مەتتا 5–7-بابلار
5 ئەيسا پەيغەمبەر بىر توپ ئادەملەرنى كۆرۈپ تاغقا چىقتى ۋە شۇ يەردە ئولتۇردى. شاگىرتلىرى ئۇنىڭ يېنىغا كەلدى. 2 ئۇ ئۇلارغا تەلىم بېرىشكە باشلىدى:
3 «ئۆزىنىڭ خۇداغا بولغان مۇھتاجلىقىنى تونۇپ يەتكەنلەر نەقەدەر بەختلىك! چۈنكى، ئەرشنىڭ پادىشاھلىقى ئۇلارنىڭدۇر.
4 غەم-قايغۇغا پاتقانلار نەقەدەر بەختلىك! چۈنكى، ئۇلار تەسەللىگە ئېرىشىدۇ.
5 مۇلايىم بولغانلار نەقەدەر بەختلىك! چۈنكى، ئۇلار يەر يۈزىنى مىراس ئالىدۇ.
6 ئادالەتكە تەشنا بولغانلار نەقەدەر بەختلىك! چۈنكى، خۇدا ئۇلارنىڭ تەشنالىقىنى قاندۇرىدۇ.
7 كەچۈرۈمچان a بولغانلار نەقەدەر بەختلىك! چۈنكى، ئۇلارمۇ كەچۈرۈم قىلىنىدۇ.
8 قەلبى پاك بولغانلار نەقەدەر بەختلىك! چۈنكى، ئۇلار خۇدانى كۆرىدۇ.
9 تىنچلىقپەرۋەرلەر نەقەدەر بەختلىك! چۈنكى، ئۇلار خۇدانىڭ پەرزەنتلىرى دەپ ئاتىلىدۇ.
10 ئادالـەت ئۈچـۈن زىيـانـكـەشـلىـكـكـە ئۇچرىغانلار نەقەدەر بەختلىك! چۈنكى، ئەرشنىڭ پادىشاھلىقى ئۇلارنىڭدۇر.
11 مەن ئۈچۈن كىشـىلـەرنىـڭ ھـاقـارىـتى، زىيانكەشلىكى ۋە تۈرلۈك يالغان-ياۋىداق تۆھـمـەتـلىرىـگە ئۇچـرىسـاڭـلار، نـەقـەدەر بەختلىكسىلەر! 12 خۇشال-خۇرام بولۇپ، شاد-خۇراملىققا چۆمۈڭلار، چۈنكى ئاسماندا سىلەرنى زور مۇكاپات كۈتىۋاتىدۇ. ئۇلار سىلەردىن ئىلـگىرىـكى پەيـغەمبەرلـەرگـىمۇ شۇنـداق زىيانكەشلىك قىلغان.
13 بۇ دۇنيادا سىلەر تۇزغا ئوخشاش. ئەمما، تۇز ئۆز تەمىنى يوقاتسا، ئۇنىڭغا تەم كىرگۈزۈش ئۈچۈن نېمە قىلىشقا بولىدۇ؟ ئۇ پەقەت سىرتقا تاشلىنىپ، ئىنسانلارنىڭ ئايىغى ئاستىدا قېلىشتىن باشقا ھېچنەرسىگە يارىمايدۇ.
14 بۇ قاراڭغۇ دۇنيادا سىلەر نۇرغا ئوخشاش. تاغ ئۈستىگە سېلىنغان بىر شەھەرنى يوشۇرۇپ قالـغـىلى بولـمـايدۇ. 15 چىراغـنى يېقىپ، سېۋەتنىڭ ئاستىغا قويۇپ قويمايدۇ، بەلكى چىراغداننىڭ ئۈستىگە قويىدۇ ۋە چىراغ ئۆيدىكىلەرنىڭ ھەممىسىنى يورۇتىدۇ. 16 خۇددى شۇنىڭدەك، سىلەرنىڭ نۇرۇڭلار ئىنسانلار ئالدىدا چاقنىسۇنكى، ئۇلار سىلەرنىڭ ياخشى ئىشلىرىڭلارنى كۆرۈپ، ئاسماندىكى ئاتاڭلارنى ئۇلۇغلىسۇن.
