Мәзмунға өтүш

Мундәриҗигә өтүш

19-ТӘТҚИҚ МАҚАЛИСИ

Рәзил дуниядики адаләт билән меһир-муһәббәт

Рәзил дуниядики адаләт билән меһир-муһәббәт

«Бәрһәқ, яманлиқни яқтурмайдиған Худасән,... һәммисини өч көрисән әскилик [рәзиллик] қилғучиларниң» (ЗӘБ. 5:4, 5).

54-НАХША Етиқатта чиң турайли

БУ МАҚАЛИДӘ *

1—3. a) Зәбур 5:4—6гә асасән Йәһва Худа рәзилликләргә қандақ қарайду? ә) Немә үчүн балиларни җинсий хорлаш «Мәсиһниң қануниға» қарши қилмиш дәймиз?

ЙӘҺВА ХУДА барчә рәзилликләрни өч көриду (Зәбур 5:4—6ни оқуң). У жиркиничлик рәзил қилмишлардин, болупму балиларни җинсий хорлаштин, қаттиқ нәпрәтлиниду! Биз, Йәһва гувачилири, Йәһва Худани үлгә қилғач, шундақ әхлақсизлиқтин нәпрәтлинишимиз вә җамаәттә шуниңдәк рәзил қилмишларға йол қоймаслиғимиз керәк (Рим. 12:9; Ибр. 12:15, 16).

2 Балиларни җинсий хорлайдиған һәрқандақ иш-һәрикәт «Мәсиһниң қануниға» мутләқ қарши қилмиш (Гал. 6:2). Немә үчүн шундақ дейишкә болиду? Илгирики мақалидә үгәнгинимиздәк, Мәсиһниң қануни — Мәсиһ гәп-сөзлири вә иш-һәрикәтлири арқилиқ бәргән тәлимләр. Бу қанун меһир-муһәббәткә асасланған вә адаләткә үндәйду. Мошу қанунға бойсунидиған Худа хизмәтчилири балиларға меһир-муһәббәт билән муамилә қилиши керәк. Шундила балилар өзини бехәтәр вә һәқиқий меһрибанлиққа еришкәндәк һис қилиду. Балиларни җинсий хорлаш адаләтсизлик вә шәхсийәтчиликтур. Хорлашқа учриған балилар өзини хәтәр астида вә уларни һечким яхши көрмәйдиғандәк һис қилиду.

3 Бәкму әпсус, бүгүнки күндә балиларни җинсий хорлаш балаю апәткә охшаш кәң тарқалған. Һәтта Худаниң һәқиқий хизмәтчилириму бу апәтниң тәсиригә учраватиду. Чүнки әтрапимизни «явуз һәм ялғанчи адәмләр» қаплап кетиватиду вә бәзилири һәтта җамаәткә киривелишкә уруниду (Тим. 2-х. 3:13). Буниңдин башқа, өзини Йәһва гувачиси дәп ативалған бәзи адәмләр жиркиничлик шәһваний арзу-һәвәслириниң кәйнигә кирип, балиларни җинсий хорлиған. Бу қилмиш немә үчүн шунчә еғир гуна санилиду? Җамаәттә бирси шундақ еғир гуна қилғанда, ақсақаллар қандақ чарә қоллиниши керәклигини вә ата-анилар балилирини қандақ һимайә қилалайдиғанлиғини көрүп чиқайли *.

ЕҒИР ГУНА

4, 5. Немә үчүн җинсий хорлашни балиға қарши қилинған гуна дәймиз?

4 Балиларни җинсий хорлашниң яман тәсири узунғичә давам қилиду. Бу қилмиш пәқәт балиниң өзинила әмәс, уни яхши көргән кишиләрни, мәсилән аилиси вә җамаәттики қериндашларниму азаплайду. Балиларни җинсий хорлаш — наһайити еғир гуна.

5 Балиға қарши қилинған гуна. Башқиларға зиян кәлтүрүп, уларни азап-оқубәткә селиш — гунадур. Кейинки мақалидә балини җинсий хорлиған адәм униң жүригини еғир яра қилидиғанлиғини билимиз. У балиниң ишәнчигә сатқунлуқ қилип, уни бехәтәрлик һис-туйғусидин мәһрум қилиду. Биз чоқум балиларни шундақ рәзил қилмиштин һимайә қилишимиз вә җинсий хорлашниң қурбани болғанларға тәсәлли вә ярдәм беришимиз керәк (Сал. 1-х. 5:14).

6, 7. Балиларни җинсий хорлашни немә үчүн җамаәткә вә һөкүмәткә қарши қилинған гуна дәймиз?

