مەزمۇنغا ئاتلاپ ئۆتۈش

مۇندەرىجىگە ئاتلاپ ئۆتۈش

تە‌رجىمىھال

يە‌ھۋا خۇ‌دا قارارىمنى مول بە‌رىكە‌تلىدى

يە‌ھۋا خۇ‌دا قارارىمنى مول بە‌رىكە‌تلىدى

1939-‏يىل.‏ بىز تۈن يېرىمىدا تۇ‌رۇ‌پ،‏ ئامىرىكىنىڭ مىسسۇ‌رى شتاتىنىڭ غە‌ربىي-‏جە‌نۇ‌بىدىكى جوپلىن،‏ دېگە‌ن كىچىك شە‌ھە‌رگە ئاتلاندۇ‌ق.‏ ئۇ يە‌ردە بىز ھە‌ربىر ئۆينىڭ ئىشىكى ئاستىغا ۋاراقچىلارنى قالدۇ‌رۇ‌پ كە‌تتۇ‌ق.‏ ۋاراقچىلارنى تارقىتىپ بولغاندىن كېيىن،‏ دە‌رھال ماشىنىمىزغا ئولتۇ‌رۇ‌پ،‏ باشقا توپلاردىكى قېرىنداشلار بىلە‌ن ئۇ‌چراشتۇ‌ق.‏ تاڭ سە‌ھە‌ر ۋاقتى بولغان ئىدى.‏ شۇ كۈنى كۈن چىقىشتىن بۇ‌رۇ‌ن ۋە‌ز خىزمىتىگە چىقىپ،‏ شە‌ھە‌ردىن چاپسان كېتىشىمىزگە نېمە سە‌ۋە‌ب بولغان؟‏ بۇ‌نى كېيىنرە‌ك ئېيتىپ بېرىمە‌ن.‏

مە‌ن 1934-‏يىلى دۇ‌نياغا كە‌لدىم.‏ مېنىڭ ئاتا-‏ئانام فرېد بىلە‌ن يدنا مە‌ن توغۇ‌لۇ‌شتىن 20 يىل بۇ‌رۇ‌ن مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب تە‌تقىقاتچىلىرى (‏يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىلىرى)‏ بولغان ئىدى.‏ ئۇ‌لارنىڭ قە‌لبىمىدە يە‌ھۋاغا بولغان مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌تنى ئويغاتقانلىقى ئۈچۈن مىننە‌تدارمە‌ن.‏ بىز كانزاس شتاتىدىكى پارسونس دېگە‌ن كىچىك شە‌ھە‌ردە ياشىدۇ‌ق.‏ جامائە‌تتىكىلە‌رنىڭ ھە‌ممىسى دېگۈدە‌ك مە‌سىھ قىلىنغان ئېتىقادچىلار ئىدى.‏ بىز ھە‌رقاچان جامائە‌ت يىغىلىشلىرىغا ھە‌م ۋە‌ز خىزمىتىگە قاتنىشاتتۇ‌ق.‏ ھە‌ر شە‌نبە كۈنى چۈشتىن كېيىن كوچىدا ۋە‌ز قىلاتتۇ‌ق.‏ بۈگۈنكى كۈندە ۋە‌ز خىزمە‌تنىڭ بۇ تۈرى ئاممىۋى سورونلاردا ۋە‌ز قىلىش دە‌پ ئاتىلىدۇ.‏ بە‌زى ۋاقىتلاردا ھېرىپ قالاتتۇ‌ق،‏ شۇ‌ڭا دادام خىزمە‌تتىن كېيىن ھە‌ردائىم بىزگە ماروژنا ئېلىپ بېرە‌تتى.‏

بىزنىڭ كىچىك جامائىتىمىزنىڭ ۋە‌ز قىلىش رايونى بە‌ك چوڭ ئىدى.‏ بۇ رايونغا بىرنە‌چچە كىچىك شە‌ھە‌رلە‌ر ۋە كۆپلىگە‌ن دېھقانچىلىق مە‌يدانلىرى كىرە‌تتى.‏ دېھقانلارنىڭ بە‌زىلىرى ماتېرىياللىرىمىز ئۈچۈن پۇ‌لنىڭ ئورنىغا كۆكتاتلارنى،‏ توخۇ يېڭىلا تۇ‌ققان تۇ‌خۇ‌ملارنى ياكى تىرىك توخۇ‌لارنى بېرە‌تتى.‏ پۇ‌لىمىز كۆپ بولمىغانلىقتىن ۋە دادام شۇ ماتېرىياللار ئۈچۈن پۇ‌لنى ئالدىن-‏ئالا تاپشۇ‌رۇ‌پ بولغانلىقتىن،‏ بىز ئادە‌ملە‌ر بە‌رگە‌ن ئوزۇ‌ق-‏تۈلۈكنى يە‌تتۇ‌ق.‏

گۇ‌ۋاھلىق بېرىش پائالىيە‌تلىرى

ئاتا-‏ئانام ۋە‌ز خىزمىتىدە پاتېفوننى ئىشلىتە‌تتى.‏ مە‌ن كىچىك بولغانلىقتىن ئۇ‌نى ئىشلىتە‌لمە‌يتتىم،‏ بىراق قايتا يولۇ‌قۇ‌شتا ۋە مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنى ئۆگىنىشكە بارغاندا،‏ رۇ‌تېرفوردنىڭ نۇ‌تۇ‌قلىرىنى ئاڭلىتىش ئۈچۈن پاتېفوننى قويۇ‌شىغا ئاتا-‏ئانامغا ياردە‌م بېرە‌تتىم.‏ مە‌ن بۇ‌نى بە‌ك ياخشى كۆرە‌تتىم.‏

