1—3. Йәһудийәдин кәлгән пәйғәмбәр немә қилмиди вә буниң ақивети қандақ болди? (Мақалиниң бешидики рәсимгә қараң.)

ИСРАИЛНИҢ ПАДИШАСИ Йәробиам Бәйтәл шәһиридә ялған илаһ үчүн қурбангаһни орнатти. Униңға сот хәвирини аңлитиш үчүн Йәһва Йәһудийәдин бир пәйғәмбәрни әвәтти. Кичик пеил пәйғәмбәр Йәһваға итаәт қилип, хәвәрни йәткүзди. Падиша униңға қаттиқ ғәзәпләнди, лекин Йәһва уни қоғдиди (Падишалар 1-язма 13:1—10).

² Йәһва Худа пәйғәмбәргә Исраилда һеч нәрсә йемәсликкә вә ичмәсликкә һәм өйигә башқа йол билән қайтишқа буйриди. Пәйғәмбәр өйигә қайтиватқанда, бир яшанған әр кишини учраштуриду. У мениңдә Йәһвадин хәвәр бар дәп алдап, пәйғәмбәрни униң өйидә йәп-ичишкә тәклип қилиду. Пәйғәмбәр болса, Йәһваға бойсунмай, униң билән бариду. Бу Йәһваға яқмиди. Йолда пәйғәмбәргә шир һуҗум қилип, уни өлтүрди (Падишалар 1-язма 13:11—24).

³ Биз пәйғәмбәрниң немә сәвәптин Йәһваға әмәс, бу яшанған әр кишигә қулақ салғанлиғини билмәймиз. Амма биз униң Йәһва билән кичик пеиллиқта меңишни тохтатқанлиғини билимиз (Мика 6:8ни оқуң). Муқәддәс китапта  йезилғандәк, Йәһва билән меңиш униңға тайиниш, рәһбәрлигигә қулақ селиш вә униңға бойсунуштин ибарәт. Кичик пеил адәм униңға дайим дуа қилиш керәклигини чүшиниду. Әгәр пәйғәмбәр кичик пеиллиқ көрсәткән болса, у Йәһвадин көрсәтмилириниң өзгәргән-өзгәрмигәнлигини соратти. Бәзидә бизгиму қийин қарар қилишқа тоғра келиду вә шу чағда Йәһваниң биздин немә күтидиғанлиғи ениқ әмәс болуши мүмкин. Бирақ биз кичик пеил болсақ, җиддий хаталиқлардин нери болуш үчүн, Йәһвадин рәһбәрлик сораймиз.

4. Бу мақалидә немини қараштуримиз?

⁴ Өткән мақалидин кичик пеиллиқниң немә вә немишкә у биз үчүн муһим екәнлигини биливалдуқ. Лекин биз қандақ қилип техиму кичик пеил болалаймиз? Қайси вәзийәтләрдә кичик пеиллиғимиз синилиши, йәни бизниң кичик-пеил болған-болмиғанлиғимиз көрүнүши мүмкин? Келиң, һазир мундақ үч вәзийәтни қараштурайли (Пәнд-нәсиһәтләр 11:2).

5, 6. Барзилай кичик пеиллиғини қандақ көрсәтти?

⁵ Вәзийәтлиримиз яки хизмәттики вәзипилиримиз өзгәргәндә, кичик пеиллиғимиз синилиши мүмкин. Биз Давут падишаниң садиқ дости Барзилайниң үлгисидин савақ алалаймиз. Барзилай 80 яшта болғанда, Давут уни падиша сарийида турушқа тәклип қилди. Бу чоң имтияз болсиму, Барзилай бу вәзипә, бәлким, униң оғли Химхамға берилсә яхширақ болатти дегән ойни ейтиду (Самуилниң 2-язмиси 19:31—37).

