1. Риқабәтчилик роһи адәмләргә қандақ тәсир қилиду?

 БҮГҮНКИ күндә бу дунияда нурғун адәмләр риқабәтчилик роһи тәрипидин шәхсийәтчиликкә дәвәт қилинған. Мәсилән, бир содигәр башқа содигәрләрдин көпирәк мувәппәқийәт қазинишни халиғач, башқиларға зиян йәткүзүшкә һәрикәт қилиду. Спорт мусабиқисидә бири өзиниң ғәлибә қазиниши үчүн башқиларни қәстән яриландуруши мүмкин. Бир оқуғучи даңлиқ университетқа кириш үчүн, емтиһанда алдамчилиқ қилиши мүмкин. Худа хизмәтчилири шундақ иш-һәрикәтләр хата вә улар тәнниң ишлиридур дәп чүшиниду (Гал. 5:19—21). Амма бәзи Йәһваниң хизмәтчилири өзлири байқимай, җамаәттә риқабәтчилик роһини күчәйтиши мүмкин. Бу бәкму муһим бир соал, сәвәви риқабәтчилик роһи қериндашлар арисидики инақлиққа тәсир қилалайду.

2. Бу мақалидә немиләрни қараштуримиз?

² Бу мақалидә биз қериндашлиримиз билән бәслишиш роһини күчәйтидиған начар миҗәз-хулуқлар һәққидә муһакимә қилимиз. Йәнә риқабәтчиликкә берилмигән садақәтмән әр вә аял хизмәтчиләрниң мисаллирини көрүмиз. Авал өз нийәтлиримизни қандақ тәкшүрәләйдиғанлиғимизни көрүп бақайли.

3. Биз өзүмиздин қайси соалларни сорап көрүшимиз керәк?

³ Арилап-арилап өз нийәтлиримизни тәкшүрүп турсақ яхши. Өзүмиздин мундақ сорап көрәйли: «Өз қәдир-қиммитимни һис қилиш үчүн, өзүмни башқилар билән селиштуримәнму? Җамаәттә өзүмни яхши көрситиш яки башқиларға қариғанда, яхширақ болушни халиғиним үчүн хизмәт қилимәнму?  Яки һәммини Йәһва үчүн қилимәнму? Немә үчүн мошу соаллар тоғрилиқ ойлаш муһим?» Муқәддәс китап немә дәйду, қарап бақайли.

4. Галатилиқларға 6:3, 4-айәттә тилға елинғандәк, немә үчүн өзүмизни башқилар билән селиштурмаслиғимиз керәк?

⁴ Муқәддәс китап өзүмизни башқилар билән селиштурмаслиққа дәвәт қилиду (Галатилиқларға 6:3, 4ни оқуң). Немә үчүн? Чүнки бир ишни қериндашлиримиздин яхширақ қиливатимән дәп ойлисақ, тәкәббур болуп кетишимиз мүмкин. Йә болмиса, башқиларни өзүмиздин яхширақ дәп ойлисақ, биз үмүтсизлинишимиз мүмкин. Шуңа мәйли ундақ яки бундақ ойлайли, бу даналиқ әмәс (Рим. 12:3). Грециядики қериндишимиз Катрина b мундақ дәйду: «Мән дайим көрүнүши чирайлиқ, вәз хизмәттә үнүмлигирәк вә башқиларни дост тутушқа маһир қериндашлар билән өзүмни селиштурушқа адәтләнгән едим. Нәтиҗидә, өзүмни әрзимәс һис қилаттим». Биз бир нәрсини унтумаслиғимиз керәк: чирайлиқ, қабилийәтлик яки атақлиқ болғинимиз үчүн әмәс, әксинчә Яратқучимизни сөйүшкә тәйяр болуп, Оғлиниң сөзлиригә қулақ салғинимиз үчүн У бизни Өзигә җәлип қилған (Йоһ. 6:44; Кор. 1-х. 1:26—31).

5. Бурадәр Хюнниң мисалидин немини үгәндиңиз?

⁵ Өзүмиздин мундақ сорап көрсәк болиду: «Адәмләр мени течлиқпәрвәр дәп қарамду яки башқилар билән талаш-тартиш қилип жүридиған адәм дәп қарамду?» Җәнубий Кореядә яшайдиған бурадәр Хюнниң мисалини көрәйли. Илгири у бәзи имтиязларға егә болған бурадәрләрни өзиниң риқабәтчилири дәп қариған. «Мән шу бурадәрләрни тәнқит қилған вә дайим уларниң сөзлиригә қошулматтим. Нәтиҗидә, шу көзқаришим җамаәтниң бөлүнүшигә сәвәп болған»,— дәп етирап қилған у. Бәзи достлири униңға өз камчилиғини тонуп йетиши үчүн ярдәм бәргән. У керәклик өзгиришләрни қилип, җамаәттә яхши бир ақсақал болуп хизмәт қиливатиду. Әгәр өзүмиздә тинчлиқни илгири сүрүш әмәс, риқабәтчилик роһиниң күчийиватқанлиғини һис қилсақ, уни дәрһал өзгәртишимиз лазим.