ئاتا-‏ئانام بىلە‌ن ئاۋاز كۈچە‌يتكۈچى بار ماشىنىنىڭ يېنىدا

دادام ماشىنىسىنىڭ ئۈستىگە يوغان ئاۋاز كۈچە‌يتكۈچنى ئورنىتىپ قويغان.‏ بۇ ۋە‌ز خىزمىتىمىزنى ئۈنۈمىنى يوقىرى كۆتە‌ردى.‏ ئادە‌ملە‌رنىڭ دىققىتىنى تارتىش ئۈچۈن ئاۋۋال ناخشا قويۇ‌پ،‏ كېيىن مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابقا ئاساسلانغان نۇ‌تۇ‌قنى قوياتتۇ‌ق.‏ ئاندىن قىزىققان ئادە‌ملە‌رگە ماتېرىياللارنى بېرە‌تتۇ‌ق.‏

دادام ئاۋاز كۈچە‌يتكۈچى بار ماشىنىسىنى،‏ كانزاستىكى چېررىۋېيل دېگە‌ن كىچىك شە‌ھە‌ردە ئادە‌ملە‌ر يە‌كشە‌نبە كۈنى دە‌م ئالىدىغان باغچىغا توختاتقانىدى.‏ شۇ چاغدا ساقچىلار كېلىپ ئۇ‌نىڭغا ماشىنىسىنى پە‌قە‌ت باغچىنىڭ تېشىغا توختىتىشقا بولىدىغانلىقىنى ئېيتتى.‏ دادام ماشىنىنى باغچىنىڭ قېشىدىكى كوچىغا توختاتتى.‏ ئادە‌ملە‌ر ئۇ يە‌ردىنمۇ نۇ‌تۇ‌قنى ياخشى ئاڭلىيالايتتى.‏ مە‌ن دادام ۋە ئاكام جېررى بىلە‌ن بۇ‌نداق ۋە‌ز قىلىشنى بە‌كمۇ ياخشى كۆرە‌تتىم.‏

شۇ يىللاردا،‏ ۋە‌ز خىزمە‌تكە ئادە‌ملە‌ر قارشىلىق كۆرسىتىدىغان رايونلاردا،‏ ئالاھىدە «تۇ‌يۇ‌قسىز ھە‌رىكە‌ت»،‏ يە‌نى ماقالىنىڭ بېشىدا تىلغا ئالغاندە‌ك،‏ ماتېرىياللارنى تۈن يېرىمىدا ھە‌ربىر ئۆينىڭ ئىشىكى ئالدىغا قالدۇ‌رۇ‌پ كېتىش پائالىيە‌تلىرىگە قاتناشتۇ‌ق.‏ كېيىن،‏ ھە‌ممىمىز شە‌ھە‌ر سىرىتىدا بىر جايغا جە‌م بولۇ‌پ،‏ بىرە‌رىنى ساقچىلار تۇ‌تۇ‌ۋالغان ياكى تۇ‌تۇ‌ۋالمىغانلىقىغا قاراپ چىقاتتۇ‌ق.‏

خىزمىتىمىزنىڭ يە‌نە بىر ئىلھام بېرىدىغان تۈرى —‏ تە‌شۋىقات ئۈچۈن كوچا ئارىلاپ مېڭىش ئىدى.‏ خە‌ت يېزىلغان تاختايلارنى ئېسىۋېلىپ،‏ شە‌ھە‌رنى ئارىلاپ چىقاتتۇ‌ق.‏ بىر قېتىم قېرىنداشلار بىزنىڭ شە‌ھە‌رگە كېلىپ،‏ «دىن —‏ تۇ‌زاق ۋە ئالدامچىلىق» دېگە‌ن يېزىغى بار لوزۇ‌نكىلار بىلە‌ن ماڭغانىدى.‏ ئۇ‌لار بىزنىڭ ئۆيدىن باشلاپ،‏ تە‌خمىنە‌ن 6.‏1 كىلومېتر مېڭىپ شە‌ھە‌رنى بىر ئايلىنىپ ئۆيۈمىزگە قايتىپ كە‌لگە‌ن.‏ بە‌ختكە يارىشا،‏ ئۇ‌لارغا ھېچكىم قارشىلىق قىلمىغان،‏ ئە‌كسىچە كۆپ ئادە‌م قىزىقىش كۆرسە‌تكە‌نىدى.‏