17 مېنـى تەۋرات قانـۇنىـنى ياكـى پەيـغەمبـەرلەرنىـڭ يازغـانـلىرىنى بىكار قىلغىلى كەلدى دەپ ئويلىماڭلار. مەن ئۇلارنـى بىكار قىلغىلى ئەمەس، بەلكى ئۇلارنـى ئەمەلگە ئاشۇرغىلى كەلدىم. 18 سىلەرگە ھەقنى ئېيتىمەنكى، ئاسمان بىلەن زېمىن يوق بولۇپ كەتسىمۇ، تەۋرات قانۇنىنىڭ بىر كىچىك ھەرىپى، ھەتتا بىرەر چېكىتى يوقالمايدۇ. ئەكسىچە، ئۇلاردا يېزىلـغانـلارنىڭ ھەمـمىـسى ئـەمەلـگـە ئاشۇرۇلىدۇ. 19 شۇڭا، كىمكى بۇ بۇيرۇقلارنىڭ ئەڭ كىچىك بىرىنى بۇزسا ۋە باشقىلارغا شۇنداق قىلىشنى ئۆگەتسە، ئۇ ئەرشنىڭ پادىشاھلىقىغا كىرەلـمەيـدۇ. لېكىـن، كىمكى بۇ بۇيرۇقـلارغا بويسۇنسا ۋە باشقىلارغا شۇنداق قىلىشنى ئۆگەتسە، ئەرشنىڭ پادىشاھلىقىغا كىرەلەيدۇ. 20 شۇڭا سىلەرگە ئېيتىپ قويايكى، ئەگەر سىلەرنىڭ ئىشەنچىڭلار تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە پەرىسىيلەرنىڭكىدىن كۈچلۈك بولمىسا، سىلەر ئەرشنىڭ پادىشاھلىقىغا ھەرگىز كىرەلمەيسىلەر.
21 ئۆتمۈشتە ئاتا-بوۋىلىرىڭلارغا ‹قاتىللىق قىلمىغىن، كىمـكى ئادەم ئۆلـتۈرسـە، سوتقا تاپشۇرۇلۇپ ھۆكۈم قىلىنىدۇ› دېيىلگەنلىكىنى ئاڭلىغانسىلەر. 22 لېكىن، سىلەرگە شۇنى ئېيتىپ قويايكى، كىمكى قېرىندىشىغا ئاچچىقلىنىپ يۈرسە، سوتقا تاپشۇرۇلۇپ ھۆكۈم قىلىنىدۇ؛ كىمكى قېرىندىشىنى يامان گەپ-سۆزلەر بىلەن ھاقارەتلىسە، سوتقا تاپشۇرۇلۇپ ھۆكۈم قىلىنىدۇ؛ كىمكى قېرىندىشىغا: ‹دۆت ئەخمەق›،— دېسە، كۆيۈپ تۇرغان گەھانناغا b تاشلىنىدۇ.
23 ئەگەر سەن قۇربانـگاھـقا قۇربانـلىـقىـڭنى ئېلـىپ كەلـگـەنـدە، بـىر قېـرىندىـشىـڭنىڭ سەندىن خاپا ئىكەنلىكى يادىڭغا كەلسە، 24 قۇربانلىقىڭنى قۇربانگاھ ئالدىدا قويۇپ، بېرىپ ئاۋۋال قېرىندىشىڭ بىلەن يارىشىۋالغىن. ئاندىن كېلىپ قۇربانلىقىڭنى سۇنغىن.
25 ئـەگـەر بىـرى سـېـنىـڭ ئۈسـتـۈڭـدىـن ئەرز قىلماقچى بولسا، سوتقا ماڭغان يولدىلا ئۇنىڭ بىلەن كېلىشمەسلىكنى ھەل قىلغىن. بولمىسا، ئۇ سېنى سوتچىغا، سوتچى ھۆكۈمنى ئىجرا قىلغۇچىغا تاپشۇرۇپ، شۇنىڭ بىلەن زىندانغا تاشلىنىسەن. 26 شۇنى بىلىپ قويغىنكى، ئاخىرقى بىر تىيىننى تۆلەپ تۈگەتمىگۈچە، زىنداندىن ھەرگىزمۇ چىقالمايسەن.
27 سىلەر ‹زىنا قىلمىغىن› دېگەن ئەمرنى ئاڭلىغان. 28 لېكىن، مەن سىلەرگە ئېيتىپ قويايكى، كىمكى بىر ئايالغا كۆزىنى ئۈزمەي قاراپ، شەھۋانىي ئوي-خىيالدا بولسا، ئاللىقاچان كۆڭلىدە زىنا قىلغان بولىدۇ. 29 شۇڭا، ئوڭ كۆزۈڭ سېنى گۇناھقا ئازدۇرسا، ئۇنى ئويۇپ تاشلىۋەت. چۈنكى، بىر ئەزايىڭدىن ئايرىلىش، پۈتۈن بەدىنىڭ گەھـانناغـا c تاشـلانـغانـدىن ياخـشـىراقـتـۇر. 30 خۇددى شۇنىڭدەك، ئوڭ قولۇڭ سېنى گۇناھقا ئازدۇرسا، ئۇنى كېسىپ تاشلىۋەت. چۈنكى، بىر ئەزايىڭدىن ئايرىلىش، پۈتۈن بەدىنىڭ گەھانناغا d تاشلانغاندىن ياخشىراقتۇر.
