1. Бири җамаәттин чиқирилғанда, уни яхши көридиған кишилири қандақ һис-туйғуда болиду?

 ЙЕҚИН кишиңиз җамаәттин чиқирилғанму? Бу адәмниң жүригини пичақ салғандәк ағритиду! Хильда қериндаш шундақ дәйду: «Мән йолдишим билән 41 жил биллә турмуш кәчүргән b. У өлүп кәткәндә, шунчилик қайғу-һәсрәт чәктимки, униңдинму артуқ азап йоқ дәп ойлиған едим. Бирақ оғлум җамаәтни, аяли вә балилирини ташлап кәткәндә, чәккән азапларни тил билән тәсвирләлмәймән».

2, 3. Зәбур 78:40, 41-айәтләргә асасланғанда, Өз хизмәтчилири Худани ташлап кәтсә, У қандақ һис туйғида болиду?

² Ойлап көрүңа, Худаниң роһий аилисидики пәриштиләр Униңдин үз өргәндә, Униң жүриги қанчилик ағриғанду, һә! (Йәһ. 6) Униңдин башқа, Йәһва Худа яхши көргән Исраил хәлқи қайта-қайта Униңға қарши чиққанда, Униң көңли қанчилик азапланғанлиғини тәсәввур қилип көрүң (Зәбур 78:40, 41ни оқуң). Наһайити ениқки, йеқин кишилириңиздин бири асмандики Атимизни ташлап кәтсә, Униң көңли бәк ағрийду. У қайғу-һәсрәтлириңизни чүшиниду, һисдашлиқ қилип, сиз еһтияҗлиқ болған тәсәлли вә ярдәмни бериду.

³ Йеқин кишилиримиздин бири Йәһваға хизмәт қилишни тохтатса, Униң ярдимигә еришиш үчүн немә қилалайдиғанлиғимизни муһакимә қилимиз. Йәнә йеқин кишиси җамаәттин чиқирилған биригә җамаәттики қериндашлар қандақ ярдәм берәләйдиғанлиғини көрүп чиқимиз. Авал бәзи сәлбий ой-пикирләрдин җирақ болушимиз керәклигини көрүп бақайли.

4. Оғли яки қизи Йәһва Худани ташлап кәткәндә, ата-анилар қандақ һис-туйғида болиду?

⁴ Амрақ оғли яки қизи Йәһва Худани ташлап кәткәндә, ата-анилар һәрдайим балимизниң Йәһваға хизмәт қилиши үчүн йәнә қандақ көпирәк ярдәм беришимиз керәк еди дәп ойлайду. Оғли җамаәттин  чиқирилғандин кейин Док исимлиқ бир бурадәр шундақ дәйду: «Мән өз-өзүмни әйиплидим. У һәққидә яман чүшләрни көрдүм. Бәзидә жиғлаттим вә жүригим қаттиқ ағриди». Охшаш вәзийәткә дуч кәлгән Елизабет қериндаш: «Мән бәлким яхши ана әмәс. Оғлумға Йәһвани яхши көрүшни үгитәлмәптимән»,— дәп ойлиған.

5. Бири Йәһва Худани ташлап кәтсә, униң үчүн ким әйиплик?

⁵ Йәһва Худа һәрбиримизгә таллаш әркинлигини соға қилған. Шуңа Униңға бойсунуш-бойсунмаслиқни һәрбир адәм өзи қарар қилиду. Бәзи яшларниң өзигә яхши үлгә болидиған ата-анилири йоқ болсиму, улар Йәһваға ибадәт қилишни қарар қилип, Униңға садиқ қалиду. Бәзи ата-анилар балилириға Йәһва Худани яхши көрүшни пүтүн күчи билән үгәткән болсиму, кейинирәк улар Йәһвани ташлап кетип қалиду. Демәк хуласә қилсақ, Яратқучиға хизмәт қилиш-қилмаслиқни чоқум өзүмиз қарар қилимиз (Йәшуа 24:15). Шуңа ата-анилар, пәрзәнтлириңлар Йәһваға хизмәт қилишни тохтатса, бу силәрниң хаталиқлириңлар әмәс. Өзүңларни әйипләшни тохтитиңлар!