6. Галатилиқларға 5:26-айәттә риқабәтлишиш роһини күчәйтидиған қандақ начар илләтләр тилға елинған?

⁶ Галатилиқларға 5:26ни оқуң. Қандақ начар илләтләр риқабәтлишиш роһини көрситишкә дәвәт қилиду? Униң бири — шәхсийәтчилик. Шәхсийәтчи адәм тәкәббур вә пәқәтла өзини ойлайдиған кишидур. Йәнә бири — һәсәтхорлуқ. Һәсәтхор киши пәқәтла башқиларда бар болған нәрсиниң өзидә болушини арзу қилипла қалмай, йәнә башқиларда шу нәрсиниң болмаслиғини халайду. Әмәлийәттә, һәсәтхорлуқ өчмәнликниң бир түри. Шуңа биз балаю-апәткә охшаш бундақ начар илләтләрдин җирақ турушни халаймиз.

7. Шәхсийәтчилик вә һәсәтхорлуқ қандақ зиян елип келиду? Мисал кәлтүрүң.

⁷ Шәхсийәтчилик вә һәсәтхорлуқ — бу начар илләтләр зиянлиқ қурутларға охшайду. Өй қанчилик чирайлиқ селинған болсиму, қурутлар өйниң түврүклирини йәп кәтсә, шу өй ахири бир күни өрүлүп чүшиду. Худди шуниңға охшаш, Йәһваға бир мәзгил хизмәт қилған бири шәхсийәтчилик вә һәсәтхорлуққа йол қойса, һалак болиду (Пәнд н. 16:18). У Йәһва Худаға хизмәт қилишни тохтитиду, өзигиму вә башқиларғиму зиян йәткүзиду. Ундақта, шәхсийәтчилик вә һәсәтхорлуққа қандақ қарши туралаймиз?

8. Биз шәхсийәтчиликкә қандақ қарши туралаймиз?

⁸ Шәхсийәтчиликкә қарши туруш үчүн Паулниң филипиликләргә бәргән мону нәсиһәтни әстә сақлишимиз керәк: «Һечқандақ ишни риқабәтлишиш вә шәхсийәтчиликтин қилмаңлар. Әксинчә, кәмтәрлик билән  башқиларни өзүңлардин жуқури көрүңлар» (Флп. 2:3, ЙД). Башқиларни өзүмиздин жуқури көрсәк, биздин яхширақ қабилийәткә егә болғанлар билән риқабәтләшмәймиз. Әксинчә, улар болупму шу қабилийәтлирини ишлитип, Яратқучимизни мәдһийиләп, Униңға хизмәт қилса, улар үчүн интайин хошал болимиз. Шуниңдәк, әгәр әшу қабилийәтлик қериндашлар Паулниң нәсиһитигә қулақ салса, уларму бизниң яхши пәзиләтлиримизни көрәләйду. Шу чағдила, җамаәттә инақлиқни вә бирликни илгири сүрәләймиз.

9. Һәсәтхорлуқ хаһишимизни қандақ контрол қилалаймиз?

⁹ Кичик пеиллиқни йетилдүрүш вә имканийитимизниң чәклик екәнлигини етирап қилиш арқилиқ һәсәтхорлуқ хаһишини контрол қилалаймиз. Кәмтәр болсақ, талантимизни яки башқилардин көпирәк иш қилалайдиғанлиғимизни көрситишкә урунмаймиз. Әксинчә, өзүмиздин қабилийәтлик болғанлардин немиләрни үгинәләйдиғанлиғимизға диққәт қилимиз. Мәсилән, җамаәттә бир бурадәр яхши нутуқларни ейтиду дәйли. Биз униңдин нутуқларни қандақ тәйярлайдиғанлиғини сорисақ болиду. Қериндишимиз яхши ашпәз болса, униңдин тәмлик тамақ етишни үгинивалсақ болиду. Бир яш қериндашқа достларни тепиш қийин болса, у башқилар билән оңайла дост болалайдиғанлардин ярдәм сориса болиду. Шундақ қилсақ, өзүмизни һәсәтхорлуқтин сақлап, маһаритимизни ашуралаймиз.

10. Гедеон қандақ қийинчилиқларға дуч кәлгән?