31 بۇنىڭدىن باشقا، ‹كىمكى خوتۇنىدىن ئاجراشسا، ئۇنىڭغا ئاجرىشىش خېتىنى بەرسۇن› دېـيىلگـەنلىكىنى ئاڭـلىـغانسىلەر. 32 بىراق، سىلەرگە شۇنى ئېيتىپ قويايكى، كىمكى جىنسىي ئەخلاقسىزلىقتىن e باشقا ئىشنى سەۋەب قىلىپ، خوتۇنىدىن ئاجراشسا، خوتۇنىنىڭ زىنا قىلىشىغا سەۋەبچى بولىدۇ؛ كىمكى بۇ ئاجراشقان خوتۇننى نىكاھىغا ئالسا، زىنا قىلغان بولىدۇ.
33 سىلەر يەنە ئۆتمۈشتە ئاتا-بوۋىلىرىڭلارغا ‹قەسـەمنـى بۇزمىـغىـن، يەھـۋاغا بەرگـەن قەسىمىڭنى چوقۇم ئورۇندىغىن› دېيىلگەنلىكىنى ئاڭلىغانسىلەر. 34 لېكىن، سىلەر شۇنى ئېيتىمەنكى، ھەرگىزمۇ قەسەم قىلماڭلار. ئاسماننى تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلماڭلار، چۈنكى ئۇ خۇدانىڭ تەختىدۇر؛ 35 ياكى يەر-زېمىننى تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلماڭلار، چۈنكى ئۇ خۇدانىڭ پۇت قويىدىغان جايىدۇر. يېرۇسالىمنى تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلماڭلار، چۈنكى ئۇ ئۇلۇغ پادىشاھ خۇدانىڭ شەھىرىدۇر؛ 36 ئۆز بېشىڭنى تىلغا ئېلىپ قەسەم قىلمىغىن، چۈنكى سەن بىر تال چېچىڭنى ئاق ياكى قارا قىلالمايسەن. 37 ‹ھەئە› دېگەن سۆزۈڭلار، ‹ھەئە› بولسۇن، ‹ياق› دېگەن سۆزۈڭلار، ‹ياق› بولسۇن، بۇنىڭدىن ئارتۇقى رەزىل شەيتاندىندۇر.
38 سىلەر ‹كۆزگە كۆز، چىشقا چىش› دېيىلگەنلىكىنى ئاڭلىغانسىلەر. 39 لېكىن، سىلەرگە شۇنى ئېيتىمەنكى، يامانلىق قىلغۇچىلارغا قارشى تۇرمىغىن. بىر كىشى ئوڭ يۈزۈڭگە ئۇرسا، ئۇنىڭغا سول يۈزۈڭنىمۇ تۇتۇپ بەرگىن. 40 بىرى ئۈستۈڭلاردىن ئەرز قىلىپ، كۆينىكىڭنى تارتىۋالماقچى بولسا، ئۇنىڭغا چاپىنىڭنىمۇ قوشۇپ بەرگىن. 41 ئەگەر ھوقۇقدار كىشى سېنى ئۆزى بىلەن بىر چاقىرىم يول يۈرۈشكە مەجبۇرلىسا، ئۇنىڭ بىلەن ئىككى چاقىرىم يول يۈرۈپ بەرگىن. 42 بىرى سەندىن بىر نەرسە سورىسا، ئۇنىڭغا بەرگىن. بىرى سېنىڭدىن پۇل قەرز سورىسا، ئۇنىڭغا ‹ياق› دېمىگىن.
