مە‌تتا كىتابى 12‏:1‏—50

  • ئە‌يسا —‏ «دە‌م ئېلىش كۈنىنىڭ ئىگىسىدۇ‌ر» ‏(‏1–‏8‏)‏

  • قولى قۇ‌رۇ‌پ كە‌تكە‌ن كىشىنىڭ ساقايتىلىشى ‏(‏9–‏14‏)‏

  • خۇ‌دانىڭ سۆيۈملۈك خىزمە‌تكارى ‏(‏15–‏21‏)‏

  • مۇ‌قە‌ددە‌س روھ بىلە‌ن جىنلارنى قوغلاپ چىقىرىش ‏(‏22–‏30‏)‏

  • كە‌چۈرۈم قىلىنمايدىغان گۇ‌ناھ ‏(‏31،‏ 32‏)‏

  • دە‌رە‌خنى مېۋىلىرىدىن تونۇ‌ش ‏(‏33–‏37‏)‏

  • يۇ‌نۇ‌س پە‌يغە‌مبە‌رنىڭ مۆجىزىسى ‏(‏38–‏42‏)‏

  • جىن قايتىپ كە‌لگە‌ندىن كېيىن ‏(‏43–‏45‏)‏

  • ئە‌يسانىڭ ئانىسى ۋە ئىنىلىرى ‏(‏46–‏50‏)‏

12  شۇ كۈنلە‌ردە بىر دە‌م ئېلىش كۈنى*‏،‏ ئە‌يسا بۇ‌غدايلىقتىن ئۆتۈپ كېتىۋاتاتتى.‏ قورسىقى ئېچىپ كە‌تكە‌ن شاگىرتلىرى بۇ‌غداي باشاقلىرىنى ئۈزۈۋېلىپ،‏ يېيىشكە باشلىدى.‏  بۇ‌نى كۆرگە‌ن پە‌رىسىيلە‌ر ئە‌يساغا:‏ «قارا،‏ شاگىرتلىرىڭ دە‌م ئېلىش كۈنى قانۇ‌ندا چە‌كلە‌نگە‌ن ئىشنى قىلىۋاتىدۇ»،‏—‏ دېيىشتى.‏  ئە‌يسا ئۇ‌لارغا جاۋابە‌ن مۇ‌نداق دېدى:‏ «داۋۇ‌ت ۋە ئۇ‌نىڭغا ئە‌گە‌شكە‌ن كىشىلە‌ر ئاچ قالغاندا،‏ داۋۇ‌تنىڭ نېمە قىلغانلىقىنى ئوقۇ‌مىغانمۇ؟‏  داۋۇ‌ت خۇ‌دانىڭ ئۆيىگە كىرگە‌ن،‏ ئۇ‌لار قۇ‌ربانلىققا ئاتالغان ناننى يېگە‌ن،‏ قانۇ‌ن بويىچە بۇ نانلارنى داۋۇ‌ت ۋە ئۇ‌نىڭغا ئە‌گە‌شكە‌نلە‌ر ئە‌مە‌س،‏ پە‌قە‌ت روھانىيلار يېيىشى كېرە‌ك ئىدى.‏  يە‌نە ئىبادە‌تخانىدىكى روھانىيلار دە‌م ئېلىش كۈنى ئۈچۈن بە‌لگىلە‌نگە‌ن قائىدىلە‌رنى بۇ‌زسا،‏ ئۇ‌لارنىڭ گۇ‌ناھكار سانالمىغانلىقىنى تە‌ۋراتتىن ئوقۇ‌مىغانمۇ؟‏  لېكىن سىلە‌رگە ئېيتىپ قويايكى،‏ بۇ يە‌ردە ئىبادە‌تخانىدىنمۇ ئۇ‌لۇ‌غراق بىرى بار.‏  ئە‌گە‌ر سىلە‌ر ‹مە‌ن قۇ‌ربانلىقنى ئە‌مە‌س،‏ بە‌لكى رە‌ھىم-‏شە‌پقە‌تنى خالايمە‌ن› دېگە‌ن سۆزنىڭ مە‌نىسىنى چۈشە‌نگە‌ن بولساڭلار،‏ سىلە‌ر گۇ‌ناھسىز كىشىلە‌رنى ھۆكۈم قىلمىغان بولاتتىڭلار.