⁶ Барзилай немә үчүн тәклипни рәт қилди? Җавапкарлиқни елишни яки һаятини мүрәккәпләштүрүшни халимиғанлиқтинму? Яқ, у кичик пеил болғанлиқтин шундақ қилди. У вәзийәтлириниң өзгәргәнлигини чүшинип, чәклимилирини етирап қилған (Галатилиқларға 6:4, 5ни оқуң). Бизму Барзилайға охшаш кичик пеил болушимиз керәк. Бар диққитимизни һәвәслиримизгә ағдурушниң яки өзүмизни башқилар билән селиштурушниң орниға, биз Йәһваға әң яхшисини беришни халаймиз. Бу алаһидә вәзипигә егә болуш яки һәммигә мәлум болуштин муһимирақ (Галатилиқларға 5:26). Кичик пеил болсақ, Йәһваға шан-шәрәп кәлтүрүш һәм башқиларға ярдәм бериш үчүн бурадәр-қериндашлиримиз билән биллә хизмәт қилимиз (Коринтлиқларға 1-хәт 10:31).

7, 8. Кичик пеиллиқ өзүмизгә таянмаслиғимизға қандақ ярдәм бериду?

⁷ Көпирәк җавапкарлиқ яки вәзипиләргә еришкәндә кичик пеил болуп қелиш қийин болуши мүмкин. Биз Нәһәмияниң үлгисидин савақ алалаймиз. Йерусалимдики адәмләрниң көплигән қийинчилиқлири һәққидә аңлиғанда, у Йәһвадин уларға ярдәм беришни сориди (Нәһәмия 1:4, 11). Йәһва униң дуасиға җавап бәрди. Артахшаста падиша уни шу йәрниң башлиғи қилип тайинлиди. Нәһәмия күчлүк вә бай болсиму, һечқачан өзигә таянмиған. У Худаниң Қанунини турақлиқ оқуш арқилиқ Йәһваниң рәһбәрлигигә қулақ салған (Нәһәмия 8:1, 8, 9). У көплигән адәмләр үстидин һөкүмранлиқ қилсиму, һакимийитини пайда көрүш яки башқиларға яман муамилә қилиш үчүн ишләтмигән (Нәһәмия 5:14—19).

⁸ Нәһәмиягә охшаш, көпирәк җавапкарлиққа егә болсақ яки вәзипимиз өзгәрсә, биз кичик пеиллиғимизни сақлашни халаймиз. Биз пәқәт өз қабилийәтлиримиз яки тәҗрибимизгә тайинишни халимаймиз. Бирси қандақ қилип  өзигә тайинишқа башлиши мүмкин? Мәсилән, ақсақал җамаәт мәсилилирини дуа қилмай һәл қилиши мүмкин. Бәлким, бурадәр яки қериндаш авал қарар қобул қилип, андин дуада Йәһвадин қарарини бәрикәтләшни сорайдиғанду. Амма кичик пеил адәм һәтта бурун көплигән қетим қилған нәрсини қилғандиму, өзигә таянмайду. У өз қабилийәтлириниң Йәһваниңки билән һәтта селиштурушқиму кәлмәйдиғанлиғини чүшиниду (Пәнд-нәсиһәтләр 3:5, 6ни оқуң). Бу дуниядики көплигән адәмләр шәхсийәтчи болуп, дайим биринчи болушни халайду. Лекин Йәһваниң хизмәтчилири ундақ әмәс. Қандақту бир вәзипиләргә егә болғанлиғимиз бизни аилимиздикиләр яки җамаәттикиләрдин үстүн қилиду дәп ойлимаймиз. Әксичә, биз Худаниң орунлаштурушидики орнумизни есимизда тутуп, бурадәр-қериндашлиримиз билән һәмкарлишимиз (Тимотийға 1-хәт 3:15).

9, 10. Башқилар бизни асассиз тәңқит қилғанда, кичик пеиллиқ қандақ ярдәм бериду?