43 سىلەر ‹چوقۇم قوشناڭنى سۆيگىن ۋە دۈشمىنىڭنى ئۆچ كۆرگىن› دېيىلگەنلىكىنى ئاڭلىغانسىلەر. 44 لېكىن، سىلەرگە شۇنى ئېيتىمەنكى، داۋاملىق دۈشمەنلىرىڭلارنى سۆيۈڭلار. سىلەرگە زىيانكەشلىك قىلغانلار ئۈچۈن دۇئا قىلىڭلار. 45 شۇنداق قىلغىنىڭلاردا، سىلەر ئاسماندىكى ئاتاڭلارنى ئۈلگە قىلىۋاتقانلىقىڭلارنى كۆرسىتەلەيسىلەر. چۈنكى، خۇدا قۇياشنى ياخشىلارنىڭ ۋە يامانلارنىڭ ئۈستىگە ئوخشاشلا نۇر چاچقۇزىدۇ؛ يامغۇرنىمۇ ياخشىلارنىڭ ۋە يامانلارنىڭ ئۈستىگە ئوخشاشلا ياغدۇرىدۇ. 46 ئەگەر سىلەر پەقەت ئۆزۈڭلارنى سۆيگەنلەرنى سۆيسەڭلار، قانداق مۇكاپاتقا ئېرىشىسىلەر؟ باجگىرلارمۇ شۇنداق قىلىۋاتىدىغۇ؟! 47 خۇددى شۇنىڭدەك، پەقەت ئۆز قېرىنداشلىرىڭلار بىلەن سالاملاشساڭلار، قانداقتۇ بىر ئالاھىدە ئىش قىلغان بولامسىلەر؟ يات مىللەت كىشىلىرىمۇ شۇنداق قىلىۋاتىدىغۇ؟! 48 شۇنداق ئىكەن، سىلەرمۇ ئاسماندىكى ئاتاڭلارغا ئوخشاش، چوقۇم مۇكەممەل سۆيگۈ-مۇھەببەتنى كۆرسىتىڭلار.
6 پەخەس بولۇڭلار، ياخشى ئىشنى باشقىلارغا ئۆزۈڭلارنى كۆرسىتىش ئۈچۈن قىلماڭلار. مۇنداق قىلساڭلار، ئاسماندىكى ئاتاڭلارنىڭ مۇكـاپاتىغـا ئېرىشـەلمەيسـىلـەر. 2 شـۇڭـا، خەير-ساخاۋەتلىك ئىشلارنى قىلغاندا، داۋراڭ سېلىپ يۈرمىگىن. ساختىپەزلەر باشقىلارنىڭ ماختىشىغا ئېرىشىش ئۈچۈن ئىبادەتخانىدا ياكى كوچىلاردا شۇنداق قىلىپ يۈرىدۇ. سىلەرگە ھەقنى ئېيتسام، ئۇلار باشقىلارنىڭ ھۆرمىتىگە ئېرىشىشتىن باشقا ھېچقانداق مۇكاپاتقا ئېرىشەلمەيدۇ. 3 بىراق، خەير-ساخاۋەت قىلساڭ، ئوڭ قولۇڭ قىلغاننى سول قولۇڭ بىلمىسۇن. 4 خەير-ساخاۋەتلىك ئىشلارنى يوشۇرۇن قىلغىن. شۇنداق بولغاندا، ھەممە ئىشلارنى كۆرۈپ تۇرىدىغان ئاتاڭ سېنى مۇكاپاتلايدۇ.
5 خۇددى شۇنىڭدەك، دۇئا قىلغىنىڭلاردا ساختىپەزلەرگە ئوخشاش ئىش قىلماڭلار. ئۇلار ئىبادەتخانىدا ۋە تۆت كوچا دوقمۇشلىرىدا تۇرۇۋېلىپ، باشقىلار كۆرسۇن دەپ شۇنداق قىلىشىدۇ. سىلەرگە ھەقنى ئېيتسام، ئۇلار باشقىلارنىڭ ھۆرمىتىگە ئېرىشكەندىن باشقا ھېچقانداق مۇكاپاتقا ئېرىشەلمەيدۇ. 6 بىراق، سەن دۇئا قىلغاندا، ئۆيگە كىرىپ، ئىشىكنى يېپىپ، يالغۇز ئولتۇرۇپ، ئاسماندىكى ئاتاڭغا دۇئا قىلغىن. شۇنداق بولغاندا، ھەممە ئىشلارنى كۆرۈپ تۇرىدىغان ئاتاڭ سېنى مۇكاپاتلايدۇ. 7 دۇئا قىلغاندا، قايتا-قايتا ئوخشاش سۆزلەرنى تەكرارلىماڭلار. چۈنكى، باشقا مىللەت كىشىلىرى شۇنداق قىلىدۇ. ئۇلار كۆپ سۆزلەرنى قىلىپ، ئۇزۇن دۇئا قىلساق، دۇئالىرىمىزنى خۇدا قوبۇل قىلىدۇ دەپ ئويلايدۇ. 8 بىراق، سىلەر ئۇلارغا ئوخشاش بولماڭلار، چۈنكى ئاتاڭلار نېمىگە مۇھتاج بولغىنىڭلارنى ھەتتا سىلەر ئۇنىڭدىن تىلىمەستىن بۇرۇن بىلىدۇ.
