مەزمۇنغا ئاتلاپ ئۆتۈش

مۇندەرىجىگە ئاتلاپ ئۆتۈش

16-‏تە‌تقىق ماقالىسى

ئۆلۈم توغرۇ‌لۇ‌ق ھە‌قىقە‌تنى بىلىش

ئۆلۈم توغرۇ‌لۇ‌ق ھە‌قىقە‌تنى بىلىش

‏«ھە‌قىقىي ۋە‌ھىي بىلە‌ن ساختا ۋە ۋە‌ھىينى پە‌رقلە‌ندۈرە‌لە‌يمىز».‏—‏1-‏يۇ‌ھاننا 4:‏6‏.‏

137-‏ناخشا جاسارە‌ت بە‌رگىن

بۇ ماقالىدە a

خۇ‌دا ياخىشى كۆرمە‌يدىغان ئۆرپ-‏ئادە‌تلە‌رگە قاتنىشىشنىڭ ئورنىغا،‏ يېقىنىدىن ئايرىلغان تۇ‌ققىنىڭىزغا تە‌سە‌للىي بېرىڭ (‏1،‏ 2-‏ئابزاسلارغا قاراڭ)‏ c

1،‏ 2.‏ (‏1)‏ شە‌يتان ئادە‌ملە‌رنى قانداق ئالدايدۇ؟‏ (‏2)‏ بۇ ماقالىدە نېمىنى كۆرۈپ چىقىمىز؟‏

 شە‌يتان«يالغانچىلىقنىڭ ئاتىسىدۇ‌ر»،‏ ئۇ ئادە‌م-‏ئاتا بىلە‌ن ھاۋا-‏ئانىنىڭ زامانىدىن تارتىپ ئادە‌ملە‌رنى ئالداپ كە‌لمە‌كتە (‏يۇ‌ھاننا 8:‏44‏)‏.‏ ئۇ‌نىڭ يالغان سۆزلىرىنىڭ بە‌زىلىرى ئۆلۈم ۋە ئۆلۈمدىن كېيىنكى ھايات توغرىسىدىكى ساختا تە‌لىماتلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.‏ بۇ تە‌لىماتلار ئاساسىدا،‏ نۇ‌رغۇ‌نلىغان ئۆرپ-‏ئادە‌تلە‌ر ۋە خۇ‌راپاتلىقلار پە‌يدا بولغان.‏ شۇ سە‌ۋە‌بتىن،‏ قېرىنداشلىرىمىزنىڭ ئۇ‌رۇ‌ق-‏تۇ‌غقان ياكى قولۇ‌م-‏قوشنلىرى ئۆلۈپ كە‌تكە‌ندە،‏ ئۇ‌لار «ئىمان ئۈچۈن كۈرە‌ش قىلىشقا» توغرا كېلىدۇ.‏—‏يە‌ھۇ‌دا 3‏.‏

2 سىز شۇ‌نداق سىناققا دۇ‌چ كە‌لسىڭىز،‏ ئۆلۈم توغرۇ‌لۇ‌ق ھە‌قىقە‌تنى بىلىش سادىق بولۇ‌پ قېلىشىڭىزغا قانداق ياردە‌م بېرىدۇ؟‏ (‏ئە‌فە‌س.‏ 6:‏11‏)‏.‏ خۇ‌داغا ياخشى كۆرمە‌يدىغان ئۆرپ-‏ئادە‌تلە‌رگە قاتنىشىش بېسىمىغا دۇ‌چ كېلىۋاتقان قېرىندىشىمىزنى قانداق قىلىپ ئىلھاملاندۇ‌رۇ‌پ،‏ قوللاپ-‏قۇ‌ۋۋە‌تلىيە‌لە‌يسىز؟‏ بۇ ماقالىدە يە‌ھۋانىڭ بىزگە قانداق ياردە‌م بېرىدىغانلىقىنى كۆرۈپ چىقىمىز.‏ ئاۋۋال مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابتا ئۆلۈم ھە‌ققىدە نېمە ئېيتىلىدىغانلىقىنى كۆرە‌يلى.‏

ئۆلگە‌نلە‌ر توغرۇ‌لۇ‌ق ھە‌قىقە‌ت

3.‏ بىرىنچى يالغان سۆزنىڭ نە‌تىجىسى قانداق بولغان؟‏

3 خۇ‌دا ئادە‌ملە‌رنىڭ ئۆلۈشىنى خالىمىغان.‏ لېكىن،‏ ئادە‌م-‏ئاتا بىلە‌ن ھاۋا-‏ئانا مە‌ڭگۈ ياشاش ئۈچۈن چوقۇ‌م خۇ‌داغا ئىتائە‌ت قىلىشى كېرە‌ك ئىدى.‏ خۇ‌دا ئۇ‌لارغا بە‌ك ئاددىي بىر بۇ‌يرۇ‌قنى بە‌رگە‌ن.‏ ئۇ:‏ «ياخشى بىلە‌ن ياماننى بىلدۈرىدىغان دە‌رە‌خنىڭ مېۋىسىدىن ھە‌رگىز يېمىگىن،‏ چۈنكى ئۇ‌نىڭدىن يېگە‌ن كۈندە جە‌زمە‌ن ئۆلىسە‌ن»،‏—‏ دېگە‌ن (‏يارىت.‏ 2:‏16،‏ 17‏)‏.‏ لېكىن،‏ شە‌يتان يىلان ئارقىلىق ھاۋا-‏ئانىغا:‏ «سىلە‌ر ھە‌رگىز ئۆلمە‌يسىلە‌ر»،‏—‏ دېگە‌نىدى.‏ ناھايىتى ئە‌پسۇ‌س،‏ ھاۋا-‏ئانا شە‌يتانغا ئىشىنىپ،‏ مېۋىنى يېگە‌ن.‏ كېيىن،‏ ئادە‌م-‏ئاتىمۇ يېگە‌ن (‏يارىت.‏ 3:‏4،‏ 6‏)‏.‏ شۇ‌نداق قىلىپ،‏ ئىنسانلار گۇ‌ناھ بىلە‌ن ئۆلۈمنىڭ قۇ‌لىغا ئايلىنىپ قالغان.‏—‏رىملىقلار 5:‏12‏.‏