6 Җамаәткә қарши қилинған гуна. Җамаәттики бирси балиларни җинсий хорлиса, у җамаәтниң намиға дағ кәлтүриду (Мәт. 5:16; Пет. 1-х. 2:12). Бу миллионлиған «етиқат үчүн тиришип күрәш қилишқа» һәрикәт қиливатқан қериндашлар үчүнму адаләтсизликтур (Йәһ. 3). Рәзил иш қилип, гунасиға товва қилмайдиған адәм җамаәтниң әзаси болалмайду.

7 Һөкүмәткә қарши қилинған гуна. Худаниң хизмәтчилири һөкүмәтниң қануниға бойсунуши керәк (Рим. 13:1). Дөләтниң қанунини һөрмәтләш арқилиқ өзүмизниң һөкүмәткә бойсунғанлиғимизни көрситимиз. Әгәр җамаәттә бирси җинаий ишлар қануниға хилаплиқ қилса, мәсилән балиларни җинсий хорлаш җинайитини өткүзсә, һөкүмәткә қарши гуна қилиду (Әлчиләр 25:8ни селиштуруң). Ақсақалларниң дөләт қанунини бузғанларни җазалаш һоқуқи йоқ. Лекин улар балиларни җинсий хорлиғучини һөкүмәтниң җазасидин қоғдимайду (Рим. 13:4). Гунакар өз қилмишиниң ақиветигә яриша җазаға тартилиду (Гал. 6:7).

8. Йәһва бир кишиниң йәнә биригә қилинған гунасиға қандақ қарайду?

8 Әң ямини, бу Худаға қарши қилинған гуна (Зәб. 51:4). Кимду-бирси башқа биригә гуна қилғанда, у Йәһвағиму қарши гуна қилған болиду. Худа Исраил хәлқигә бәргән Тәврат қанунидин бир мисални көрәйли. Бирси өз хошнисини булиған яки алдиған болса, Қанун бойичә бу «Худавәндиниң алдида наһәқ иш» болған (Ләв. 6:2—4). Демәк, җамаәттики бирси балини җинсий хорлиса, бу Худаниң алдида қилинған наһәқ иштур. Чүнки шу киши балини алдап, уни бехәтәрлик һис-туйғусидин мәһрум қилиду. Шундақ әхлақсизлиқ қилғучи Йәһваниң исмиға дағ кәлтүриду. Шу сәвәптин, балиларни җинсий хорлаш — Худаға қарши қилинған еғир гуна.

9. Йәһваниң тәшкилати қандақ мәлуматларни тәминләп келиватиду вә немә үчүн?

9 Көп жиллардин бу ян Йәһваниң тәшкилати, балиларни җинсий хорлашқа мунасивәтлик мавзуда Муқәддәс китапқа асасланған мәлуматларни тәминләп келиватиду. Мәсилән, «Күзитиш мунари» һәм «Ойғиниңлар!» журналлирида җинсий хорлашқа учрап, қәлби яриланғанлар немә қилалайду, башқилар уларға қандақ ярдәм вә тәсәлли берәләйду вә ата-анилар балилирини қандақ һимайә қилса болиду дегәндәк мавзуларда мақалиләр нәшир қилинип келиватиду. Балиларни җинсий хорлиғанларға қандақ чарә қоллиниш тоғрисида ақсақалларға Муқәддәс китаптики айәтләр асасида тәпсилий көрсәтмиләр берилгән. Тәшкилат шундақ әхлақсизлиқ қилғучиларға көридиған чариләрни қайта-қайта қарап, бәзи өзгәртишләрни қилиду. Немә үчүн? Ақсақалларниң Мәсиһниң қануниға мас чарә көрүватқанлиғиға капаләт қилиш үчүн.

ЕҒИР ГУНАҒА ҚОЛЛИНИЛИДИҒАН ЧАРӘ

10—12. a) Кимду-бирси еғир гуна қилғанда, ақсақаллар немини әстин чиқармаслиғи керәк вә уларниң мәхсити немә? ә) Яқуп 5:14, 15кә асасән, ақсақаллар немә қилишқа тиришиши керәк?

10 Ақсақаллар еғир гунаға чарә қолланғанда, Мәсиһниң қануни улардин падиға меһир-муһәббәт көрситишни, Йәһваниң көз алдида тоғра вә адил иш қилишни тәләп қилидиғанлиғини әстә тутуши керәк. Улар бириниң еғир гуна қилғанлиғини билгәндә, чоқум бирнәччә вәзийәтни еһтиятчанлиқ билән қарап чиқиши лазим. Уларниң әң асасий мәхсити — Йәһваниң муқәддәс исмини қоғдаш (Ләв. 22:31, 32; Мәт. 6:9). Ақсақаллар йәнә җамаәттики қериндашларниң роһий әһвали тоғрилиқ ойлайду вә еғир гунаниң қурбани болуп азап чәккәнләргә ярдәм беришни халайду.

