1—3. Қандақ ишлар бәзидә бизниң яш төкүшимизгә сәвәп болуши мүмкин?

 ӘҢ АХИРҚИ қетим қачан жиғлиған едиңиз? Бәзидә хошаллиғимиздин көзүмизгә яш келиду. Амма көпинчә вақитларда қәлбимиз азапланған чағларда өзүмизни туталмай, жиғлап кетимиз. Мәсилән, йеқин кишимиз өлүп кәткәндә жиғлишимиз мүмкин. Америкадики Лорилей исимлик қериндаш мундақ дәп язған: «Қизимдин айрилишниң азави бәк еғир кәлгән, һәтта маңа һечнәрсә тәсәлли берәлмәйдиғандәк көрүнгән еди. Әшу пәйтләрдә азапланған вә езилгән жүригимниң қандақму давамлиқ соқуватқанлиғидин һәйран қалаттим» *.

² Башқа сәвәпләр түпәйли көз яш қилишимиз мүмкин. Япониядики Хироми исимлик пионер қериндишимиз мундақ дәйду: «Бәзидә вәз хизмәттә кишиләр Муқәддәс китап һәққидә аңлашқа қизиқмиғанлиқтин, бәк үмитсизлинәттим. Һәтта бәзидә көзүмгә яш елип, Йәһвадин һәқиқәтни издәватқан бирини тепишимға ярдәм қилишини өтүнүп сораймән».

³ Бәзидә сизму жуқурида тилға алған қериндашлардәк һис-туйғуларда боламсиз? Әлвәттә, шундақ һис-туйғулар көпинчимизгә натонуш әмәс (Пет. 1-х. 5:9). Биз Йәһваға хошаллиқ билән хизмәт қилишни халаймиз. Амма йеқинимизниң өлүми, ғәм-тәшвиш, чүшкүнлүк вә Худаға болған садақәтмәнлигимиз синаққа дуч кәлгәнликтин, көз яш қилишимиз мүмкин (Зәб. 6:6; 100:2). Шундақ һис-туйғуларға қандақ тәқабил туралаймиз?

4. Бу мақалидә немиләрни муһакимә қилимиз?

⁴ Биз Әйсаниң мисалидин үгинәләймиз. Бәзидә уму көз яш қилишқа сәвәп болидиған ишларни баштин кәчүргән (Йоһ.  11:35; Луқа 19:41; 22:44; Ибр. 5:7). Әшу вақиәләрдин, Әйса вә Атиси Йәһва һәққидә немиләрни үгинәләйдиғанлиғимизни көрүп бақайли. Андин йәнә көз яш қилишимизға сәвәп болидиған вәзийәтләргә тәқабил турушниң усуллирини муһакимә қилимиз.

5. Йоһан 11:32—36 айәтләрдики вақиәләрдин, Әйса һәққидә немини үгинимиз?

⁵ Милади 32-жили, қиш пәслидә һәзрити Әйсаниң йеқин дости Лазар кесәл болуп, өлүп кәткән еди (Йоһ. 11:3, 14). Лазарниң Мәрийәм вә Марта исимлик икки қериндиши бар болуп, Әйса бу бир аилә кишилирини яхши көрәтти. Қәдирлик қериндишидин айрилғач, бу икки аял қаттиқ қайғу-һәсрәт чәккән. Лазар өлгәндин кейин, Әйса Мәрийәм вә Марта яшайдиған Бәйтания йезисиға кәлгән. Әйсаниң келиватқанлиғини аңлап, Марта көрүшүш үчүн алдиға жүгүрүп чиққан. У һәзрити Әйсаға: «Бу йәрдә болған болсаң, қериндишим өлмәс еди»,—дегәндә, қанчилик азаплиқ һис-туйғуларни баштин өткүзгәнлигини тәсәввур қилип беқиң (Йоһ. 11:21). Узун өтмәй, Мәрийәм вә башқиларниң жиғлаватқанлиғини көргәндә, Әйсаму көз яш қилған (Йоһан 11:32—36ни оқуң).

6. Немә үчүн Әйса көз яш қилған?