4،‏ 5.‏ شە‌يتان ئادە‌ملە‌رنى قانداق قىلىپ ئالدىماقتا؟‏

4 خۇ‌دا ئېيتقاندە‌ك،‏ ئادە‌م-‏ئاتا بىلە‌ن ھاۋا-‏ئانا ئۆلۈپ كە‌تكە‌ن.‏ بىراق،‏ شە‌يتان ئۆلۈم توغرۇ‌لۇ‌ق يالغان ئېيتىشنى توختاتمىدى.‏ يالغانچىلىق ئۈستىگە يالغان قوشۇ‌لغان.‏ ئۇ‌لارنىڭ بىرى ئۆلگە‌ن كىشىنىڭ روھى داۋاملىق ياشايدۇ،‏ دېگە‌ن تە‌لىمات.‏ مۇ‌شۇ ساختا تە‌لىماتلارغا تېخىچە كۆپلىگە‌ن ئادە‌ملە‌ر ئىشىنىشىدۇ.‏—‏1-‏تىموت.‏ 4:‏1‏.‏

5 نېمە ئۈچۈن شۇ‌نچە كۆپ ئادە‌ملە‌ر شە‌يتاننىڭ يالغانچىلىقىغا ئالدىنىپ قالىدۇ؟‏ ئىنسانلار مە‌ڭگۈ ياشاش ئۈچۈن يارىتىلغان (‏ۋە‌ز 3:‏11‏)‏.‏ ئادە‌تتە،‏ ھېچكىم ئۆلۈپ كېتىشنى خالىمايدۇ.‏ ئۆلۈم ئىنسانلار ئۈچۈن خۇ‌ددى بىر دۈشمە‌نگە ئوخشاش (‏1-‏كورىنت.‏ 15:‏26‏)‏.‏ شە‌يتان ئىنساننىڭ ئۆلۈمگە نىسبە‌تە‌ن قانداق كۆز قاراشتا ئىكە‌نلىكىنى بىلىدۇ.‏ شۇ‌نىڭ ئۈچۈن،‏ شە‌يتان بۇ‌نىڭدىن پايدىلىنىپ نۇ‌رغۇ‌ن يالغانچىلىقلىرى بىلە‌ن ئادە‌ملە‌رنى ئۆز تۇ‌زىقىغا ئوڭايلا چۈشۈرىدۇ.‏

6،‏ 7.‏ (‏1)‏ شە‌يتان ھە‌قىقە‌تنى يوشۇ‌رۇ‌شتا ئۇ‌تۇ‌ققا ئېرىشتىمۇ؟‏ چۈشە‌ندۈرۈپ بېرىڭ.‏ (‏2)‏ ھە‌قىقە‌ت قورقۇ‌نۇ‌چتىن ئازاد بولۇ‌شقا قانداق ياردە‌م بېرىدۇ؟‏

6 شە‌يتان ھە‌قىقە‌تنى يوشۇ‌رۇ‌ش ئۈچۈن قانچە كۈچ چىقارسىمۇ،‏ بۇ ئۇ‌نىڭ قولىدىن كە‌لمە‌يدۇ.‏ كۆپلىگە‌ن ئادە‌ملە‌ر مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابتىن ئۆلگە‌نلە‌رنىڭ ئە‌ھۋالى ۋە ئۇ‌لاردا قانداق ئۈمىد بارلىقى ھە‌ققىدە بىلىپ،‏ ھە‌قىقە‌تنى باشقىلارغا ئېيتىۋاتىدۇ (‏ۋە‌ز 9:‏5،‏ 10؛‏ ئە‌لچى.‏ 24:‏15‏)‏.‏ بۇ ھە‌قىقە‌ت بىزگە تە‌سە‌للىي بېرىپ،‏ قورقۇ‌نۇ‌چتىن ئايرىلىشقا ياردە‌م بېرىدۇ.‏ مە‌سىلە‌ن،‏ بىز ئۆلگە‌نلە‌ردىن قورقمايمىز ياكى ئۆلگە‌ن تۇ‌غقانلىرىمىز ئازاب چېكىدۇ،‏ دە‌پ ئە‌نسىرىمە‌يمىز.‏ بىز ئۇ‌لارنىڭ ھېچنە‌رسىنى سە‌زمە‌يدىغانلىقىنى،‏ بىلمە‌يدىغانلىقىنى ۋە ھېچكىمگە زىيان كە‌لتۈرە‌لمە‌يدىغانلىقىنى بىلىمىز.‏ ئۇ‌لار قاتتىق ئۇ‌يقۇ‌غا كە‌تكە‌ندە‌ك ھالە‌تتە بولىدۇ (‏يۇ‌ھاننا 11:‏11–‏14‏)‏.‏ ئۆلگە‌نلە‌ر ۋاقىتنىڭ ئۆتۈۋاتقانلىقىنىمۇ بىلمە‌يدۇ.‏ شۇ‌ڭا،‏ كە‌لگۈسىدە ئۆلۈمدىن تىرىلدۈرۈلگە‌نلە‌ر ئۈچۈن،‏ ھە‌تتا ئۆلگىنىگە نە‌چچە يۈز يىللار بولغان بولسىمۇ،‏ ۋاقىت پە‌قە‌ت كۆزنى يۇ‌مۇ‌پ ئاچقاندە‌كلا بىلىنىدۇ.‏