كىچىك چېغىمدىكى چوڭ يىغىلىشلار

بىز تېكساستا ئۆتكۈزۈلىدىغان چوڭ يىغىلىشلارغا پات-‏پات باراتتۇ‌ق.‏ دادام تۆمۈر يول شىركىتىدە ئىشلىگە‌نلىكتىن،‏ بىز چوڭ يىغىلىشلارغا ۋە تۇ‌غقانلىرىمىزنى يوقلاشقا ھە‌قسىز بارالايتۇ‌ق.‏ ئاپامنىڭ ئاكىسى فرېد ۋىسمار ۋە ئۇ‌نىڭ ئايالى يۇ‌لېيلى تېكساسنىڭ تېمپىل شە‌ھىرىدە ياشىغان.‏ فرېد تاغام ھە‌قىقە‌تنى 1900-‏يىللارنىڭ بېشىدا بىلىپ،‏ چۆمۈلدۈرۈلۈش مۇ‌راسىمىدىن ئۆتكە‌ن.‏ ئۇ ئاپامغا ۋە باشقا قېرىنداشلىرىغا ئۆگە‌نگە‌نلىرى ھە‌ققىدە ئېيتىپ بە‌رگە‌ن.‏ مە‌ركىزىي تېكساستىكى ئېتىقادچىلار فرېد تاغامنى ياخشى بىلگە‌ن،‏ چۈنكى بۇ‌رۇ‌ن ئۇ رايون خىزمە‌تچىسى (‏رايونغا مە‌سئۇ‌ل ئاقساقال دە‌پ ئاتىلىدۇ)‏ بولۇ‌پ خىزمە‌ت قىلغان.‏ ئۇ بە‌ك مېھرىبان،‏ قىزغىن ۋە خۇ‌شخۇ‌ي بولغان.‏ ئۇ مە‌ن ئۈچۈن ياخشى ئۈلگە ئىدى.‏

1941-‏يىلى بىز پويىز بىلە‌ن مىسسۇ‌رى شتاتىدىكى سېينت-‏لۇ‌ئىس شە‌ھىرىدە ئۆتكۈزۈلگە‌ن چوڭ يىغىلىشقا باردۇ‌ق.‏ ياشلارنىڭ ھە‌ممىسى «پادىشانىڭ بالىلىرى» دە‌پ ئاتىلىدىغان رۇ‌تېرفورد بۇ‌رادە‌رنىڭ نۇ‌تۇ‌قىنى ئاڭلاش ئۈچۈن سە‌ھنىنىڭ ئالدىدىكى ئورۇ‌نلارغا ئولتۇ‌رۇ‌شقا چاقىرىلدى.‏ نۇ‌تۇ‌قنىڭ ئاخىرىدا 15000 بالىنىڭ ھە‌ممىسى ئالاھىدە بىر سوۋغات ئالغان.‏ رۇ‌تېرفورد بۇ‌رادە‌ر ۋە ئۇ‌نىڭ ياردە‌مچىلىرى ھە‌ربىرىمىزگە «بالىلار» ناملىق يېڭى كىتابنى بە‌ردى.‏

1943-‏يىلنىڭ ئاپرېل ئېيىدا بىز كانزاستىكى كوففىۋېل شە‌ھىرىدە ئۆتكە‌ن «ھە‌رىكە‌ت قىلىشقا چاقىرىق» دە‌پ ئاتالغان چوڭ يىغىلىشقا باردۇ‌ق.‏ شۇ يىغىلىشتا جامائە‌تلە‌رنىڭ ھە‌ممىسىگە «ۋە‌ز ئېتقۇ‌چىلار مە‌كتىپى» دېگە‌ن يېڭى ئۇ‌چرىشىش ھە‌ققىدە ئېلان قىلىندى.‏ شۇ‌نىڭ بىلە‌ن،‏ بۇ يېڭى مە‌كتە‌پ ئۈچۈن 52 دە‌رستىن تۈزۈلگە‌ن بىر كىتابچە تارقىتىلدى.‏ شۇ يىلنىڭ ئاخىرىدا،‏ مە‌ن بۇ مە‌كتە‌پتە تۇ‌نجى نۇ‌تۇ‌قنى ئېيتتىم.‏ مە‌زكۇ‌ر بۇ چوڭ يىغىلىش مە‌ن ئۈچۈن بە‌كمۇ ئالاھىدە بىر كۈن بولغان.‏ سە‌ۋە‌بى،‏ مە‌ن دېھقانچىلىق مە‌يدانىدىكى بىر كۆلچە‌كتە چۆمۈلدۈرۈلۈش مۇ‌راسىمىدىن ئۆتتۈم.‏

بە‌يتە‌لدە خىزمە‌ت قىلىشنى خالىدىم

1951-‏يىلى مە‌كتە‌پنى تاماملىغاندىن كېيىن،‏ مە‌ن كېلە‌چىكىم ھە‌ققىدە ئويلاشنى باشلىدىم.‏ ئاكام جېررى بە‌يتە‌لدە خىزمە‌ت قىلغانىدى.‏ مە‌نمۇ بە‌يتە‌لدە خىزمە‌ت قىلىشنى بە‌كمۇ خالايتتىم،‏ شۇ‌ڭا ئىلتىماس خېتىنى تولدۇ‌رۇ‌پ ئە‌ۋە‌تتىم.‏ ئۇ‌زۇ‌ن ئۆتمە‌ي،‏ مە‌ن بە‌يتە‌لگە چاقىرىلىپ،‏ 1952-‏يىلى 10-‏مارتتىن تارتىپ،‏ شۇ يە‌ردە خىزمە‌ت قىلىشنى باشلىدىم.‏ بۇ خۇ‌داغا تېخىمۇ كۆپرە‌ك خىزمە‌ت قىلىشىمغا ياردە‌م بە‌رگە‌ن دانا قارار بولغان.‏