‏  چۈنكى،‏ ئىنسانئوغلى دە‌م ئېلىش كۈنىنىڭ ئىگىسىدۇ‌ر».‏  ئە‌يسا ئۇ يە‌ردىن چىقىپ،‏ سىناگوگقا كىردى.‏ 10  شۇ يە‌ردە قولى پالە‌چ بىر ئادە‌م بار ئىدى.‏ پە‌رىسىيلە‌ر ئە‌يسانىڭ ئۈستىدىن ئە‌رز قىلىشقا باھانە ئىزدە‌پ،‏ ئۇ‌نىڭدىن:‏ «دە‌م ئېلىش كۈنى كېسە‌ل ساقايتىش قانۇ‌نغا زىت ئە‌مە‌سمۇ؟‏»،‏—‏ دە‌پ سورىدى.‏ 11  ئە‌يسا ئۇ‌لارغا:‏ «ئاراڭلاردا بىر كىشىنىڭ قويى دە‌م ئېلىش كۈنى ئورىغا چۈشۈپ كە‌تسە،‏ بېرىپ ئۇ‌نى تارتىپ چىقىرىۋالمامدۇ؟‏ 12  ئادە‌م قويدىن كۆپ قە‌دىر-‏قىممە‌تلىكتۇ‌ر.‏ دېمە‌ك،‏ دە‌م ئېلىش كۈنى ياخشى ئىش قىلىش قانۇ‌نغا زىت ئە‌مە‌س»،‏—‏ دېدى.‏ 13  ئاندىن ئە‌يسا ھېلىقى ئادە‌مگە:‏ «قولۇ‌ڭنى سوز»،‏—‏ دېدى.‏ ئۇ ئادە‌م قولىنى سوزىشىغا،‏ قولى ساقىيىپ يە‌نە بىر قولىغا ئوخشاش ساغلام بولدى.‏ 14  پە‌رىسىيلە‌ر سىرتقا چىقىپ،‏ ئە‌يسانى ئۆلتۈرۈش ھە‌ققىدە مە‌سلىھە‌تلە‌شتى.‏ 15  ئە‌يسا بۇ‌نى بىلىپ،‏ شۇ يە‌ردىن كە‌تتى.‏ نۇ‌رغۇ‌ن كىشىلە‌ر ئۇ‌نىڭغا ئە‌گىشىپ ماڭدى.‏ ئۇ ئاغرىقلارنىڭ ھە‌ممىسىنى ساقايتتى،‏ 16  بىراق،‏ ئۇ‌لارغا ئۆزى قىلغان ئىشلارنى باشقىلارغا ئېيتىپ يۈرمە‌سلىكنى بۇ‌يرىدى.‏ 17  بۇ‌نىڭ بىلە‌ن،‏ يە‌شايا پە‌يغە‌مبە‌رنىڭ ئېيتقان مۇ‌نۇ سۆزلىرى ئە‌مە‌لگە ئاشۇ‌رۇ‌لدى:‏ 18  ‏«مانا،‏ مە‌ن تاللىغان سۆيۈملۈك خىزمە‌تكارىم،‏ ئۇ‌نىڭدىن خۇ‌رسە‌نمە‌ن.‏ مە‌ن روھۇ‌منى ئۇ‌نىڭ ئۈستىگە تۆكىمە‌ن ۋە ئۇ ئادالە‌تنىڭ نېمە ئىكە‌نلىكىنى دۇ‌نياغا* بىلدۈرىدۇ.‏ 19  ئۇ تالاش-‏تارتىش قىلمايدۇ،‏ ۋارقىراپ توۋلىمايدۇ،‏ چوڭ كوچىلاردا ھېچكىم ئۇ‌نىڭ ئاۋازىنى ئاڭلىمايدۇ.‏ 20  تاكى ئۇ ئادالە‌تنى ئورناتمىغۇ‌چە،‏ ئېزىلگە‌ن قومۇ‌شنى سۇ‌ندۇ‌رمايدۇ ۋە ئۆچە‌ي دە‌پ قالغان چىراغنى ئۆچۈرمە‌يدۇ.‏ 21  پۈتكۈل مىللە‌تلە‌ر ئۇ‌نىڭ ئىسىمىغا ئۈمىد باغلايدۇ».