7 ئۆلگە‌نلە‌ر توغرىسىدىكى ھە‌قىقە‌ت ئېنىق،‏ ئاددىي ۋە ئە‌قىلگە مۇ‌ۋاپىق ئىكە‌نلىكىنى كۆرۈپ يېتە‌لىدىڭىزمۇ؟‏ ھە‌قىقە‌ت بىلە‌ن شە‌يتاننىڭ يالغانچىلىقلىرى ئاسمان بىلە‌ن زېمىندە‌ك پە‌رقلىنىدۇ!‏ ئۇ‌نىڭ يالغانچىلىقى ئادە‌ملە‌رنى ئالداپلا قويماي،‏ ياراتقۇ‌چىمىزنىڭ ئىسىمىغا داغ كە‌لتۈرىدۇ.‏ بۇ‌نى ياخشىراق چۈشىنىش ئۈچۈن تۆۋە‌ندىكى سوئاللارغا جاۋاب تاپايلى:‏ شە‌يتاننىڭ يالغانچىلىقلىرى يە‌ھۋانى قانداق ھاقارە‌تلە‌يدۇ؟‏ شۇ يالغانچىلىقلار قانداق قىلىپ ئادە‌ملە‌رنى مە‌سىھنىڭ تۆلە‌م قۇ‌ربانلىقىغا ئىشىنىش كېرە‌ك ئە‌مە‌س،‏ دېگە‌ن ئوي-‏پىكىردە بولۇ‌شقا دە‌ۋە‌ت قىلىدۇ؟‏ يالغانچىلىقلار قانداق قىلىپ ئادە‌ملە‌رنىڭ قايغۇ-‏ھە‌سرە‌تلىرىنى ئاشۇ‌رۇ‌پ،‏ ئۇ‌لارنىڭ دە‌ردىگە دە‌رد قوشىدۇ؟‏

شە‌يتاننىڭ يالغانچىلىقلىرى كۆپ زىيان كە‌لتۈرىدۇ

8.‏ يە‌رە‌مىيا 19:‏5-‏ئايە‌تتە ئېيتىلغاندە‌ك،‏ شە‌يتاننىڭ يالغانچىلىقلىرى يە‌ھۋا خۇ‌دانىڭ ئىسىمىغا قانداق قىلىپ داغ كە‌لتۈرىدۇ؟‏

8 شە‌يتاننىڭ ئۆلۈم توغرىسىدىكى يالغانچىلىقلىرى يە‌ھۋانىڭ ئىسىمىغا داغ كە‌لتۈرىدۇ.‏ شۇ يالغانچىلىقلارنىڭ بىرى —‏ دوزاخ ئوتى توغرىسىدىكى ساختا تە‌لىمات.‏ شۇ‌نداق تە‌لىماتلار خۇ‌دانى ھاقارە‌تلە‌يدۇ،‏ چۈنكى ئۇ‌لار مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌تلىك خۇ‌دانى شە‌يتاندە‌ك ۋە‌ھشىي،‏ زالىم قىلىپ كۆرسىتىدۇ (‏1-‏يۇ‌ھاننا 4:‏8‏)‏ .‏ ئاسماندىكى ئاتىمىز توغرۇ‌لۇ‌ق شۇ‌نداق يىرگىنىچلىك يالغانچىلىقلارنى ئاڭلىغاندا قانداق ھېسسياتتا بولىمىز؟‏ ئە‌ڭ مۇ‌ھىمى،‏ يە‌ھۋا خۇ‌دا شۇ ھاقارە‌تكە قانداق ئىنكاس قايتۇ‌رىدۇ؟‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب:‏ ئۇ ھە‌رقانداق رە‌زىللىكلە‌رنى ئۆچ كۆرىدۇ،‏ دە‌يدۇ.‏—‏يە‌رە‌مىيا 19:‏5-‏نى ئوقۇ‌ڭ.‏

9.‏ شە‌يتاننىڭ ساختا تە‌لىماتلىرى يۇ‌ھاننا 3:‏16 ۋە 15‏:‏13-‏ئايە‌تلە‌ردە تىلغا ئېلىنغان مە‌سىھنىڭ تۆلە‌م قۇ‌ربانلىقى توغرۇ‌لۇ‌ق قانداق ئوي-‏پىكىردە بولۇ‌شقا دە‌ۋە‌ت قىلىدۇ؟‏

9 شە‌يتاننىڭ ئۆلۈم توغرىسىدىكى ساختا تە‌لىماتلىرى ئادە‌ملە‌رنى مە‌سىھنىڭ تۆلە‌م قۇ‌ربانلىقىغا ئىشىنىش كېرە‌ك ئە‌مە‌س،‏ دېگە‌ن ئوي-‏پىكىردە بولۇ‌شقا دە‌ۋە‌ت قىلىدۇ (‏مە‌تتا 20:‏28‏)‏.‏ شە‌يتاننىڭ يالغانچىلىقلىرىنىڭ يە‌نە بىرى —‏ ئۆلمە‌س روھ توغرىسىدىكى تە‌لىمات.‏ ئادە‌ملە‌رنىڭ ئۆلمە‌يدىغان روھى بولسا،‏ ھە‌ممىسى مە‌ڭگۈ ياشىغان بولاتتى.‏ دېمە‌ك،‏ مە‌سىھنىڭ ھاياتىنى تۆلە‌م سۈپىتىدە قۇ‌ربان قىلىشىنىڭ ھاجىتى بولمايتتى.‏ ئېسىڭىزدە بولسۇ‌ن،‏ مە‌سىھنىڭ تۆلە‌م قۇ‌ربانلىقى —‏ ئىنسانىيە‌تكە كۆرسىتىلگە‌ن مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌تنىڭ ئە‌ڭ بۈيۈك ئىپادىسى ‏(‏يۇ‌ھاننا 3:‏16؛‏ 15:‏13-‏نى ئوقۇ‌ڭ)‏.‏ مۇ‌شۇ بىباھا سوۋغاتنى كېرە‌كسىز قىلىپ كۆرسىتىدىغان ساختا تە‌لىماتلار يە‌ھۋا خۇ‌دانىڭ ۋە ئە‌يسانىڭ يۈرىكىنى قانچىلىك ئاغرىتىدىغانلىقىنى تە‌سە‌ۋۋۇ‌ر قىلىڭ!‏