⁶ Немә үчүн Әйса көз яш қилған? Бу соалға «Язмиларни чүшиниш» дегән китап мундақ җавап бериду: «Дости Лазарниң өлүми вә униң қериндашлириниң чәккән қайғу-һәсрәтлири сәвәплик, Әйсаниң көңли бузулуп, көз яш қилған» *. Бәлким, Әйса қәдирлик дости Лазарниң кесәл вақтида тартқан азавини ойлиған вә җан үзүшкә аз қалғанлиғини билгәндә, қандақ һис-туйғуларда болғанлиғини тәсәввур қилған болуши мүмкин. Наһайити ениқки, Әйса йәнә Лазарниң өлүми қериндашлири Мәрийәм билән Мартаға қандақ тәсир қилғанлиғини көрүпму яш төккән. Әгәр йеқин достуңиз яки уруқ-туққанлириңизниң биридин айрилип қалған болсиңиз, шәк-шүбһисизки, сизму охшаш һис-туйғуни баштин кәчүрдиңиз. Бу вақиәдин қандақ үч нәрсини үгинәләйдиғанлиғимизни көрүп бақайли.

7. Әйсаниң достлири үчүн төккән яшлиридин Йәһва Худа һәққидә немини үгинимиз?

 ⁷ Йәһва Худа қандақ һис-туйғуда болуватқанлиғиңизни чүшиниду. Әйса Атисиниң тәбиитиниң һәқиқий обризидур (Ибр. 1:3). Әйса жиғлиғанда, Атисиниң һис-туйғулирини әкс әттүргән еди (Йоһ. 14:9). Әгәр йеқин кишиңиздин айрилған болсиңиз, Йәһва қайғу-һәсрәтлириңизгә диққәт қилипла қалмай, дәрт-әләмлириңизгә һәмдәрт болиду. У яриланған қәлбиңизни сақайтишни халайду (Зәб. 34:18; 147:3).

8. Немә үчүн Әйсаниң йеқин кишилиримизни тирилдүридиғанлиғиға ишинәләймиз?

⁸ Әйса йеқин кишилириңизни тирилдүрүшни халайду. Әйса жиғлаштин сәл авал, Мартаға: «Иниңиз тирилиду»,—дәп капаләт бәргән еди. Марта Әйсаға ишәнгән (Йоһ. 11:23—27). Марта садақәтмәнлик билән Йәһваға ибадәт қилғач, наһайити ениқки, нәччә әсир илгири Илияс вә Елиша пәйғәмбәрләрниң өлгәнләрни тирилдүргәнлигини билгән (Пад. 1-яз. 17:17—24; Пад. 2-яз. 4:32—37). Бәлким, йәнә Марта Әйсаниң өлгәнләрни тирилдүргәнлигини аңлиған (Луқа 7:11—15; 8:41, 42, 49—56). Сизму өлүп кәткән йеқинлириңизни қайта көридиғанлиғиңизға ишәнчиңиз камил болсун. Әйсаниң қайғу-һәсрәт чәккән достлириға тәсәлли бәргәндә, қилған көз йешидин немини үгинимиз? Униң өлгәнләрни тирилдүрүшкә тәқәза болғанлиғини үгинимиз.

9. Әйсаға охшаш қайғу-һәсрәт чекиватқанларни қандақ қоллап-қувәтләләйсиз? Мисал кәлтүрүң.

⁹ Қайғу-һәсрәт чекиватқанларни қоллап-қувәтләләйсиз. Әйса Мәсиһ Марта вә Мәрийәм билән биллә көз яш қилип қалмай, уларға қулақ селип, тәсәлли сөзләрниму қилған. Бизму қайғу-һәсрәт чекиватқанларға шундақ муамилә қилалаймиз. Австралиядә яшайдиған Дан исимлик ақсақал мундақ дәйду: «Аялимдин айрилғандин кейин, мән башқиларниң қоллап-қувәтлишигә муһтаҗ болдум. Бирнәччә җүп әр-аял сөзлиримни аңлаш үчүн кечә-күндүз маңа йеқин турди. Улар қайғу-һәсрәтлиримни ипадилишимгә йол бәрди вә көз яшлиримдин оңайсизлиқ һис қилмиди. Мәсилән, машина жуюш, нәрсә-керәк сетивелиш вә тамақ етиш дегәндәк ишларни өзүм қилалмайдиғандәк һис қилғанда, улар ярдәм қолини сунди. Улар дайим мән билән биллә дуа қилди. Улар еғир күнләрдә ярдәмдә болушқа туғулған һәқиқий дост вә қериндаш екәнлигини испатлиди» (Пәнд н. 17:17).

