خۇدانىڭ ھاراق-شارابقا بولغان كۆز قارىشى بويىچە قارار چىقىرىڭ
سىز چوقۇم ياراتقۇچى يەھۋانىڭ ھەدىيە قىلغان ھەرخىل سوۋغاتلىرىنى قەدىرلەيسىز ۋە سىزگە ئاشۇ سوۋغاتلاردىن قانداق ھۇزۇرلىنىشنى تاللاش ئەركىنلىكىنى ھەم بەرگەنلىكى ئۈچۈن ئۇنىڭغا ئىنتايىن مىننەتدارسىز. مۇقەددەس كىتابتا يېزىلغاندەك، شاراب — خۇدانىڭ سوۋغىسى. ئۇنىڭدا ھەتتا مۇنداق سۆزلەر يېزىلغان: «نان كىشىنىڭ يۈزىنى كۈلدۈرەر، شاراب كۆڭۈلىنى سۆيۈندۈرەر» (ۋەز 10:19؛ زەبۇر 104:15). لېكىن، بەزى ئادەملەرنىڭ ئۆزىنى تۇتالماي ئىچىپ، ھاراقكەش بولۇپ كەتكەنلىكىنى كۆرگەندۇرسىز. ئۇنىڭدىن باشقا، دۇنيا ھەرقايسى جايلىرىدا ھەرخىل مەدەنىيەتلەردە، ئادەملەرنىڭ ھاراق-شاراب ئىچىشكە قارىتا ھەرخىل كۆز قاراشلىرى بار. ئۇنداقتا، خۇدا خىزمەتچىلىرىنىڭ ھاراق-شاراب ئىچىشتە دانا قارار چىقىرىشىغا نېمە ياردەم بېرىدۇ؟
بىز قارار قىلغاندا، ئادەملەرنىڭ ئوي-پىكىرىنى ئەمەس، خۇدانىڭ كۆز قارىشىنى نەزەردە تۇتىمىز. شۇندىلا، بەختلىك ھايات كەچۈرىمىز.
بەلكىم، سىز ئاللىقاچان دىققەت قىلدىڭىز، دۇنيادا نۇرغۇن كىشىلەر ھەردائىم ئىچىدۇ ۋە بەك كۆپ ئىچىدۇ. بەزىلەر ھاردۇق چىقىرىپ، ئۆزىنى راھەت ھېس قىلىش ئۈچۈن ئىچسە، يەنە بەزىلىرى غەم-ئەندىشىلىرىنى ئۇنتۇش ئۈچۈن ئىچىدۇ. بەزى يەرلەردە كۆپ ئىچىش كۈچلۈك ئادەم بولۇپ يېتىلىشنىڭ بەلگىسى دەپ قارىلىدۇ.
خۇدانىڭ خىزمەتچىلىرى بولسا، مېھىر-مۇھەببەتلىك ياراتقۇچىمىزنىڭ يوليورۇقى بىلەن ياشايدۇ. مەسىلەن، خۇدا بىزنى كۆپ ئىچىشنىڭ ئاقىۋىتى توغرىسىدا ئاگاھلاندۇرىدۇ. بۇنى پەندى-نەسىھەت 23:29–35-ئايەتلەردىن ئوقالايمىز. بۇ ئايەتلەردە مەست كىشى تەپسىلىي تەسۋىرلىنىدۇ ۋە بەزى ئۇنىڭ قىيىنچىلىقلارنى تۇغدۇرىدىغانلىقى يېزىلغان a. ياۋرۇپادا خىزمەت قىلىۋاتقان دانىيال ئىسىملىك ئاقساقال ھەقىقەتنى بىلىشتىن بۇرۇن، قانداق ھايات كەچۈرگەنلىكىنى ئېيتىپ، مۇنداق دەيدۇ: «مەن ھەددىدىن زىيادە كۆپ ئىچكەچ، ناتوغرا قارارلارنى چىقارغان ۋە ئاقىۋەتتە نۇرغۇن ئازابلىق ئىشلارنى باشتىن كەچۈردۈم، بەزىدە شۇ ئىشلار يادىمغا كېلىپ قالسا، قەلبىم قاتتىق ئازابلىنىدۇ».