10.‏ شە‌يتاننىڭ يالغانچىلىقلىرى قانداق قىلىپ ئىنسانىيە‌تنىڭ دە‌ردىگە دە‌رد قوشقان؟‏

10 شە‌يتاننىڭ يالغانچىلىقلىرى ئىنسانىيە‌تنىڭ قايغۇ-‏ھە‌سرە‌تلىرىنى ئاشۇ‌رۇ‌پ،‏ ئۇ‌لارنىڭ دە‌ردىگە دە‌رد قوشىدۇ‏.‏ بالىسىدىن ئايرىلىپ،‏ قان يۇ‌تۇ‌پ زار-‏زار يىغلاۋاتقان ئاتا-‏ئانىغا،‏ بە‌زىلە‌ر خۇ‌دا ئۇ‌لارنىڭ بالىسىنى ئاسمانغا پە‌رىشتە قىلىپ ئېلىپ كە‌تتى دە‌پ ئېيتىدۇ.‏ بۇ شە‌يتاننىڭ يالغانچىلىقى ئۇ‌لارغا تە‌سە‌للىي بېرە‌مدۇ ياكى دە‌ردىگە دە‌رد قوشامدۇ؟‏ دوزاخ ئوتى ھە‌ققىدىكى ساختا تە‌لىمات كۆپلىگە‌ن ۋە‌ھشىي ئىشلارنى پە‌يدا قىلغان.‏ مە‌سىلە‌ن،‏ چېركاۋ تە‌لىماتلىرىغا قارشى چىققانلار تۈۋرۈككە باغلىنىپ،‏ ئوتتا كۆيدۈرۈلگە‌ن.‏ ئىسپانىيە‌دىكى دىنىي سوت b ھۆكۈمى توغرۇ‌لۇ‌ق بىر كىتابقا ئاساسلانغاندا،‏ روھانىيلارنىڭ ئويىچە،‏ شۇ‌نداق كۇ‌پۇ‌رلۇ‌ق قىلغۇ‌چى يە‌نى كاتولىك تە‌لىماتلىرىغا قارشى بولغان كىشى كۆيدۈرۈلسە،‏ ئۇ «يالقۇ‌نلىغان دوزاخنىڭ تە‌مىنى بىلىپ»،‏ ئۆلۈشتىن ئىلگىرى توۋا قىلسا،‏ دوزاخ ئوتىدىن ئامان قالالايتتى.‏ بۈگۈنكى كۈندە،‏ بە‌زى دۆلە‌تلە‌ردىكى كىشىلە‌ر ئۆلۈپ كە‌تكە‌ن ئاتا-‏بوۋىلىرىغا ئاتاپ قۇ‌ربانلىقلارنى قىلىدۇ،‏ سە‌ۋە‌بى ئۇ‌لارنى ھۆرمە‌تلە‌ش ۋە ئۇ‌لارنىڭ قوللاپ-‏قۇ‌ۋۋە‌تلىشىگە ياكى بە‌رىكە‌تلىشىگە ئىگە بولۇ‌شنى مە‌قسە‌ت قىلىشىدۇ.‏ باشقا جايلاردا كىشىلە‌ر ئۆلگە‌نلە‌ر ئۇ‌لارنى جازالىماسلىقى ئۈچۈن ئۆلۈكلە‌رنى رازى قىلىشقا تىرىشىدۇ.‏ ناھايىتى ئە‌پسۇ‌س،‏ شە‌يتاننىڭ يالغانچىلىقلىرىغا ئاساسلانغان تە‌لىماتلار ھە‌قىقىي تە‌سە‌للىي بە‌رمە‌يدۇ.‏ ئە‌كسىچە،‏ ئارتۇ‌قچە ئورۇ‌نسىز غە‌م-‏ئە‌ندىشىلە‌رنى،‏ ھە‌تتا قورقۇ‌نچنى پە‌يدا قىلىدۇ.‏

مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابتىكى ھە‌قىقە‌تنى قوغداڭ

11.‏ تۇ‌غقانلىرىمىز ياكى دوستلىرىمىز مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابقا زىت ئۆرپ-‏ئادە‌تلە‌رگە قاتنىشىشقا قانداق مە‌جبۇ‌رلىشى مۇ‌مكىن؟‏

11 تۇ‌غقانلىرىمىز ياكى دوستلىرىمىز،‏ ھە‌تتا ياخشى نىيە‌ت بىلە‌ن،‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابقا ئاساسلانمىغان ئۆرپ-‏ئادە‌تلە‌رگە قاتنىشىشقا مە‌جبۇ‌رلىسا،‏ خۇ‌دا ۋە ئۇ‌نىڭ سۆزىگە بولغان مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت،‏ يە‌ھۋا خۇ‌داغا بويسۇ‌نۇ‌شىمىزغا كۈچ بېرىدۇ.‏ ئۇ‌لار «مە‌رھۇ‌مغا بولغان ھۆرمىتىڭ قېنى»،‏ دە‌پ يۈزىمىزگە سالىدۇ.‏ ھە‌تتا «سە‌ن سە‌ۋە‌بلىك ئە‌رۋاھلار تىرىكلە‌رگە زىيان يە‌تكۈزىدىغان بولدى»،‏ دېيىشى مۇ‌مكىن.‏ شۇ‌نداق چاغلاردا،‏ ھە‌قىقە‌تنى چىڭ تۇ‌تۇ‌شقا نېمە ياردە‌م بېرىدۇ؟‏ كېلىڭلار،‏ تۆۋە‌ندىكى پرىنسىپلارنى قانداق قوللىنىشقا بولىدىغانلىقىنى كۆرۈپ چىقايلى.‏