9 شۇنىڭ ئۈچۈن مۇنداق دۇئا قىلىڭلار:
‹ئاسماندىكى ئاتىمىز، ئىسىمىڭ مۇقەددەس بولسۇن. 10 پادىشاھلىقىڭ كەلسۇن. سېنىڭ ئىرادەڭ ئاسماندا ئەمەلگە ئاشقاندەك، يەر يۈزىدىمۇ ئەمەلگە ئاشسۇن. 11 بۈگۈن بىز ئۈچۈن كۈندىلىك نېنىمىزنى بەرگەيسەن. 12 بىـزگـە قـارشـى گۇنـاھ قىـلـغانـلارنى كەچۈرگىنىمىزدەك، سەنمۇ گۇناھلىرىمىزنى كەچـۈرگەيـسەن. 13 ئـازدۇرۇلـۇشـىمىزغا يول قويمىغىن. بىزنى رەزىل شەيتاندىن قوغدىغىن›.
14 ئەگەر سىلەر باشقىلارنىڭ گۇناھلىرىنى كەچۈرسەڭلار، ئاسماندىكى ئاتاڭلارمۇ سىلەرنى كەچۈرىدۇ. 15 بىراق، سىلەر باشقىلارنىڭ گۇناھلىرىنى كەچۈرمىسەڭلار، ئاسماندىكى ئاتاڭلارمۇ سىلەرنى كەچۈرمەيدۇ.
16 روزا تۇتقان ۋاقتىڭلاردا، ساختىپەزلەردەك بىچارە قىياپەتكە كىرىۋالماڭلار. چۈنكى، ئۇلار روزا تۇتقىنىنى باشقىلارغا كۆز-كۆز قىلىش ئۈچۈن، ئۆزلىرىنى بىچارە كۆرسىتىدۇ. سىلەرگە ھەقنى ئېيتىمەنكى، ئۇلار باشقىلارنىڭ ھۆرمىتىگە ئېرىشىشتىن باشقا ھېچقانداق مۇكاپاتقا ئېرىشەلمەيدۇ. 17 بىراق، سەن روزا تۇتقاندا، چېچىڭنى تۈزەشتۈرۈپ، يۈز-كۆزۈڭنى يۇيۇپ يۈرگىن. 18 شۇ چاغدا، ئادەملەر سېنىڭ روزا تۇتقىنىڭنى بىلمەيدۇ، پەقەت ئاسماندىكى ئاتاڭ يوشۇرۇن قىلغان ئىشلىرىڭنى بىلىپ تۇرىدۇ. شۇنداق بولغاندا، ھەممە ئىشلارنى كۆرۈپ تۇرىدىغان ئاتاڭ سېنى مۇكاپاتلايدۇ.
19 يەر يۈزىدە ئۆزۈڭلارغا بايلىق توپلىماڭلار، يەر يۈزىدە كۈيە يەيدۇ، دات بېسىپ چىرىيدۇ، ئوغرىلار ئوغرىلاپ كېتىدۇ. 20 ئەكسىچە، ئاسماندا ئۆزۈڭلارغا بايلىق توپلاڭلار. ئاسماندا كۈيە يېمەيدۇ، دات بېسىپ چىرىمەيدۇ، ئوغرىلار ئوغرىلاپ كەتمەيدۇ. 21 چۈنكى، بايلىقىڭ قەيەردە بولسا، كۆڭلۈڭمۇ شۇ يەردە بولىدۇ.
22 كۆز تەننىڭ چىرىغىدۇر. ئەگەر كۆزۈڭ ئېنىق كۆرسە، پۈتۈن بەدىنىڭ يورۇقلۇققا تولىدۇ. 23 بىراق، كۆزۈڭ ھەسەتخور f بولسا، پۈتۈن بەدىنىڭ قاراڭغۇلۇققا تولىدۇ. ئىچىڭدىكى نۇر ئەمەلىيەتتە قاراڭغۇلۇق بولسا، بۇ نېمە دېگەن قورقۇنچلۇق قاراڭغۇلۇق-ھە!
24 ھېچكىم بىر ۋاقىتتا ئىككى خوجايىنغا تەڭلا خىزمەت قىلالمايدۇ. ئۇ ياكى بىرىنى يامان كۆرۈپ، يەنە بىرىنى ياخشى كۆرىدۇ؛ ياكى بىرىگە سادىق بولۇپ، يەنە بىرىنى ھۆرمەتلىمەيدۇ. سىلەر بىرلا ۋاقىتتا ھەم خۇدانىڭ، ھەم مال-دۇنيانىڭ قۇلى بولالمايسىلەر.