ئۇنداقتا، خۇدانىڭ خىزمەتچىلىرى تاللاش ئەركىنلىكىنى دانالىق بىلەن ئىشلىتىپ، كۆپ ئىچىشتىن كېلىپ چىقىدىغان يامان ئاقىۋەتتىن يىراق تۇرۇش ئۈچۈن نېمە قىلالايدۇ؟ بۇنىڭ سىرى بولسا، خۇدانىڭ كۆز قارىشىنىڭ ئوي-پىكىر ۋە ئىش-ھەرىكەتلىرىمىزنى يېتەكلىشىگە يول قويۇش.
مۇقەددەس كىتابتا ھاراق-شاراب توغرۇلۇق نېمە يېزىلغانلىقىنى ۋە بەزى ئادەملەر نېمە ئۈچۈن ئىچىدىغانلىقى توغرۇلۇق مۇلاھىزە قىلىپ كۆرەيلى.
مۇقەددەس كىتابتا ھاراق-شاراب توغرۇلۇق نېمە يېزىلغان؟
مۇقەددەس كىتابتا لايىقىدا ئازراق ھاراق ئىچىش مەنئىي قىلىنمىغان. ئەمەلىيەتتە، ئۇنىڭدا: «خۇشال-خۇرام تامىقىڭنى يەپ، شاد-خۇرام شارابىڭنى ئىچكىن»،— دېگەن سۆزلەر يېزىلغان بولۇپ، شاراب ئىچىشنىڭ بىرخىل ھۇزۇرلىنىش ئىكەنلىكىنى كۆرسىتىلگەن (ۋەز 9:7). ئەيسا مەسىھ ھەمدە باشقا خۇدا خىزمەتچىلىرىنىڭمۇ شاراب ئىچكەن چاغلىرى بولغان.—مەتتا 26:27–29؛ لۇقا 7:34؛ 1-تىموت. 5:23.
گەرچە خۇدا سۆزى ھاراق-شاراب ئىچىشنى مەنئىي قىلمىسىمۇ، مەست بولۇشنى مەنئىي قىلىدۇ. مۇقەددەس كىتابتا ناھايىتى ئېنىق، «شاراب ئىچىپ مەست يۈرمەڭلار»،— دېيىلگەن (ئەفەس. 5:18). شۇنداقلا، «ھاراقكەشلەر … خۇدانىڭ پادىشاھلىقىغا ۋارىس بولالمايدۇ»،— دەپ يېزىلغان (1-كورىنت. 6:10). دېمەك، يەھۋا ھەددىدىن زىيادە شاراب ئېچىپ، مەست يۈرۈشنى قەتئىي مەنئىي قىلىدۇ. شۇنىڭ ئۈچۈن، ھاراق-شاراب ئىچىشكە قارىتا، بىز ئادەملەرنىڭ ئەمەس، خۇدانىڭ ئوي-پىكىرىنى قوبۇل قىلىشىمىز كېرەك.
