Мәзмунға өтүш

Мундәриҗигә өтүш

ТӘРҖИМИҺАЛ

Мән қилишим керәк болған ишларни қилдим

Мән қилишим керәк болған ишларни қилдим

ДОНАЛЬД РИДЛИ 30 жилдин көпирәк Йәһва гувачилириниң қануний қоғдайдиған адвокат болған. У бемарларниң қан қуюшни рәт қилиш һоқуқини қоғдаш үчүн көп әҗир-меһнәт сиңдүргән. У Қошма Штатлардики Алий Сотиларда нурғун қетим ғәлибә қазиништа өз һәссисини қошқан. Достлири уни Дон дәп чақиришатти. У тиришчан, кәмтәр вә пидакар киши еди.

2019-жили Донға камдин-кам учрайдиған вә даваси йоқ нерва кесили, дәп диагноз қоюлған еди. Бу кесәл наһайити тез яманлишип кәткәч, у 2019-жили 16-август күни җан үзди. Төвәндә униң тәрҗимиһали.

Мән 1954-жили Сент-Пол шәһиридә (Миннесота штати, АҚШ) байму, гадайму әмәс, рим католик диниға ишинидиған аилисидә дунияға кәлдим. Мән бәш балиниң иккинчиси едим. Мән католик башланғуч мәктивидә оқудум вә чиркониң мәрасимлирида роһанийларға ярдәм берәттим. Бирақ мениң Муқәддәс китаптин билимлирим кам еди. Гәрчә һәммини яратқан бир Худаниң мәвҗутлиғиға ишәнсәмму, амма чиркониң мениң Худаға ибадәт қилишимға ярдәм берәлишигә ишәнмидим.

ҺӘҚИҚӘТНИ ҮГИНИШ

Вильям Митчел институтиниң қанун кәспидә оқуватқан биринчи жили, Йәһва гувачилири мениң өйүмгә кәлди. Мән кир жуюш билән бәнт болғачқа, улар мулайимлиқ билән кейин келимиз дәп кетип қалди. Улар қайтип кәлгәндә, мән уларға икки соал қойдум: «Немишкә яман адәмләр яхши адәмләрдин яхширақ яшайду? Бәхитлик болуш үчүн немә қилиш керәк?» Мән улардин «Мәңгү һаятқа йетәкләйдиған һәқиқәт», дегән китапни вә йешил ташлиқ көзгә чирайлиқ «Муқәддәс китап. Йеңи дуния тәрҗимисини» алдим. Һәмдә Муқәддәс китап үгинишини башлидим. Һәқиқәт мениң көзүмни ачти. Худаниң Падишалиғи кәлгәүсидә пүтүн дунияни башқуридиғанлиғини билгәндә, бәк хошал болдум. Мән адәмләрниң һөкүмранлиғи пүтүнләй мәғлуп болуп келиватқанлиғи пүткүл дунияни зар-зар жиғлитип азап-оқубәтләр вә бар адаләтсизликниң көпәйткинини көрүп йетәлидим.

1982-жили өзүмни Йәһва Худаға беғишлап, шу жили Сент-Пол шәһиридики бир сарай мәркизидә өткүзүлгән «Падишалиқ тоғрилиқ һәқиқәт» намлиқ конгресста чөмдүрүш мәрасимидин өттүм. Кейинки һәптидә мән дәл шу шәһәрдики сарай бенасиға келип, адвокатлиқ гуванамисини елиш үчүн емтиһан тапшурдум. Октябрь ейиниң бешида, емтиһандин өткәнлигимни билдим вә адвокат болуп ишләшкә лаяқитигә егә болдум.

«Падишалиқ тоғрилиқ һәқиқәт» намлиқ конгресста Бруклин Бәйтәлдә ишләватқан Майк Ричардсон билән тонуштум. У маңа Баш идаридә Қанун бөлүминиң ечилғанлиғини чүшәндүргән еди. Әлчиләр 8:36дә эфиопиялик әмәлдарниң сөзлири есимгә келип, мән өзүмдин: «Қанун бөлүмидә хизмәт қилишимға немә тосқунлуқ қилиду?»— дәп соридим. Шуңа мән Бәйтәлдә хизмәт қилиш үчүн илтимас хәтни яздим.

Ата-анам мениң Йәһва гувачиси болғинимдин хурсән болмиди. Дадам мениңдин Бәйтәлдә хизмәт қилишниң қанун кәспиң үчүн қандақ пайдиси болиду, дәп сориди. Мән униңға пидаий хизмәт қилимән вә бәйтәлликләргә һәр айда берилидиған 75 долларни алимән, дәп җавап бәрдим.

