1. Тунҗа қетим Муқәддәс китаптин үгәнгән һәқиқәтләрни башқиларға ейтқиниңизда, немә сизни һәйран қалдурған?

 ТУНҖА қетим сиз һәқиқәтни тапқанлиғиңизни тонуп йәткәндә, қандақ һис-туйғуда болғиниңиз ядиңиздиму? Сиз үгәнгән Муқәддәс китап тәлимлири қаримаққа наһайити асандәк көрүнгән. Бәлким сиз үгәнгән һәқиқәтләрни һәммә киши қобул қилиду вә Муқәддәс китапниң хәвири уларниң бүгүнки күндә яхши турмуш кәчүрүшигә ярдәм бериду вә келәчиги үчүн әҗайип үмүт бериду, дәп ишәнгән (Зәб. 119:105). Шуңа үгәнгән һәқиқәтләрни дост-бурадәр вә уруқ-туққанлириңизға қизғинлиқ билән ейттиңиз. Лекин улар қандақ инкас қайтурған? Нурғунлириниң қайтурған җаваплири сизни һәйран қалдурған.

2, 3. Әйсаниң заманида көпчилик кишиләр Әйсаға қандақ инкас қайтурған?

² Биз ейтқан хәвәрни башқилар рәт қилғанда, һәйран қалмаслиғимиз керәк. Әйсаниң заманида, у мөҗүзиләрни көрситип, Худаниң уни қоллаватқанлиғини испатлиған болсиму, көпинчә кишиләр уни рәт қилған. Мәсилән, Әйса Лазарни тирилдүрүп, қарши турғучилар рәт қилалмайдиған бир мөҗүзини көрсәткән. Бирақ йәһудийларниң йетәкчилири Әйсани Мәсиһ сүпитидә қобул қилишни рәт қилип, һәтта Әйса вә Лазарни өлтүрүшни халиған (Йоһ. 11:47, 48, 53; 12:9—11).

³ Әйса көпинчә кишиләрниң уни Мәсиһ сүпитидә етирап қилмайдиғанлиғини билгән (Йоһ. 5:39—44). Чөмдүргүчи Йәһияниң икки шагиртиға Әйса: «Путлишип кетишкә мәндин сәвәп издимигүчиләр бәхитликтур»,— дегән (Мәт. 11:2, 3, 6, ЙД). Немә үчүн шунчә көп адәмләр Әйсани рәт қилған?

4. Бу мақалидә немиләрни көрүп чиқимиз?

 ⁴ Бу вә кейинки мақалидә, биринчи әсирдә нурғун кишиләрниң Әйсаға ишәнмигәнлигиниң бәзибир сәвәплирини көрүп чиқимиз. Йәнә бүгүнки күндә нурғун адәмләрниң биз ейтқан хәвәрләрни рәт қилғанлиғини көрүмиз. Әң муһими, немә үчүн Әйсаға күчлүк ишәнч бағлисақ, униң изидин әгишип маңалайдиғанлиғимизни үгинимиз.

5. Немә үчүн бәзиләр Әйсани вәдә қилинған Мәсиһ әмәс, дәп ойлиған?

⁵ Әйсаниң келип чиқиши көплигән кишиләр үчүн путликашаң болған. Улар Әйсаниң улуқ бир устаз екәнлигини вә мөҗүзиләрни көрсәткәнлигини етирап қилған. Амма улар үчүн Әйса анчә муһим әмәс, дәп қаралған Насирә шәһиридин болған, аддий бир яғашчиниң оғли еди. Әйсаниң шагирти болған Натаниял дәсләптә: «Насирә шәһиридин бирәр яхшилиқ чиқарму?»— дегән еди (Йоһ. 1:46). Бәлки Натаниял әшу шәһәрни яқтурматти яки Мика 5:2-айәттики бәшарәтни, йәни Мәсиһниң Насирәдә әмәс, бәлки Бәйтләһәмдә туғулидиғанлиғини нәзәрдә тутқан болуши мүмкин.

6. Әйсаниң Мәсиһ екәнлигини етирап қилишиға немиләр ярдәм берәләтти?