⁹ Бирси бизни асассиз тәңқит қилса, көңлүмиз йерим болуши мүмкин. Һанна мундақ әһвалда болған. Ери уни бәк яхши көрсиму, Һанна бәхитлик әмәс еди. Униң риқабәтчиси Пәнина уни дайим заңлиқ қилатти. Һанна интайин халисиму, пәрзәнт сөйәлмигән. Бир күни униң роһи чүшүп, дуа қилиш үчүн Муқәддәс чедирға бариду. Алий роһаний Ели униң жиғлаватқанлиғини көрүп, мәс дәп әйиплиди. Һанна қаттиқ ғәзәпләнсә болатти. Униң орниға, у Елиға һөрмәт  билән җавап қайтурди. Андин кейин ейтқан дуасидин Һаннаниң Йәһваға болған ишәнчи вә меһир-муһәббити көрүнди (Самуилниң 1-язмиси 1:5—7, 12—16; 2:1—10).

¹⁰ Кичик пеиллиқ «яманлиқни яхшилиқ билән йеңишимизға» ярдәм бериши мүмкин (Римлиқларға 12:21). Шәйтанниң дунияси рәзилликкә толған. Шуңа адаләтсиз муамилигә учрашқанда, һәйран болмаймиз. Һәтта бу аччиғимизни кәлтүрсиму, биз бу сезимгә берилмәслигимиз керәк (Зәбур 37:1). Җамаәттә бурадәр-қериндашлиримиз билән қийинчилиқлар пәйда болғанда, техиму еғир болуши мүмкин. Мундақ вәзийәткә дуч кәлсәк, Әйсадин үлгә алалаймиз. Муқәддәс китапта: «Һақарәт сөзгә һақарәт билән у җавап қайтурмиған... әксичә өзини адил Һөкүмранниң қолиға тапшурған»,— дәп йезилған. (Петрусниң 1-хети 2:23). Әйса кичик пеил болуп, Йәһваниң һәрқандақ адаләтсизликни өзгәртәләйдиғанлиғини билгән (Римлиқларға 12:19). Бизму, «яманлиққа яманлиқ билән қайтурмай», кичик пеил болушни халаймиз (Петрусниң 1-хети 3:8, 9).

11, 12. а) Башқилар бизни махтиғанда қандақ қилип кичик пеиллиқни сақлалаймиз? ә) Меңиш-турушимиз вә кийиниш усулимиз билән кичик пеил екәнлигимизни қандақ көрситәләймиз?

¹¹ Шуниң билән кичик пеиллиғимиз адәмләр бизни махтиғанда яки хошамәт қилғанда синилиши еһтимал. Башқилар Әстәрни көп махтиған. У Персиядики әң чирайлиқ аялларниң бири еди. Бир жил давамида уни вә униң риқабәтчилири болған башқа яш қизларни  алаһидә хуш пурақ майлар билән әтирләрни сүркәп, падишаниң алдиға кириш үчүн тәйярлиған. Падиша Әстәрни таллап, уни мәликә қилди. Лекин униңға көрситилгән диққәт Әстәрни өзгәртмиди. У мәнмәнчи болуп кәтмәстин, кичик пеиллиқ, меһрибанлиқ вә башқиларға һөрмәтни сақлап қалди (Әстәр 2:9, 12, 15, 17).

¹² Биз кичик пеил болсақ, өзүмизни вә башқиларни һөрмәтләйдиғанлиғимизни көрситидиған усулда кийинимиз вә һәрикәт қилимиз. Махтиниш вә башқиларниң диққитини җәлип қилишниң орниға, биз «еғир-бесиқ һәм мулайим роһқа» егә болушқа тиришимиз (Петрусниң 1-хети 3:3, 4ни оқуң; Йәрәмия 9:23, 24). Өзүмиз һәққидә қандақ ойда болғанлиғимиз бүгүнму-әтиму сөзүмиз яки ишимиздин көриниду. Мәсилән, қандақту бир имтиязға еришкәнликтин, башқилар билмәйдиған мәлуматни билгәнликтин яки җавапкарлиғи бар бурадәрләр билән йеқин мунасивәттә болғанлиқтин, өзүмизни алаһидә қилип көрситишни халишимиз мүмкин. Йә болмиса, бирәр муһим ишни қилишқа башқилар ярдәм бәргән болсиму, уни өзүмиз қилғандәк көрситишимиз мүмкин. Лекин Әйса һәққидә ойлап бақайли. У адәмләргә өзиниң қанчилик дана болғанлиғини көрситәләтти. Лекин у ундақ қилмай, әксичә пат-пат Худа Сөзигә көңүл бөлгән. У адәмләрниң уни мәдһийилишини халимиған. У пүткүл шан-шәрәпни Йәһваға кәлтүргән (Йоһан 8:28).