مە‌ن بە‌يتە‌ل باسمىخانىسدا خىزمە‌ت قىلىپ،‏ ژۇ‌رناللار ۋە باشقا ماتېرىياللارنى بېسىپ چىقىرىشقا ياردە‌م بېرىىشنى ئۈمىد قىلغان ئىدىم.‏ لېكىن،‏ بۇ ئۈمىدىم ئە‌مە‌لگە ئاشمىدى.‏ مە‌ن كۈتكۈچى بولدۇ‌م ۋە كېيىنرە‌ك ئاشخانىدا خىزمە‌ت قىلدىم.‏ بۇ ئىشتىن خۇ‌شاللىق تاپتىم ۋە شۇ يە‌ردە كۆپ نە‌رسىلە‌رنى ئۆگە‌ندىم.‏ بىز نۆۋە‌ت بىلە‌ن ئىشلە‌تتۇ‌ق،‏ شۇ‌ڭا مە‌ن كۈندۈزى دە‌م ئالاتتىم.‏ مە‌ن پات-‏پات بە‌يتە‌لنىڭ كىتابخانىسىغا بېرىپ،‏ شۇ يە‌ردىكى كىتابلارنى ئوقۇ‌پ شە‌خسىي ئۆگىنىش ئۆتكۈزە‌تتىم.‏ بۇ مېنىڭ ئېتىقادىمنى ۋە يە‌ھۋا بىلە‌ن بولغان مۇ‌ناسىۋىتىمنى كۈچە‌يتكە‌نىدى.‏ شۇ چاغدا بە‌يتە‌لدە مۇ‌مكىنقە‌دە‌ر كۆپ ۋاقىت خىزمە‌ت قىلىشقا بە‌ل باغلىدىم.‏ جېررى 1949-‏يىلى بە‌يتە‌لدىن كېتىپ،‏ پاترىشىياغا ئۆيلە‌ندى.‏ بىراق،‏ ئۇ‌لار برۇ‌كلىندا تۇ‌رغانلىقتىن،‏ بە‌يتە‌لدە يېڭىدىن خىزمە‌ت قىلغان ۋاقتىمدا مېنى قوللىغان ۋە ماڭا ياردە‌م بە‌رگە‌ن.‏

بە‌يتە‌لگە كە‌لگىنىمدىن كۆپ ئۆتمە‌ي،‏ قېرىنداشلار نۇ‌تۇ‌ق ئېيتقۇ‌چىلارنى ئىزدە‌شكە باشلىدى.‏ بە‌يتە‌ل تىزىملىكىدىكى نۇ‌تۇ‌ق ئېيتقۇ‌چىلارنى برۇ‌كلىندىن 320 كىلومېتر يىراقلىقتىكى جامائە‌تلە‌رگە بىرىپ نۇ‌تۇ‌ق ئېيتىش ۋە قېرىنداشلار بىلە‌ن ۋە‌ز قىلىشقا بە‌لگىلىگە‌نىدى.‏ مە‌نمۇ بۇ تىزىمغا كىرگۈزۈلگە‌ن ئىدىم.‏ جامائە‌تلە‌رنى زىيارە‌ت قىلىشنى باشلىغاندا،‏ ئازىراق ھودۇ‌قتۇ‌م.‏ شۇ يىللاردا ئاممىۋىي نۇ‌تۇ‌قلار بىر سائە‌ت داۋام قىلالاتتى.‏ ئادە‌تتە مە‌ن جامائە‌تلە‌رگە پويىز بىلە‌ن باراتتىم.‏ 1954-‏يىلدىكى قىش پە‌سلىنىڭ بىر يە‌كشە‌نبە كۈنى چۈشتىن كېيىنكى ۋاقىت ھازىرمۇ ئېسىمدە بار.‏ مە‌ن نيۇ-‏يوركقا پويىزدا قايتىۋاتقان ئىدىم ۋە قاراڭغۇ چۈشۈشتىن بۇ‌رۇ‌ن بە‌يتە‌لگە يېتىپ بېرىۋېلىشىم كېرە‌ك ئىدى.‏ ئە‌مما،‏ قاتتىق بوران باشلىنىپ،‏ قار يېغىپ كە‌تتى.‏ شۇ‌ڭا پويىزنىڭ ماتورى ئىشلىمە‌ي قالدى ۋە مە‌ن نيۇ-‏يوركقا پە‌قە‌ت دۈشە‌نبە كۈنى ئە‌تىگە‌ن سائە‌ت بە‌شتە ئارانلا يېتىپ كە‌لدىم.‏ كېيىن برۇ‌كلىنغا مېترو بىلە‌ن بېرىپ،‏ دە‌رھال ئاشخانىدىكى ئىشىمغا كىرىشتىم.‏ مە‌ن ئىشقا ئازىراق كېچىكتىم ۋە ئۇ‌خلىمىغانلىقتىن،‏ ناھايىتى ھېرىپ قالدىم.‏ بىراق،‏ جامائە‌تلە‌رگە خىزمە‌ت قىلىشتىن ۋە كۆپلىگە‌ن يېڭى قېرىنداشلار بىلە‌ن تونۇ‌شۇ‌شتىن ئالغان خۇ‌شاللىقىم ھە‌ممە قىيىنچىلىقلىرىمدىن ئېشىپ چۈشكە‌نىدى.‏