⁶ Муқәддәс Язмилар немә дәйду? Йәшая пәйғәмбәр Әйсаниң дүшмәнлири Мәсиһниң келип чиқишиға көңүл бөлмәйду, дәп алдин-ала ейтқан (Йәшая 53:8). Шуниңға охшаш көплигән тәпсилатлар бәшарәт қилинған. Әгәр әшу кишиләр вақит чиқирип, тоғра испатларни тәкшүргән болса, Әйсаниң Бәйтләһәмдә туғулғанлиғини вә униң Давутниң әвладидин бири екәнлигини биләләтти (Луқа 2:4—7). Демәк Әйса Мика 5:2-айәттә бәшарәт қилинған җайда туғулған еди. Ундақта, кишиләр униң келип чиқишини немә үчүн рәт қилған? Чүнки улар наһайити тезла һөкүм чиқирип, барлиқ испатларни тәкшүрмигән. Шуңа униң келип чиқиши кишиләр үчүн путликашаң болған.

7. Нәмә үчүн бүгүнки күндә нурғун кишиләр Йәһваниң хәлқини рәт қилиду?

⁷ Бүгүнки күндә адәмләр охшаш көзқараштиму? Шундақ. Көпинчә Йәһва гувачилириниң келип чиқиши аддий болғач, кишиләр уларни оқумиған адәттики адәмләр, дәп қарайду (Әлч. 4:13). Бәзиләр Худаниң хәлқи диний мәктәпләрни пүтәрмигәч, Муқәддәс Язмилар һәққидә тәлим берәлмәйду, дәп қарайду. Йәнә бәзиләр Йәһва гувачилири Америкиниң дини дейишиду. Әмәлийәттә, Йәһва гувачилириниң пәқәт 14 проценти Америкида яшайду. Йәнә бәзибирлири, биз Әйсани қобул қилмаймиз дейишиду. Көп жиллардин буян бизни коммунистлар, Америкиниң җасуслири яки ашқун кишиләр (экстремистлар), дәп атап кәлгәнләр көп. Шундақ сөз-чөчәкләрни қилип жүргәнләр қолида дәлил-испати йоқ яки испатларни қобул қилмайдиған путлишип кәткән адәмләр.

8. Әлчиләр 17:11-айәткә асасән, әгәр кишиләр Худаниң бүгүнки күндики хәлқини ениқлашни халиса, немә қилиши керәк?

⁸ Бир киши путлишип кетиштин өзини қандақ сақлалайду? У дәлил-испатларни тәкшүрүши керәк. Хуш хәвәр китавини баян қилған Луқа «һәммә нәрсини әң бешидин ениқ қарап» чиққан. У башқиларниң Әйса һәққидә аңлиғанлириниң һәқиқәт екәнлигигә көз йәткүзүшини халиған (Луқа 1:1—4). Қедимий Берия шәһиридики йәһудийлар Луқаға охшаш Әйса һәққидики хуш хәвәрни тунҗа қетим аңлиғанда, ибраний Язмиларда шундақ дейилгәнлигини тәкшүрүп, шу сөзләрниң һәқиқәтән болғанлиғиға җәзм қилған (Әлчиләр 17:11ни оқуң). Шуниңға охшаш, бүгүнки күндиму адәмләр  Худа хизмәтчилири үгәткәнләрни Муқәддәс Язмиларда дейилгәнләр билән селиштуруши керәк. Улар йәнә Йәһва гувачилириниң тарихини көрүп чиқиши керәк. Әгәр улар биз һәққидә тоғра нәрсиләрни билсә, улар бизни камситмайду яки сөз-чөчәк қилмайду.

9. Әйса асмандин бир мөҗүзә көрситишни рәт қилғанда, немә иш болған?

⁹ Әйсаниң заманида адәмләр униң һәйран қаларлиқ тәлимлиридин қанаәт тапмиған. Улар көпирәк нәрсини халиғач, Әйсадин өзиниң Мәсиһ екәнлигини көрситидиған асмандин бир аламәт көрситишни тәләп қилған (Мәт. 16:1). Бәлким улар Даниял 7:13, 14ни хата чүшәнгәч, шундақ тәләп қилған. Амма бу бәшарәтниң Йәһва бәлгүлигән әмәлгә ешиш вақти кәлмигән еди. Әйсаниң тәлимлири өзиниң Мәсиһ екәнлигини уларға испатлашқа йетәрлик еди. Әйса улар күткәндәк мөҗүзини көрсәтмигәндә, улар путлишип кәткән (Мәт. 16:4).

