1, 2. Дуа һәққидә биз немиләрни ойлишимиз мүмкин?

 ЙӘҺВА ХУДА дуалириңизға җавап қайтурмиғандәк һис қилған вақитлириңиз болғанму? Шундақ һис қилған ялғуз сизла әмәс. Нурғунлиған етиқатчи қериндашлар, болупму қийинчилиқларни баштин өткүзгәндә, ғәм-тәшвиш қилған. Әгәр азап-оқубәт чекиватқан болсақ, биз үчүнму Йәһваниң дуалиримизға қандақ җавап қайтуридиғанлиғини көрүш қийин болуши мүмкин.

² Йәһва Өз хизмәтчилириниң дуасиға җавап қайтуридиғанлиғиға ишинәләйдиғанлиғимизниң сәвәплирини көрүп бақайли (Йоһ. 1-х. 5:15). Биз йәнә төвәндики соалларниму муһакимә қилимиз: Немә үчүн бәзидә Йәһва дуалиримизға җавап бәрмәйватқандәк көриниду? Йәһва бүгүн қайси йоллар билән дуаларға җавап бериду?

3. Немә үчүн Йәһва дуа қилишимизни халайду?

³ Муқәддәс Язмилар шундақ вәдә беридуки, Йәһва бизни интайин яхши көриду вә биз Униң үчүн толиму қәдир-қиммәтлик (Һагай 2:7; Йоһ. 1-х. 4:10). Шуңлашқа У бизни дайим дуа арқилиқ ярдәм сорашқа тәклип қилиду (Пет. 1-х. 5:6, 7). У бизниң давамлиқ Униңға йеқинлишишимизға вә қийинчилиқларға оңушлуқ бәрдашлиқ берәлишимизгә ярдәм беришини халайду.

4. Йәһва Худа хизмәтчилириниң дуалириға җавап беридиғанлиғини қандақ билимиз? (Рәсимгиму қараң.)

 ⁴ Муқәддәс китаптин Йәһваниң Өз хизмәтчилириниң дуасиға җавап бәргәнлигини дайим оқуймиз. Бир мисални әсләләмсиз? Давут падиша есиңизгә кәлдиму? У һаятида нурғун хәтәрлик дүшмәнләргә дуч кәлгән вә дайим дуада Йәһвадин ярдәм тилигән. Бир қетим у мундақ ялвурған: «Йәһва Рәббим, дуайимни аңлап, ярдәм тоғрилиқ илтиҗамни қобул қилғина. Сән садиқлиғиң һәм һәққанийлиғиң түпәйли маңа җавап бәргинә» (Зәб. 143:1). Йәһва Худа Давутниң қутқузулуш үчүн қилған дуалириға җавап қайтурған (Сам. 1-яз. 19:10, 18—20; Сам. 2-яз. 5:17—25). Шуңа, Давут ишәнч билән мундақ дәп ейталиған: «Йәһва Уни чақириватқан барлиғиға... йеқин». Бизму шуниңға ишинәләймиз (Зәб. 145:18).

5. Өтмүштә Йәһва дайим Өз хизмәтчилириниң дуалириға улар үмүт қилғандәк җавап қайтурғанму? Мисал кәлтүрүң. (Рәсимгиму қараң.)

⁵ Йәһва биз күткән усулда дуалиримизға җавап бәрмәслиги мүмкин. Әлчи Паулму шундақ вәзийәткә дуч кәлгән. У тенидики тикәнни еливетишни Худадин өтүнгән. Паул бу қийинчилиғи һәққидә үч қетим ениқ дуа қилған. Йәһва униң дуалириға җавап бәргәнму? Һә. Бирақ Паулниң үмүт қилғинидәк әмәс. Йәһва униң қийинчилиғини йоқ қилишниң орниға, давамлиқ садиқлиқ билән хизмәт қилиши үчүн керәклик күчни бәргән (Кор. 2-х. 12:7—10).