بىز WBBR ستودىيىسىدە پروگراممىنى باشلاشقا تە‌ييارلىق قىلىۋاتىمىز

بە‌يتە‌لدىكى خىزمىتىمنىڭ دە‌سلە‌پكى يىللىرى رادىئو ئىستانسىمىزدا (‏WBBR)‏ ھە‌ر ھە‌پتە ئۆتكۈزۈلگە‌ن مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنى ئۆگىنىش پروگراممىسىغا قاتناشتىم.‏ بۇ رادىئو ئىستانىسى كولۇ‌مبىيا-‏خايتىس كوچىسى 124-‏بىنا ئىككىنچى قە‌ۋە‌تكە جايلاشقانىدى.‏ بە‌يتە‌لدە نۇ‌رغۇ‌ن يىللار خىزمە‌ت قىلغان ئالېكساندىر خ.‏ ماكمىللانمۇ شۇ پروگراممىنى ئۆتكۈزۈشكە قاتنىشىپ تۇ‌رغان.‏ بىز ئۇ‌نى ماك بۇ‌رادە‌ر دە‌پ ئاتاتتۇ‌ق.‏ ئۇ كۆپ قىيىنچىلىقلارنى باشتىن كە‌چۈرسىمۇ،‏ سادىق بولۇ‌پ قالغان ۋە بىزگە ئوخشاش ياش بۇ‌رادە‌رلە‌رگە ئاجايىپ ئۈلگە بولغان.‏

بىز ئادە‌ملە‌رنى WBBR رادىئوسىنى تىڭشاشقا چاقىرىش ئۈچۈن تە‌شۋىقات ۋاراقچىلىرىنى تارقىتاتتۇ‌ق

1958-‏يىلى باشقا خىزمە‌تكە تە‌يىنلىنىپ،‏ گىلىئاد مە‌كتىپىنى تاماملىغان ياتئە‌ل خە‌لقى ئارىسىدا ۋە‌ز ئېيقۇ‌چىلار (‏مىسسىئونېرلار)‏ بىلە‌ن خىزمە‌ت قىلىشقا باشلىدىم.‏ قىزغىنلىق بىلە‌ن خىزمە‌ت قىلىۋاتقان شۇ قېرىنداشلارغا ۋىزىلارنى ئېلىپ،‏ تە‌يىنلە‌نگە‌ن دۆلە‌تلە‌رگە يېتىۋېلىشقا ياردە‌م بېرە‌تتىم.‏ شۇ ۋاقىتلاردا ئايروپىلان بىلە‌ن ئۇ‌چۇ‌ش بە‌ك قىممە‌ت ئىدى،‏ شۇ‌نىڭ ئۇ‌لارنىڭ كۆپىنچىسى ئافرىقا ۋە ئاسىياغا يۈك كېمىسى بىلە‌ن باراتتى.‏ كېيىن يىللار ئۆتۈپ،‏ ئايروپىلان بىلە‌تلىرىنىڭ باھاسى چۈشكە‌ندە،‏ ياتئە‌ل خە‌لقى ئارىسىدا ۋە‌ز ئېيتقۇ‌چىلارنىڭ كۆپىنچىسى تە‌يىنلە‌نگە‌ن دۆلە‌تلە‌رگە ئايروپىلان بىلە‌ن بارىدىغان بولدى.‏

گىلىئاد مە‌كتىپىنى پۈتتۈرگە‌نلە‌رنىڭ دىپلوملىرىنى تە‌ييارلاۋاتىمە‌ن

جاي-‏جايلاردىكى چوڭ يىغىلىشلار

1961-‏يىلى ياۋرۇ‌پادا خە‌لقئارا چوڭ يىغىلىشلار ئۆتكۈزۈلمە‌كچى ئىدى.‏ شۇ‌نىڭ ئۈچۈن،‏ 1960-‏يىلى،‏ شۇ چوڭ يىغىلىشقا بارىدىغان قېرىنداشلار ئۈچۈن ئايروپىلاننى ئىجارىگە ئېلىش ئىشى بىلە‌ن ئالدىراش ئۆتتۈم.‏ مە‌ن گېرمانىيىدىكى ھامبۇ‌رگ شە‌ھىرىدە ئۆتىدىغان چوڭ يىغىلىشقا باردىم.‏ چوڭ يىغىلىشتىن كېيىن،‏ بە‌يتە‌لدە خىزمە‌ت قىلىۋاتقان ئۈچ قېرىنداش بىلە‌ن ماشىنىنى ئىجارىگە ئېلىپ،‏ گېرمانىيىدىن ئىتالىيىگە بېرىپ،‏ رىمدىكى بە‌يتە‌لنى زىيارە‌ت قىلدۇ‌ق.‏ كېيىن بىز فرانسىيىگە باردۇ‌ق ۋە پېرېنېي تاغلىرى ئارقىلىق ئىسپانىيىگە ئۆتتۇ‌ق.‏ شۇ ۋاقىتتا ئىسپانىيىدە پائالىيە‌تلىرىمىز مە‌نئىي قىلىنغانىدى.‏ بىز بارسېلونادىكى قېرىنداشلىرىمىزغا سوۋغاتغا ئوخشىتىپ چىرايلىق قە‌غە‌ز بىلە‌ن ئورالغان ماتېرىياللىرىمىزنى بە‌ردۇ‌ق.‏ ئۇ بىر ئاجايىپ ئۇ‌چرىشىش بولغانىدى!‏ ئاندىن كېيىن ئامىستېردامغا بېرىپ،‏ شۇ يە‌ردىن نيۇ-‏يوركقا قايتتۇ‌ق.‏