25 شۇڭا سىلەرگە ئېيتىمەنكى، نېمە يەيمىز ۋە نېمە ئىچىمىز دەپ ئۆزۈڭلار ئۈچۈن، ياكى نېمە كىيىمىز دەپ تېنىڭلار ئۈچۈن غەم-ئەندىشە قىلماڭلار. جېنىڭلار يېمەك-ئىچمەكتىن ۋە تېنىڭلار كىيىم-كېچەكتىن كۆپ مۇھىم ئەمەسمۇ؟ 26 قۇشلارغا دىققەت بىلەن قاراپ بېقىڭلار. ئۇلار ئۇرۇق چاچمايدۇ، ھوسۇل يىغمايدۇ ۋە ئامبارلارغا توپلىمايدۇ. شۇنداق بولسىمۇ، ئاسماندىكى ئاتاڭلار ئۇلارنى تويغۇزىدۇ. سىلەر شۇ قۇشلاردىن كۆپ ئەزىز ئەمەسمۇ؟ 27 قايسىڭلار غەم-ئەندىشە بىلەن ئۆمرۈڭلارنى كىچىككىنە بولسىمۇ ئۇزارتالايسىلەر؟ 28 شۇنىڭغا ئوخشاش، نېمە ئۈچۈن كىيىم-كېچەك توغرۇلۇق غەم قىلىسىلەر؟ دالادا ئۆسۈۋاتقان ياۋايى گۈللەرگە قاراپ ئۆگىنىڭلار. ئۇلار جاپالىق ئىشلىمەيدۇ ياكى كىيىم-كېچەك تىكمەيدۇ. 29 لېكىن، سىلەرگە شۇنى ئېيتىمەنكى، ھەتتا سۇلايمان پادىشاھ شان-شۆھرەت قازانغان زاماندىمۇ، شۇ ياۋايى گۈللەرنىڭ بىرىدەك كىيىنمىگەن. 30 ئەي ئىشەنچى ئاجىزلار! خۇدا دالادىكى بۈگۈن بار، ئەتىسى قۇرۇپ ئوچاقتىكى ئوتقا تاشلىنىدىغان ئوت-چۆپلەرنى شۇنداق كىيىندۈرگەن بولسا، سىلەرنى ئۇنىڭدىنمۇ ئارتۇق كىيىندۈرمەسمۇ؟ 31 شۇنداق ئىكەن، ھەرگىزمۇ نېمە يەيمىز، نېمە ئىچىمىز ۋە نېمە كىيىمىز؟ دەپ غەم-ئەندىشە قىلماڭلار. 32 خۇدانى تونۇمايدىغان كىشىلەر مۇشۇ نەرسىلەرنىڭ ئارقىسىدىن قوغلىشىدۇ. ئاسماندىكى ئاتاڭلار سىلەرنىڭ بۇ نەرسىلەرنىڭ ھەممىسىگە مۇھتاج ئىكەنلىكىڭلارنى بىلىدۇ.
33 شۇنداق ئىكەن، ھاياتىڭلاردا داۋاملىق خۇدانىڭ پادىشاھلىقى ۋە ئۇنىڭغا ئىتائەت قىلىشنى بىرىنچى ئورۇنغا قويۇڭلار. 34 شۇ چاغدا، خۇدا سىلەر مۇھتاج بولغان ھەممە نەرسىنى سىلەرگە بېرىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن، ھەرگىزمۇ ئەتە ئۈچۈن غەم قىلماڭلار، ئەتىنىڭ ئۆزىگە چۇشلۇق غېمى بار. ھەر كۈننىڭ دەردى، شۇ كۈنگە يېتەر.
7 ھۆكۈم قىلىشنى توختىتىڭلار. شۇنداق بولغاندا، سىلەرمۇ ھۆكۈم قىلىنمايسىلەر. 2 سىلەر قانداق ئۆلچەم بىلەن ھۆكۈم قىلساڭلار، سىلەرمۇ شۇنداق ئۆلچەم بىلەن ھۆكۈم قىلىنىسىلەر. سىلەر باشقىلارغا قانداق مۇئامىلە قىلساڭلار، باشقىلارمۇ سىلەرگە شۇنداق مۇئامىلە قىلىدۇ. 3 نېمە ئۈچۈن قېرىندىشىڭنىڭ كۆزىدىكى كىچىككىنە ساماننى كۆرۈپ، ئۆز كۆزۈڭدىكى لىم ياغاچنى كۆرمەيسەن؟! 4 ئۆز كۆزۈڭدە لىم ياغاچ تۇرسا، قانداقمۇ سەن قېرىندىشىڭغا: ‹كۆزۈڭدىكى ساماننى ئېلىۋېتەي› دېيەلەيسەن؟ 5 ئەي ساختىپەز! ئاۋۋال ئۆز كۆزۈڭدىكى لىم ياغاچنى ئېلىۋەت، ئاندىن قېرىندىشىڭنىڭ كۆزىدىكى ساماننى قانداق ئېلىۋېتىشنى ئېنىق بىلەلەيسەن.