Мән сотта ишләшкә келишип қойғанлиқтин, Бәйтәлдә хизмәт қилиш үчүн дәрру баралмидим. 1984-жили Бруклиндики (Нью-Йорк) Бәйтәлдә хизмәт қилишни башлалидим. Қанун бөлүмигә тәйинләндим. Сотта топлиған тәҗрибәм, мени алдимда күтүватқан ишларға тәйярлиди.

СТЭНЛИ ТЕАТРИНИҢ РЕМОНТ ҚИЛИНИШИ

Стенли театр сетивелинғанда мошундақ еди

1983-жили ноябрь ейида Нью-Джерси штатиниң Джерси-Сити шәһиридики Стэнли театри сетивелинди. Бурадәрләр шәһәрдики әмәлдарларға бу бенаниң электр вә труба йоллирини ремонт қилиш үчүн рухсәт беришни илтимас қилди. Улар билән көрүшкәндә, Стэнли театрини Йәһва гувачилириниң Конгресс сарайи сүпитидә ишләтмәкчи болғанлиғини чүшәндүрди. Бу қийинчилиқ пәйда қилди. Джерси-Сити шәһәрниң қануни бойичә, ибадәт қилиш үчүн ишлитилидиған беналар пәқәт туралғу районлириға җайлишиши керәк еди. Стэнли театри болса, шәһәр мәркизидики сода-сетиқ райониға җайлашқачқа, шәһәр әмәлдарлири рухсәт илтимасини рәт қилди. Шуңа, бурадәрләр наразилиқ әрзи сунди, амма бу әрз рәт қилинди.

Мениң бәйтәлдики хизмитимниң биринчи һәптисидә тәшкилатимиз мошу мәсилә тоғрилиқ федерация районлуқ сотиға әрз сунди. Минесота штати, Сент-Полдики федерация районлуқ сотида катип сүпитидә икки жиллиқ хизмитимни әндила тамамлиғанлиғим үчүн оттурға қоюлған мәсилини яхши биләттим. Бизниң адвокатлиримизниң бири Стэнли театри һәр түрлүк көплигән аммивий паалийәтләр, шу җүмлидин кинолардин тартип рок музика концертлириғичә паалийәтләрдә қоллинилғанлиғини чүшәндүрүп бәрди. Ундақта немә үчүн диний мәрасимларни өткүзүш қанунсизлиқ болиду? Районлуқ сот мәсилини көрүп чиқип, Джерси-Сити шәһири диний әркинлигимизни һөрмәтлимигән, дәп һөкүм чиқарди. Районлуқ сот шәһәрдин керәклик рухсәтнамини беришни тәләп қилди. Мән Йәһва Худаниң Өз ишини алға сүрүш үчүн қанунлуқ һоқуқлардин пайдиланған тәшкилатни бәрикәтләватқанлиғини чүшәндим. Бу ишқа қатнишиватқанлиғим үчүн интайин хошал болдум.

Бурадәрләр бу кәң көләмлик әксигә кәлтүрүш ишини башлап кәтти. Кам дегәндә бир жил өткәч, 1985-жили 8-сентябрьда Джерси-Сити шәһәрдики Конгресс сарийида Гилиад мәктивиниң 79-қатарлиқ синипиниң оқуш пүтүрүш мәрасими өткүзүлди. Мән Худаниң мошу ишиға қатнишиватқанлиғимға бәк хурсән болдум. Бәйтәлгә келиштин авал, адвокат болуп ишлигинимгә қариғанда, Падишалиқ хизмити үчүн һәссәмни қошуш мени бәкирәк шүкүр-қанаәткә егә қилди. Шу вақитларда, Йәһва Худаниң мени техиму көпирәк сот ишлирида қоллинидиғанлиғимни хиялимға кәлтүрмигән едим.

ҚАНСИЗ ДАВАЛАШ ҺОҚУҚЛИРИНИ ҺИМАЙӘ ҚИЛИШ

1980-жилларда дохтурлар вә дохтурханилар Гувачиларниң қансиз давалаш өтүнүшлирини һөрмәт қилмиған. Сотчилар аялларниң қансиз давалаш қанунлуқ һоқуқи йоқ дәп ойлиған. Шуңа һамилдар аяллар көп қийинчилиқларға учриған. Сотчилар, әгәр анисиға қан қуюлмиса, балиси житим қелиши мүмкин дегән хуласигә кәлгән.

