ئوقۇرمەنلەرنىڭ سوئاللىرى
ئەيسا تۇغۇلغاندىن كېيىن، يۈسۈپ بىلەن مەريەم نېمىشقا ناسىرەگە قايتماي، بەيتلەھەمدە قالدى؟
مۇقەددەس كىتاب سەۋەبىنى تىلغا ئالمىغان بولسىمۇ،ئۇلارنىڭ بەيتلەھەمدە قېلىشنى تاللىشىغا تەسىر كۆرسەتكەن قىزىقارلىق تەپسىلاتلارنى ئاشكارىلايدۇ.
بىر پەرىشتە، مەريەمگە ئۇنىڭ ھامىلدار بولۇپ، بىر ئوغۇل تۇغىدىغانلىقىنى ئېيتقان. پەرىشتە بۇ خەۋەرنى يەتكۈزگەندە، مەريەم بىلەن يۈسۈپ جەلىلىيە ئۆلكىسىدىكى يۈسۈپنىڭ يۇرتى ناسىرەدە تۇراتتى (لۇقا 1:26–31؛ 2:4). كېيىن، ئۇلار مىسىردىن قايتىپ كەلگەندە، ناسىرەگە قايتقان. ئەيسا ئۇ يەردە چوڭ بولۇپ، ناسىرەلىك بولغان (مەتتا 2:19–23). شۇڭا، بىز ئەيسا، يۈسۈپ ۋە مەريەم، بۇ ئۈچ ئىسىمنى تىلغا ئالغاندا، ناسىرە ھەققىدە ئويلايمىز.
مەريەمنىڭ يەھۇدىيىدە ياشايدىغان ئېلىزابېت ئىسىملىك بىر تۇغقىنى بار ئىدى. ئۇ زەكەرىيا ئىسىملىك روھانىينىڭ ئايالى بولۇپ، چۆمدۈرگۈچى يەھيانى ئانىسى ئىدى (لۇقا 1:5، 9، 13، 36). مەريەم ئېلىزابېتنى يوقلاپ بېرىپ، ئۇنىڭ بىلەن يەھۇدىيىدە ئۈچ ئاي تۇرغان. كېيىن، مەريەم ناسىرەگە قايتىپ كەلگەن (لۇقا 1:39، 40، 56). دېمەك، يەھۇدىيە زېمىنى مەريەمگە خېلىلا تونۇشلۇق ئىدى.
كېيىن، يۈسۈپ «نوپۇسقا تىزىملىتىش» پەرمانىغا بويسۇنۇش ئۈچۈن، ناسىرەدىن بەيتلەھەمگە بارغان. «داۋۇتنىڭ يۇرتى» بولۇپ، مەسىھنىڭ تۇغۇلۇشى بېشارەتتە ئالدىن ئېيتىلغاندەك، مەسىھ بۇ جايدا تۇغۇلۇشى كېرەك ئىدى (لۇقا 2:3، 4؛ 1-سام. 17:15؛ 20:6؛ مىكاھ 5:2). ئەيسا ئۇ يەردە تۇغقاندىن كېيىن، يۈسۈپ بىلەن مەريەم ئەمدىلا تۇغۇلغان بوۋاقنى ئېلىپ، ئۇزۇن يول يۈرۈپ ناسىرەگە قايتىشنىڭ ئورنىغا، بەيتلەھەمدە قالغان. يېرۇسالىم بىلەن بەيتلەھەمنىڭ ئارىلىقى توققۇز كىلومېتر ئىدى. شۇڭا، ئۇلارنىڭ بوۋاقنى ئىبادەتخانىغا ئېلىپ بېرىپ، تەۋرات قانۇندا بەلگىلەنگەن قۇربانلىقنى سۇنۇشىغا قولايلىق بولاتتى.—لاۋى. 12:2، 6–8؛ لۇقا 2:22–24.