6. Ата-аниси Худаға хизмәт қилишни тохтатса, яшлар қандақ һис-туйғида болуши мүмкин?

⁶ Бәзидә бир ата яки ана Йәһва Худаға хизмәт қилишни, һәтта өз аилисини ташлап кетиду (Зәб. 27:10). Ата-анисини һөрмәтләйдиған вә улардин пәхирлинидиған балилар үчүн бу интайин чоң бир зәрбә. Атиси җамаәттин чиқирилған Истер мундақ дәйду: «Мән һәрдайим көз-яш қилаттим. Сәвәви дадам һәқиқәт йолидин кетипла қалған әмәс, бәлки Йәһваға хизмәт қилишни тохтитишни қарар қилған еди. Мән дадамни бәк яхши көрәттим, шуңа у җамаәттин чиқирилғанда, һәрқачан униң үчүн ғәм қилаттим, һәтта мени қорқунуч чирмавалатти».

7. Ата яки аниси җамаәттин чиқирилған яшларға қарита, Йәһва Худа қандақ һис-туйғида болиду?

⁷ Яшлар, әгәр силәрниң ата яки анаңлар җамаәттин чиқирилса, бизниңму көңлүмиз йерим болиду! Шуниңға ишәнчиңлар камил болсунки, асмандики Атимиз жүригиңларниң қанчилик ағриғанлиғини ениқ билиду. У силәрни сөйиду вә силәрниң садақәтмәнлик билән Униңға хизмәт қилишни давамлаштурғиниңлардин наһайити хурсән болиду. Бизму хурсән болумиз. Унтумаңларки, ата-анаңларниң чиқарған қарари үчүн силәр әйиплик әмәс. Биз жуқурида көрүп өткәндәк, Йәһва Худа һәрбир инсанниң қәлбигә таллаш әркинлигини салған. Чоқум өзини беғишлап, чөмдүрүлүштин өткән киши «өз жүкини көтириду» (Гал. 6:5).

8. Йеқин кишисиниң Йәһва Худаға қайтип келишини күтүватқан садиқ аилә әзалири қандақ йол тутса болиду? (« Йәһваға қайтип қелиң» дегән рамкиға қараң.)

⁸ Йеқинлириңиздин бири Йәһвани ташлап кәткәндә, наһайити тәбиийки, униң бир күни Йәһваға қайтип келишини үмүт қилисиз. Шуни күткәндин башқа йәнә немә қилалайсиз? Етиқадиңиз тәврәнмәй туруши үчүн қолуңиздин кәлгиничә тиришиң. Шундақ қилсиңиз, аилиңиздики башқа кишиләргә һәтта җамаәттин чиқирилған кишигә яхши үлгә болалайсиз. Йәнә азаплиқ һис-туйғулириңизни йеңиш үчүн керәклик күч-мәдәткә егә болисиз. Һазир етиқатта тәврәнмәй турушниң бирқанчә йоллирини көрүп бақайли.

9. Йәһва Худаниң күч-мәдитигә еришишниң қандақ йоллири бар? (« Йеқин кишиңиз Йәһва Худани ташлап кәткәндә, сизгә тәсәлли беридиған айәтләр» дегән рамкиға қараң.)

⁹ Изчил түрдә роһий иш-паалийәтләр билән мәшһур болуң. Өзүңизни вә аилиңиздики  башқиларни роһий җәһәттин давамлиқ мустәһкәмләш бәк муһим. Буни қандақ қилалайсиз? Муқәддәс китап оқуш адитини ташлимаң вә оқуғанлириңиз үстидә чоңқур ойлиниң вә җамаәт жиғилишлириға дайим қатнишиң. Шундақ қилсиңиз, Худаниң күч-мәдитигә еришәләйсиз. Дадиси вә бир қериндиши һәқиқәтни ташлап кәткән Джоанна мундақ дәйду: «Мән Муқәддәс китаптики Абигайил, Әстәр, Аюп, Йүсүп вә Әйсаға охшаш шәхсләр һәққидә оқуғанда, көңлүм тинч-хатирҗәмликкә еришкәндәк һис қилаттим. Уларниң мисаллири қәлбимгә тәсәлли берип, иҗабий ой-пикирдә болушумға вә азаплиримни йеңишимгә ярдәм бәрди. Мәдһийә нахшилиримизму тәсәлли тепишимға ярдәм бәргән».