11 Җамаәттики еғир гуна қилған бирси гунасиға товва қилса, ақсақаллар униңға Йәһва Худа билән қайтидин яхши мунасивәттә болушқа ярдәм беришкә тиришиду (Яқуп 5:14, 15ни оқуң). Яман һәвәслиригә берилип, еғир гуна қилған қериндаш ағрип қалған адәмгә охшайду. Демәк, униң Йәһва Худа билән мунасивити бузулуп кәткән *. Ақсақалларни дохтурлар билән селиштурушқа болиду. Улар ағриқ кишини [еғир гуна қилғучини] сақайтишқа тиришиду. Уларниң Муқәддәс китапқа асасланған нәсиһити гуна қилған кишигә Йәһва билән қайтидин яхши мунасивәттә болушиға ярдәм бериши мүмкин. Бирақ буниң үчүн у гунасиға чин жүрәктин товва қилиши керәк (Әлч. 3:19; Кор. 2-х. 2:5—10).

12 Бәк ениқки, ақсақалларға чоң җавапкарлиқ тапшурулған. Ақсақаллар Худа уларға тапшурған қойларға меһрибанлиқ билән ғәмхорлуқ қилиду (Пет. 1-х. 5:1—3). Улар қериндашларниң һәммиси җамаәттә өзлирини хатирҗәм һис қилишни халайду. Шу сәвәптин, қандақту бир еғир гуна, мәсилән балини җинсий хорлаш тоғрилиқ билгәндә, ақсақаллар дәрһал һәрикәт қилиду. Һазир  13,  15 вә  17-абзацларда берилгән соалларға көңүл бөләйли.

13, 14. Бала җинсий хорлашқа учриғанда, ақсақаллар бу тоғрилиқ һөкүмәткә мәлум қиламду? Чүшәндүрүп бериң.

 13 Бала җинсий хорлуққа учриғанда, ақсақаллар бу тоғрилиқ һөкүмәткә мәлум қиламду? Һә, дөләт қанунида шундақ қилиш тәләп қилинса, улар мәлум қилиду (Рим. 13:1). Шундақ қанун Худаниң қануниға қарши әмәс (Әлч. 5:28, 29). Шу сәвәптин, ақсақалларға бала җинсий хорлашқа учриди дегән хәвәр йәткүзүлсә, улар йәрлик Бәйтәл билән алақә қилип, дөләт қанунида немә тәләп қилинидиғанлиғини сорайду.

14 Җинсий хорланған бала, ата-аниси яки вақиәни билидиған башқа адәмләр билән сөзләшкәндә, ақсақаллар уларниң бу тоғрилиқ һөкүмәткә әрз қилиш һоқуқи бар екәнлигини ейтиду. Лекин балини җинсий хорлиған адәм җамаәттики бирси болуп, бу көпчиликкә мәлум болсичу? Бу тоғрилиқ ейтип бәргән қериндаш Худаниң исмиға дағ кәлтүрдүм дәп ойлиши керәкму? Әлвәттә, яқ. Чүнки Худаниң исмиға дағ кәлтүргән у әмәс, балини җинсий хорлиған адәм.

15, 16. a) Тимотийға 1-хәт 5:19ға асасән, сот комитетини қуруш үчүн немишкә кам дегәндә икки гувачи керәк? ә) Җамаәттики бирси балини җинсий хорлиди дегән хәвәрни алғанда, ақсақаллар немә қилиду?

 15 Немә үчүн ақсақалларниң сот комитетини қуруши үчүн кам дегәндә икки гувачи керәк? Чүнки бу тәләп Муқәддәс китаптики адаләтлик өлчәмләргә мас. Адәм гунасини бойниға алмиса, уни әйипләш үчүн вә ақсақалларниң сот комитетини қуралиши үчүн, икки гувачи болуши керәк (Қ. шәр. 19:15; Мәт. 18:16; Тимотийға 1-хәт 5:19ни оқуң). Бу тәләп бала җинсий хорланғанлиғи тоғрилиқ һөкүмәткә мәлум қилиш үчүн икки гувачи болуш керәклигини билдүрәмду? Яқ. Ақсақаллар яки башқилар һөкүмәткә бундақ җинаий қилмиш тоғрилиқ мәлум қилиши үчүн икки гувачи тәләп қилинмайду.