10. Йәшая пәйғәмбәр Мәсиһ һәққидә язған бәшарәтләрни Әйса қандақ әмәлгә ашурған?

¹⁰ Муқәддәс Язмилар немә дәйду? Йәшая пәйғәмбәр Мәсиһ һәққидә мундақ язған: «У нә вақирап-җақиримайду, нә чуқан көтәрмәйду нә авазини кочиларда аңлатмайду» (Йәшая 42:1, 2, КТ). Әйса башқиларниң диққитини өзигә тартмиған. У һәйвәтлик ибадәтханиларни салмиған, өзгичә диний кийим-кечәкләрни киймигән вә уни диний нам-унванлар билән чақиришни тәләп қилмиған. У сотланғанда, һаяти хәтәр астида болған болсиму, падиша Һиродни хошал қилиш үчүн мөҗүзә көрситишкә урунмиған (Луқа 23:8—11). Әйса бәзи мөҗүзиләрни көрсәткән болсиму, әң асасий мәхсити хуш хәвәрни вәз қилиш болған. У: «Чүнки шуниң үчүн мән кәлдимғу»,— дегән (Марк 1:38).

11. Бүгүнки күндә адәмләрниң қандақ хата ой-пикирлири бар?

¹¹ Бүгүнки күндә адәмләр охшаш көзқараштиму? Шундақ. Бүгүнки күндә һәшәмәтлик безәлгән диний имарәтләр, динний хизмәтчилирини улуқлайдиған нам-атақлар вә унтуп  кетилгән урп-адәтләр нурғун кишиләрни һаяҗанландуриду. Бирақ диний паалийәтләргә қатнишиватқан адәмләр Худа вә Униң ирадиси һәққидә һечнемә үгәнмәйду. Бизниң жиғилишлиримизға қатнашқанлар Йәһваниң биздин немә тәләп қилидиғанлиғини вә Униң ирадисигә мас қандақ һәрикәт қилишни үгиниду. Ибадәт өйлиримиз һәшәмәтлик безәлмигән, амма пакиз, аддий вә қолайлиқ. Йетәкчилик қилидиғанлар алаһидә кийим-кечәкләрни киймәйду, өзини муһим көрситидиған нам-унванларни ишләтмәйду. Биз үгитиватқан вә ишинидиған тәлимләр Худа Сөзидин кәлгән. Шундақ болсиму, бүгүнки күндә нурғун адәмләр ибадитимизни бәкму аддий вә үгитиватқанлиримизни улар аңлашни халиған нәрсигә мас кәлмәйду, дәп ойлиғач, путлишип кетиду.

12. Ибранийларға 11:1, 6-айәтләрдә чүшәндүрүлгәндәк, етиқадимизни күчәйтиш үчүн немә қилишимиз керәк?

¹² Биз путлишип кетиштин өзүмизни қандақ сақлалаймиз? Әлчи Паул Римдики етиқатчиларға: «Етиқат аңлаштин келиду. Аңлаш болса Мәсиһ һәққидики сөз арқилиқ келиду»,— дегән (Рим. 10:17). Бизни җәлип қилидиған Муқәддәс Язмиларға асасланмиған диний урп-адәтләр яки иш-паалийәтләр әмәс, бәлки Худа Сөзини тәтқиқ қилиш етиқадимизни күчәйтиду. Биз тоғра билим асасида күчлүк етиқатқа еришишимиз керәк, чүнки «етиқатсиз Худаға йеқиш әсли мүмкин әмәс» (Ибранийларға 11:1, 6ни оқуң). Демәк биз һәқиқәтни тапқанлиғимизни испатлаш үчүн, асмандин алаһидә бир мөҗүзини көрүшимиз зөрүр әмәс. Муқәддәс китаптики етиқатни күчәйтидиған тәлимләрни көңүл қоюп тәтқиқ қилиш гуманлиримизни йоқ қилип, бизни қайил қилишқа йетәрлик!