10. Луқа 19:36—40 айәтләрдики вақиәни тәсвирләп бериң?

¹⁰ Милади 33-жили, 9-нисан күни, Әйса Йерусалимға йетип кәлгән. У шәһәргә йеқинлашқанда, топлашқан халайиқ тонлирини йолларға йейип, уни өзлириниң падишаси сүпитидә қобул қилидиғанлиғини көрсәткән. Бу әлвәттә интайин хошаллинарлиқ бир пәйт болған (Луқа 19:36—40ни оқуң). Шуниңдин кейин, Әйсаниң шагиртлири күтмигән бир иш йүз бәргән. Әйса Йерусалимға йеқин кәлгәндә, шәһәрни көрүп, көз яш қилған еди. У көзлиригә яш елип, Йерусалим хәлқиниң бешиға келидиған ечинишлиқ ишларни бәшарәт қилған (Луқа 19:41—44).

11. Немә үчүн әйса Йерусалим хәлқи үчүн көз яш қилған?

¹¹ Хәлиқ Әйсани қизғин қарши алған болсиму, униң қәлби интайин азапланған. Сәвәви көп сандики йәһудийларниң уни вә у йәткүзгән Падишалиқ хуш хәвирини қобул қилмайдиғанлиғини билгән еди. Ақивәттә, Йерусалим шәһири вәйран қилинатти вә шу қирғинчилиқтин аман қалған һәрбир йәһудий әсирликкә чүшүп, қул болатти (Луқа 21:20—24). Бәк әпсус, худди Әйса алдин-ала ейтқандәк, нурғун кишиләр уни рәт қилған. Сиз яшаватқан җайда кишиләр Падишалиқ хуш хәвиригә қандақ инкас қайтуриду? Әгәр һәқиқәтни үгитиш үчүн көрсәткән тиришчанлиғиңизға аз сандики кишиләр иҗабий  инкас қайтурса, Әйсаниң қилған көз яшлиридин йәнә қандақ үч нәрсини үгинәләйдиғанлиғимизни көрүп бақайли.

12. Әйсаниң инсанлар үчүн төккән көз яшлиридин Йәһва һәққидә немиләрни үгинәләймиз?

¹² Йәһва инсанларға көңүл бөлиду. Әйсаниң қилған көз яшлири бизгә Йәһваниң инсанларға қанчилик көңүл бөлидиғанлиғини әслитиду. Худа «һечкимниң һалак болушини халимайду, амма һәммисиниң товва қилишини халайду» (Пет. 2-х. 3:9). Бүгүнки күндә, адәмләрниң Падишалиқ хуш хәвирини үгинишигә ярдәм бериш үчүн давамлиқ тиришиш арқилиқ, хошнирилиримизға болған сөйгү-муһәббитимизни көрситимиз (Мәт. 22:39)  *.

13, 14. Әйса кишиләргә ич ағритип немә қилған вә биз шундақ пәзиләтни қандақ йетилдүрәләймиз?