10. Зәбур 32:6—8 айәтләргә асасланғанда, азаплиқ һис-туйғулириңизни йеңиш үчүн немә қилалайсиз?

¹⁰ Өз ғәм-тәшвишлириңизни Йәһваға ейтип бериң. Сизни азаплиқ һис-туйғулар чирмавалғанда, Униңға дуа қилишни тохтатмаң. Вәзийәткә Йәһваға охшаш көзқарашта болушни үгиниш вә әқил-идрәк берип, маңидиған йолиңизни көрситиши үчүн меһир-муһәббәтлик Худайимизға ялвуруп дуа қилиң (Зәбур 32:6—8ни оқуң). Әлвәттә азаплиқ һис-туйғулириңизни Йәһваға сөз билән ипадиләп бериш қийинға чүшүши мүмкин. Бирақ У сизниң чекиватқан азап-оқубәтлириңизни толуқ чүшиниду, сизни бәкму яхши көриду вә ич-бағриңизни Униңға төкүп беришкә үндәйду (Чиқ. 34:6; Зәб. 62:7, 8).

11. Ибранийларға 12:11-айәткә асасланғанда, биз немә үчүн Йәһваниң меһир-шәпқәткә асасланған принципиға ишинишимиз керәк? (« Җамаәттин чиқирилиш Йәһваниң меһир-муһәббитини ипадиләйду» намлиқ рамкиға қараң.)

¹¹ Ақсақалларниң чиқарған қарарлирини қоллап-қувәтләң. Җамаәттин чиқирилишни Йәһва Худа орунлаштурған. Униң меһир-муһәббәткә толған түзитиш усули, һәммә киши, һәтта хаталиқ садир қилған киши үчүнму пайдилиқтур (Ибранийларға 12:11ни оқуң). Бәзиләр җамаәттин чиқирилған киши үстидә ақсақаллар тоғра қарар чиқармиди дәп җамаәттә сәлбий  гәп сөзләрни қилиши мүмкин. Бирақ шу есиңиздә болсунки, әшу сәлбий сөзләрни қилғанлар гуна қилған кишиниң пәқәт яхши тәрипини тилға елип, өткүзгән хаталиғи һәққидә сәлбий сөзләрни ейтишни халимайду. Биз ишларниң һәммә тәпсилатлирини билмәймиз. Шундақ екән, ақсақалларниң Муқәддәс китап принциплири бойичә «Пәрвәрдигар үчүн» һөкүм чиқиридиғанлиғиға ишиниш даналиқ болиду (Тар. 2-яз. 19:6).

12. Бәзиләр Йәһва Худаниң әдәпләп түзитиш орунлаштурушини қоллап-қувәтләп қандақ яхши нәтиҗини көргән?

¹² Әгәр ақсақалларниң йеқин кишиңизни җамаәттин чиқириш қарарини қоллап-қувәтлисиңиз, униң Йәһва Худаға қайтип келишигә ярдәм берәлишиңиз мүмкин. Жуқурида тилға алған Елизабет шундақ дәйду: «Қурамиға йәткән оғлумиз билән һечқандақ алақә қилмаслиқ һәқиқәтән бәк қийин болди. Амма у Йәһваға қайтип кәлгәндин кейин өзиниң җамаәттин чиқирилғанлиғиниң яхши қарар болғанлиғини етирап қилди. Кейинирәк у өзиниң буниңдин көп тәҗрибә-саваққа егә болғанлиғини ейтти. Мән Йәһваниң һәрдайим әдәпләп түзитишиниң тоғра екәнлигини үгәндим». Униң йолдиши Марк: «Узун вақиттин кейин, оғлум биз униң билән алақә қилмиғанлиғимиз сәвәплик, қайтип келишни халиғанлиғини маңа ейтти. Итаәтчан болуп қелишимиз үчүн Йәһва Худаниң бизгә ярдәм бәргинигә интайин хошалмән»,— дәйду.

13. Азаплиқ һис-туйғуларға қарши турушиңизға немә ярдәм берәләйду?