6. Бәзидә немә үчүн Йәһва дуалиримизға җавап бәрмигәндәк көриниду?

⁶ Бизму бәзидә өзүмиз күткәндин пәриқлиқ усулда дуалиримизға җавап елишимиз мүмкин. Шуниңға ишинимизки, Йәһва неминиң биз үчүн әң яхши екәнлигини билиду. У һәтта биз тилигән яки хиял қилғандин зиядә ишларни қилишқа қадир (Әфәс. 3:20). Шу сәвәптин, биз ойлап бақмиған бир вақитта яки бир йол билән дуалиримизға җавап елишимиз мүмкин.

7. Немә үчүн дуаниң мәзмунини өзгәртишимизгә тоғра келиши мүмкин? Мисал кәлтүрүң.

⁷ Йәһваниң ирадисини техиму ениқ тонуп-йәткинимиздә, немә һәққидә дуа қилишни өзгәртишимизгә тоғра келиши мүмкин. Мартин Пётцингерниң мисалини көрүп бақайли. У той қилип узун өтмәй, концлагерьға қамалған. Дәсләптә у өзини лагеридин азат қилинишини Йәһвадин өтүнгән. Шундақ болғанда, у өз аялиға ғәмхорлуқ қилалатти һәм вәз ейтиш хизмитини давамлаштуралатти. Бирақ икки һәптидин кейин Йәһваниң бу йәрдин өзини азат қилмайдиғанлиғини чүшәнгән. Шуңа, у дуа қилишни давамлаштуруп, мундақ дегән: «Йәһва, маңа немә иш қилишни көрсәт». Андин кейин у лагерьдики башқа қериндашлар баштин кәчүргән ишлар тоғрисида  ойлинишқа башлиған. Уларниң көпинчисиму өз аяли вә балилири тоғрилиқ ғәм-әндишә қилған. Бурадәр Пётцингер мундақ дуа қилған: «Йәһва Худа, маңа йеңи бир вәзипә бәргиниңгә көп рәхмәт. Қериндашлиримни күчләндүрүш вә уларға илһам бериш үчүн маңа ярдәм бәр». У кейинки тоққуз жил җәриянида лагерьда шундақ қилишни давамлаштурған.

8. Дуа қилғинимизда, қайси муһим нәрсини чоқум әстин чиқармаслиғимиз керәк?

⁸ Шуни чоқум әстә сақлишимиз керәкки, Йәһваниң бир мәхсити бар. Йәни У Өзи бәлгүлигән вақит-саатта шу мәхситини әмәлгә ашуриду. Униң мәхсити, бүгүнки күндә нурғунлиған азап-оқубәтләрни кәлтүрүп чиқириватқан барлиқ қийинчилиқларни, мәсилән, тәбиий апәтләр, ағриқлар вә өлүмни тәл-төкүс мәңгүгә йоқ қилишни өз ичигә алиду. Худа бу мәхситини Өз Падишалиғи арқилиқ әмәлгә ашуриду (Дан. 2:44; Вәһ. 21:3, 4). Бирақ Йәһва әшу вақит кәлгичә, Шәйтанниң бу дунияға һөкүмранлиқ қилишиға йол қоюватиду b (Йоһ. 12:31; Вәһ. 12:9). Әгәр Йәһва инсанийәтниң қийинчилиқлирини һазир һәл қилған болса, Шәйтанниң һөкүмранлиғи мәлум дәриҗидә мувәппәқийәт қазанғандәк болатти. Шуңа, Йәһваниң Өз вәдилирини әмәлгә ашуруши үчүн биз чоқум бир мәзгил күтишимиз керәк. Бу һәргиз бизниң ярдәмсиз қалғанлиғимизни билдүрмәйду. Худаниң қайси йоллар билән бизгә ярдәм беридиғанлиғини көрүп бақайли.