12.‏ ئۆلۈم بىلە‌ن مۇ‌ناسىۋە‌تلىك قانداق ئۆرپ-‏ئادە‌تلە‌ر مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابقا زىت؟‏

12 مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابقا زىت ئېتىقادلار ۋە ئۆر-‏ئادە‌تلە‌ردىن «چىقىپ» كېتىشكە بە‌ل باغلاڭ (‏2-‏كورىنت.‏ 6:‏17‏)‏.‏ كارىب دېڭىزى رايۇ‌ندىكى ياشايدىغان خە‌لقلە‌ر ئارىسىدا،‏ نۇ‌رغۇ‌ن كىشىلە‌ر ئادە‌م ئۆلگە‌ندىن كېيىن ئۇ‌نىڭ ئە‌رۋاھى ئە‌تراپنى چۆگىلە‌پ،‏ ئۆزىگە يامانلىق قىلغانلاردىن ئۆچ ئالىدىغانلىقىغا ئىشىنىدۇ.‏ بىر كىتابتا ئۆلگە‌ن ئادە‌منىڭ روھى ھە‌تتا پۈتۈن يۇ‌رتقا زىيان كە‌لتۈرە‌لە‌يدۇ،‏ دە‌پ يېزىلغان.‏ ئافرىقىدا،‏ كىشى ئۆلگە‌ن ئۆيدىكى ئە‌ينە‌كلە‌رنىڭ ھە‌ممىسىنى يېپىپ،‏ ئۆلگە‌ن كىشىنىڭ سۈرە‌تلىرىنى دۈم قىلىپ قۇ‌يىدۇ.‏ سە‌ۋە‌بى،‏ ئۇ‌لار ئۆلگە‌ن ئادە‌م ئۆزىنى كۆرمە‌سلىكى كېرە‌ك دە‌پ ئىشىنىدۇ.‏ يە‌ھۋانىڭ خىزمە‌تچىلىرى بولغانلىقتىن،‏ بىز شە‌يتاننىڭ يالغانچىلىقلىرىنى تارقىتىپ تە‌شۋىق قىلىدىغان شۇ‌نداق تە‌لىماتلارغا ئىشە‌نمە‌يمىز ۋە ئۆرپ-‏ئادە‌تلە‌رگە قاتناشمايمىز.‏—‏1-‏كورىنت.‏ 10:‏21،‏ 22‏.‏

مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابقا ئاساسلانغان ماتېرىياللارنى پۇ‌ختا تە‌تقىق قىلىپ،‏ گۇ‌ۋاھچى ئە‌مە‌س تۇ‌غقانلىرىڭىز بىلە‌ن ئوچۇ‌ق سۆزلە‌شسىڭىز،‏ كۆپ قىيىنچىلىقلارنىڭ ئالدىنى ئالىسىز (‏13،‏ 14-‏ئابزاسلارغا قاراڭ)‏ d

13.‏ ياقۇ‌پ 1:‏5-‏ئايە‌تكە ئاساسە‌ن،‏ بىرە‌ر ئۆرپ-‏ئادە‌تكە نىسپە‌تە‌ن گۇ‌مانىمىز بولسا،‏ نېمە قىلساق بولىدۇ؟‏

13 ئە‌گە‌ر قانداقتۇ بىر ئۆرپ-‏ئادە‌تنىڭ ياكى مۇ‌راسىمنىڭ خۇ‌داغا ياقىدىغان ياكى ياقمايدىغانلىقىنى بىلمىسىڭىزچۇ؟‏ شۇ ۋاقىتتا يە‌ھۋاغا دۇ‌ئا قىلىپ،‏ دانالىق سوراڭ ‏(‏ياقۇ‌پ 1:‏5-‏نى ئوقۇ‌ڭ)‏.‏ بىزنىڭ ماتېرىياللىرىمىزدىن مە‌لۇ‌مات ئىزدە‌پ كۆرۈڭ.‏ كېرە‌ك بولسا،‏ ئاقساقاللار بىلە‌ن مە‌سلىھە‌تلىشىپ كۆرۈڭ.‏ ئۇ‌لار قاتنىشىشقا بولىدۇ ياكى بولمايدۇ،‏ دە‌پ كېسىپ ئېيتمايدۇ.‏ لېكىن،‏ سىزگە ياردە‌م بېرىدىغان پرىنسىپلارنى كۆرسىتىدۇ.‏ بۇ قە‌دە‌ملە‌رنى قىلساق،‏ ئە‌قلىمىزنى يېتىلدۈرىمىز.‏ ئە‌قلىمىز بولسا،‏ ياخشى بىلە‌ن ياماننى پە‌رق قىلىشقا ياردە‌م بېرىدۇ.‏—‏ئىبرانىي.‏ 5:‏14‏.‏