‏ 22  شۇ چاغدا،‏ كىشىلە‌ر ئە‌يسانىڭ ئالدىغا جىن چاپلىشىۋالغان قارىغۇ ۋە تىلى تۇ‌تۇ‌لغان كىشىنى ئېلىپ كە‌لدى.‏ ئە‌يسا ئۇ‌نى ساقايتتى،‏ شۇ‌نىڭ بىلە‌ن بۇ ئادە‌م سۆزلىيە‌لە‌يدىغان ۋە كۆرە‌لە‌يدىغان بولدى.‏ 23  پۈتۈن خالايىق ھە‌يران بولۇ‌پ:‏ «ئە‌جە‌با،‏ بۇ داۋۇ‌تنىڭ ئە‌ۋلادىمىدۇ؟‏»—‏ دېيىشىشكە باشلىدى.‏ 24  بۇ گە‌پنى ئاڭلىغان پە‌رىسىيلە‌ر:‏ «بۇ كىشى جىنلارنىڭ باشلىقى بە‌ئە‌لزىبۇ‌لغا تايىنىپ جىنلارنى قوغلاپ چىقىرىۋاتىدۇ»،‏—‏ دېيىشتى.‏ 25  ئۇ‌لارنىڭ نېمە ئويلاۋاتقانلىقىنى بىلگە‌ن ئە‌يسا مۇ‌نداق دېدى:‏ «بىر پادىشاھلىق ئىككىگە بۆلۈنۈپ سوقۇ‌شسا،‏ ئۇ گۇ‌مران بولىدۇ.‏ بىر شە‌ھە‌ر ياكى ئائىلە ئۆزئارا ئۇ‌رۇ‌ش-‏جېدە‌ل قىلىشسا،‏ ئۇ‌لارمۇ ۋە‌يران بولىدۇ.‏ 26  ئە‌گە‌ر شە‌يتان شە‌يتاننى قوغلاپ چىقارسا،‏ ئۇ ئۆز ئىچىدىن بۆلۈنۈپ كە‌تكە‌ن بولىدۇ.‏ ئۇ‌نداقتا،‏ ئۇ‌نىڭ پادىشاھلىقى قانداقمۇ پۇ‌ت دە‌سسە‌پ تۇ‌رالايدۇ؟‏ 27  ئە‌گە‌ر مە‌ن جىنلارنى بە‌ئە‌لزىبۇ‌لغا تايىنىپ قوغلاپ چىقارسام،‏ سىلە‌رنىڭ ئە‌گە‌شكۈچىڭلار كىمگە تايىنىپ قوغلاپ چىقىرىدۇ؟‏ دېمە‌ك،‏ ئە‌گە‌شكۈچىلىرىڭلار سۆزلىرىڭلارنىڭ خاتالىقىنى ئىسپاتلاپ بېرىدۇ.‏ 28  لېكىن،‏ ئە‌گە‌ر مە‌ن خۇ‌دانىڭ روھىغا تايىنىپ جىنلارنى قوغلاپ چىقىرىۋاتقان بولسام،‏ ئە‌مە‌لىيە‌تتە بۇ خۇ‌دا پادىشاھلىقى ئاللىقاچان يېتىپ كە‌لگە‌نلىكىنى كۆرسىتىدۇ.‏ 29  بىر كىشى قاۋۇ‌ل بىرىنىڭ ئۆيىگە كىرىپ،‏ ئۇ‌نىڭ مال-‏دۇ‌نياسىنى بۇ‌لاپ كېتە‌لە‌مدۇ؟‏ ئۇ شۇ قاۋۇ‌ل كىشىنى باغلىيالىغان چاغدىلا،‏ ئۇ‌نىڭ ئۆيىنى بۇ‌لاڭ-‏تالاڭ قىلالايدۇ.‏ 30  كىمكى مە‌ن تە‌رە‌پتە تۇ‌رمىسا،‏ ماڭا قارشى چىققۇ‌چىدۇ‌ر،‏ مە‌ن بىلە‌ن بىللە يىغمىسا،‏ چېچىۋە‌تكۈچىدۇ‌ر.‏ 31  شۇ‌نىڭ ئۈچۈن،‏ سىلە‌رگە ئېيتىپ قويايكى،‏ ئادە‌ملە‌رنىڭ گۇ‌ناھلىرى ۋە كۇ‌پۇ‌رلۇ‌ق سۆزلىرى كە‌چۈرۈلىدۇ،‏ لېكىن مۇ‌قە‌ددە‌س روھقا قىلىنغان كۇ‌پۇ‌رلۇ‌ق كە‌چۈرۈلمە‌يدۇ.