بەزىلەر «قانچە كۆپ ئىچسەممۇ، مەن مەست بولمايمەن» دەپ ئويلايدۇ. بىراق، شۇنداق ئويلاش ناھايىتى خەتەرلىك. مۇقەددەس كىتابتا يېزىلغاندەك، ھاراق-شارابقا قۇل بولغان كىشى ئېغىر خاتالىقلارنى ئۆتكۈزۈپ، خۇداغا قارشى گۇناھ قىلىشى مۇمكىن (تىتۇس 2:3؛ پەند. نە 20:1). ئەيسا مەسىھ زىيادە كۆپ يەپ-ئىچىش ئادەملەرنى خۇدانىڭ يېڭى دۇنياسىغا كىرىشتىن توسۇپ قويالايدىغانلىقىنى ئېيتقان (لۇقا 21:34–36). ئۇنداقتا، كۆپ ئىچىشنىڭ ئېچىنارلىق ئاقىۋىتىدىن نېرى بولۇشىمىزغا نېمە ياردەم بېرىدۇ؟
نېمە ئۈچۈن، قاچان ۋە قانچىلىك ئىچىش توغرۇلۇق ئويلاڭ
ھاراق-شاراب ئىچىش توغرۇلۇق قارار چىقارغاندا، بىز پەقەت ئەتراپىمىزدىكى ئادەملەرنىڭ ئوي-پىكىرىنى نەزەردە تۇتساق، بۇ خەتەرلىك بولۇشى مۇمكىن. شۇڭا، خۇدا خىزمەتچىلىرى يەپ-ئىچكەندە، يەھۋانى خۇرسەن قىلىدىغان قارارنى چىقارسا، دانالىق بىلەن ئىش قىلغان بولىدۇ. مۇقەددەس كىتابتا: «مەيلى يېگەندە ياكى ئىچكەندە ۋە ياكى باشقا ئىشلارنى قىلغاندا، ھەممە نەرسىنى خۇدانىڭ ئۇلۇغلىنىشى ئۈچۈن قىلىڭلار»،— دەپ يېزىلغان (1-كورىنت. 10:31). ھازىر بەزى سوئاللارنى ۋە مۇقەددەس كىتابتىكى پرىنسىپلارنى كۆرۈپ باقايلى:
ھاراق-شارابنى باشقىلارغا يېقىش ئۈچۈن قوبۇل قىلىمەنمۇ؟ چىقىش 23:2-ئايەتتە: «ياۋۇزلۇققا كۆپچىلىكنىڭ كەينىدىن يۈرمە» دېيىلگەن. يەھۋا خۇدا ئىسرائىللارنى ئۇنى خۇرسەن قىلمايدىغان ئادەملەرگە دوراشتىن ئاگاھلاندۇرغان. بۈگۈنكى كۈندە خۇدانىڭ خىزمەتچىلىرى بۇ نەسىھەتكە قۇلاق سالىدۇ. باشقىلارنىڭ بېسىمىغا بېرىلىپ، ئىچىملىككە تېگىشلىك كۆز قارىشىمىز ۋە قارارىمىزنى ئۆزگەرتىشكە يول قويساق، يەھۋانىڭ قانۇنلىرىنى بۇزۇپ، ئۇنىڭ بىلەن مۇناسىۋىتىمىزنى يوقىتىپ قېلىشىمىز مۇمكىن.—رىملىقلار 12:2.
مەن ئىچسەم، باشقىلار مېنى كۈچلۈك ئادەم دەپ قارامدۇ؟ بەزى دۆلەتلەردە، كىشىلەر دائىم ھاراق-شاراب ئىچىشنى ۋە زىيادە كۆپ ئىچىشنى ئادەتتىكى ئىش دەپ قارايدۇ (1-پېتر. 4:3). بىراق 1-كورىنتلىقلار 16:13-ئايەتتە: «ھوشيار بولۇڭلار، ئىمان-ئېتىقادتا چىڭ تۇرۇڭلار، ئەركەكتەك مەردانە ۋە كۈچلۈك بولۇڭلار»،— دەپ يېزىلغان. ئىسپىرتلىق ئىچىملىكلەر كۈچلۈك بولۇشقا ياردەم بېرەمدۇ؟ ئەلۋەتتە، ياق. ئەكسىچە كۆپ ئىچىش ئوي-پىكىر ۋە ئىش-ھەرىكەت قىلىش ئىقتىدارىغا زىيان يەتكۈزۈپ، كىشىنىڭ ھۆكۈم قىلىش قابىلىيىتىنى ئاجىزلاشتۇرۇۋېتىدۇ. يەشايا 28:7-ئايەتتە، شاراب سەۋەبلىك، يولدىن ئاداشقانلار پۇتلىشىپ يۈرۈپ، ناتوغرا قارار چىقىرىدىغانلىقى تەسۋىرلەنگەن.