14.‏ باشقىلارغا پۇ‌تلىكاشاڭ بولماسلىقىمىز ئۈچۈن نېمە قىلىشىمىز كېرە‌ك؟‏

14 ‏«ھە‌ممە نە‌رسىنى خۇ‌دانىڭ ئۇ‌لۇ‌غلىنىشى ئۈچۈن قىلىڭلار… .‏ پۇ‌تلىكاشاڭ تاش بولۇ‌پ قېلىشتىن ساقلىنىڭلار»‏ (‏1-‏كورىنت.‏ 10:‏31،‏ 32‏)‏.‏ قانداقتۇ بىر ئۆرپ-‏ئادە‌تكە قاتنىشىش ياكى قاتناشماسلىقنى قارار قىلغاندا،‏ بۇ باشقىلارنىڭ،‏ بولۇ‌پمۇ ئېتىقادداشلىرىمىزنىڭ ۋىجدانىغا قانداق تە‌سىر قىلىدىغانلىقىنى ئويلىشىمىز كېرە‌ك.‏ چۈنكى،‏ بىزنىڭ ھېچكىمگە پۇ‌تلىكاشاڭ بولغىمىز كە‌لمە‌يدۇ (‏ماركۇ‌س 9:‏42‏)‏.‏ شۇ‌نداقلا،‏ يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىسى ئە‌مە‌س كىشىلە‌رنىمۇ رە‌نجىتكىمىز كە‌لمە‌يدۇ.‏ بىز ئۇ‌لار بىلە‌ن سۆز تالاشماسلىقىمىز ياكى ئۆرپ-‏ئادە‌تلىرىنى زاڭلىق قىلماسلىقىمىز كېرە‌ك.‏ مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت زور كۈچكە ئىگە ئىكە‌نلىكىنى ئۇ‌نتۇ‌ماڭ.‏ مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت ئۇ‌لارغا ئىززە‌ت-‏ھۆرمە‌ت بىلە‌ن سۆزلە‌شكە دە‌ۋە‌ت قىلىدۇ.‏ شۇ‌نداق قىلساق،‏ ھە‌تتا بىزگە قارشى بولغانلارنىڭ يۈرىكىدىكى مۇ‌ز ئېرىشى مۇ‌مكىن.‏

15،‏ 16.‏ (‏1)‏ باشقىلارغا ئېتىقادىمىز توغرۇ‌لۇ‌ق ئالدىن-‏ئالا ئېيتىش نېمە ئۈچۈن دانالىق بولىدۇ؟‏ مىسال كە‌لتۈرۈڭ.‏ (‏2)‏ رىملىقلار 1:‏16-‏ئايە‌تتىكى پاۋلۇ‌سنىڭ سۆزلىرىنى قانداق قوللىنىشقا بولىدۇ؟‏

15 باشقىلارغا يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىسى ئىكە‌نلىكىڭىزنى ئالدىن-‏ئالا ئېيتىپ قويۇ‌ڭ (‏يە‌شايا 43:‏10‏)‏.‏ ئۇ‌رۇ‌ق-‏تۇ‌غقانلار بىلە‌ن قولۇ‌م-‏قوشنىلارغا يە‌ھۋا خۇ‌داغا ئىشىنىدىغانلىقىڭىزنى ئالدىن-‏ئالا ئېيتىپ قويسىڭىز،‏ بېسىم قىلغان ۋاقىتتا ئۆزىڭىزگە ئوڭايراق بولىدۇ.‏ موزامبىكتا ياشايدىغان فرانسىسكو مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «ئايالىم كارولىنا ئىككىمىز ھە‌قىقە‌تنى بىلگە‌ندە،‏ ئۇ‌رۇ‌ق-‏تۇ‌غقانلىرىمىزغا بۇ‌نىڭدىن كېيىن ئۆلگە‌نلە‌رگە چوقۇ‌نمايمىز دە‌پ ئېيتتۇ‌ق.‏ بۇ قارارىمىز كارولىنانىڭ ھە‌دىسى قايتىش بولغاندا سىناققا دۇ‌چ كە‌لدى.‏ يە‌رلىك ئۆرپ-‏ئادە‌ت بويىچە،‏ مە‌رھۇ‌منى يۇ‌يۇ‌پ بولغاندىن كېيىن،‏ شۇ سۇ تۆكۈلگە‌ن يە‌ردە يېقىن ئۇ‌رۇ‌ق-‏تۇ‌ققىنى ئۈچ كۈن قونۇ‌شى كېرە‌ك ئىدى.‏ بۇ‌نىڭ ھە‌ممىسى ئۆلگە‌ن ئادە‌منىڭ روھىنى رازى قىلىپ تىنچلاندۇ‌رۇ‌شنى مە‌قسە‌ت قىلغان.‏ كارولىنانىڭ ئۇ‌رۇ‌ق-‏تۇ‌غقانلىرىمىز ئۇ‌نى شۇ سۇ تۆكۈلگە‌ن جايدا ئۇ‌خلايدۇ،‏ دە‌پ كۈتكە‌ن».‏

16 فرانسىسكو ۋە ئۇ‌نىڭ ئايالى نېمە قىلغان؟‏ ئۇ مۇ‌نداق دە‌پ چۈشە‌ندۈرىدۇ:‏ «بىز يە‌ھۋانى ياخشى كۆرگە‌نلىكتىن ۋە ئۇ‌نى خۇ‌شال قىلىشنى خالىغاچ،‏ بۇ ئۆرپ-‏ئادە‌تكە قاتنىشىشنى رە‌ت قىلدۇ‌ق.‏ كارولىنانىڭ تۇ‌غقانلىرى بىزگە قاتتىق ئاچچىقلىنىپ،‏ ئۆلگە‌نلە‌رنى ھۆرمە‌تلىمە‌يسىلە‌ر دە‌پ ئە‌يىبلە‌پ،‏ ئۇ‌لار ئە‌مدى بىز بىلە‌ن ئارىلاشمايدىغانلىقىنى ۋە ھېچقانداق ياردە‌م بە‌رمە‌يدىغانلىقىنى ئېيتتى.‏ بىز كۆز قارىشىمىزنى ئالدىن-‏ئالا چۈشە‌ندۈرۈپ قويغانلىقتىن،‏ ئۇ‌لار غە‌زە‌پلىنىۋاتقاندا،‏ بۇ توغرۇ‌لۇ‌ق گە‌پ قىلىشمىدۇ‌ق.‏ بە‌زى تۇ‌غقانلىرىمىز:‏ «بۇ‌لار ئۆز ئېتىقادى ھە‌ققىدە بۇ‌رۇ‌ن ئېيتىپ بولغانغۇ»،‏—‏ دە‌پ بىزنى قوغدىدى.‏ ۋاقىت ئۆتۈپ كارولىنانىڭ تۇ‌غقانلىرىنىڭ ئاچچىقى يېنىپ،‏ بىز ئۇ‌لار بىلە‌ن يارىشىۋالدۇ‌ق.‏ بە‌زىلىرى ھە‌تتا ئۆيۈمىزگە كېلىپ،‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابقا ئاساسلانغان ماتېرىياللارنى سورىدى».‏ ئۆلۈم توغرىسىدىكى ھە‌قىقە‌تنى ئېيتىشتىن خىجىل بولماي،‏ ئە‌كسىچە ئۇ‌نى قىزغىن قوغدايلى.‏—‏رىملىقلار 1:‏16-‏نى ئوقۇ‌ڭ.‏