‏ 32  مە‌سىلە‌ن،‏ كىمكى ئىنسانئوغلىغا قارشى سۆز قىلسا،‏ ئۇ كە‌چۈرۈلىدۇ.‏ لېكىن،‏ كىمكى مۇ‌قە‌ددە‌س روھقا قارشى سۆز قىلسا،‏ ئۇ ھازىرمۇ* ۋە كە‌لگۈسىدىمۇ كە‌چۈرۈلمە‌يدۇ.‏ 33  ئە‌گە‌ر دە‌رە‌خ ياخشى بولسا،‏ ياخشى مېۋە بېرىدۇ،‏ ئە‌مما دە‌رە‌خ يامان بولسا،‏ مېۋىسىمۇ يامان بولىدۇ.‏ چۈنكى،‏ دە‌رە‌خ بە‌رگە‌ن مېۋىسىدىن بىلىنىدۇ.‏ 34  ئە‌ي زە‌ھە‌رلىك يىلاننىڭ ئە‌ۋلادلىرى!‏ سىلە‌ر يامان بولۇ‌پ تۇ‌رۇ‌پ،‏ قانداقمۇ ئېغىزىڭلاردىن ياخشى گە‌پ چىقسۇ‌ن؟‏ چۈنكى،‏ ئادە‌منىڭ كۆڭلىدە نېمە بولسا،‏ ئېغىزىدىن شۇ چىقىدۇ.‏ 35  ياخشى ئادە‌منىڭ ياخشىلىققا تولغان كۆڭلىدىن* ياخشىلىق چىقىدۇ،‏ يامان ئادە‌منىڭ يامانلىققا تولغان كۆڭلىدىن يامانلىق چىقىدۇ.‏ 36  شۇ‌نى بىلىپ قويۇ‌ڭلاركى،‏ ئادە‌ملە‌ر ھە‌ربىر ئېغىز قۇ‌رۇ‌ق گېپى ئۈچۈن ھۆكۈم كۈنىدە ھېساب بېرىدۇ.‏ 37  چۈنكى،‏ ئېيتقان سۆزلىرىڭلار بىلە‌ن يا ھە‌ققانىي دە‌پ جاكارلىنىسىلە‌ر،‏ يا گۇ‌ناھكار دە‌پ ھۆكۈم قىلىنىسىلە‌ر».‏ 38  شۇ چاغدا،‏ بە‌زى تە‌ۋرات ئۇ‌ستازلىرى ۋە پە‌رىسىيلە‌ر ئە‌يساغا:‏ «ئۇ‌ستاز،‏ بىزگە بىر مۆجىزە كۆرسىتىپ بېرىشىڭىزنى خالايمىز»،‏—‏ دېيىشتى.‏ 39  ئە‌يسا ئۇ‌لارغا جاۋابە‌ن مۇ‌نداق دېدى:‏ «بۇ بىر ئە‌ۋلاد رە‌زىل ۋە ۋاپاسىز كىشىلە‌ر مۆجىزە كۆرسە‌ت دە‌پلا تۇ‌رىدۇ.‏ لېكىن،‏ ئۇ‌لارغا يۇ‌نۇ‌س پە‌يغە‌مبە‌رنىڭكىدىن باشقا مۆجىزە كۆرسىتىلمە‌يدۇ.‏ 40  يۇ‌نۇ‌س ئۈچ كېچە-‏كۈندۈز يوغان بىر بېلىقنىڭ قورسىقىدا بولغاندە‌ك،‏ ئىنسانئوغلىمۇ ئۈچ كېچە-‏كۈندۈز يە‌رنىڭ باغرىدا بولىدۇ.‏ 41  نىنە‌ۋى شە‌ھىرىنىڭ خە‌لقى ھۆكۈم كۈنىدە بۇ بىر ئە‌ۋلاد كىشىلە‌ر بىلە‌ن تىرىلىپ،‏ ئۇ‌لارنى ھۆكۈم قىلىدۇ.‏ چۈنكى،‏ ئۇ‌لار يۇ‌نۇ‌سنىڭ ۋە‌ز-‏نە‌سىھىتىگە قۇ‌لاق سېلىپ،‏ توۋا قىلغان ئىدى.‏ لېكىن،‏ مانا ئالدىڭلاردا يۇ‌نۇ‌ستىنمۇ ئۇ‌لۇ‌غراق بىرى تۇ‌رىدۇ.