16 Җамаәттики бирси балини җинсий хорлиди дегән хәвәрни алғанда, дөләт қанунида тәләп қилинса, ақсақаллар бу җинаий қилмиш тоғрилиқ һөкүмәткә мәлум қилиду. Кейин улар вәзийәтни тәрәп-тәрәптин ениқлап чиқиду вә Муқәддәс китапқа асаслинип, сот комитетини қуруш-қурмаслиқни қарар қилиду. Авал ақсақаллар әйипләнгән кишидин бу қилмиш һәққидә сорайду. Әгәр у гунасини бойниға алмиса, гувачилардин сорайду. Сот комитетини қуруш үчүн, кам дегәндә икки адәм керәк. Әйиплигүчи вә бу қилмишқа гувачи болған киши балиға җинсий хорлуқ көрситилгәнлигини испат берәлисә, ақсақаллар сот комитетини қуриду *. Лекин иккинчи гувачи болмиса, әйиплигүчи ялған сөзләватқанлиғини билдүрмәйду. Һәтта бу қилмишни испатлайдиған икки гувачи болмисиму, ақсақаллар бу гунани башқисиниң жүригини ярилиған еғир гуна дәп һесаплайду. Ақсақаллар муһтаҗ болған кишиләргә дайим тәсәлли берип, қоллап-қувәтләшкә тәйяр. Буниңдин башқа, ақсақаллар җамаәтни һимайә қилиш үчүн, балиға җинсий хорлуқ қилған дәп әйипләнгән адәмни назарәт қилиду (Әлч. 20:28).

17, 18. Сот комитетиниң мәхситини чүшәндүрүң.

 17 Сот комитетиниң мәхсити немә? «Сот» дегән сөз ақсақалларниң сотлайдиғанлиғини яки қанунни бузған адәмни җазалайдиғанлиғини билдүрмәйду. Улар бу җинаий қилмишқа арилашмайду, шундақ ишларни һөкүмәтниң биртәрәп қилишиға тапшуриду (Рим. 13:2—4; Тит. 3:1). Лекин ақсақаллар шу кишини җамаәттә қалдуруш-қалдурмаслиқни қарар қилиду.

18 Сот комитетидики ақсақаллар әйипләнгән кишиниң Худа вә җамаәттикиләр билән болған мунасивити билән бағлинишлиқ мәсилиләрни қарап чиқиду. Улар Муқәддәс китапқа асаслинип, җинсий хорлиғучиниң товва қилған-қилмиғанлиғини ениқлайду. Әгәр у товва қилмиса, җамаәттин чиқирилиду вә униң әнди Йәһва гувачиси әмәслиги җамаәттә елан қилиниду (Кор. 1-х. 5:11—13). У товва қилса, җамаәттә қелиши мүмкин. Амма ақсақаллар униң җамаәттә һечқачан җавапкарлиқ вәзипиләргә еришәлмәйдиғанлиғини чүшәндүриду. Җамаәттики балиларни һимайә қилиш үчүн, ақсақаллар ата-аниларни агаһландуруп, балиси шу кишиниң қешида болғанда еһтиятчан болуш керәклигини ейтип қоюши мүмкин. Лекин ақсақаллар ата-аниларға ким җинсий хорлашқа учрап, азап чәккәнлигини ейтип қоюштин пәхәс болуши керәк.

БАЛИЛИРИҢИЗНИ ҚАНДАҚ ҚОҒДАЛАЙСИЗ?

Балиларни җинсий хорлуқтин қоғдаш үчүн, ата-анилар уларға җинсий алақә тоғрилиқ йешиға мувапиқ тәлим бериду. Буниң үчүн ата-анилар Худаниң тәшкилати бәргән мәлуматларни қоллиниду (19—22 абзацлириға қараң.).

19—22. Ата-анилар балилирини һимайә қилиш үчүн немә қилалайду? (Муқавидики рәсимгә қараң.)

19 Балиларни қоғдаш биринчи новәттә ата-аниларниң вәзиписи *. Балилар — «Пәрвәрдигар бәргән соғаттур» (Зәб. 127:3). Балилириңларни қоғдаш — силәрниң борчиңлар. Балилириңларни җинсий хорлаштин һимайә қилиш үчүн немә қилалайсиләр?

20 Биринчидин, җинсий хорлаш һәққидә көпирәк мәлумат елиң. Адәттә қандақ адәмләрниң җинсий хорлиғучи болидиғанлиғини вә улар балиларни қандақ алдайдиғанлиғини биливелиң. Хәтәрлик вәзийәтләрдин яки адәмләрдин пәхәс болуң (Пәнд н. 22:3; 24:3). Балини җинсий хорлайдиған киши көпинчә вәзийәтләрдә бала яхши тонуйдиған вә ишәнч қилидиған адәм болидиғанлиғини унтумаң.