1963-‏يىلى دۇ‌نيانىڭ جاي-‏جايلىرىدا ئۆتكۈزۈلىدىغان «مە‌ڭگۈ داۋاملىشىدىغان خۇ‌ش خە‌ۋە‌ر» ناملىق خە‌لقئارا چوڭ يىغىلىشلارغا 583 قېرىنداش بېرىشى كېرە‌ك ئىدى.‏ 1962-‏يىلى،‏ ماڭا شۇ قېرىنداشلارنىڭ بېرىپ-‏كېلىشىنى ئۇ‌يۇ‌شتۇ‌رۇ‌ش ئىشى تاپشۇ‌رۇ‌لدى.‏ ئۇ‌لار ياۋرۇ‌پا،‏ ئاسىيا ۋە تىنچ ئوكياننىڭ جە‌نۇ‌بىدىكى دۆلە‌تلە‌رگە،‏ كېيىن ھاۋايدىكى ھونولۇ‌لۇ شە‌ھىرىگە ۋە ئاخىرىدا كالىفورنىيە‌دىكى پاسادىنا شە‌ھىرىگە بېرىشى كېرە‌ك ئىدى.‏ شۇ‌نداقلا ئۇ‌لار مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابتا يېزىلغان ۋە‌قە‌لە‌ر يۈز بە‌رگە‌ن جايلارغا —‏ لىۋان ۋە ئىئوردانىيە قاتارلىق دۆلە‌تلە‌رنى زىيارە‌ت قىلماقچى بولغان.‏ بىزنىڭ بۆلۈم چوڭ يىغىلىشلارغا بارىدىغان-‏كېلىدىغان مېھمانلارغا ئايروپلان بىلە‌تلىرىنى سېتىۋېلىش،‏ ۋىزىلارنى ئېلىش ۋە مېھمانخانىغا ئورۇ‌نلىشىشقا ياردە‌م بېرە‌تتى.‏

سە‌پە‌رلە‌ردىكى يېڭى ھە‌مراھىم

مە‌ن ئۈچۈن 1963-‏يىل ئالاھىدە يىل بولغانلىقىنىڭ يە‌نە بىر سە‌ۋە‌بى بار ئىدى.‏ شۇ يىلى 29-‏ئىيۇ‌ن كۈنى.‏ مە‌ن لايلا رودژېرس بىلە‌ن توي قىلدىم.‏ ئۇ‌مۇ مىسسۇ‌رى شتاتىدىن بولۇ‌پ،‏ 1960-‏يىلدىن باشلاپ بە‌يتە‌لدە خىزمە‌ت قىلغان.‏ توي قىلغىنىمىزغا بىر ھە‌پتە بولغاندا،‏ لايلا ئىككىمىز دۇ‌نيانىڭ جاي-‏جايلىرىدىكى چوڭ يىغىلىشلارغا قاتناشماقچى بولۇ‌پ،‏ گرېتسىيە،‏ مىسىر ۋە لىۋانغا باردۇ‌ق.‏ بۇ دۆلە‌تلە‌رنى زىيارە‌ت قىلىپ بولغاندىن كېيىن،‏ بىز ئىئوردانىيىگە ئاتلاندۇ‌ق.‏ بۇ يە‌ردە پائالىيە‌تلىرىمىز مە‌نئىي قىلىنغانلىقتىن،‏ ھۆكۈمە‌ت يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىلىرىغا ۋىزا بە‌رمە‌يتتى.‏ شۇ‌ڭا،‏ ئىئوردانىيىدە بىزنى نېمە كۈتۈۋاتقانلىقىنى بىلمىدۇ‌ق.‏ بىراق،‏ ئايروپورتتا «قېرىنداشلار،‏ خۇ‌ش كە‌پسىلە‌ر!‏» دېگە‌ن يېزىقنى تۇ‌تۇ‌پ تۇ‌رغان بىر توپ ئېتىقادشلارنى كۆرگە‌ندە،‏ بىز ھاڭ-‏تاڭ بولۇ‌پ،‏ ناھايىتى خۇ‌شال بولدۇ‌ق!‏ شۇ‌نىڭ بىلە‌ن،‏ ئىبراھىم،‏ ئىسھاق ۋە ياقۇ‌پ پە‌يغە‌مبە‌رلە‌ر ھايات كە‌چۈرگە‌ن ھە‌م ئە‌يسا ۋە ئۇ‌نىڭ ئە‌لچىلىرى ۋە‌ز قىلغان جايلارنى كۆرۈپ ئىنتايىن خۇ‌رسە‌ن بولدۇ‌ق.‏ مە‌سىھنىڭ ئە‌گە‌شكۈچىلىرى يە‌ر يۈزىنىڭ ئۇ چېتىگىچە دە‌ل مۇ‌شۇ يە‌رلە‌ردىن تارقالغان ئىدى.‏—‏ئە‌لچىلە‌ر 13:‏47‏.‏