9. Қарар чиқиришқа тоғра кәлгәндә, Йәһва бизгә қандақ ярдәм берәләйду? Мисал кәлтүрүң.

⁹ У бизгә әқил-парасәт бериду. Йәһва яхши қарар чиқиришимиз үчүн, бизгә әқил-парасәт беридиғанлиғини вәдә қилған. Һаятимизда муһим қарарларни чиқиришқа тоғра кәлгәндә, болупму, ялғуз өтүш яки той қилиш һәққидә ойланғинимизда, Йәһваниң көрсәтмилиригә муһтаҗ болимиз (Яқуп 1:5). Мария c исимлиқ той қилмиған бир қериндашниң мисалини көрүп бақайли. У хошаллиқ билән пионер болуп хизмәт қиливатқанда, бир бурадәр билән тонушуп қалған. У мундақ дәйду: «Аста-аста аримиздики достлуқ күчәйгәнсири, бир-биримизгә болған һис-туйғулиримизму күчәйди. Мән бир қарар чиқиришим керәклигини чүшәндим. Қарар чиқириш тоғрилиқ узундин-узун дуаларни қилдим. Йәһваниң көрсәтмисигә муһтаҗ едим. Бирақ ахирида бу қарарни Йәһва әмәс, өзүм чиқиришим керәклигини биләттим». Мария әқил-парасәт тиләп қилған дуалириға Йәһваниң җавап қайтурғанлиғини һис қилған. У тәшкилатимиз нәшир қилған материалларни оқуп, әстаидил издәнгән вә өз соаллириға җавап беридиған мақалиләрни тапқан. У йәнә Йәһваға садиқ хизмәт қиливатқан анисиниң дана мәслиһитигә қулақ салған. Әшу мәслиһәт Марияниң өз һис-туйғулири үстидә  яхширақ ойлинишиға ярдәм бәргән. Нәтиҗидә, у дана қарар чиқиралиған.

10. Филипиликләргә 4:13-айәткә асасланғанда, Йәһва садиқ хизмәтчилиригә қандақ ярдәм бериду? Мисал кәлтүрүң. (Рәсимгиму қараң.)

¹⁰ Йәһва бәрдашлиқ беришимиз үчүн күч бериду. Худди әлчи Паулни күчләндүргәндәк, синақларға бәрдашлиқ берәлишимиз үчүн Йәһва бизгиму күч бериду (Филипиликләргә 4:13ни оқуң). Бениямин исимлиқ қериндашниң қийин вәзийәтләргә бәрдашлиқ беришигә Йәһва қандақ ярдәм бәргәнлигини көрүп бақайли. Бениямин аилисидикиләр билән Африкидики мусапир лагерида яшиған еди. У яш вақтини шу йәрдә өткүзгән. Бениямин мундақ дәйду: «Мән Йәһваға тохтимай дуа қилип, Уни хурсән қилидиған ишларни қилиш үчүн күч беришини соридим. Йәһва маңа көңүл-хатирҗәмлигини, давамлиқ вәз қилиш үчүн җасарәт вә Униңға йеқин яшишим үчүн керәклик нәшир материалларни бериш арқилиқ дуалиримға җавап қайтурди. Башқа Гувачиларниң кәчүрмишлирини оқуш вә Йәһваниң уларға бәрдашлиқ бериши үчүн қандақ ярдәм бәргәнлигини билиш садақәтмәнлигимни сақлашқа қәтъий бәл бағлишимға ярдәм бәрди».

11, 12. Йәһва етиқатчи қериндашлиримизни ишлитип, дуалиримизға қандақ җавап бериши мүмкин? (Рәсимгиму қараң.)