ھەقىقىي كۈچ-قۇۋۋەت يەھۋادىن كېلىدۇ ۋە كۈچلۈك بولۇش بۇ ھوشيار بولۇپ، ئىمان-ئېتىقادتا چىڭ تۇرۇشنى بىلدۈرىدۇ (زەبۇر 18:32). سەمىمىي مەسىھ ئەگەشكۈچىلىرى شۇنداق قىلىش ئۈچۈن يەھۋا خۇدا بىلەن بولغان مۇناسىۋىتىگە زىيان يەتكۈزىدىغان نەرسىلەرنى بايقىسا، دەرھال ئۇنىڭدىن نېرى تۇرىدۇ. مەسىھ ئەيسا يەردە بولغاندا، شۇنداق روھىي جەھەتتىن كۈچلۈك ئىكەنلىكىنى نامايان قىلغاچقا، ئەتراپىدىكى نۇرغۇن كىشىلەر ئۇنى مەردانە، ھەقىقىي كۈچلۈك ئەركەك دەپ قاراپ ھۆرمەتلىگەن.
غەم-ئەندىشىلەردىن يەڭگىللەش ئۈچۈن ئىچىمەنمۇ؟ زەبۇر يازغۇچىسى مۇقەددەس روھنىڭ ئىلھاملاندۇرۇشى بىلەن مۇنداق يازغان: «غەم-ئەندىشىلىرىم كۆپەيگەندە زىيادە، سەن [يەھۋا] تەسەللى بېرىپ، جېنىمنى ئارام تاپقۇزدۇڭ» (زەبۇر 94:19). غەم-قايغۇغا پاتسىڭىز، جېنىڭىزنى ئارام تاپقۇزۇش ئۈچۈن ھاراق-شارابقا ئەمەس، بەلكى يەھۋاغا تايىنىڭ. كۆپ دۇئا قىلىڭ. ئۇنىڭدىن باشقا، جامائەتتىكى روھىي جەھەتتىن يېتىلگەن قېرىنداشلار كۆپ ياردەم قىلالايدۇ. ئەسلىدە قىيىنچىلىقلارنى ھاراق-شاراب ئىچىپ، ھەل قىلماقچى بولغان كىشىنىڭ توغرا ئىش قىلىشتا چىڭ تۇرۇش قارارى بارغانسېرى ئاجىزلىشىپ، نەتىجىدە توغرا ئىش قىلىش كۈچى بولمايدۇ (ھوشىيا 4:11). يۇقىرىدا تىلغا ئېلىنغان دانىيال مۇنداق دەيدۇ: «مەن نۇرغۇن غەم-ئەندىشىلەر بىلەن ھايات كەچۈردۈم. شۇڭا، بولۇشىغا ھاراق ئىچىپ، ئۆزۈمنى يەڭگىللەتمەكچى بولدۇم. بىراق، ئاقىۋەتتە قىيىنچىلىقلار تېخىمۇ كۆپىيىپ، دوست-يارەنلىرىمدىن ئايرىلىپ، ئۆزۈمنى قەدىرسىز ھېس قىلىدىغان بولدۇم. كېيىن، ماڭا ھاراق-شاراب ئەمەس، بەلكى يەھۋا خۇدانىڭ ياردىمى كېرەكلىكىنى تونۇپ يەتتىم. ئۇنىڭ ياردىمىگە تايىنىپ، ئاخىرىدا قىيىنچىلىقلارنى ھەل قىلالىدىم». شۇنى ئۇنتۇماڭكى، ۋەزىيىتىمىز ھەرقانچە ئۈمىدسىزدەك كۆرۈنسىمۇ، يەھۋا بىزگە ياردەم بېرىشكە ھەر ۋاقىت تەييار.—فىلىپى. 4:6، 7؛ 1-پېتر. 5:7.