¹⁰ Манассә қәбилисидин болған Гедеон билән Әфраим қәбилисидин болған кишиләрниң арисида йүз бәргән ишларни көрәйли. Гедеон вә униң 300 әскири Худаниң ярдими билән җәңдә ғәлибә қазанған еди. Улар шу җәңдин кейин пәхирләнсә болатти. Әфраимлиқлар Гедеон билән көрүшкәндә, уни махташниң орниға, униң билән такаллишип аччиқланған. Сәвәви Гедеон баштин башлап Әфраим қәбилисидикиләрни Худаниң дүшмәнлиригә қарши җәңгә чақирмиған еди. Гедеон Худаниң исмиға шан-шәрәп кәлтүрүп, Униң хәлқини қоғдиған еди. Амма әфраимлиқлар  өз қәбилисиниң нам-абройини һәддидин зиядә қоғдашқа ойлиғач, әң муһим нәрсини унтуп қалған (Һак. 8:1).

11. Гедеон әфраимлиқларға қандақ җавап қайтурған?

¹¹ Гедеон кәмтәрлик билән әфраимлиқларға шундақ дегән: «Мениң қилғанлиримни қандақму силәрниң қилғиниңларға тәңләштүргили болсун?» Шуниң билән Гедеон Йәһваниң әфраимлиқларни бәрикәтлигәнлигини алаһидә тилға алған. Нәтиҗидә, уларниң аччиғи бесилған (Һак. 8:2, 3). Гедеон мәғрурлуқни чәткә қоюп, Худа хәлқи арисида течлиқни сақлаш һәққидә көпирәк ойлиған.

12. Әфраимлиқлар вә Гедеонниң мисалидин қандақ савақ алалаймиз?

¹² Мошу мисалдин қандақ савақ алалаймиз? Биз әфраимлиқларға охшаш өз нам-абройимизни қоғдашни әмәс, бәлки Йәһваниң шан-шәрипини қоғдашни көпирәк ойлишимиз лазим. Болупму, биз аилә башчилири вә ақсақаллар Гедеонниң мисалидин бир нәрсини үгинәләймиз. Бирси бизниң иш-һәрикәтлиримизгә наразилиғини билдүрсә, өзүмизни униң орниға қоюшқа тиришишимиз керәк. Шу кишини қилған яхши ишлири үчүн махтисақ болиду. Болупму, шу кишиниң хата қилғанлиғи ениқ болғанда, биздин кәмтәр болуш тәләп қилиниду. Бирақ өзүмизниң тоғра екәнлигини испатлаштин көрә, етиқатдашлар арисидики инақлиқни сақлаш бәк муһим.

13. Һанна қандақ қийинчилиққа дуч кәлгән вә уни қандақ йәңгән?

¹³ Һаннаниң мисалини көрүп бақайли. У Әлқана исимлиқ бир лавийниң аяли еди. Йолдиши уни бәк яхши көргән. Амма йолдишиниң Пининна исимлиқ йәнә бир аяли бар еди. Әлқана Пининнаға қариғанда, Һаннани көпирәк яхши көрәтти. Пининнаниң пәрзәнтлири бар, амма Һанна туғмас еди. Мошу сәвәп, Пининна Һаннани заңлиқ қилип, уни қаттиқ азаплап хапа қилатти. Һаннаниң көңли бузулуп, «көз йеши қилатти, гелидин ғизаму өтмәтти» (Сам. 1-яз. 1:2, 6, 7). Бирақ Һаннаниң Пининнадин өч алғанлиғи тоғрилиқ Муқәддәс китапта һечнәрсә тапалмаймиз. Әксинчә, у Йәһваға ич-бағрини төкүп, Униң ярдәм беридиғанлиғиға ишәнч қилған. Пининнаниң Һаннаға болған муамилиси өзгәрдиму? Муқәддәс китапта бу тоғрилиқ һечнәрсә ейтилмиған. Бирақ биз шуни билимизки, Һанна көңүл хатирҗәмлигигә еришип, «илгирикидәк ғәмкин болмиди» (Сам. 1-яз. 1:10, 18).

14. Һаннаниң мисалидин қандақ савақ алалаймиз?

¹⁴ Һаннаниң мисалидин қандақ савақ алалаймиз? Әгәр бири сиз билән риқабәтлишишкә урунса, сиз шу вәзийәтни контрол қилалайдиғанлиғиңиз есиңиздә болсун. Шу риқабәткә қатнашмаң. Яманлиққа яманлиқ қайтурушниң орниға, шу киши билән тинчлиқни сақлашқа һәрикәт қилиң (Рим. 12:17—21). Һәтта, у өзгиришни халимисиму, инақлиқни вә хошал-хорамлиқни сақлап қалалайсиз.

15. Аполлос вә Паулниң қандақ охшашлиқлири бар еди?