1988-жили 29-декабрь күни Денис Никело қериндишимиз бошанғанда, көп қан чиқип кетип азап чәккән. Униң гемоглабини 50тин төвән чүшүп кәткәндә, дохтур қериндишимизниң қан қуйдурушни қобул қилишини халиған. Денис қериндишимиз уни рәт қилди. Әтиси әтигәнлиги дохтурхана сотқа әрз сунуп, униңға қан қуюш тәдбирини қоллинишни қобул қилиш һөкүми чиқиришни сориған. Сотчи бу мәсилини көрүп чиқмай, қериндишимиз вә униң йолдишини хәвәр қилмай, дохтурханиниң униңға қан қуюшиға рухсәт бәргән.

30-декабрь, җүмә күни дохтурлар йолдишиниң вә башқа туққанлириниң қаршилиғиға қаримай, қериндишимизға қан қуйған. Шу кәчтила, Денис қериндишимизниң туққанлири вә бәзи ақсақаллар униң каравитиниң өп-чөрисидә турувелип, униңға қан қуйушқа қарши турғини үчүн тутулған. 31-декабрь, шәнбә күни әтигәнлиги Нью-Йорк шәһири вә униң әтрапидики шәһәрләрдә гезитлар, телевизия вә радиода бурадәрләрниң қолға елинғанлиғи хәвәр қилинған.

Филип Брамли иккимиз яш чеғимизда

Дүйшәнбә әтигәнлиги мән риясәтчилик қилидиған Алий сотчи Милтон Моллен билән сөзләштим. Мән бу мәсилигә тегишлик һәммә дәлилләрни көрситип, сотчиниң бу ишни көрүп чиқмайла, қан қуюшқа буйруқ чиқарғанлиғини чүшәндүрдүм. Сотчи Моллен мени өз ишханисиға чүштин кейин келип, шу дәлилләрни вә бу ишқа тегишлик қанунларни көрүп чиқишини сориди. Шу кәчтә хизмитимгә назарәт қилидиған бурадәр Филип Брамли мән билән биргә Моллен сотчиниң ишханисиға барди. Сотчи дохтурханиниң адвокатиниму чақирди. Бизниң муназиримиз қизғин өтти. Бир пәйттә, Филип бурадәр дәптиригә «өзүңизни тутуң», дәп йезип маңа көрсәтти. Бу мән үчүн яхши мәслиһәт еди, сәвәви мән дохтурханиниң адвокатиниң дәлиллирини йоққа чиқиримән дәп, қеним бәкму қизип кәткән еди.

Солдин оңға: Ричард Мок, Григорий Олдз, Пол Полидоро, Филип Брамли, мән вә Марио Морено. «Күзитиш мунари Җәмийити билән Страттон йезиси арисидики әрз-шикайәт сотида еғизчә дәлилләрни кәлтүргән күнимиз («Ойғиниңлар!» (рус) журналниң 2003-жил, 8-январь саниға қараң.)

Тәхминән бир саатин кейин, сотчи Моллен бу ишни әтә әтигәндә биринчи болуп бир тәрәп қилидиғанлиғини ейтти. Биз униң ишханисидин чиққанда, у әтә дохтурханиниң адвокати үчүн бәк еғир күн болидиғанлиғини ейтқан еди. Бу дохтурханиниң Денис қериндишимизға мәҗбурлап қанни куюш һоқуқи барлиғини адвокатқа дәлилләш қийин болидиғанлиғини көрсәткән. Йәһва Худа бу ишта ғәлибә қазинидиғанлиғимизниң пурсити бар екәнлигигә ишәндүрмәкчи еди. Йәһва Өз ирадисини әмәлгә ашуруш үчүн бизни ишлитиватқанлиғини ойлиғанда, биз бәк һаяҗанлинип кәттуқ.

Әтигә тәйяр болуш үчүн, биз кечичә һәммә дәлилләрни көрүп чиқтуқ. Сот бенаси Бруклиндики Бәйтәлдин жирақ болмиғачқа, қанун бөлүмимиздики қериндашларниң көпинчиси шу йәргә барди. Төрт сотчи һәммә дәлилләрни көрүп болғандин кейин, қан қуюш һәққидики буйруқни йоққа чиқарди. Алий сот Денис қериндишимизға пайдилиқ қарар чиқарди. Сот адәмниң қөзқаришини нәзәргә алмай, униң асасий кишилик һоқуқиға қарши қарарини чиқиришқа болмайдиғанлиғини ейтти.