ئەگەر سىز ئاندا-ساندا ئىچسىڭىز، ئۆزىڭىزدىن مۇشۇ سوئاللارنى قويۇپ بېقىڭ: دوستلىرىم ياكى ئۇرۇق-تۇغقانلاردىن بىرى ئىچىش ئادىتىمدىن ئەنسىرەپ قالغانلىقىنى ئېيتتىمۇ؟ شۇنداق بولسا، ئۆزىڭىز بىلمەي، ئىچىشكە ئادەتلىنىپ قېلىۋاتقان بولۇشىڭىز مۇمكىن. بۇرۇنقىغا قارىغاندا كۆپرەك ئىچىمەنمۇ؟ ئۇنداق بولسا، بۇ خۇمار بولۇپ قېلىۋاتقانلىقىڭىزنى بىلدۈرۈشى مۇمكىن. بىرنەچچە كۈن ياكى ئۇنىڭدىنمۇ كۆپرەك ۋاقىت ئىچمەي يۈرەلەيمەنمۇ؟ بۇ سوئالغا «ياق» دەپ جاۋاب بەرسىڭىز، بەلكىم ئىچىشكە ئادەتلىنىپ، ھاراق-شارابقا خۇمار بولۇپ قېلىش خەۋپ-خەتىرى بار. بۇنىڭدىن قۇتۇلۇش ئۈچۈن، كەسپىي خادىملارنىڭ ياردەمگە مۇھتاج بولىسىز.
ھاراق-شاراب ئىچىش كۆپ قىيىنچىلىقلارنى تۇغدۇرۇشى مۇمكىن، شۇڭلاشقا خۇدانىڭ بەزى خىزمەتچىلىرى ھېچقانداق تۈردىكى ئىسپىرتلىق ئىچىملىكنى مۇتلەق ئىچمەسلىكنى قارار قىلغان. بەزىلىرى بولسا، تەمىنى ياقتۇرمىغاچقا، ئىچمەسلىكنى تاللايدۇ. ئەگەر سىز ئارىلىشىپ ئۆتىدىغان كىشىلەر مۇتلەق ئىچمەسلىكنى قارار قىلسا، ئۇلارنى تەنقىد قىلماي، بەلكى مېھرىبانلىق بىلەن ھۆرمەت كۆرسىتىڭ.
بەلكىم، قانچىلىك ئىچىشكە چەك قويۇش دانا قارار بولىدۇ. مەسىلەن، قانچىلىك مىقداردا ۋە قانچە ئۇزۇن ۋاقىتتا بىر قېتىم ئىچىش توغرۇلۇق ئالدىنئالا ئويلىشىپ، قارار چىقىرىش دانالىق بولىدۇ. بەزىلەر ھەپتىسىگە بىر قېتىم ياكى تاماق يېگەچ، مۇۋاپىق مىقداردا ئىچىشنى قارار قىلىشى مۇمكىن. يەنە باشقىلار ئىسپىرتلىق ئىچىملىكلەرنىڭ قايسى تۈرىنى ئىچىش ياكى ئىچمەسلىك ھەققىدە ئالدىنئالا ئويلىشىدۇ. مەسىلەن، ئۇلار ئازراق ئۈزۈم شارابى ياكى پىۋا ئىچىشنى تاللايدۇ، بىراق يۇقىرى مىقداردىكى ئىسپىرتلىق ئىچىملىكلەرنى ياكى مېۋە سۈيى ئارىلاشتۇرۇلغان يۇقىرى ئىسپىرتلىق ئىچىملىكلەرنى ئىچمەسلىكنى تاللايدۇ. شۇنداق قىلىپ، ئۆزىمىزگە ئېنىق قائىدە-نىزام ياكى چەك-چېگرا بەلگىلىسەك، شۇلارغا ماس ھەرىكەت قىلىش ئاسانراق بولىدۇ. روھىي جەھەتتىن پىشىپ يېتىلگەن قېرىنداش ئىچمەسلىكنى تاللاپ، چىقارغان قارارى ئۈچۈن باشقىلارنىڭ ئالدىدا خىجالەت بولماسلىقى كېرەك.