6 ئىتلارغا مۇقەددەس نەرسىنى بەرمەڭلار ۋە مەرۋايىتلارنى تۇڭگۇزلارنىڭ ئالدىغا تاشلاپ قويماڭلار، بولمىسا ئۇلار شۇلارنى پۇتلىرى بىلەن دەسسەپ يانجىيدۇ ياكى ئارقىسىغا بۇرۇلۇپ، سىلەرگە ھۇجۇم قىلىدۇ.
7 داۋامـلىـق تىلـەڭلار، تىلىـگىنىـڭـلارغـا ئېرىشىسىلەر، داۋاملىق ئىزدەڭلار ۋە تاپىسىلەر، داۋاملىق ئىشىكنى قېقىڭلار، سىلەرگە ئېچىلىدۇ. 8 چۈنكى، تىلىگەن ئېرىشىدۇ، ئىزدىگەن تاپىدۇ ۋە ئىشىكنى قاققانغا ئىشىك ئېچىلىدۇ. 9 ئاراڭلاردا قايسىڭلار، ئوغلۇڭلار نان سورىسا، ئۇنىڭغا تاش بېرىسىلەر؟ 10 ياكى ئۇ بېلىق سورىسا، يىلان بېرىسىلەر؟ 11 ھەتتا سىلەر گۇناھكارلار، ئۆز پەرزەنتىڭلارغا ياخشى نەرسىلەرنى بېرىشنى بىلسەڭلار، ئۇنداقتا ئاسماندىكى ئاتاڭلار ئۆزىدىن تىلىگەنلەرگە تېخىمۇ ياخشى نەرسىلەرنى بەرمەسمۇ؟!
12 شۇڭلاشقا، باشقىلارنىڭ سىلەرگە قانداق مۇئامىلە قىلىشىنى خالىساڭلار، ئۇلارغىمۇ شۇنداق مۇئامىلە قىلىڭلار. چۈنكى، تەۋرات قانۇنى ۋە پەيغەمبەرلەرنىڭ تەلىملىرى بۇدۇر.
13 تار دەرۋازىدىن كىرىڭلار. چۈنكى، ھالاكەتكە ئېلىپ بارىدىغان دەرۋازا كەڭ، يولمۇ كەڭ، ئۇنىڭدا ماڭىدىغانلارمۇ كۆپ؛ 14 ئەمما، ھاياتلىققا ئېلىپ بارىدىغان دەرۋازا تار، يولمۇ تار، ئۇنى تاپىدىغانلار ئاز.
15 ساختا پەيغەمبەرلەردىن پەخەس بولۇڭلار. ئۇلار قوي تېرىسىگە ئورىنىۋېلىپ، ئاراڭلارغا كىرىۋالىدۇ، ئەسلىدە ئۇلار يىرتقۇچ بۆرىلەردۇر. 16 سىلەر ئۇلارنى مېۋىلىرىدىن تونۇۋالالايسىلەر. ھېچكىم تىكەندىن ئۈزۈم ۋە يانتاقتىن ئەنجۈر يىغمايدۇ. 17 خۇددى شۇنىڭغا ئوخشاش، ھەر بىر ياخشى دەرەخ ياخشى مېۋە بېرىدۇ، ھەر بىر يامان دەرەخ يامان مېۋە بېرىدۇ. 18 ياخشى دەرەخ يامان مېۋە بەرمەيدۇ، يامان دەرەخ ياخشى مېۋە بەرمەيدۇ. 19 ياخشى مېۋە بەرمەيدىغان ھەر بىر دەرەخ كېسىلىپ، ئوتقا تاشلىنىدۇ. 20 شۇنىڭغا ئوخشاش، ساختا پەيغەمبەرلەرنى ئۇلارنىڭ ئىش-ھەرىكەتلىرىدىن تونۇۋالالايسىلەر.