‏ 42  جە‌نۇ‌بتىكى بىر يۇ‌رتنىڭ ئايال پادىشاھى ھۆكۈم كۈنىدە بۇ بىر ئە‌ۋلاد كىشىلە‌ر بىلە‌ن بىللە تىرىلىپ،‏ ئۇ‌لارنى ھۆكۈم قىلىدۇ.‏ چۈنكى،‏ ئۇ سۇ‌لايماننىڭ ھېكمە‌تلىك سۆزلىرىنى ئاڭلاش ئۈچۈن يە‌ر يۈزىنىڭ يە‌نە بىر چېتىدىن كە‌لگە‌ن ئىدى.‏ لېكىن،‏ مانا قاراڭلار،‏ ئالدىڭلاردا پادىشاھ سۇ‌لايماندىنمۇ ئۇ‌لۇ‌غراق بىرى تۇ‌رىدۇ.‏ 43  جىن بىر ئادە‌منىڭ تېنىدىن قوغلاپ چىقىرىلغاندىن كېيىن،‏ سۇ‌سىز،‏ قۇ‌رۇ‌ق جايلارنى ئارىلاپ،‏ تۇ‌رىدىغان جاي ئىزدە‌يدۇ ۋە تاپالمايدۇ.‏ 44  ئۇ ئۆز-‏ئۆزىگە:‏ ‹مە‌ن تېنىدىن چىقىرىلغان شۇ ئادە‌مگە قايتىپ كېتە‌ي›،‏—‏ دە‌يدۇ.‏ جىن قايتىپ كېلىپ،‏ ئۇ‌نىڭ قە‌لبى خۇ‌ددى پاكىز تازىلىنىپ،‏ رە‌تلىك تۇ‌تۇ‌لغان ئۆيدە‌ك يە‌نىلا بوش تۇ‌رغانلىقىنى بايقايدۇ.‏ 45  شۇ‌نىڭ بىلە‌ن،‏ ئۇ بېرىپ ئۆزىدىنمۇ رە‌زىلرە‌ك يە‌تتە جىننى باشلاپ كېلىپ بىللە تۇ‌رىدۇ ۋە ھېلىقى ئادە‌منىڭ ھازىرقى ھالى ئىلگىرىكىدىنمۇ بە‌تتە‌ر بولۇ‌پ كېتىدۇ.‏ بۇ بىر ئە‌ۋلاد رە‌زىل كىشىلە‌رنىڭ ھالىمۇ شۇ‌نداق بولىدۇ.‏ 46  ئە‌يسا خالايىققا سۆز قىلىۋاتقاندا،‏ ئۇ‌نىڭ ئانىسى بىلە‌ن ئىنىلىرى كېلىپ،‏ ئۇ‌نىڭ بىلە‌ن سۆزلە‌شمە‌كچى بولۇ‌پ سىرتتا كۈتۈپ تۇ‌راتتى.‏ 47  بىرى ئە‌يساغا:‏ «ئانىڭىز ۋە ئىنىلىرىڭىز سىز بىلە‌ن سۆزلىشىش ئۈچۈن سىرتتا كۈتۈپ تۇ‌رىدۇ»،‏—‏ دېدى.‏ 48  ئە‌يسا شۇ كىشىگە جاۋابە‌ن:‏ «كىم مېنىڭ ئانام ۋە كىم مېنىڭ ئىنىلىرىم؟‏»—‏ دېدى.‏ 49  ئاندىن ئۇ قولى بىلە‌ن شاگىرتلىرىنى كۆرسىتىپ:‏ «مانا ئانام،‏ مانا قېرىنداشلىرىم!‏ 50  كىمكى ئاسماندىكى ئاتامنىڭ ئىرادىسىنى ئورۇ‌نلىسا،‏ ئۇ مېنىڭ ئاكا-‏ئىنىم،‏ ئاچا-‏سىڭلىم ۋە ئانامدۇ‌ر»،‏—‏ دېدى.‏

بەت ئاستى قۇشۇمچە ئىزاھاتلىرى

سۆزمۇ-‏سۆز:‏ «مىللە‌تلە‌رگە».‏
ياكى «زامان»؛‏ لۇ‌غە‌تكە قاراڭ.‏
سۆزمۇ-‏سۆز:‏ «خە‌زىنىسىدىن».‏