¹¹ Йәһва етиқатчи қериндашлиримизни ишлитиду. Өз һаятини пида қилиштин авалқи кечиси Әйса ихлас билән дуа қилған. У Йәһвадин башқиларниң уни күпүрлүк қилғучи дәп ойлишидин сақлашни өтүнгән. Йәһва шундақ қилишниң орниға, бир пәриштисини әвәтип, Әйсани күчләндүргән (Луқа 22:42, 43). Бүгүнки күндә етиқатчи қериндашлиримиз арқилиқ Йәһва бизни күчләндүрүши мүмкин. Мәсилән, улар телефон қилип бизгә илһам бериши яки өйлиримизгә бизни йоқлап келиши мүмкин. Әмәлийәттә, һәммимиз «меһрибан сөз» билән қериндашлиримизға тәсәлли беришниң пурситини издәләймиз (Пәнд н. 12:25).

¹² Мириям исимлиқ қериндишимизниң кәчүрмишини көрүп бақайли. Йолдиши қаза болуп, бирнәччә һәптидин кейин у өзини ялғуз һис қилип чүшкүнлишип кәткән. У өзини тутувалалмай жиғлапла жүргән вә башқилар билән параңлишишқа муһтаҗ болған. У мундақ дәйду: «Мениң һечкимгә телефон қилғудәк күчүм йоқ еди. Шуңа, Йәһваға дуа қилдим.  Жиғлап дуа қиливатқан чағда, бирси телефон қилди. Бир ақсақал, йәни қәдирдан достумиз телефон қилған еди». Мириям шу ақсақал вә униң аялидин тәсәлли алған. У бу бурадәрни телефон қилишқа Йәһва дәвәт қилғанлиғиға ишиниду.

13. Йәһва Өзигә ибадәт қилмайдиған кишиләрни қандақ ишлитидиғанлиғи һәққидә мисал кәлтүрүң.

¹³ Йәһва өзигә ибадәт қилмайдиған кишиләрни ишлитиши мүмкин (Пәнд н. 21:1). Бәзи чағларда Йәһва Өзигә ибадәт қилмайдиғанларни ишлитип, Өз хәлқиниң дуалириға җавап бериду. Мәсилән, Йәһва Худа Артахшашта падишаға тәсир қилғачқа, у Нәһәмияниң тәливигә қошулуп, Йерусалимға қайтип, шәһәрни қайта қурушиға рухсәт қилған (Нәһ. 2:3—6). Бүгүнки күндиму, биз муһтаҗ болған пәйтләрдә, Йәһва Өзигә ибадәт қилмайдиғанларни ишлитип бизгә ярдәм бериши мүмкин.

14. Су Хиңниң кәчүрмишлири сизгә немини үгитиду? (Рәсимгиму қараң.)

¹⁴ Су Хиң исимлиқ қериндишимиз, дохтури арқилиқ Йәһваниң ярдәм бәргәнлигини һис қилған. Бирқанчә түрлүк кесәллик түпәйли униң оғлиниң әқли аҗиз еди. Кейин униң оғли еғир қатнаш вақиәсигә йолуққандин кейин, у йолдиши билән оғлиға ғәмхорлуқ қилиш үчүн хизмитидин айрилған. Нәтиҗидә, улар ихтисадий қийинчилиққа дуч кәлгән. Су Хиң өзиниң бәрдашлиқ бериш күчиниң ахирқи чәккә йәткәнлигини һис қилғанлиғини ейтқан. У дуасида Йәһваға ич бағрини төкүп, ярдәм сориған. Дохтур уларниң аилисигә ярдәм беришниң йолини издигән. Шуниң билән улар һөкүмәтниң ярдимигә еришкән вә өй иҗариси қиммәт әмәс бир өй тапқан. Шуниңдин кейин, Су Хиң мундақ дегән: «Йәһва Худа бизгә қандақ ярдәм бәргәнлигини көрдуқ. У һәқиқәтән “дуаларни Тиңшиғучи”» (Зәб. 65:2).

15. Бир қериндашқа дуалириниң җавапсиз қалмиғанлиғини тонуп йетишигә немә ярдәм бәргән?