¹³ Һис-туйғулириңизни чүшинидиған достлар билән муңдишиң. Иҗабий көзқарашни сақлишиңизға ярдәм берәләйдиған пишип йетилгән етиқатчилар билән барди-кәлди қилиң (Пәнд н. 12:25; 17:17). Жуқурида тилға алған Джоанна мундақ дәйду: «Қәлбимни ялғузлуқ һис-туйғуси чирмавалған еди. Ишәнчилик достлирим билән муңдишиш маңа көп ярдәм бәрди». Бирақ җамаәттә әгәр бири сизни техиму яман һис-туйғуға салидиған гәп-сөзләрни қилса, немә қилалайсиз?

14. Немә үчүн «биз бир-биримизгә кәң қосақ» болуп, өз ара кәчүрүшимиз керәк?

¹⁴ Қериндашлириңизға сәвир-тақәт көрситиң. Реаллиқ шуки, биз һәрбир кишиниң һәрдайим тоғра сөзлишини үмүт қилмаймиз (Яқуп 3:2). Биз һәммимиз намукәммәл, шуңа бири немә дейишни билмисә яки рәнҗитидиған сөзни қилип қойса, һәргизму һәйран қалмаң. Әлчи Паулниң мону сөзлирини әстин чиқармаң: «Әгәр кимду-бирсиниң башқисиға шикайәт қилишиға асас болсиму, бир-бириңларға сәвирчан болуп, бир-бириңларни чин қәлбиңлардин кәчүрүңлар» (Кол. 3:13, ЙД). Туққини җамаәттин чиқирилған бир қериндаш шундақ дәйду: «Маңа илһам беришни халиған, амма буниң орниға көңлүмгә азар берип қойған қериндашлиримни кәчүрүшимгә Йәһва ярдәм бәргән». Җамаәт садақәтмән аилә әзалириға қандақ ярдәм берәләйду?

15. Йеқин кишиси җамаәттин чақирилғанларға немә ярдәм берәләйду?

¹⁵ Садақәтмән аилә әзалириға көңүл бөлүп, достанә муамилә қилиң. Мириәм исимлиқ бир қериндаш униң иниси җамаәттин чиқирилғандин кейин жиғилишларға беришни әнсиригәнлигини ейтти: «Мән башқилар немә дәйду дәп  әнсиригән. Бирақ шу ишлар сәвәплик нурғун қериндашларниң көңли йерим болған вә улар көңлидә адавәт сақлимиған, җамаәттин чиқирилған иним һәққидә яман гәпләрни қилмиған. Мән шула үчүн рәхмәт ейтимән. Шу азаплиқ күнләрдә өзүмни ялғуз һис қилмидим». Башқа бир қериндишимиз әсләп шундақ дәйду: «Оғлумиз җамаәттин чиқирилғандин кейин қәдирлик қериндашлиримиз келип бизгә тәсәлли бәрди. Бәзиләр һәтта өзлириниң немә дейишни билмәйватқанлиғини ейтти. Улар мән билән бирликтә көз-яш қилди вә тәсәлли беридиған хәтләрни йезип әвәтти. Улар һәқиқәтән маңа чоң ярдәм бәрди».

16. Җамаәттин чиқирилғанларниң уруқ-туққанлириға җамаәттикиләр қандақ ярдәм берәләйду?

¹⁶ Давамлиқ садиқ аилә әзалирини қоллап-қувәтләң. Улар илгирикигә қариғанда, болупму һазир көпирәк меһир-муһәббәт вә илһам-мәдәтлириңизгә муһтаҗ (Ибр. 10:24, 25). Бәзидә җамаәттин чиқирилғанларниң аилә әзалири, худди өзлириму җамаәттин чиқирилғандәк, җамаәттики бәзиләр улар билән параңлишишни халимайватқандәк һис қилған. Биз уларниң шундақ һис-туйғида болушини халимаймиз! Болупму ата-аниси һәқиқәтни ташлап кәткән яшлар махташқа вә илһам-мәдәткә муһтаҗ. Йолдиши җамаәттин чиқирилған вә аилини ташлап кәткән Мария шундақ дәйду: «Бәзи достлирим өйүмгә келип тамақ етишкә вә аиләвий ибадәтни өткүзүшкә ярдәм бәрди. Мән азапланғанда, улар тәң азаплинип биллә көз-яш қилди. Башқилар мән тоғрилиқ сөз-чөчәк қилғанда, улар мени қоғдиди. Улар һәқиқәтән маңа көп илһам-мәдәтләрни бәрди!» (Рим. 12:13, 15)

17. Қайғу-һәсрәт чекиватқанларға ақсақаллар қандақ тәсәлли берәләйду?