13, 14. Кичик пеиллиқ қандақ қилип яхши қарар қилишимизға ярдәм бериду?

¹³ Қарар қобул қилғинимизда яки башқилар бизгә тәсир қилидиған қарарларни қобул қилғанда, кичик пеил болушимиз керәк. Әлчи Паул Қәйсәрийәдә болғанда, Йәһва униңға тапшурған ишни түгитиш үчүн Йерусалимға беришни халиған. Лекин Агав пәйғәмбәр Паул у йәргә барса, тутқунлуққа елинидиғанлиғини ейтти. Һәтта өлтүрүлүши мүмкин деди. Бурадәрләр Паулни бармаслиққа ялвурди, лекин у Йерусалимға беришни қарар қилди. У өзигә таянғанлиқтин шундақ қилдиму? Яқ, Паул кичик пеил болуп, Йәһваға пүтүнләй таянған. Бурадәрләрму кичик пеил болған, шуңа улар Паулниң қарарини қоллап, униң беришиға йол қойди (Әлчиләр 21:10—14).

¹⁴ Һәтта вәзийәт қандақ өзгиридиғанлиғини билмигән һәм униңға тәсир қилалмайдиған чағдиму, кичик пеиллиқ тоғра қарар қилишимизға ярдәм бериду. Мәсилән, биз толуқ вақитлиқ хизмәтни башлаш һәққидә ойлинишимиз мүмкин. Лекин биз ағрип қалсақ, немә қилимиз? Ата-анимиз ағрип қелип, ярдәмгә муһтаҗ болуп қалсичу? Яшанғанда немә қилимиз? Буниң һәммиси һәққидә ойлинип, дуа қилсақму, бу соалларниң һәммисигә җавап берәлмәймиз (Вәз 8:16, 17). Амма биз Йәһваға таянсақ, чәклимилиримизни билип, уларни қобул қилимиз. Мулаһизә қилип, мәслиһәтни сораймиз вә әң муһими, рәһбәрлик сорап, дуа қилимиз. Андин кейин биз Худа роһиниң рәһбәрлигигә риайә қилишимиз керәк (Вәз 11:4—6ни оқуң). Йәһва йә қараримизни бәрикәтләйду, йә планлиримизни өзгәртишкә ярдәм бериду (Пәнд-нәсиһәтләр 16:3, 9).

15. Йәһва һәққидә мулаһизә қилғинимиз кичик пеил болушимизға қандақ ярдәм бериду?

¹⁵ Қандақларчә техиму кичик пеил болалаймиз? Келиң, буниң төрт йолини  қараштурайли. Биринчидин, биз Йәһва һәққидә мулаһизә қилип, униң қандақ Худа екәнлиги тоғрисида чоңқур ойлинишимиз керәк. Йәһва билән селиштурғанда, өзүмизниң қанчилик кичик екәнлигимизни вә қанчилик аз билидиғанлиғимизни чүшинимиз (Йәшая 8:13). Биз адәм яки пәриштигә әмәс, Һәммигә қадир Худаға хизмәт қилидиғанлиғимизни унтумайли. Мошу һәққидә ойланғанлиғимиз кичик пеил болуп, Худаниң «қудрәтлик қол астида» болушқа ярдәм бериду (Петрусниң 1-хети 5:6).