21 ‹مەن مەسىھ ئۈچۈن خىزمەت قىلىۋاتىمەن› دېگەنلەرنىڭ ھەممىسىلا ئەرشنىڭ پادىشاھلىقىغا كىرەلمەيدۇ. پەقەت ئاسماندىكى ئاتامنىڭ ئىـرادىسـىنى ئورۇنـلاۋاتـقانـلار كىرەلـەيـدۇ. 22 شۇنداق بىر كۈن كېلىدۇكى، نۇرغۇن كىشىلەر ماڭا: ‹ھەزرىتىم، ھەزرىتىم، بىز سىزنىڭ ئىسىمىڭىز بىلەن بېشارەتلەرنى يەتكۈزمىدۇقمۇ؟ ئىسىمىڭىز بىلەن جىنلارنى قوغلاپ چىقارمىدۇقمۇ؟ ئىسىمىڭىز بىلەن نۇرغۇن مۆجىزىلەرنى قىلمىدۇقمۇ؟›،— دېيىشىدۇ. 23 شۇ چاغدا، مەن ئۇلارغا: ‹مەن ئەزەلدىن سىلەرنى تونۇمايمەن، كۆزۈمدىن يوقىلىڭلار، ئەي يامانلىق قىلغۇچىلار›،— دەيمەن.
24 شۇڭلاشقا، كىمكى بۇ سۆزلىرىمگە قۇلاق سېلىپ، ئېيتقانلىرىمنى قىلسا، ئۇ ئۆيىنى قورام تاش ئۈستىگە سالغان ئەقىللىق كىشىگە ئوخشايدۇ. 25 يامغۇرلار يېغىپ، كەلكۈنلەر كېلىپ ياكى بوران-چاپقۇنلار چىقىپ، شۇ ئۆينى ئۇرغاندا، ئۆي ئۆرۈلۈپ كەتمەيدۇ. چۈنكى، ئۇ قورام تاش ئۈستىگە سېلىنغان. 26 ئەمما، كىمكى بۇ سۆزلىرىمنى ئاڭلاپ، ئېيتقانلىرىمنى قىلمىسا، ئۇ ئۆيىنى قۇم ئۈستىگە سالغان ئەخمەق كىشىگە ئوخشايدۇ. 27 يامغۇرلار يېغىپ، كەلكۈنلەر كېلىپ، ياكى بوران-چاپقۇنلار چىقىپ، شۇ ئۆينى ئۇرغاندا، ئۆي ئۆرۈلۈپ چۈشىدۇ ۋە پۈتۈنلەي ۋەيران بولىدۇ».
28 ئەيـسـا پـەيـغـەمبـەر سـۆزلىـرىنـى ئاخىرلاشتۇرغاندا، كۆپچىلىك ئۇنىڭ تەلىمىدىن ئىنتايىن ھەيران بولدى. 29 چۈنكى، ئۇ تەۋرات ئۇستازلىرىدەك ئەمەس، خۇدا ئەۋەتكەن كىشىدەك تەلىم بەرگەن ئىدى.
a ياكى «رەھىمدىل، رەھىم-شەپقەتلىك».
b بۇ يېرۇسالىم شەھىرىنىڭ سىرتىدىكى ئەخلەتلەرنى كۆيدۈرىدىغان جاي ئىدى. قەدىمقى يېرۇسالىمنىڭ غەربىي جەنۇبىدىكى ھىننوم جىلغىسىنىڭ گرېكچە ئاتىلىشى. ھايۋانلارنىڭ ياكى ئىنسانلارنىڭ گەھەنناغا تاشلىنىپ، تىرىك كۆيدۈرۈلگەنلىكى ياكى قىينالغانلىقى ھەققىدە ھېچقانداق ئىسپات يوق. شۇڭا، بۇ جاي ئادەملەرنىڭ جېنى مەڭگۈ ئوتتا كۆيدۈرۈلۈپ، قىينىلىدىغان يەرنى كۆرسەتمەيدۇ. بەلكى ئەيسا ۋە ئۇنىڭ شاگىرتلىرى گەھەننا سۆزىنى مەڭگۈلۈك ھالاكەت ياكى يوق قىلىنىشنى كۆرسىتىش ئۈچۈن ئىشلەتكەن.
c 5:22-ئايەتنىڭ ئىزاھاتىغا قاراڭ.
d 5:22-ئايەتنىڭ ئىزاھاتىغا قاراڭ.
e مۇقەددەس يازمىلاردا «جىنسىي ئەخلاقسىزلىق» دەپ تەرجىمە قىلىنغان گرېك تىلىدىكى پورنېيا سۆزى خۇدا چەكلىگەن بەزى جىنسىي مۇناسىۋەتلەرنى كۆرسىتىدۇ. ئۇ زىنا، پاھىشىۋازلىق، توي قىلماي تۇرۇپ جىنسىي ئالاقىدە بولۇش، ئوخشاش جىنىسلىقلارنىڭ جىنسىي مۇناسىۋىتى ۋە ھايۋانلار بىلەن جىنسىي ئالاقىدە بولۇش قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.
f سۆزمۇ-سۆز «يامان، رەزىل».