¹³ Әйса пүтүн күчи билән тиришип вәз қилған. У һәрбир пурсәтни қолдин бәрмәй, давамлиқ тәлим бериш арқилиқ кишиләргә меһир-муһәббәт көрсәткән еди (Луқа 19:47, 48). Уни шундақ қилишқа немә дәвәт қилған? Әйса кишиләргә ич ағритип, һисдашлиқ қилған. Бәзи чағларда нурғун кишиләр Әйсаниң сөзини аңлашни халиғанлиқтин, у вә униң шагиртлири һәтта тамақ йейишкә вақит чиқиралмиған (Марк 3:20). Бири үчүн Әйсаниң сөзини аңлаш кечидә қолайлиқ болғач, у шу киши билән кечидә көрүшүшкә тәйяр болған (Йоһ. 3:1, 2). Һәтта Әйса кишиләргә һәқиқәтни толуқ аңлатқан болсиму, аңлиғанларниң һәммиси униң шагирти болмиған. Бүгүнки күндә бизму һәммә кишигә хуш хәвәрни аңлаш пурситини беришни халаймиз (Әлч. 10:42). Шундақ қилиш үчүн, биз вәз хизмәт қилиш усулимизни өзгәртишимиз керәк.

¹⁴ Зөрүр өзгиришләрни қилишқа тәйяр туруң. Әгәр биз дайим охшаш вақитта вәз қилсақ, бәлким, хуш хәвәрни аңлашни халайдиғанларни учриталмаслиғимиз мүмкин. Матильда исимлик бир пионер мундақ дәйду: «Йолдишим иккимиз охшимиған вақитларда кишиләргә вәз қилишқа тиришимиз. Мәсилән, әтигәндә сода-сетиқ районлирида, чүштә нурғун кишиләр кочиларға чиққанда, әдәбият һарвусини ишлитимиз. Кәчтә өйму өй ишик қеқип вәз қилишниң үнүмлигирәк болидиғанлиғини байқидуқ». Биз өзүмиз үчүн қолайлиқ болған вақитта вәз қилишқа тәйяр болупла қалмай, вақит җәдвилимизни өзгәртип, кишиләр билән көрүшүш мүмкинчилиги жуқури вақитларда  вәз қилишқа тәйяр болушқа тиришишимиз керәк. Әгәр шундақ қилсақ, Йәһваниң көңли хурсән болидиғанлиғиға җәзм қилалаймиз.

15. Луқа 22:39—44 айәтләргә асасланғанда, Әйса өлүштин авалқи кечиси немә иш болған?

¹⁵ Милади 33-жили, 14-нисан кечиси, Әйса Гетсиманә бағчисиға барған. У шу йәрдә ич-бағрини Йәһваға төккән (Луқа 22:39—44ни оқуң). Шу пәйт интайин қийин болғач, Әйса қаттиқ жиғлап, көз яшлири билән дуа-тилавәт қилған (Ибр. 5:7). Әйса әшу өлүштин авалқи кечиси немә һәққидә дуа қилған? У Йәһваға садақәтмәнлигини сақлаш вә Униң ирадисини орунлаш үчүн күч сорап дуа қилған. Йәһва Өз Оғлиниң чин қәлбидин қилған дуасиға қулақ салған вә уни күчләндүрүш үчүн бир пәриштисини әвәткән.

16. Әйса Гетсиманә бағчисида дуа қиливатқанда, немә үчүн азаплинип яш төккән?

¹⁶ Шәк-шүбһисизки, Әйсаниң көңли қаттиқ азапланғанлиқтин, Гетсиманә бағчисида яш төккән. Сәвәви, кишиләр уни Худаниң исмиға һақарәт кәлтүрди дәп әйиплигән еди. Униңдин башқа, у садақәтмәнликни сақлаш вә Атисиниң исмини ақлашниң интайин муһим екәнлигини билгән. Әгәр сиз Йәһваға болған садақәтмәнлигиңизни синайдиған қийин әһвалға дуч келиватқан болсиңиз, Әйсаниң қилған көз яшлиридин йәнә башқа қандақ үч нәрсини үгинәләйдиғанлиғимизни көрүп бақайли.

17. Әйсаниң ихлас билән қилған дуалириға алған җававидин Йәһва һәққидә немиләрни үгинәләймиз?

¹⁷ Йәһва сизниң дуалириңизни аңлайду. Йәһва Әйсаниң ихлас билән қилған дуалириға қулақ салған. Немә үчүн? Чүнки Әйса һаятида Атисиға садақәтмәнликни сақлаш вә Униң исмини ақлашни әң муһим орунға қойған. Әгәр бизму Йәһваға садақәтмәнликни сақлаш вә Униң исмини ақлашни һаятимизда әң муһим орунға қойсақ, У дуалиримизға җавап қайтуриду (Зәб. 145:18, 19).