خۇدانىڭ پەرىشتىسى ئىلگىرى مەريەمگە، ئوغلۇڭ «داۋۇتنىڭ تەختىنى» مىراس ئېلىپ، «پادىشاھلىق قىلىدۇ» دېگەنىدى. شۇڭا، يۈسۈپ بىلەن مەريەم، ئەيسانىڭ داۋۇتنىڭ يۇرتىدا چوڭ بولۇشىنىڭ مۇھىملىقىنى كۆرۈپ يەتكەن بولۇشى مۇمكىن (لۇقا 1:32، 33؛ 2:11، 17). بەلكىم، ئۇلار داۋاملىق بۇ يەردە قېلىپ، خۇدانىڭ ئۇلارغا يەنە نېمە قىلىشنى ئېيتىپ، كۆرسەتمە بېرىشىنى كۈتكەن.
بەزى مۇنەججىملەر بەيتلەھەمگە كەلگەندە، يۈسۈپ ۋە مەريەم ئۇ يەردە قانچىلىك تۇرغانلىقىنى بىلمەيمىز. ئەمما، ئۇلار كەلگەندە، بۇ بىر ئائىلە كىشىلىرى بىر ئۆيدە تۇراتتى، ئەيسا بوۋاق ئەمەس، بەلكى ئاللىقاچان كىچىك بالا ئىدى (مەتتا 2:11). قارىماققا، ئۇلار ناسىرەگە قايتىشنىڭ ئورنىغا، بەيتلەھەمدە ئۇزۇنراق تۇرۇپ قالغان.
ھىرود بۇيرۇق چۈشۈرۈپ، «بەيتلەھەمدىكى … ئىككى ياش ۋە ئۇنىڭدىن تۆۋەن ياشتىكى بارلىق ئوغۇل بالىلارنى» ئۆلتۈرمەكچى بولغان (مەتتا 2:16). يۈسۈپ بىلەن مەريەم خۇدادىن كەلگەن ئاگاھلاندۇرۇشقا قۇلاق سېلىپ، بالىنى ئېلىپ مىسىرغا قاچقان ۋە ھىرود ئۆلگۈچە شۇ يەردە ياشىغان. بىراق، مىسىردىن قايتقاندا، ئۇلار نېمە ئۈچۈن بەيتلەھەمگە قايتىپ بارمىغان؟ شۇ چاغدا، ھىرودنىڭ زالىم ئوغلى ئارخېلائۇس يەھۇدىيىدە ھۆكۈمرانلىق قىلىۋاتاتتى. ئۇنىڭدىن باشقا، خۇدا يۈسۈپنى ئۇ يەرگە قايتماسلىققا ئاگاھلاندۇرغان ئىدى. شۇڭا، يۈسۈپ ئائىلىسىدىكىلەرنى ئېلىپ ناسىرەگە بارغان. ئۇ يەر ئەيسانى تەربىيىلەپ ئۆستۈرۈش، يەنى ئۇنىڭغا ھەق خۇداغا ئىبادەت قىلىشنى ئۆگىتىش ئۈچۈن تېخىمۇ بىخەتەر جاي ئىدى.—مەتتا 2:19–22؛ 13:55؛ لۇقا 2:39، 52.
ئېنىقكى، ئەيسا جېنىنى پىدا قىلىپ، تۆلەم بېرىپ، كىشىلەرنىڭ ئاسمانغا تىرىلىشىگە يول ئېچىشتىن ئاۋۋال، يۈسۈپ ئۆلۈپ كەتكەن. شۇڭا، يۈسۈپ يەر يۈزىدە تىرىلىدۇ. نۇرغۇن كىشىلەر ئۇنىڭ بىلەن كۆرۈشۈپ، ئەيسا تۇغۇلغاندىن كېيىن نېمە ئۈچۈن ئۇلارنىڭ بەيتلەھەمدە قالغانلىقى ھەققىدە كۆپرەك تەپسىلاتلارنى سوراپ بىلەلەيدۇ.