:1, 2).

14. Исраиллиқлар өзини қандақ алдиған вә Йәһва немә иш қилған?

¹⁴ Исраиллиқлар бутларға сәҗдә қилишниң натоғра екәнлигини билгән (Чиқиш 20:3—5). Амма улар тезла алтун мозайға сәҗдә қилип кәткән! Улар Йәһваниң қанунлириға бойсунмиғандиму, өзлирини Йәһва тәрәптә туруватимиз дәп алдиған. Һарун мозайға сәҗдә қилишни Йәһваға беғишланған мәйрәм дәп атиған. Шу чағда Йәһва немә иш қилған? У Мусаға хәлиқ «жиркиничлик иш қилди» вә «уларға буйриған йолдин қанчилик чапсан улар чәтнәп кәткән» дегән. Йәһва шунчилик қаттиқ ғәзәпләнгәнки, һәтта У пүткүл хәлиқни йоқ қилишни ойлиған (Чиқиш 32:5—10).

15, 16. Муса билән Һарун Йәһва тәрәптә туридиғанлиғини қандақ көрсәткән? (Мақалиниң бешидики рәсимгә қараң.)

¹⁵ Йәһва — рәһим-шәпқәтлик Худа. Шуңа, У хәлиқни һалак қилмаслиқни қарар қилған. Буниң орниға, исраиллиқларға Худа Өзи тәрәптә болушни халайдиғанлиғини көрситиш пурситини бәргән (Чиқиш 32:14). Муса хәлиқниң бутниң алдида уссул ойнаватқанлиғини көргәндә вә вақирап нахша ейтиватқанлиғини аңлиғанда, алтун мозайни отта көйдүрүп, ундәк езивәткән. Кейин, Муса жуқури авазда: «Ким Йәһваниң тәрипидә? Маңа келиңлар»,— дегән еди. Лавий оғуллириниң һәммиси униң қешиға жиғилған (Чиқиш 32:17—20, 26).

¹⁶ Һарун алтун мозайни ясиған болсиму, башқа лавийлардәк товва қилип, Йәһва тәрәпкә өткән. Бу садиқ кишиләр өзлириниң гунакарлар тәрәптә әмәслигини ениқ көрсәткән еди. Бу дана қарар болған, сәвәви шу күни алтун мозайға сәҗдә қилған нәччә миң адәм өлтүрүлгән еди. Бирақ Йәһва тәрәптә болғанлар аман қалған вә Худа уларға бәрикәт беридиғанлиғини вәдә қилған (Чиқиш 32:27—29).

17. Паулниң алтун мозай һәққидә язғанлиридин қандақ савақ алимиз?

¹⁷ Биз бу вақиәдин қандақ савақ алимиз? Әлчи Паул: «Биз улардәк яманлиқни халимаслиғимиз үчүн, бу бизгә мисал болуп қалди»,— дегән. У «буниң һәммиси... биз үчүн мисаллардәк әскәртмә ретидә йезилғанлиғини» ейтқан. Кейин: «Ким туримән дәп ойлиса, жиқилип кетишидин байқисун»,— дәп әскәрткән еди (Коринтлиқларға 1-хәт 10:6, 7, 11, 12). Паул ейтқандәк, һәтта Худаниң хизмәтчилириму яман ишлар билән шуғуллинип кетиши мүмкин. Бәлким, улар Йәһва бизни қобул қилиду дәп ойлишиду. Амма бир киши  Худа билән дост болушни халаймән яки мән Худаға садиқ дәп ейтсила, бу һәргизму Йәһваниң уни қобул қилидиғанлиғини билдүрмәйду (Коринтлиқларға 1-хәт 10:1—5).

18. Немә иш бизниң Йәһвадин жирақлишимизға сәвәпчи болуши мүмкин вә бу қандақ ақивәткә елип бариду?

¹⁸ Мусаниң тағдин өзлири күткән вақитта чүшмигәнлигини көрүп, хәлиқ әнсирәшкә башлиған еди. Заманниң ахири өзүмиз күткән вақитта кәлмисә, бизму әнсиришимиз мүмкин. Йәһваниң келәчәк һәққидики вәдилири пат арида әмәлгә ашмайду яки бу биз үчүн пәқәт арзу-арман дәп ойлап, диққитимизни Йәһваниң халиғиниға әмәс, өзүмизниң халиғиниға қаритишни башлишимиз мүмкин. Әгәр пәхәс болмисақ, Йәһвадин жирақлишип, биз һечқачан қилишни ойлимиған яман ишларни қилип қоюмиз.

19. Биз һәрқачан немини әстә тутушимиз керәк вә немә үчүн?

¹⁹ Йәһва бизниң пәқәт Униңғила пүтүнләй бойсунушимизни вә ибадәт қилишимизни тәләп қилиду (Чиқиш 20:5). Немә үчүн? Сәвәви У бизни сөйиду. Әгәр биз Йәһваниң ирадисини орунлимисақ, Шәйтанниң күткинини қилимиз вә бу бизни ечинишлиқ ақивәткә елип бариду. Шуңа Паул: «Йәһваниң қачисидин һәм җинларниң қачисидин ичәлмәйсиләр, “Йәһваниң дәстихинидин” һәм җинларниң дәстихинидин йәләлмәйсиләр»,— дәп ейтқан (Коринтлиқларға 1-хәт 10:21).

20. Биз хаталиқ өткүзгәндә Йәһва бизгә қандақ ярдәм берәйләйду?

²⁰ Қабил, Сулайман вә исраиллиқларниң товва қилиш вә жүрүш-турушини өзгәртиш пурсити болған еди (Әлчиләр 3:19). Йәһва хаталиқ өткүзгән адәмдин дәрһал ваз кәчмәйду. Мәсилән, Һарунниң мисалини алсақ, Худа уни кәчүргән. Бүгүнки күндә Йәһва бизни яман ишлардин сақлаш үчүн Муқәддәс китап, әдәбиятлар вә қериндашлар арқилиқ меһир-муһәббәт билән агаһландуриду. Йәһваниң агаһландурушлириға диққитимизни қаратсақ, У бизгә рәһим-шәпқәт көрситидиғанлиғиға ишинәләймиз.

21. Бизниң садиқлиғимиз синалғанда немә қилишимиз керәк?

²¹ Йәһваниң меһир-шәпқәт көрситишиниң сәвәви бар (Коринтлиқларға 2-хәт 6:1). Бу бизгә «рәзилликни вә бу дунияниң һәвәслирини рәт қилишқа» пурсәт бериду (Титқа 2:11—14ни оқуң). Бу дунияда Йәһваға болған садиқлиғимиз һәрдайим синилиду. Худа тәрәптә турушқа вә Униңдин «қорқуп, Униңға ибадәт қилип, Униң өзигә чаплишишқа» бәл бағлаң (Қанун шәрһи 10:20).