18. Әйса қайси җәһәттин кишиниң көңлини чүшинидиған достқа охшайду?

¹⁸ Әйса һис-туйғулириңизни чүшиниду. Биз ғәм-қайғуға патқанда, һис-туйғулиримизни чүшинидиған достумиздин, болупму, бизгә охшаш синақларға дуч кәлгән бириниң һисдашлиғиға еришкәндә, көңлүмиз тәсәлли тепип, бәк хошал болимиз. Әйса дәл шундақ дост. У өзини аҗиз һис қилидиғанлар вә ярдәмгә муһтаҗ адәмләр қандақ һис-туйғуда болидиғанлиғини  билиду. Әйса аҗизлиқлиримизни чүшиниду вә дәл вақтида қоллап-қувәтләшкә еришишимизгә капаләтлик қилиду (Ибр. 4:15, 16). Худди Әйса Гетсиманә бағчисида бир пәриштиниң ярдимини қобул қилғандәк, бизму Йәһваниң түрлүк йоллар билән бәргән ярдимини қобул қилалаймиз. Мәсилән, нәшир, видео, нутуқ, ақсақал, иман-етиқатта пишип йетилгән қериндаш яки достуңиз арқилиқ Йәһва ярдәм қолини суниду.

19. Худаға садақәтмәнлигиңизни сақлашта синаққа дуч кәлгәндә, қандақ қилип күчкә еришәләйсиз? Бир мисал кәлтүрүң.

¹⁹ Йәһва сизгә өз течлиғини бериду. Йәһва бизни қандақ күчләндүриду? Дуа қилғанда, «Худаниң кишиләрниң ойлиғинидинму ешип чүшидиған» течлиғиға еришимиз (Флп. 4:6, 7). Йәһва беридиған течлиқ қәлбимизни тинчландуруп, тоғра ой-пикирләрни қилишимизға ярдәм бериду. Луз исимлик қериндаш буниң һәқиқәт екәнлигини бешидин өткүзгән. У мундақ дәйду: «Мән ялғузлуқ һис-туйғуси билән күрәш қилимән. Бәзи вақитларда шундақ һис-туйғулар сәвәплик, Йәһва мени яхши көрмәйду дәп ойлаймән. Амма шундақ пәйтләрдә, мән дәрһал Йәһваға өзүмниң һис-туйғулиримни ейтип беримән. Дуа, өзүмни яхширақ һис қилишимға ярдәм бериду». Униң кәчүрмишлиридин көрүвалалаймизки, биз дуа арқилиқ тинчлиқ тапалаймиз.

20. Әйса төккән көз яшлиридин қандақ савақларни алдуқ?

²⁰ Биз Әйсаниң қилған көз яшлиридин тәсәлли таптуқ вә әмәлий қоллинишчан савақларни үгәндуқ! Қайғу-һәсрәт чекиватқан достлиримизни қоллап-қувәтләшкә вә йеқин кишилиримиз өлүп кәткәндә, Йәһва билән Әйсаниң бизни қоллап-қувәтләйдиғанлиғиға ишинишкә дәвәт қилиндуқ. Биз кишиләргә рәһимдил болуп, вәз ейтишқа вә тәлим беришкә илһамландурулдуқ, чүнки Йәһва Худа вә Әйса Мәсиһ бу гөзәл пәзиләтни көрситиду. Биз Йәһва вә Униң сөйүмлүк Оғлиниң һис-туйғулиримизни чүшинидиғанлиғи, аҗизлиқлиримизға һисдашлиқ қилидиғанлиғи вә синақларда садақәтмәнликни сақлишимизға ярдәм беришни халайдиғанлиғини билдуқ. Булар көңлүмизни тәсәлли тапқузиду. Ундақта, Йәһва «уларниң көзидики һәрқандақ яшни сүртиду» дегән вәдини әмәлгә ашурғанға қәдәр, үгәнгәнлиримизни әмәлийәттә қоллинишни давамлаштурайли (Вәһ. 21:4).