¹⁷ Ақсақаллар, һәрбир пурсәтни чиң тутуп, садиқ аилә әзалириға илһам-мәдәтләрни бериңлар. Силәргә йеқин кишиси Йәһвани ташлап кәткән қериндашларға илһам бериш мәсъулийити алаһидә жүкләнгән (Сал. 1-х. 5:14). Җамаәт жиғилишидин бурун яки ахирлашқандин кейин уларға илһам бериштә тәшәббускар болуңлар. Өйлиригә йоқлап берип, улар билән бирликтә дуа қилиңлар. Вәз хизмәткә биллә чиқиңлар вә бәзидә аиләвий ибадәтлириңларға қатнишишқа тәклип қилиңлар. Роһий падичилар Йәһваниң қайғу-һәсрәт чекиватқан қойлириға һисдашлиқ, ғәмхорлуқ қилиши вә меһир-муһәббәт көрситиши керәк (Сал. 1-х. 2:7, 8).

18. Петрусниң 2-хети 3:9-айәткә асасланғанда, Униңға хизмәт қилишни тохтатқанларниң Худа немини үмүт қилиду?

¹⁸ «Худа һечкимниң мәңгү һалак болушини халимайду, бәлки У барлиқ инсанларниң товва қилишини халайду» (Петрусниң 2-хети 3:9ни оқуң). Бир киши һәтта еғир гуна өткүзгән болсиму, униң һаяти йәнила Йәһва үчүн бәк қәдир-қиммәтлик. Һәрбир гунакар инсан үчүн Йәһва Худаниң Өз сөйүмлүк Оғлиниң һаятини пида қилип зор бәдәл төлигәнлигини әстин чиқармаң. Йәһва Уни ташлап кәткәнләрниң қайтип келишигә меһрибанлиқ билән ярдәм бериду. Әйсаниң йоқалған оғул һәққидики тәмсилидин көргинимиздәк, Худа уларниң қайтип келишини үмүт қилиду (Луқа 15:11—32). Һәқиқәтни ташлап кәткән нурғун кишиләр кейинирәк асмандики меһир-шәпқәтлик Атисиға қайтип кәлгән. Җамаәт уларни қучақ ечип қарши алған. Жуқурида тилға алған қериндишимиз Елизабет өз оғлиниң җамаәткә қайта қобул қилинғанлиғини көрүп шат-хорамлиққа чөмгән. У әсләп: «Бизгә илһам берип, бизни үмүтвар болушқа үндигән қериндашлар үчүн һәқиқәтән миннәтдармән»,— дәйду.

19. Немә үчүн биз давамлиқ Йәһва Худаға ишәнч қилишимиз керәк?

¹⁹ Биз дайим Йәһва Худаға ишәнч қилалаймиз. У һәргизму бизгә зиянлиқ нәсиһәтләрни бәрмәйду. Йәһва Худа сехий вә рәһимдил Ата, Уни сөйидиған вә Униңға ибадәт қилидиған барлиқ кишиләргә У чәксиз меһир-муһәббитини көрситиду. Шуниңға қәтъий ишиниңки, азап-оқубәтлик күнлириңиздә Йәһва һәргизму сизни ярдәмсиз ташлап қоймайду (Ибр. 13:5, 6). Жуқурида тилға елип өткән Марк шундақ дәйду: «Қийин күнлиримиздә Йәһва бизни һечқачан ярдәмсиз ташлап қоймиди». Асмандики Атимиз давамлиқ сизгә «адәттики күчтин ешип чүшүдиған күч-қувәтни» бериду (Кор. 2-х. 4:7). Һәтта йеқин кишиңиз Йәһва Худани ташлап кәтсиму, сиз үмүтвар болуп садақәтмәнликни сақлалайсиз.