21 Иккинчидин, балиңиз билән очуқ сөзлишип, сизгә һәммини ейтип беришкә дәвәт қилиң (Қ. шәр. 6:6, 7). Буниң үчүн балиңизни зәң қоюп тиңшаң (Яқуп 1:19). Җинсий хорлашқа учриған бала буни ейтиштин қорқидиғанлиғини әстә тутуң. Сәвәви у сөзлиримгә һечким ишәнмәйду дәп ойлайдиғанду. Болмиса, уни җинсий хорлиған киши һечкимгә ейтмаң дәп қорқатқанлиқтин, бала һечкимгә ейтмаслиғи мүмкин. Әгәр балиға бир иш болғанлиғини туюп қалсиңиз, меһрибанлиқ билән соалларни қоюп, чидамлиқ билән тиңшаң.

22 Үчинчидин, балилириңизға тәлим бериң. Уларниң йешиға қарап җинсий алақә һәққидә ейтип бериң. Кимду-бирси тутушқа болмайдиған йәрләрни силап-сийписа яки шуниңға охшаш орунсиз иш-һәрикәтләрни қилса, немә ейтиши вә немә қилиши керәклигини үгитиң. Худаниң тәшкилати балилириңизни һимайә қилиш үчүн беридиған мәлуматлардин пайдилиниң (« Ата-анилар вә балилар билиши керәк мәлуматлар» намлиқ рамкиға қараң.).

23. Балини җинсий хорлашқа көзқаришимиз қандақ вә кейинки мақалидин қайси соалға җавап тапимиз?

23 Биз, Йәһва гувачилири, балиларни җинсий хорлашни еғир гуна вә наһайити жиркиничлик қилмиш дәп һесаплаймиз. Мәсиһниң қануниға бойсунғанлиқтин, биз шундақ қилмишни қилған адәмни гунасиниң ақиветидин қоғдимаймиз. Җинсий хорлашниң қурбани болғанларға қандақ ярдәм берәләймиз? Бу соалниң җававини кейинки мақалидин тапимиз.

42-НАХША «Аҗизларға ярдәм қил»

^ 5-абзац Биз балиларни җинсий хорлуқтин қандақ қоғдалайдиғанлиғимиз һәққидә мулаһизә қилимиз. «Җамаәтни қоғдаш үчүн ақсақаллар немә қилалайду?» вә «Ата-анилар балилирини һимайә қилиш үчүн немә қилалайду?» дегән соалларға җавап тапимиз.

^ 3-абзац СӨЗ-ИБАРӘ МӘНАСИ: Балиларни җинсий хорлаш — қурамиға йәткән бирси өзиниң җинсий арзу-һәвисини қандуруш үчүн қилған жиркиничлик иш-һәрикәтләр. Буниңға җинсий мунасивәт қилиш, еғиз яки арқа йол арқилиқ җинсий мунасивәт қилиш, бирсиниң җинсий әзаси, көкси яки касисини сийлап-сийпаш яки башқа шәһваний иш-һәрикәтләр кириду. Хорлуққа учриған бала бирсиниң шәхсийәтчи һәвисиниң қурбаниға айланған. Буниңға қәлби яриланған сәбий бала әйиплик әмәс. Шу әхлақсизлиқниң қурбани болғанларниң арисида пәқәт қизлар әмәс, нурғун оғулларму бар. Балиларни җинсий хорлиғучиларниң көпинчиси әрләр, амма бәзи аялларму шундақ қилиду.

^ 11-абзац Адәм роһий җәһәттин ағриқ болсиму, униң гуна қилғанлиғини буниң билән ақлашқа болмайду. Гуна қилған адәм натоғра қарарлири вә һәрикәтлири үчүн өзи җавапкар вә Йәһва Худа уни җавапқа тартиду (Рим. 14:12).

^ 16-абзац Ақсақаллар әйипләнгүчи билән сөзләшкәндә, балиниң шу йәрдә болуши тәләп қилинмайду. Балиниң қәлб ярисини техиму еғирлаштурмаслиқ үчүн, ата-анисиниң бири яки бала ишәнч қилидиған чоң киши ақсақалларға немә болғанлиғини ейтип бериши мүмкин.

^ 19-абзац Бу мәлумат һимайә қилишни қанунлуқ өз үстигә алғанлар яки өзиниң балиси болмиған пәрзәнткә ғәмхорлуқ қилидиғанларғиму мунасивәтлик.