16. Йәһваниң меһир-муһәббити һәққидә мулаһизә қилғинимиз кичик пеил болушимизға қандақ ярдәм қилиду?

¹⁶ Иккинчидин, Йәһваниң меһир-муһәббити һәққидә мулаһизә қилғинимиз техиму кичик пеил болушимизға ярдәм қилиду. Әлчи Паул җамаәтни адәмниң тени билән селиштурған. Йәһва тәнниң һәммә әзалирини әһмийәтлик қилип яратқан (Коринтлиқларға 1-хәт 12:23, 24). Йәһваниң көз алдида һәрбиримиз баһалиқ. У бизни башқилар билән селиштурмайду, хаталиқларни өткәзгинимиздиму, яхши көрүшни тохтатмайду. Йәһва бизни яхши көридиғанлиғини билгәнликтин, биз өзүмизни бехәтәр һис қилимиз.

17. Башқиларниң яхши тәрәплирини көрүшкә тиришишниң бизгә қандақ пайдиси бар?

¹⁷ Үчинчидин, Йәһваға тәқлит қилип, башқиларниң яхши тәрәплирини көрүшкә тиришсақ, техиму кичик пеил болимиз. Адәмләрниң диққитини җәлип қилишқа яки башқиларға немә қилиш керәклигини ейтишниң орниға, улардин мәслиһәт сорап, ой-пикирлирини қобул қилимиз (Пәнд-нәсиһәтләр 13:10). Бурадәр-қериндашлиримиз алаһидә вәзипиләргә егә болса, улар үчүн чин жүрәктин хошал болимиз. Йәһваға һәммимизниң униңға хизмәт қилишимизға йол қоюватқанлиғи үчүн миннәтдармиз (Петрусниң 1-хети 5:9).

18. Вижданимизни тәрбийилигәнлигимиз кичик пеиллиқни риваҗландурушқа қандақ ярдәм бериду?

¹⁸ Төртинчидин, Муқәддәс китап принциплириға мас вижданимизни тәрбийилигәнсири кичик пеил болимиз. Бу принциплар арқилиқ Йәһваниң немә ойлап, немә һис қилидиғанлиғини билимиз. Һәрқандақ вәзийәткә Йәһваниң көзқариши билән қарашни үгәнсәк, униңға яқидиған қарарларни қобул қилалаймиз. Тәтқиқ вә дуа қилғинимизда һәм билгәнлиримизни әмәлийәттә қолланғанлиғимизда, вижданимиз мустәһкәмлиниду (Тимотийға 1-хәт 1:5). Биз башқиларни өзүмиздин жуқури қоюшқа үгинимиз. Әгәр өз тәрипимиздин күч чиқарсақ, Йәһва бизгә кичик пеиллиқни риваҗландурушқа ярдәм берип, үгәнгәнлиримизни ахириғичә йәткүзүшкә вәдә қилиду (Петрусниң 1-хети 5:10).

19. Бизгә һазирму, келәчәктиму кичик пеил болуп қелишқа немә ярдәм бериду?

¹⁹ Мақалиниң бешида тилға елинған Йәһудийәдин кәлгән пәйғәмбәр есиңиздиму? У кичик пеиллиқни сақлимиғанлиқтин Худа билән болған достлуғидин вә һаятидин айрилди. Лекин қийин шараитлардиму кичик пеиллиқни сақлаш бизниң қолумиздин келиду. Буни Йәһваниң көплигән садақәтмән хизмәтчилириниң мисаллири испатлиди. Йәһваға қанчә узақ хизмәт қилғансири, униңға техиму тайинишимиз керәк (Пәнд-нәсиһәтләр 8:13). Вәзийитимиз қандақ болушидин қәтъийнәзәр, Йәһваниң йолида маңалаймиз. Шу шан-шәрәпни баһалап, Йәһваниң йолида мәңгү кичик пеил болуп меңишқа бар күчимизни салайли.