13. Нурғун кишиләрниң Әйсаға ғәзәплинишигә немә сәвәп болған?

¹³ Әйсаниң күнлиридә чөмдүргүчи Йәһияниң шагиртлири Әйсаниң шагиртлириниң роза тутмиғанлиғиға һәйран болған. Әйса өзи техи һаят вақтида уларниң роза  тутушиниң әһмийити йоқлиғини уларға чүшәндүргән (Мәт. 9:14—17). Шундақтиму пәрисийләр вә Әйсаға қарши чиққучилар униң урп-адәтләргә әмәл қилмиғанлиғини әйиплигән. У дәм елиш күни кесәл адәмни сақайтқанда, улар аччиқланған (Марк 3:1—6; Йоһ. 9:16). Бир тәрәптин, улар дәм елиш күнигә әмәл қилимиз дәп ейтсиму, амма йәнә ибадәтханида сода-сетиқ қилғучиларға рухсәт бәргән. Әйса уларниң қилмишлирини әйиплигәндә улар ғәзәпләнгән (Мәт. 21:12, 13, 15). Әйса Нәсиридә тәлим бәргәндә, кишиләрниң шәхсийәтчилиги вә етиқатниң аҗизлиғини ашкарилайдиған тарихий селиштурушларни қилғанда, улар дәрғәзәпкә толған (Луқа 4:16, 25—30). Әйсаниң иш-һәрикәтлири уларға путликашаң болған (Мәт. 11:16—19).

14. Әйса немә үчүн Муқәддәс Язмиларға мас кәлмәйдиған инсанларниң урп-адәтлирини әйиплигән?

¹⁴ Муқәддәс Язмилар немә дәйду? Йәшая пәйғәмбәр арқилиқ Йәһва мундақ дегән: «Мошу хәлиқ ағзи билән Маңа йеқинлашқанда, Тили билән Мени һөрмәтлигәндә, Бирақ қәлби болса Мәндин жирақ турғачқа, Мәндин болған қорқуши болса, пәқәт инсан балисиниң пәтивалиридинла болиду, халас» (Йәшая 29:13, КТ). Әйса Муқәддәс Язмиларға мас кәлмәйдиған урп-адәтләрни әйипләп тоғра қилған. Өзлири бәлгүлигән қаидә-йосун вә урп-адәтләрни Худа Сөзидин артуқ көргәнләр, Йәһвани вә У әвәткән Әйса Мәсиһни рәт қилған.

15. Немә үчүн бүгүнки күндә нурғун кишиләр биз аччиқлиниду?

¹⁵ Бүгүнки күндә адәмләр охшаш көзқараштиму? Шундақ. Нурғун кишиләр биз улар билән бирликтә туғулған күнләрни вә һейт-байрамларни тәбриклимигәч хапа болиду. Йәнә башқилар биз Худа Сөзигә зит вәтәнпәрвәрликни тәшвиқ қилидиған тәбрикләшләр яки матәм мәрасимлириға қатнашмиғач аччиқлиниду. Шундақ путлишип кәткән адәмләр биз Худаға тоғра усулда ибадәт қиливатимиз, дәп қәтъий ишиниду. Амма улар Муқәддәс китаптики тоғра тәлимләрниң орниға, бу дунияниң урп-адәтлирини қоюш арқилиқ Уни хурсән қилалмайду (Марк 7:7—9).

16. Зәбур 119:97, 113, 163—165 айәтләргә асасланғанда, биз чоқум немә қилишимиз вә немидин сақлинишимиз керәк?

¹⁶ Биз путлишип кетиштин өзүмизни қандақ сақлалаймиз? Биз Йәһваниң қанунлири вә принциплириға қарита күчлүк сөйгү-муһәббәтни йетилдүрүшимиз керәк (Зәбур 119:97, 113, 163—165ни оқуң). Йәһвани сөйсәк, Уни рәнҗитидиған һәрқандақ урп-адәтләрни рәт қилимиз. Һечнеминиң Йәһваға болған муһәббитимизниң орнини елишиға йол қоймаймиз.