 ¹⁵ Һазир болса, Аполлос вә әлчи Паулдин қандақ савақ алалайдиғанлиғимизни көрәйли. Һәр иккилиси Муқәддәс китапни яхши билгән вә яхши тәлим бәргүчиләр еди. Һәр иккилиси нурғун шагиртларни тәйярлиған. Амма улар бир-бирини риқабәтчи дәп қаримиған.

16. Аполлос қандақ адәм болған?

¹⁶ Аполлос биринчи әсирдики тәлим-тәрбийә мәркизи болған Искәндәрийә шәһиридә туғулған еди. У наһайити яхши натиқ болуп, Муқәддәс Язмиларни яхши биләтти (Әлч. 18:24). Аполлос Коринт шәһиридә болғанда, шу җамаәттики бәзи қериндашлар уни Паул вә башқа бурадәрләрдин көпирәк яхши көргәнлигини көрсәткән (Кор. 1-х. 1:12, 13). Җамаәтни шундақ бөлүнүшкә Аполлос дәвәт қилғанму? Яқ, у ундақ қилмиған. Әмәлийәттә, у Коринт шәһиридин кәткәндин кейин, Паул уни шу шәһәргә қайтип келишни ейтқан (Кор. 1-х. 16:12). Әгәр Аполлос җамаәттә бөлүнүш пәйдә қилмақчи болған болса, Паул һәргизму уни Коринтқа қайтип беришқа чақирматти. Ениқки, Аполлос өз қабилийәтлирини хуш хәвәрни йәткүзүш вә қериндашларниң иман-етиқадини күчәйтиш үчүн ишләткән. У кәмтәр адәм еди. Мәсилән, Акила билән Прискила униңға Худаниң йоли һәққидә тоғра чүшәндүрүп бәргәндә, у хапа болғанлиғи тоғрилиқ Муқәддәс китапта ейтилмиған (Әлч. 18:24—28).

17. Паул инақлиқни қандақ илгири сүргән?

¹⁷ Әлчи Паул Аполлосниң қилған ишлиридин толуқ хәвәрдар болған. Бирақ у Аполлосни риқабәтчим дәп қаримиған. Паулниң Коринт җамаитигә бәргән нәсиһәтлиридин униң кәмтәр, кичикпейил вә ғәрәз уқидиған адәм болғанлиғи көрүниду. Башқиларниң «мән Паулниң шагирти» дәп ейтқанлириға  Паул хошал болмиған. Әксинчә, у пүтүн диққитини Йәһва Худа вә Әйса Мәсиһкә қаратқан (Кор. 1-х. 3:3—6).

18. Коринтлиқларға 1-хәт 4:6, 7-айәтләргә асасланғанда, Аполлос вә Паулниң мисалидин қандақ савақ алалаймиз?

¹⁸ Аполлос вә Паулниң мисалидин қандақ савақ алалаймиз? Бәлким, биз тиришип Худаға хизмәт қилип, көплигән адәмләрниң чөмдүрүлүштин өтүшигә ярдәм бәргәндимиз. Бирақ буниң һәммиси Худаниң ярдими билән болғанлиғини чүшинимиз. Аполлос вә Паулниң мисалидин йәнә бир нәрсини үгинәләймиз: җамаәттә қанчә көп вәзипимиз болғансири, инақлиқни илгири сүрүш пурситимиз шунчә көп болиду. Җамаәттики мәсъулийәтлик бурадәрләр Худаниң Сөзигә асаслинип нәсиһәтләрни бәрсә вә башқиларниң диққитини өзлиригә әмәс, Әйса Мәсиһкә ағдурса, улар җамаәттә течлиқ вә бирликни сақлап қалиду. Шундақ бурадәрләрниң бар болғиниға, биз бәк миннәтдар! (Коринтлиқларға 1-хәт 4:6, 7ни оқуң)

19. Һәммимиз немә қилалаймиз? (« Риқабәтлишиш роһидин жирақ туруң» дегән рамкиға қараң.)

¹⁹ Һәммимиз дегидәк Худадин кәлгән қабилийәтләргә егә. Биз әшу соғатни бир-биримизгә хизмәт қилиш үчүн ишлитәләймиз (Пет. 1-х. 4:10). Бәлким, биз: «Мән бәк кичиккинә иш қилдим»,– дәп ойлишимиз мүмкин. Бирақ бу кичиккинә ишлиримиз худди чоң бир өйни селишқа ишлитидиған хиш ташларға охшаш. Қәлбимиздики риқабәтлишиш роһини пүтүнләй йилтизи билән қомуруп ташлишимиз керәк. Ундақта, һәммимиз җамаәттә инақлиқни вә бирликни илгири сүрүш үчүн қолумиздин келишичә тиришишқа қәтъий бәл бағлайли (Әфәс. 4:3).