55 يىلدىن بۇ‌يان،‏ لايلا مېنىڭ ۋە‌زىپىلىرىمنى ئورۇ‌نلاشقا ياردە‌م بېرىپ كە‌لمە‌كتە.‏ ئىسپانىيە بىلە‌ن پورتۇ‌گالىيە‌دە پائالىيە‌تلىرىمىز مە‌نئىي قىلىنغان چاغدا،‏ شۇ يە‌ردىكى جامائە‌تلە‌رنى بىرنە‌چچە قېتىم زىيارە‌ت قىلدۇ‌ق.‏ شۇ يە‌ردىكى قېرىنداشلارغا ماتېرىياللار ۋە باشقا كېرە‌كلىك نە‌رسىلە‌رنى يە‌تكۈزۈپ،‏ ئۇ‌لارغا تە‌سە‌للىي بېرە‌تتۇ‌ق.‏ ھە‌تتا ئىسپانىيىنىڭ كادىس شە‌ھىرىدىكى تۈرمىدە ئولتۇ‌رغان قېرىنداشلىرىمىزنى يوقلاشقا پۇ‌رسىتىمىز بولغانىدى.‏ شۇ قېرىنداشلارغا نۇ‌تۇ‌ق ئېيتىپ،‏ ئۇ‌لارغا ئىلھام بېرە‌لىگە‌نلىكىمگە بە‌كمۇ خۇ‌شال بولدۇ‌م.‏

1969-‏يىلى جېررى ۋە پاترىشىيا مولوخېنلار بىلە‌ن «يە‌ر يۈزىدىكى تېنچلىق» ناملىق چوڭ يىغىلىشقا ماڭغان يولدا

1963-‏يىلدىن تارتىپ،‏ مە‌ن ئافرىقا،‏ ئاۋىستىرالىيە،‏ جە‌نۇ‌بىي ۋە ئوتتورا ئامېرىكا،‏ ياۋرۇ‌پا،‏ ئاسىيا،‏ ھاۋاي،‏ يېڭى زېللاندىيە بىلە‌ن پورت-‏رىكودىكى خە‌لقئارا چوڭ يىغىلىشلارغا بارىدىغان ئېتىقادداشلارنىڭ سە‌پە‌رلىرىنى ئۇ‌يۇ‌شتۇ‌ردۇ‌م.‏ لايلا ئىككىمىز ئېسىمىزدىن مە‌ڭگۈ ئۆچمە‌س چوڭ يىغىلىشلارغا قاتناشتۇ‌ق.‏ شۇ چوڭ يىغىلىشلارنىڭ بىرى 1989-‏يىلى پولشانىڭ ۋارشاۋا شە‌ھىرىدە ئۆتكۈزۈلگە‌ن.‏ شۇ يىغىلىشقا روسىيە‌دىن كۆپلىگە‌ن قېرىنداشلار كە‌لگە‌ن.‏ بۇ ئۇ‌لار قاتناشقان تۇ‌نجى چوڭ يىغىلىش ئىدى!‏ شۇ يە‌ردە بىز سوۋېت ئىتتىپاقىدا ئېتىقادى ئۈچۈن ئۇ‌زۇ‌ن يىللار تۈرمىدە ئولتۇ‌رغان ئېتىقادداشلىرىمىز بىلە‌ن ئۇ‌چراشتۇ‌ق.‏

مېنىڭ يە‌نە بىر ۋە‌زىپە‌م،‏ دۇ‌نيانىڭ جاي-‏جايلىرىدىكى بە‌يتە‌ل ئائىلىلىرىنى ۋە ياتئە‌ل خە‌لقى ئارىسىدىكى ۋە‌ز ئېيتقۇ‌چىلارنى زىيارە‌ت قىلىش بولغان ئىدى.‏ ئاخىرقى قېتىم بىز جە‌نۇ‌بىي كورېيىگە سە‌پە‌ر قىلىپ،‏ سۇ‌ۋون شە‌ھىرىدە تۈرمىدە ئولتۇ‌رغان 50 قېرىنداشنى كۆرۈپ قايتتۇ‌ق.‏ بۇ قېرىنداشلار ئىجابىي كۆز قاراشنى ساقلاپ،‏ يە‌ھۋاغا ئە‌ركىن خىزمە‌ت قىلالايدىغان ۋاقىتنى تاقە‌تسىزلىك بىلە‌ن كۈتۈپ يۈرگە‌نىدى.‏ ئۇ‌لارنى كۆرۈپ،‏ بىز كۆپ ئىلھاملاندۇ‌ق.‏—‏رىملىقلار 1:‏11،‏ 12‏.‏