17. Әйсаниң заманида нурғун кишиләрниң путлишип кетишигә немә сәвәп болған?

¹⁷ Әйсаниң заманида бәзи адәмләр сәясий түзүмниң өзгиришини халиған. Улар Мәсиһ бизни римлиқ әзгүчиләрниң қолидин азат қилиду, дәп үмүтләнгән. Бирақ улар Әйсани падиша қилмақчи болғанда, у рәт қилған (Йоһ. 6:14, 15). Роһанийлар вә башқилар сәясий түзүмниң өзгиришидин қорққан, сәвәви римлиқлар аччиқлинип, уларға бәргән һоқуқни тартивелишидин әнсиригән. Шундақ сәясий җәһәттики әнсирәшләр йәһудийларға путликашаң болғач, улар Әйсани рәт қилған.

18. Муқәддәс Язмилардики Мәсиһ һәққидики қандақ бәшарәтләргә көплигән кишиләр сәл қариған?

¹⁸ Муқәддәс Язмилар немә дәйду? Нурғун бәшарәтләрдә Мәсиһ әң ахирида ғәлибә қилғучи җәңчи сүпитидә тәсвирләнгән болсиму, башқа бәшарәтләрдә авал униң гуналиримиз үчүн өлүши керәклиги көрситилгән  (Йәшая 53:9, 12). Ундақта немә үчүн кишиләр Мәсиһ тоғрисида хата ой-пикирдә болған? Чүнки шу заманда нурғун кишиләр өзлириниң қийинчилиқлирини дәрһал һәл қилмайдиған һәрқандақ бәшарәтләргә сәл қариған (Йоһ. 6:26, 27).

19. Бүгүнки күндә немә кишиләрниң хуш хәвәрни қобул қилишиға путликашаң болиду?

¹⁹ Бүгүнки күндә адәмләр охшаш көзқараштиму? Шундақ. Бизниң сәясий бетәрәпликни сақлишимиз нурғун адәмләргә путликашаң болиду. Улар биздин сайламда аваз беришимизни күтиду. Амма Йәһваниң көзқариши бойичә, биз инсанни һөкүмран сүпитидә таллисақ, Уни рәт қилған болумиз (Сам. 1-яз. 8:4—7). Кишиләр йәнә бизни мәктәпләрни, дохтурханиларни селип, башқиларға хәйир-сахавәт көрситиши керәк, дәп ойлайду. Биз бу дунияниң һазирқи қийинчилиқлирини һәл қилишқа әмәс, хуш хәвәрни вәз қилишқа күчимизни чиқарғач, уларға путликашаң болумиз.

20. Мәтта 7:21—23 айәтләрдики Әйсаниң сөзлиридә көрситилгәндәк, әң муһими диққитимизни немигә қаритишимиз керәк?

²⁰ Биз путлишип кетиштин өзүмизни қандақ сақлалаймиз? (Мәтта 7:21—23ни оқуң) Әң муһими, диққитимизни Әйса буйриған ишни қилишқа қаритишимиз керәк (Мәт. 28:19, 20). Шуңа бу дунияниң сәясий вә иҗтимаий ишлири диққитимизни бөлүвәтмәслиги керәк. Биз башқиларни яхши көрүмиз вә уларниң қийинчилиқлириға көңүл бөлүмиз. Амма шуниму яхши билимизки, хошнилиримизға ярдәм беришниң әң яхши усули — Худа Падишалиғи һәққидә уларға үгитип, Худа билән дост болушиға ярдәм бериш.

21. Биз немә қилишқа бәл бағлишимиз керәк?

²¹ Бу мақалидә немә үчүн биринчи әсирдә адәмләр Әйсани рәт қилған вә бүгүнки күндиму Әйсаниң әгәшкүчилирини рәт қиливатқанлиғиниң төрт сәвәвини көрүп чиқтуқ. Бирақ путлишип кетиштин өзүмизни сақлашқа тегишлик ишлар пәқәтла буларму? Яқ. Кейинки мақалидә путликашаң болидиған башқа төрт нәрсини көрүп чиқимиз. Биз путлишип Әйсани рәт қилиштин сақлинип, күчлүк етиқатта болушқа қәтъий бәл бағлайли!