Нәтиҗидә, Нью-Йорктики Алий сот Денис қериндишимизниң қансиз давалаш һоқуқи барлиғини етирап қилған. Бу қарар Алий сот чиқарған төрт қарарниң биринчиси болған. Бу ишқа қатнишиш мән үчүн шан-шәрәп болған еди (« Қошма Штатларниң Алий сотлирида қазанған ғәлибилиримиз» намлиқ рамкиға қараң.). Вақит өтүп, мән Бәйтәлниң адвокатлири билән балини беқивелиш вә аҗришиш, йәр-зиминларни вә беналарни ишлитишкә мунасивәтлик әрз-шикайәт ишлирида һәмкарлаштим.

МЕНИҢ АИЛӘВИЙ ҺАЯТИМ

Аялим Дон билән

Мән аялим Донни биринчи қетим учраштурғинимда, у аҗрашқан вә үч балиниң аниси еди. У өз җенини өзи беқип, пионер болған. У көп қийинчилиқларни бешидин өткүзгән, шуңа униң җасарәт билән Худаға хизмәт қилиш қарари маңа бәк тәсир қилған. 1992-жили Нью-Йорк шәһиридә өткүзүлгән «Нур тарқатқучилар» намлиқ конгресста мән униң билән йеқинирақ тонушушқа тәклип қилдим. Бир жилдин кейин биз той қилдуқ. Бундақ роһий җәһәттин йетилгән вә хушхуй аялға еришиш, бу Худаниң бәрикити. Һаятимизда аялим Дон мени һәқиқәтән мукапатқа ериштүрди (Пәнд н. 31:12).

Биз той қилғанда, балилар 11, 13 вә 16 яшта еди. Мән уларға яхши дада болушни халаттим. Шуңа мән өгәй атилар тоғрилиқ көп издиниш қилип, әдәбиятлиримиздин биливалғанлиримни әмәлийәттә қолландим. Әлвәттә, жиллар давамида биздә қийинчилиқлар болди, бирақ балиларниң мени ишәнчлик дости вә көйүмчан дадиси дәп қобул қилғанлиғиға мән хошал болдум. Балилиримизниң достлири үчүн ишигимиз дайим очуқ еди, бизму қешимизда дайим вараң-чуруң қилидиған яшларниң болушини яхши көрәттуқ.

2013-жили Дон биз иккимиз яшанған ата-анилиримизға ғәмхорлуқ қилиш үчүн Висконсин штатиға көчүп кәттуқ. Мениң һәйран қалғиним, Бәйтәл хизмитим тохтап қалмиди. Мән вақитлиқ пидаий хизмәтчи сүпитидә тәшкилатимизға һәрхил қануний ишларда ярдәм бериш үчүн тәклип қилиндим.

КҮТҮЛМИГӘН ӨЗГИРИШЛӘР

2018-жили, сентябрь ейида, гекитигим билән бир нәрсә болуватқанлиғини байқидим. Дохтур мени тәкшүрди, амма униң сәвәвини ениқлалмиди. Кейинирәк, башқа дохтур маңа нерва кесәлликлири дохтуриға көрүнүшкә дәвәт қилди. 2019-жили, январьда нерва кесәлликлири дохтури тәхминән диагнозни қоюп, камдин-кам учрайдиған аста-аста тән әзалирини зәйипләштүридиған кесәл билән ағриғанлиғимни ейтти.

Мән өмүр бойи музда коньки тейилип келиватимән. Мән буниңға бәк амрақ. Үч күндин кейин, коньки тейиливатқанда, оң қолумниң билигимни сундурувалғандин кейин, мән мускуллиримниң һәрикитини тизгинләш ихтидарини йоқатқанлиғини чүшәндим. Нерва кесилимниң һәйран қаларлиқ тез сүръәттә яманлишип кетиши сөзләш, һәрикәтлиниш вә бир нәрсини жутуш иһтидаримға қаттиқ тәсир қилди.

Адвокатлиқ тәҗрибәмдин пайдилинип, Падишалиқ ишиниң алға бесишиға азирақ һәссәмни қошқунум, мениң үчүн чоң шан-шәрәп. Мән дохтурлар, адвокатлар вә сотчилар үчүн һәр саһадики журналларда нурғун мақалиләрни йезип илан қилдим. Униңдин башқа Йәһва гувачилириниң қансиз операция қилиш вә давалиниш һоқуқини қоғдаш үчүн дунияниң җай-җайлирида нутуқларни ейтқинимдин бәк хошал болдум. Амма Луқа 17:10дики сөзләргә асасән, мән әрзимәс қул, пәқәт мән қилишимға тегишлик болған ишимни қилдим.