ئۇنىڭدىن باشقا، بىز باشقىلارنىڭ ھېس-تۇيغۇلىرىنى نەزەردە تۇتۇشىمىز كېرەك. رىملىقلار 14:21-ئايەتلەردە مۇنداق يېزىلغان: «قېرىندىشىڭغا پۇتلىكاشاڭ بولماسلىق ئۈچۈن، گۆش يېمەسلىك، شارابمۇ ئىچمەسلىك ياكى باشقا ئىشلارنى قىلماسلىق ئەڭ ياخشىدۇر». بۇ مەسلىھەتنى قانداق قوللانساق بولىدۇ؟ ئېتىقادچىلارغا سۆيگۈ-مۇھەببەت كۆرسىتىڭ. ئەگەر ھاراق-شاراب ئىچىش بىرسىگە پۇتلىكاشاڭ بولۇپ قالىدىغانلىقىنى ھېس قىلسىڭىز، ئۇنىڭغا سۆيگۈ-مۇھەببەت كۆرسىتىپ، شۇ ۋەزىيەتتە ئىچىشتىن ۋاز كېچىشنى قارار قىلالامسىز؟ شۇنداق قىلسىڭىز، باشقىلارنىڭ ھېس-تۇيغۇلىرىغا ھۆرمەت كۆرسىتىپ، ئۆزىڭىزنىڭ ئەمەس، باشقىلارنىڭ مەنپەئىتىنى كۆزلەۋاتقانلىقىڭىزنى كۆرسىتىسىز.—1-كورىنت. 10:24.
بەلكىم، بىز ياشاۋاتقان دۆلەتتە ھۆكۈمەت ئىسپىرتلىق ئىچىملىكلەرگە مۇناسىۋەتلىك بەزى قانۇنلارنى چىقىرىشى مۇمكىن. ئەلۋەتتە، خۇدا خىزمەتچىلىرى بۇ قانۇنلارغا بويسۇنۇشى كېرەك. مەسىلەن، ئاشۇ قانۇنلار بويىچە مەلۇم ياشتىن باشلاپ ئىسپىرتلىق ئىچىملىك ئىچىشكە رۇخسەت قىلىنىدۇ ياكى ئىچىۋېلىپ ماشىنا ھەيدەش، يا بولمىسا بىر ماتورلۇق ئۈسكىنە ياكى ئەسۋابلارنى ئىشلىتىش مەنئىي قىلىنىدۇ.—رىملىقلار 13:1–5.
يەھۋا بىزگە ھەدىيە قىلغان ئاجايىپ سوۋغاتلاردىن بىرى — تاللاش ئەركىنلىكى. بۇ نېمە يەپ، نېمە ئىچىشنى تاللاشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئۇنداقتا، ئاسماندىكى ئاتىمىز بەرگەن قىممەتلىك تاللاش ئەركىنلىكىنى قەدىرلەپ، تىرىشىپ دانا قارار چىقىرىپ، ئۇنىڭ كۆڭلىنى خۇرسەن قىلايلى.
a ئامېرىكا قوشما شتاتى كېسەللىكلەرنى كونترول قىلىش ۋە ئۇلارنىڭ ئالدىنى ئېلىش مەركىزىنىڭ بەرگەن دوكىلاتىغا ئاساسلانغاندا، ئىسپىرتلىق ئىچىملىكلەرنىڭ ھەتتا بىر قېتىم زىيادە كۆپ ئىچىش خەتەرلىك ئاقىۋەت كەلتۈرۈپ چىقىرىدىكەن. ئۇ قاتىللىق قىلىش، ئۆزىنى ئۆلتۈرۈۋېلىش، جىنسىي خورلاش، ھەمراھىغا زوراۋانلىق قىلىش، خەتەرلىك جىنسىي ئالاقىدە بولۇش ۋە بالىسى چۈشۈپ كېتىش دېگەنلەرنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.