قايغۇ‌رغانلارغا تە‌سە‌للىي بېرىپ،‏ يار-‏يۆلە‌ك بولۇ‌ڭ

ھە‌قىقىي دوستلار قايغۇ‌رۇ‌ۋاتقان كىشىگە تە‌سە‌للىي بېرىپ،‏ ئۇ‌نى قوللاپ-‏قۇ‌ۋۋە‌تلە‌يدۇ (‏17—‏19-‏ئابزاسلارغا قاراڭ)‏ e

17.‏ يېقىنىدىن ئايرىلغان قېرىندىشىمىزغا تە‌سە‌للىي بېرىشكە نېمە ياردە‌م بېرىدۇ؟‏

17 ئېتىقادداشلىرىمىز يېقىنلىرىدىن ئايرىلغاندا،‏ بىز ئۇ‌لار ئۈچۈن «ھە‌قىقىي دوست» بولۇ‌شىمىز كېرە‌ك.‏ شۇ‌نداق دوست «ئېغىر كۈنلە‌ردە ھە‌مدە‌رت بولۇ‌شقا توغۇ‌لغان» قېرىنداشقا ئوخشاش (‏پە‌ند.‏ نە 17:‏17‏)‏.‏ قېرىندىشىمىز مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابقا زىت كە‌لگە‌ن ئۆرپ-‏ئادە‌تكە قاتنىشىش بېسىمىغا دۇ‌چ كە‌لسە،‏ ئۇ‌نىڭ ئۈچۈن «ھە‌قىقىي دوست» ئىكە‌نلىكىمىزنى قانداق ئىسپاتلىيالايمىز؟‏ ئۇ‌نىڭغا تە‌سە‌للىي بېرىشكە ياردە‌م بېرىدىغان ئىككى پرىنسىپنى كۆرۈپ چىقايلى.‏

18.‏ ئە‌يسا نېمە ئۈچۈن كۆز ياش قىلغان ۋە بىز بۇ‌نىڭدىن نېمىنى ئۆگىنە‌لە‌يمىز؟‏

18 ‏«يىغلىغانلار بىلە‌ن بىللە يىغلاڭلار»‏ (‏رىملىقلار 12:‏15‏)‏.‏ قايغۇ‌غا پاتقان ئادە‌مگە نېمە دېيىشنى بىلمە‌ي باش قاتۇ‌رۇ‌شىمىز مۇ‌مكىن.‏ بىراق،‏ بە‌زىدە كۆز ياشلىرىمىز سۆزلىرىمىزدىنمۇ كۈچلۈكرە‌ك بولىدۇ.‏ ئە‌يسانىڭ دوستى لازار ئۆلۈپ كە‌تكە‌ندە،‏ مە‌ريە‌م،‏ مارتا ۋە باشقىلار قايغۇ‌رۇ‌پ يىغلىغان.‏ ئە‌يسا تۆت كۈندىن كېيىن كە‌لگە‌ن،‏ ئۇ لازارنى تىرىلدۈرىدىغانلىقىنى بىلسىمۇ،‏ كۆز ياش قىلغانىدى (‏يۇ‌ھاننا 11:‏17،‏ 33—‏35‏)‏.‏ ئە‌يسانىڭ كۆز ياش قىلغانلىقىدىن ئاتىسىنىڭ ھېس-‏تۇ‌يغۇ‌لىرى ئىپادىلە‌نگە‌ن.‏ ھە‌مدە بۇ ئە‌يسانىڭ ئۇ‌لارنى ياخشى كۆرگە‌نلىكىنى كۆرسە‌تكە‌ن ۋە ئۇ‌لارغا تە‌سە‌للىي بە‌رگە‌ن.‏ شۇ‌نىڭغا ئوخشاش،‏ قېرىنداشلىرىمىز مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببىتىمىزنى كۆرگە‌ندە،‏ يالغۇ‌ز ئە‌مە‌سلىكىنى ۋە ئۇ‌لارنىڭ مېھرىبان،‏ ئۆزىگە كۆڭۈل بۆلىدىغان دوستلىرى بارلىقىنى ھېس قىلىدۇ.‏

19.‏ قايغۇ‌رۇ‌ۋاتقان ئادە‌مگە تە‌سە‌للىي بە‌رگە‌ندە،‏ ۋە‌ز 3:‏7-‏ئايە‌تتىكى نە‌سىھە‌تنى قانداق قوللانساق بولىدۇ؟‏