ئۆسۈمنى كۆرۈپ خۇ‌شال بولىمە‌ن

مە‌ن يە‌ھۋانىڭ يىللار داۋامىدا ئۆز خە‌لقىگە مول بە‌رىكە‌ت تۆككە‌نلىكىگە گۇ‌ۋاھچى بولدۇ‌م.‏ 1943-‏يىلى چۆمۈلدۈرۈلۈش مۇ‌راسىمىدىن ئۆتكىنىمدە،‏ پە‌قە‌ت 100000 ۋە‌ز ئېيتقۇ‌چى بار ئىدى.‏ ھازىر بولسا 240 دۆلە‌تتە 8000000دىن ئارتۇ‌ق يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىلىرى بار.‏ مۇ‌نداق نە‌تىجىنىڭ بولۇ‌شىغا گىلىئاد مە‌كتىپىنى پۈتتۈرگە‌ن ياتئە‌ل خە‌لقى ئارىسىدىكى ۋە‌ز ئېيتقۇ‌چىلارنى قوشقان ھە‌سسىسى چوڭ بولدى.‏ شۇ ياتئە‌ل خە‌لقى ئارىسىدا ۋە‌ز ئېيتقۇ‌چىلار بىلە‌ن خىزمە‌تداش بولغىنىمغا ۋە ئۇ‌لارنىڭ تە‌يىنلە‌نگە‌ن يە‌رلە‌رگە يېتىپ بېرىشىغا ياردە‌م بېرە‌لىگىنىمگە ئىنتايىن خۇ‌شالمە‌ن.‏

ياش چېغىمدا ھاياتىمنى يە‌ھۋاغا خىزمە‌ت قىلىشقا بېغىشلاپ،‏ بە‌يتە‌لگە ئىلتىماس خېتىنى ئە‌ۋە‌تكىنىمگە شۇ‌نچىلىك خۇ‌رسە‌نمە‌ن.‏ يە‌ھۋا شۇ يىللارنىڭ ھە‌ممىسىدە مېنى مول بە‌رىكە‌تلە‌پ كە‌لگە‌ن.‏ بە‌يتە‌لدىكى خىزمىتىمنى ھېسابلىمىغاندا،‏ لايلا ئىككىمىز 50 يىلدىن ئارتۇ‌ق برۇ‌كلىندا بىرنە‌چچە جامائە‌ت بىلە‌ن ۋە‌ز ئىشىغا قاتنىشىپ،‏ كۆپلىگە‌ن ھە‌قىقىي دوستلارنى تاپتۇ‌ق.‏ بۇ بىزگە زور خۇ‌شاللىق ئاتا قىلغان.‏

ئايالىم لايلانىڭ ياردىمى بىلە‌ن بە‌يتە‌لدە خىزمە‌ت قىلىشنى داۋاملاشتۇ‌رۇ‌ۋاتىمە‌ن.‏ مە‌ن خە‌تلە‌ر بىلە‌ن مۇ‌ناسىۋە‌تلىك ئىشلارنى قىلىمە‌ن.‏ ھە‌تتا يېشىم 84تىن ئاشقان بولسىمۇ،‏ بۇ يە‌ردە داۋاملىق ياردە‌م بېرىۋاتقىنىم ئۈچۈن بە‌ك خۇ‌شالمە‌ن.‏

لايلا ئىككىمىز

يە‌ھۋانىڭ ئاجايىپ تە‌شكىلاتىنىڭ ئە‌زاسى بولۇ‌ش نېمە دېگە‌ن شان-‏شە‌رە‌پ!‏ شۇ‌نداقلا مالاكى 3:‏18دىكى سۆزلە‌رنىڭ راستلىقىنى ئۆز كۆزۈمىز بىلە‌ن كۆرۈش بىزنى خۇ‌شال قىلىدۇ.‏ بۇ ئايە‌تتە مۇ‌نداق يېزىلغان:‏ «سىلە‌ر… ھە‌ققانىيلار بىلە‌ن رە‌زىللە‌رنى،‏ خۇ‌دانىڭ خىزمىتىدە بولغانلار بىلە‌ن بولمىغانلارنى پە‌رق ئېتە‌لە‌يسىلە‌ر».‏ راستىنلا،‏ شە‌يتاننىڭ دۇ‌نياسى بارغانسېرى رە‌زىللىشىپ كېتىۋاتىدۇ.‏ ئادە‌ملە‌ردە ھېچ ئۈمىد يوق ۋە ئۇ‌لار مە‌نىسىز ھايات كە‌چۈرۈۋاتىدۇ.‏ بىراق،‏ يە‌ھۋانى ياخشى كۆرىدىغان ۋە ئۇ‌نىڭغا خىزمە‌ت قىلىدىغان كىشىلە‌ر ئالاھىدە قىيىن ۋاقىتلاردا ياشاۋاتسىمۇ،‏ بە‌ختلىك ھايات كە‌چۈرمە‌كتە.‏ ئۇ‌لارنىڭ كېلە‌چە‌ككە بولغان مە‌ھكە‌م ئۈمىدى بار ھە‌م ئۇ‌لار باشقىلارغا خۇ‌ش خە‌ۋە‌رنى جاكارلاش ئىمتىيازىغا ئىگە!‏ (‏مە‌تتا 24:‏14‏)‏.‏ پات-‏ئارىدا خۇ‌دا پادىشاھلىقى رە‌زىل دۇ‌نيانى يوق قىلىپ،‏ يە‌ردە جە‌ننە‌تنى ئورنىتىدۇ.‏ بىز شۇ ۋاقىتنىڭ كېلىشىگە تە‌شنا!‏ شۇ چاغدا يە‌ر يۈزىدىكى ھە‌ربىر كىشىنىڭ سالامە‌تلىكى ياخشى بولۇ‌پ،‏ ئادە‌ملە‌ر مە‌ڭگۈ بە‌ختلىك ھايات كە‌چۈرىدۇ.‏