¹⁵ Йәһва һәрдайим дуалиримизға алаһидә йоллар билән җавап бәрмәйду. Бәргән җаваплири дайим асмандики Атимизға садақәтмәнлигимизни сақлишимизға ярдәм бериду. Шуңа Йәһваниң дуалириңизға җавап қайтурғанлиғини көрүп йетишкә тиришиң. Йоко исимлиқ қериндаш өз дуалириға Йәһва җавап бәрмигәндәк һис қилған. Бирақ у өзиниң Йәһвадин немиләрни сорап дуа қилғанлиғини дәптәргә йезишқа башлиған. Мәлум вақит өткәндин кейин, у өзи язғанлириға қарап, көпинчә дуалириға Йәһваниң җавап қайтурғанлиғини, һәтта бәзи җавапларни өзиниң  унтуп қалғанлиғини көрүп йәткән. Бәзидә биз тохтап, Йәһваниң дуалиримизға қандақ җавап бәргәнлиги үстидә чоңқур ойлинишимиз керәк (Зәб. 66:19, 20).

16. Дуа билән иман-етиқат арисида қандақ бағлиниш бар? (Ибранийларға 11:6)

¹⁶ Биз пәқәт дуа қилиш арқилиқ әмәс, бәлки Худаниң түрлүк усул билән дуалиримизға қайтурған җававини қобул қилиш арқилиқму, Униңға болған иман-етиқадимизни көрситимиз (Ибранийларға 11:6ни оқуң). Майк вә униң аяли Криссиниң мисалини көрүп бақайли. Уларниң Бәйтәлдә хизмәт қилиш үмүт-арзуси бар еди. Майк мундақ дәйду: «Биз бирликтә узун жил анкета тоштуруп, бу мәхситимизгә йетиш үчүн Йәһвадин ярдәм сорап қайта-қайта дуа қилдуқ. Амма Бәйтәлгә тәклип қилинмидуқ». Майк вә Крисси өзлири үчүн неминиң әң яхши екәнлигини Йәһваниң билидиғанлиғиға қәтъий ишәнгән. Улар вәз ейтқучиларға муһтаҗ җайларда пионер болуп хизмәт қилишқа вә Йәһваниң тәшкилатида қурулуш ишлириға ярдәм беришкә қолидин келишичә тиришчанлиқ көрсәткән. Һазир улар җамаәтләрни зиярәт қилип хизмәт қиливатиду. Майк йәнә мундақ дәйду: «Йәһва дуалиримизға һемишә күтмигән йоллар арқилиқ, һәтта ойлиғанлиримиздинму яхширақ усуллар билән җавап қайтурған».

17, 18. Зәбур 86:6, 7-айәтләргә асасланғанда, биз немигә ишәнч қилалаймиз?

¹⁷ Зәбур 86:6, 7ни оқуң. Зәбур язғучиси Давут дуалириға Йәһваниң қулақ салидиғанлиғиғила әмәс, уларға җавап қайтуридиғанлиғиғиму ишәнгән. Сизму худди униңға охшаш ишәнчкә егә болалайсиз. Бу мақалидә тилға елинған мисаллар бизни шуниңға ишәндүриду: Йәһва бизгә әқил-парасәт вә күч берәләйду. У етиқатчи қериндашлиримизни, һәтта униңға ибадәт қилмайдиған кишиләрни ишлитип бизгә ярдәм бериду.

¹⁸ Йәһва гәрчә дуалиримизға дайим биз күткәндәк җавап бәрмисиму, амма Униң чоқум җавап беридиғанлиғини билимиз. Немигә еһтияҗлиқ болсақ, шуни дәл муһтаҗ болған вақит-саатида тәминләп бериду. Шуңа, Йәһваниң һазир сизгә ғәмхорлуқ қилидиғанлиғи вә йеңи дунияда һәрбир тирик җанларниң хаһишлирини қандуридиғанлиғиға ишинип, давамлиқ ишәнч билән Униңға дуа қилиң (Зәбур 145:16).