19 ‏«سۈكۈتتە تۇ‌رۇ‌شنىڭ ئۆز ۋاقتى بار،‏ سۆزلە‌شنىڭ ئۆز ۋاقتى بار»‏ (‏ۋە‌ز 3:‏7‏)‏.‏ قايغۇ‌رۇ‌ۋاتقان قېرىندىشىمىزغا تە‌سە‌للىي بېرىشنىڭ يە‌نە بىر يولى —‏ ئۇ‌نى زە‌ن قويۇ‌پ تىڭشاش.‏ ئۇ‌نىڭ ئىچ باغرىنى تۆكۈپ بېرىشكە توسالغۇ قىلماڭ،‏ ئۇ ئويلانماي سۆزلىسە رە‌نجىمە‌ڭ (‏ئايۇ‌پ 6:‏2،‏ 3‏)‏.‏ چۈنكى،‏ ئۇ‌نىڭ يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىسى ئە‌مە‌س تۇ‌غقانلىرى ئۇ‌نىڭغا قاتتىق روھىي بېسىم قىلغان بولۇ‌شى مۇ‌مكىن.‏ شۇ‌نىڭ ئۈچۈن،‏ ئۇ‌نىڭ بىلە‌ن بىللە دۇ‌ئا قىلىڭ.‏ دۇ‌ئالارنى ئاڭلايدىغان خۇ‌دادىن كۈچ ۋە ئە‌قىل-‏پاراسە‌ت بېرىشنى سوراڭ (‏زە‌بۇ‌ر 65:‏2‏)‏.‏ ئە‌ھۋالغا قاراپ،‏ ئە‌گە‌ر مۇ‌مكىن بولسا،‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنى ياكى مۇ‌ۋاپىق بىر ماقالىنى بىللە ئوقۇ‌ڭ.‏ مە‌سىلە‌ن،‏ كىشىنى ئىلھاملاندۇ‌رىدىغان تە‌رجىمىھالنى ئوقۇ‌ساڭلار بولىدۇ.‏

20.‏ كېلە‌ركى ماقالىدە نېمىنى كۆرۈپ چىقىمىز؟‏

20 بىز ئۆلگە‌نلە‌رنىڭ ئە‌ھۋالى ۋە ئۇ‌لارنى كۈتۈۋاتقان ئاجايىپ ئۈمىد ھە‌ققىدە ھە‌قىقە‌تنى بىلگە‌نلىكىمىز ئۈچۈن بە‌كمۇ مىننە‌تدار (‏يۇ‌ھاننا 5:‏28،‏ 29‏)‏.‏ بۇ ھە‌قىقە‌تنى يۈرە‌كلىك بىلە‌ن گە‌پ-‏سۆز ۋە ئىش-‏ھە‌رىكتىمىز بىلە‌ن قوغدايلى ۋە ھە‌ربىر مۇ‌مكىنچىلىكنى پايدىلىنىپ باشقىلار بىلە‌ن ئورتاقلىشايلى!‏ كېلە‌ركى ماقالىدە،‏ شە‌يتاننىڭ ھە‌قىقە‌تنى يوشۇ‌رۇ‌ش ئۈچۈن ئىشلىتىدىغان يە‌نە بىر ھىيلە-‏مىكىرىنى كۆرىمىز.‏ بۇ —‏ جىنكە‌شلىك.‏ بىز نېمە ئۈچۈن جىنلارنىڭ تۇ‌زىقى بىلە‌ن باغلىنىشلىق ئىش-‏ھە‌رىكە‌تلە‌ردىن ۋە ئويۇ‌ن-‏تاماشىلاردىن يىراق تۇ‌رۇ‌شىمىز كېرە‌كلىكىنى كۆرىمىز.‏

16-‏ناخشا قېچىپ بار خۇ‌دانىڭ پادىشاھلىقىغا!‏

a شە‌يتان ۋە ئۇ‌نىڭ جىنلىرى ئۆلگە‌نلە‌رنىڭ ئە‌ھۋالى ھە‌ققىدىكى يالغانچىلىقلار بىلە‌ن ئادە‌ملە‌رنى ئالدايدۇ.‏ بۇ‌نىڭ نە‌تىجىسىدە،‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابقا ئاساسلانمىغان نۇ‌رغۇ‌ن ئۆرپ-‏ئادە‌تلە‌ر پە‌يدا بولغان.‏ بۇ ماقالىدە،‏ باشقىلار بىزنى شۇ‌نداق ئۆرپ-‏ئادە‌تلە‌رگە قاتنىشىشقا مە‌جبۇ‌رلىغاندا،‏ يە‌ھۋاغا سادىق بولۇ‌پ قېلىش ئۈچۈن نېمە قىلىش كېرە‌كلىكىنى كۆرۈپ چىقىمىز.‏

b ئىسپانىيە‌دىكى دىنىي سوت نە‌چچە يۈز يىلللار ئىلگىرى چېركاۋ تە‌لىماتلىرىغا قارشى ئوي-‏پىكىردە بولغانلارنى ۋە‌ھشىيلىك بىلە‌ن جازالىغان ۋە ئۇ‌لارغا زىيانكە‌شلىك قىلغان.‏

c سۈرە‌تتە:‏ گۇ‌ۋاھچى ئە‌ر-‏ئايال يېقىنىدىن ئايرىلىپ قايغۇ‌رۇ‌ۋاتقان تۇ‌ققىنىغا تە‌سە‌للىي بېرىۋاتىدۇ.‏

d سۈرە‌تتە:‏ دە‌پنە قىلىش قائىدە-‏مۇ‌راسىملىرى توغرۇ‌لۇ‌ق ئىزدىنىش قىلغاندىن كېيىن،‏ قېرىندىشىمىز تۇ‌غقانلىرىغا ئۆز كۆز قارىشىنى چۈشە‌ندۈرىۋاتىدۇ.‏

e سۈرە‌تتە:‏ ئاقساقاللار يېقىنىدىن ئايرىلغان قېرىنداشقا تە‌سە‌للىي بېرىپ ئىلھاملاندۇ‌رىۋاتىدۇ.‏